Tường thuật Thánh lễ và lễ nghi mở Cửa Năm Thánh Lòng Thương Xót
Tường thuật
thánh lễ và lễ nghi mở cửa Năm Thánh Lòng Thương Xót, do ĐTC Phanxicô chủ sự
sáng mừng 8 tháng 12 năm 2015
Lúc 9 giờ rưỡi sáng hôm qua, lễ
trọng kính Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội, ĐTC Phanxicô đã chủ sự thánh lễ và lễ
nghi mở cửa Năm Thánh khai mạc Năm Thánh Lòng Thương Xót. Cùng đồng tế thánh lễ
có 60 Hồng Y, 100 Tổng Giám Mục và Giám Mục, 200 Linh Mục nhân viên các cơ quan
trung uơng Toà Thánh và khoảng 2.000 Linh Mục, kể cả 200 vị giúp ĐTC cho tín hữu
rước lễ, trong đó có 100 Linh Mục thuộc dòng Đạo Binh Chúa Kitô và 60 Phó tế
đem Mình và Máu Thánh Chúa tới cho các Linh Mục đồng tế. Đứng hai bên ĐTC
là ĐHY Angelo Sodano, nguyên Quốc Vụ Khanh Toà Thánh và ĐHY Giovanni Battista
Re, nguyên Tổng trưởng Bộ Giám Mục.
Huy hiệu của Năm Thánh Lòng
Thương Xót được treo trên bao lơn chính giữa Đền thờ Thánh Phêrô. Huy hiệu do
linh mục Marko Rupnik dòng Tên vẽ, là một tiểu luận thần học về lòng thương
xót. Huy hiệu cho thấy Chúa Con vác trên vai con người bị lạc đường. Đây là một
hình ảnh rất thân thiết đối với Giáo Hội cổ xưa, bởi vì nó ám chỉ tình yêu của
Chúa Kitô, là Đấng thành toàn mầu nhiệm nhập thể của Người với việc cứu chuộc.
Hình vẽ nêu bật vị Mục Tử Nhân
Lành đụng chạm thịt xác con người trong sự sâu thẳm của nó, và Người làm điều
đó với tình yêu đến độ thay đổi cuộc sống con người. Mục Tử Nhân Lành mang nhân
loại trên mình với lòng thương xót tột độ, nhưng đôi mắt tan hòa với
đôi mắt của con người. Chúa Kitô nhìn với con mắt của Ađam, và Adam
nhìn với con mắt của Chúa Kitô. Như thế, mỗi người khám phá ra nơi Chúa Kitô
Ađam mới, nhân tính của mình và tương lai chờ đón mình, bằng cách chiêm ngưỡng
trong cái nhìn của Người tình yêu của Thiên Chúa Cha.
Tất cả cảnh này ở bên trong một
hạt hạnh nhân, rất thân thiết với nghệ thuật vẽ hình trên gỗ icône cổ xưa và
vào thời Trung Cổ, diễn tả sự đồng hiện diện của thiên tính và nhân tính nơi
Chúa Kitô. Ba vòng tròn bầu dục đồng tâm có mầu từ từ sáng hơn hướng về phía
bên ngoài gợi nhớ động thái của Chúa Kitô đem con người ra khỏi đêm tối của tội
lỗi và cái chết. Đàng khác, mầu đậm hơn cũng gợi lên tính cách khôn dò trong
tình yêu của Thiên Chúa Cha, là Đấng tha thứ mọi sự.
Nhân dịp này hình vẽ Icône cổ
kính “Đức Mẹ Cửa của Lòng Thương Xót” cũng được mang về Roma từ đền thánh công
giáo hy lạp Chúa Hiển Dung ở Jaroslaw bên Ba Lan. Bức hình Đức Mẹ đã được vẽ
năm 1640. Năm 1779 ĐGH Piô VI đã coi hình vẽ này là ảnh Đức Mẹ làm phép lạ. Và
năm 1996 ĐHY Achille Silvestrini đã được ĐGH Gioan Phaolô II cử làm đặc sứ đội
triều thiên cho Đức Mẹ. Một bản chụp của hình này cũng được tín hữu Ucraina tôn
kính tại Buenos Aires, bên Argentina.
Lúc 8 giờ 20 tất cả các chuông
Đền Thờ Thánh Phêrô đã đổ hồi rộn rã. Để chuẩn bị tinh thần mọi người cho
buổi cử hành long trọng này lúc 8 giờ 45 vài đoạn của 6 tài liệu của Công Đồng
Chung Vaticăng II đã được tuyên đọc: Hiến chế tín lý về mạc khải của Thiên Chúa
Dei Verbum; Hiến chế tín lý về Giáo Hội Lumen Gentium; Hiến chế về Phụng Vụ
Thánh Sacrosanctum Concilium; Hiến chế mục vụ về Giáo Hội trong thế giới
ngày nay Gaudium et Spes; Sắc lệnh về hiệp nhất Unitatis Redintegratio; và
Tuyên ngôn về Tự do tôn giáo Dignitatis Humanae. Ngày mùng 8 tháng 12 cũng là kỷ
niệm 50 năm kết thúc Công Đồng Chung Vaticăng II. Việc tuyên đọc các tài liệu
nói trên nhằm giúp mọi người duyệt lại vài giáo huấn sâu sắc của Công Đồng và ý
thức được tính cách thời sự của các giáo huấn này đối với cuộc sống của Giáo Hội.
Công Đồng đã được suy tư và nhóm họp trong ba năm, và đã kết thúc dưới
ánh sáng lòng thương xót Chúa.
Lúc 9 giờ 5 phút mọi người đã lần
hạt kính Đức Mẹ. Tham dự thánh lễ mở Cửa Năm Thánh đã có khoảng 60.000 tín hữu
và du khách hành hương năm châu, trong đó cũng có mấy nhóm tín hữu Việt Nam.
Tham dự thánh lễ và lễ nghi mở Cửa Thánh cũng có phái đoàn của các nước Italia,
Bỉ, Cộng hoà thánh Marino, Cộng hoà Tchèques và Cộng hoà Liên bang Đức. Bên phải
khán đài có nhiều nhân vật của chính quyền Italia cũng như của Hội hiệp sĩ
Malta, tu huynh Alois của cộng đoàn đại kết Taizé. Cũng có 100 người câm điếc
tham dự thánh lễ được diễn giải bằng ngôn ngữ dấu chỉ.
Bài đọc một bằng viếng Tây Ban
Nha trích từ chưong 3 sách Sáng Thế, kể lại cảnh Thiên Chúa phán xử loài người
sau khi con người phạm tội. Thánh vịnh 97 “Hãy hát lên một bài tân ca chúc tụng
Chúa” được hát bằng tiếng Ý. Bài đọc bằng tiếng Anh trích từ thư thánh Phaolô gửi
tín hữu Êphêxô, tạ ơn Thiên Chúa vì qua Đức Giêsu Kitô Ngài đã ban cho
chúng ta mọi phước lành, đã chọn chúng ta từ đời đời để chúng ta tinh tuyền
thánh thiện, và đã tiền định cho chúng ta trở nên nghĩa tử qua Chúa Giêsu Kitô
và đồng thừa tự với Chúa Kitô.
Phúc Âm đã tả lại cảnh thiên thần
Gabriel truyền tin cho Đức Maria được hát bằng tiếng Ý. Các lời nguyện giáo dân
được tuyên đọc bằng các thứ tiếng: Trung Hoa, A rập, Pháp, Swahili và
Malayalam: xin Chúa Thánh Thần làm cho Giáo Hội luôn là mẹ sự thật và lòng
thương xót, và là cung lòng cưu mang các người con mới của Thiên Chúa; xin Chúa
Thánh Thần làm nảy sinh ra nơi các nhà làm luật và hàng lãnh đạo ước muốn phục
vụ mọi người, say mê công lý và hòa bình; xin Chúa Thánh Thần hướng dẫn lương
tâm những người tội lỗi và bạo lực để họ hiểu biết thảm cảnh và sự trầm trọng của
sự dữ họ đã gây ra, và cho con tim của họ nhận được ơn chữa lành và lòng thương
xót; xin Chúa Thánh Thần dấy lên trong tâm trí những người không tín ngưỡng ước
muốn chân lý, và trong ý chí của họ lòng can đảm gắn bó với sự thiện; xin Chúa
Thánh Thần làm cho môi miệng các thừa sai và các cha giải tội tươi vui và thẳng
thắn loan báo Tin Mừng, và nói lên các lời của hy vọng và tha thứ.
Phần thánh Ca đã được ba ca
đoàn đảm trách: Ca đoàn Sistina, ca đoàn của Học viện giáo hoàng Thánh Nhạc,
và ca đoàn Mater Ecclesiae.
Năm Thánh ngoại thường này cũng là một món quà của ân sủng. Bước
vào Cửa đó có nghĩa là khám phá ra sự sâu thẳm lòng thương xót của Thiên Chúa
Cha tiếp đón tất cả mọi người và đến gặp gỡ từng người một
Giảng trong thánh lễ ĐTC đã quảng
diễn ý nghĩa các bài đọc phụng vụ và Năm Thánh Lòng Thương Xót dưới ánh sáng
các ơn Thiên Chúa ban cho Đức Maria, Mẹ Chúa Cứu Thế, cũng như dưới ánh sáng của
Công Đồng Chung Vaticăng II kết thúc cách đây đúng 50 năm. Mở đầu bài giảng ĐTC
nói:
Trong chốc lát nữa đây tôi sẽ
vui sướng mở Cửa Thánh Lòng Thương Xót. Chúng ta chu toàn cử chỉ này, đơn
sơ biết bao nhưng cũng biểu tượng một cách mạnh mẽ, dưới ánh sáng của Lời Chúa
mà chúng ta vừa lắng nghe, và nó nêu bật quyền tối thượng của ân sủng. Thật thế,
điều trở lại nhiều lần trong các bài đọc hướng chúng ta về kiểu diễn tả,
mà sứ thần Gabriel đã nói với một thiếu nữ trẻ tuổi, kinh ngạc và bị khuấy động,
ám chỉ mầu nhiệm sẽ bao bọc nàng: “Hãy vui lên, hỡi Đấng đầy ân sủng” (Lc
1,28).
Đức Trinh Nữ Maria được mời gọi
trước tiên vui lên vì những gì Chúa đã thành toàn nơi Mẹ. Ơn thánh của Thiên
Chúa đã bao phủ Mẹ, khiến cho Mẹ có khả năng trở thành Mẹ Chúa Kitô. Khi sứ thần
Gabriel bước vào trong nhà Người, cả mầu nhiệm sâu thẳm nhất vượt qúa mọi
khả năng của lý trí, đối với Mẹ cũng trở thành lý do của niềm vui, của lòng tin
và sự phó thác cho lời được mạc khải cho Mẹ. Sự tràn đầy ơn phước là một mức độ
của việc biến đổi con tim, và làm cho nó có khả năng thành toàn một cử chỉ cao
cả tới độ thay đổi lịch sử của nhân loại.
Lễ Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội
diễn tả tình yêu vĩ đại của Thiên Chúa. Ngài không chỉ là Đấng tha tội, nhưng
nơi Mẹ Maria Ngài đạt tới chỗ đề phòng tội nguyên tổ, mà mỗi người mang trong
mình, khi bước vào thế giới này. Chính tình yêu của Thiên Chúa đề phòng, thực
hiện trước và cứu rỗi. Việc bắt đầu lịch sử của tội lỗi trong vườn Eden được giải
quyết trong dự án của một tình yêu cứu rỗi. Các lời của sách Sáng Thế kể
lại kinh nghiệm thường ngày, mà chúng ta khám phá ra trong cuộc sống cá nhân.
Luôn luôn có cám dỗ bất tuân phục, được diễn tả ra trong việc dự phóng cuộc
sống chúng ta một cách độc lập với ý muốn của Thiên Chúa. Và chính sự không
thân hữu đó liên tục mưu sát cuộc sống của con người để làm cho họ chống lại
chương trình của Thiên Chúa. Tuy nhiên, cả lịch sử của tội lỗi cũng chỉ có thể
hiểu được dưới ánh sáng của tình yêu tha thứ. Nếu mọi sự bị cột buộc với án đầy
ải của tội lỗi, thì chúng ta sẽ là những người tuyệt vọng nhất trong các
loài thụ tạo, trong khi lời hứa chiến thắng tình yêu của Chúa Kitô gói ghém tất
cả trong lòng thương xót của Thiên Chúa Cha. Lời Chúa mà chúng ta vừa mới lắng
nghe không để cho chúng ta nghi ngờ về điều này. Đức Trinh Nữ Vô Nhiễm Nguyên Tội
trước chúng ta là chứng nhân đặc tuyển của lời hứa và sự thành toàn lời hứa
đó.
Đề cập tới Năm Thánh Lòng
Thương Xót ĐTC nói:
Năm Thánh ngoại thường này cũng
là một món quà của ân sủng. Bước vào Cửa đó có nghĩa là khám phá ra sự sâu thẳm
lòng thương xót của Thiên Chúa Cha tiếp đón tất cả mọi người và đến gặp gỡ từng
người một. Đây sẽ là một Năm trong đó chúng ta lớn lên trong xác tín về lòng
thương xót. Biết bao nhiêu sai lạc đã được gán cho Thiên Chúa và ơn thánh của
Ngài, khi người ta khẳng định rằng tôi lỗi bị phạt bởi sự phán xử của Chúa, mà
trái lại không đặt để trước rằng chúng được thứ tha bởi lòng thương xót của
Ngài. (x. Agostino, De praedestinatione sanctorum 12, 24). Vâng, đúng thế.
Chúng ta phải đặt để lòng thương xót trưóc sự phán xử, và trong mọi trường hợp
sự phán xử của Thiên Chúa sẽ luôn luôn trong ánh sáng lòng thương xót của Ngài.
Như thế, bước qua Cửa Thánh khiến cho chúng ta cảm thấy được chia sẻ mầu nhiệm
tình yêu ấy. Chúng ta hãy từ bỏ mọi hình thức sợ hãi và lo lắng, bởi vì người
ta không chỉ tay tố cáo người được yêu. Trái lại, chúng ta hãy sống niềm vui của
cuộc gặp gỡ với ơn thánh biến đổi mọi sự.
Bước qua Cửa Thánh là sống tinh thần của Công Đồng Chung Vaticăng
II là tinh thần của ngưởi Samaritano nhân lành
Nhắc đến kỷ niệm 50 năm ngày kết
thúc Công Đồng Chung Vaticăng II ĐTC nói:
Hôm nay, tại Roma này cũng như
trong mọi nhà thờ chính toà trên thế giới, khi bước qua Cửa Thánh chúng ta cũng
muốn nhớ tới một cánh cửa khác, mà các Nghị Phụ Công Đồng Chung Vaticăng II mở
toang ra với thế giới cách đây 50 năm. Dịp kỷ niệm này không chỉ được nhớ tới
vì sự phong phú của các tài liệu được biên soạn, mà cho tới ngày nay cho phép
chúng ta kiểm thực sự tiến bộ lớn lao đã được thành toàn trong đức tin. Tuy
nhiên, trước hết Công Đồng đã là một cuộc gặp gỡ. Một cuộc gặp gỡ đích thật giữa
Giáo Hội và con người thời đại chúng ta. Một cuộc gặp gỡ được ghi dấu bởi
sức mạnh của Chúa Thánh Thần, thúc đẩy Giáo Hội Người ra khỏi các tù túng từ
bao nhiêu năm đã khép kín nó trong chính mình, để hăng say đi lại con đường
truyền giáo. Đó đã là việc lấy lại một lộ trình để đi gặp gỡ mỗi người ở nơi họ
sinh sống: trong thành phố, trong nhà, trong nơi họ làm việc… ở khắp mọi nơi
đâu có một người, ớ đó Giáo Hội được mời gọi đến với họ để đem niềm vui Phúc Âm
tới cho họ. Như vậy, đó một thúc đẩy truyền giáo mà sau các thập niên này chúng
ta lấy lại với cùng sức mạnh và lòng hăng say. Năm Thánh khiêu khích chúng ta
cho sự rộng mở này, và bắt buộc chúng ta không được lơ là với tinh thần được dấy
lên bởi Công Đồng Chung Vaticăng II, đó là tinh thần của người Samaritano nhân
lành, như chân phước Phaolô VI đã nhắc tới, khi kết thúc Công Đồng. Hôm nay việc
bước qua Cửa Thánh khiến cho chúng ta dấn thân biến lòng thương xót của người
Samaritano nhân hậu thành của mình.
Sau lời nguyện kết lễ, ĐTC đã
chủ sự nghi lễ mở Cửa Thánh. Phó tế loan báo lễ nghi và nói:
Anh chị em thân mến, được linh
hoạt bởi đức tin nơi Chúa Giêsu, Đấng cứu độ chúng ta, mà chúng ta đã canh tân
trong buổi cử hành thánh thể và được giữ gìn bởi Đức Trinh Nữ Diễm Phúc Vô Nhiễm
Nguyên Tội, chúng ta khai mạc Năm Thánh Ngoại Thường của Lòng Thương Xót.
Cửa Thánh mở ra trước chúng ta,
chính Chúa Kitô, qua lòng thương xót của Giáo Hội dẫn chúng ta vào trong mầu
nhiệm ủi an của tình yêu Thiên Chúa, tình yêu vô bờ ấp ủ toàn nhân loại.
Chúng ta hãy chuẩn bị con tim
cho hành động của Chúa Thánh Thần, ước mong đáp ứng ơn gọi kitô chung là nên
thánh với sự tuơi vui sẵn sàng. Chúng ta hãy bắt đầu trong bình an nhân danh
Chúa Kitô”.
Đức nguyên Giáo Hoàng Biển Đức
XVI cũng hiện diện trong lễ nghi mở Cửa Thánh. ĐTC Phanxicô đã hôn chào vị tiền
nhiệm của mình, trước khi đọc lời nguyện khai mạc lễ nghi mở Cửa Thánh.
Đến trước Cửa Thánh ĐTC đọc lời
nguyện sau đây:
“Lạy Thiên Chúa,
là Đấng mạc khải sự toàn năng của
Ngài, nhất là với lòng thương xót,
xin ban cho chúng con sống một
năm ơn thánh,
là thời gian thuận tiện để yêu
Chúa và các anh chị em trong niềm vui Phúc Âm.
Xin tiếp tục đổ Thánh Thần trên
chúng con,
để chúng con không mệt mỏi tin tưởng
hướng cái nhìn của chúng con tới
Đấng chúng con đã đâm thâu,
là Con Chúa nhập thể làm người,
gương mặt rạng ngời của lòng
thương xót vô biên của Chúa,
là nơi nương ẩn chắc chắn cho mọi
người tội lỗi,
cần ơn tha thứ và bình an, chân
lý giải thoát và cứu rỗi.
Người là Cửa, qua đó chúng con
đến với Chúa,
suối nguồn bất tận của ủi an
cho tất cả mọi người,
vẻ đẹp không tàn phai, niềm vui
toàn vẹn trong cuộc sống không cùng.
Xin Đức Trinh Nữ Vô Nhiễm
Nguyên Tội bầu cử cho chúng con,
Người là hoa trái đầu tiên và rạng
ngời của chiến thắng phục sinh,
bình minh sáng ngời của trời mới
đất mới,
bến bờ cuộc lữ hành trần thế của
chúng con.
Dâng lên Ngài, lạy Thiên Chúa
Cha chí thánh,
và Con Chúa là Đấng Cứu Độ
chúng con
và Chúa Thánh Thần, Đấng Ủi An
mọi danh dự và vinh quang muôn
đời. Amen”.
Tiếp đến ĐTC xướng:
“Đây là cửa của Chúa”. Cộng
đoàn thưa: “Qua đó người công chính bước vào”.
“Hãy mở các cửa của sự công
chính” – “Tôi sẽ vào để tạ ơn Chúa” –
“Vì lòng thương xót lớn lao của
Chúa con sẽ vào nhà Chúa, Lậy Chúa” – “Con sẽ phủ phục hướng về đền thánh
Ngài”.
Trong thinh lặng ĐTC bước lên mở
Cửa Thánh và cầu nguyện trên ngưỡng cửa, rồi bước vào bên trong, theo sau là Đức
Thánh Cha Biển Đức XVI. Hai vị hôn và bắt tay nhau lần nữa. Tiếp đến là các vị
đồng tế và vài đại diện các tu sĩ và giáo dân nam nữ, và mọi người đi về Bàn thờ
tuyên xưng Đức Tin. Trong khi đó ca đoàn hát bài Thánh Ca của Năm Thánh: “Chúng
ta hãy cảm tạ Chúa Cha vì Ngài nhân lành, lòng thương xót của Ngài tồn tại đến
muôn đời”.
Khi đến trước Bàn thờ tuyên
xưng Đức Tin, ĐTC đọc lời nguyện sau đây:
“Lậy Cha rất thánh,
giầu lòng thương xót và cao cả
trong tình yêu,
chúng con chúc tụng Cha với tất
cả tâm lòng
và chúng con cảm tạ Cha vì các
ơn tràn đầy Cha đã ban cho chúng con.
Xin hãy đoái nhìn chúng con,
trong ngày hôm nay đã mở Cửa Thánh
và vui mừng khai mào thời gian
năm thánh.
Chúng con xin Cha ban cho tất cả
những ai
đi qua Cửa của Lòng Thương Xót
với tâm hồn thống hối,
với dấn thân canh tân và lòng
tín thác con thảo,
được sống kinh nghiệm sống động
sự dịu hiền phụ tử của Cha
và nhận được ơn tha tội để làm
chứng, bằng lời nói và việc làm,
cho gương mặt lòng thương xót của
Chúa,
là Đức Giêsu Kitô Chúa chúng
con,
Đấng hằng sống và hiển trị muôn
đời. Amen”.
Trước khi ban phép lành cho mọi
người ĐTC nói: “Lậy Chúa, xin chúc lành cho dân Ngài đang chờ đợi các ơn của
lòng thương xót Chúa, và hoàn thành các ước mong sự thiện, mà chính Chúa đã gợi
hứng cho. Nhờ Chúa Kitô Chúa chúng con”.
Sau khi ĐTC ban phép lành cho mọi
người, Phó tế kết thúc và nói: “Anh chị em hãy thương xót như Cha anh chị em là
Đấng xót thương”.. Mọi người thưa: Tạ ơn Chúa.
Tiếp nhận ơn thánh thương xót của Ngài trong cuộc sống chúng ta;
và đến lượt mình trở thành là những người thực hành lòng thương xót.