Điểm
chú ý trong phần II cuộc phỏng vấn Đức Thánh Cha trên chuyến bay về từ Tokyo
tập trung vào vấn đề tài chính của Vatican.
Văn Yên, SJ -
Vatican News 28
tháng mười một 2019
** Câu hỏi của Cristiana Caricato từ TV 2000
Người
ta đọc thấy trên báo rằng: Toà Thánh đã mua bất động sản trị giá hàng trăm
triệu ở trung tâm London và hơi bối rối về việc sử dụng tài chính này của Vatican,
đặc biệt là khi có liên quan đến Đồng Tiền Thánh Phêrô (Obolo di San Peter).
Ngài có biết về các giao dịch tài chính này và đặc biệt, theo Ngài, việc sử
dụng Đồng Tiền Thánh Phêrô có đúng không? Ngài thường nói rằng tiền không nên
được tạo ra bằng tiền, Ngài đã tố cáo việc sử dụng tài chính cách bất chính,
nhưng rồi chúng ta thấy rằng các hoạt động này cũng liên quan đến Tòa Thánh và
điều này gây tai tiếng. Ngài thấy tất cả sự kiện này như thế nào?
Cảm ơn
chị. Trước hết, việc quản trị tốt, bình thường là khi chị nhận được số tiền từ
Đồng Tiền Thánh Phêrô, thì chị phải làm gì? Cất nó vào trong ngăn kéo? Không,
đây là quản trị tồi! Tôi tìm cách đầu tư và khi nào tôi cần cho đi, khi nào có
những nhu cầu, trong một năm, thì tôi lấy nó và số vốn đó không bị mất giá, giữ
nguyên hoặc tăng một chút. Đây là quản trị tốt. Quản trị ngăn kéo là tồi. Nhưng
phải tìm cách quản trị tốt, một việc đầu tư tốt: điều này rõ ràng không? Ngay
cả đầu tư như chúng ta nói, “kiểu bà goá”, giống như các bà góa làm: hai quả
trứng ở đây, ba quả ở đó, năm ở kia. Nếu một chỗ rơi thì còn chỗ khác không bị
vỡ. Đồng thời, luôn luôn phải an toàn và luôn luôn phải hợp đạo đức: nếu bạn
đầu tư Đồng Tiền Thánh Phêrô vào một nhà máy vũ khí, thì Đồng Tiền Thánh Phêrô
ở đó không còn là Đồng Tiền Thánh Phêrô nữa. Nếu bạn đầu tư và trong nhiều năm
chẳng động chạm gì đến đồng vốn, thì điều đó không ổn. Đồng Tiền Thánh Phêrô
phải được chi tiêu trong một năm, một năm rưỡi, cho đến đợt quyên góp lần tới
từ khắp nơi trên thế giới. Và đây là quản trị tốt: phải an toàn... và cũng có
thể mua một tài sản, cho thuê, rồi bán lại, nhưng phải an toàn, với tất cả sự
đảm bảo vì lợi ích của người hưởng Đồng Tiền.
Sau đó,
những gì đã xảy ra đó là một vụ bê bối: người ta đã làm những điều dường như
không sạch sẽ. Nhưng việc tố giác không phải từ bên ngoài. Việc cải tổ về
phương thức kinh tế, được bắt đầu từ thời Đức Benedictô XVI, đã tiến triển và
chính Kiểm toán viên nội bộ đã nói: ở đây là một điều xấu, có điều gì đó không
ổn. Ông đến chỗ tôi và tôi hỏi: ông có chắc không? Ông trả lời “chắc”, ông chỉ
cho tôi và hỏi tôi: “vậy con phải làm gì?” Và tôi trả lời: Có Tư pháp Vatican.
Hãy đi trình báo với Công tố viên. Và về điều này, tôi rất vui vì chúng ta thấy
rằng việc quản trị Vatican hiện tại có nguồn lực để làm rõ những điều xấu diễn
ra bên trong, như trường hợp này, trường hợp bất động sản ở London - bởi vì
điều này vẫn chưa rõ ràng - nhưng đã có những trường hợp tham nhũng. Công tố
viên đã nghiên cứu sự việc, đã thực hiện các cuộc tham vấn và thấy rằng có sự
mất cân đối trong ngân sách. Sau đó, ông đã xin phép tôi để thực hiện việc khám
xét: có một giả thiết về tham nhũng, nên ông nói với tôi rằng ông phải khám xét
ở văn phòng này văn phòng kia. Tôi đã ký giấy đồng ý. Việc khám xét được thực
hiện tại năm văn phòng và đến hôm nay - mặc dù giả định vô tội - có những vốn
không được quản lý tốt, ngay cả có tham nhũng. Tôi tin rằng không đầy một tháng
nữa, các cuộc thẩm vấn về năm người đã bị đình chỉ sẽ bắt đầu bởi vì có những
dấu hiệu tham nhũng. Chị có thể hỏi: năm người này có tham nhũng không? Không,
sự giả định vô tội phải được đảm bảo, đây là một quyền của con người. Nhưng
người ta thấy có tham nhũng. Với các cuộc khám xét, người ta sẽ thấy họ có tội
hay không. Đây là một điều tồi tệ, chẳng hay ho khi xảy ra ở Vatican. Nhưng nó
đã được làm sáng tỏ nhờ các cơ chế nội bộ được bắt đầu vận hành bởi Đức Giáo
hoàng Benedictô. Tôi cảm ơn Chúa về điều này. Không phải cảm ơn vì tham nhũng,
nhưng cảm ơn vì hệ thống kiểm soát của Vatican hoạt động tốt.
** Câu hỏi từ Philip Pullella, từ Reuters
Có
những lo ngại trong những tuần gần đây về những gì đang xảy ra về tài chính của
Vatican và theo một số người, có một cuộc chiến nội bộ về việc ai sẽ kiểm soát
tiền. Hầu hết các thành viên của Hội đồng quản trị của Cơ quan Thông tin Tài chính
(AIF) đã từ chức. Egmont, Hiệp hội các cơ quan tài chính, đã không cho Vatican
tham gia vào các thông tin an toàn của nó sau vụ khám xét ngày 1 tháng 10. Giám
đốc của AIF vẫn còn bị ngưng chức, như ngài đã nói, và vẫn chưa có Tổng Kiểm
toán viên. Ngài có thể làm gì hoặc nói gì để bảo đảm cho cộng đồng tài chính
quốc tế và các tín hữu được mời gọi đóng góp cho Đồng Tiền Thánh Phêrô, rằng
Vatican sẽ không lại bị coi là “kẻ ở ngoài” bị loại trừ, không được tin tưởng,
và rằng những cải cách sẽ tiếp tục và sẽ không trở lại những thói quen của quá
khứ?
Vatican
đã đạt được tiến bộ trong việc quản trị của mình: ví dụ, Viện giáo vụ (IOR –
Ngân hàng Vatican) ngày nay được tất cả các ngân hàng chấp nhận và có thể hoạt
động như các ngân hàng Ý, điều mà cách đây một năm đã không xảy ra. Như vậy đã
có những bước tiến. Kế đến, về nhóm Egmont: đây là một nhóm quốc tế không chính
thức, đó là một nhóm thành viên của AIF và việc kiểm soát quốc tế không lệ
thuộc vào nhóm Egmont, là một nhóm tư nhân dù được đánh giá cao. Moneyval (cơ
quan chống rửa tiền, ndr.) sẽ thực hiện kiểm tra theo lịch trình cho những
tháng đầu năm tới. Giám đốc AIF bị đình chỉ vì có những nghi ngờ về việc không
quản trị tốt. Chủ tịch của AIF, với sự trợ giúp của nhóm Egmont, đã nỗ lực lấy
lại tài liệu (bị tạm giữ, ndr.), điều mà Tư pháp (Vatican) không thể làm. Trước
vấn đề này, tôi đã tham khảo ý kiến của một thẩm phán cao cấp người Ý: tôi nên làm gì? Đứng trước
một cáo buộc tham nhũng thì Tư pháp là thẩm quyền tối cao ở một đất nước, không
ai có thể can thiệp vào đó, không ai có thể trao giấy tờ cho nhóm Egmont. Những
giấy tờ phải được nghiên cứu có thể đưa ra ánh sáng điều dường như là quản trị
tồi, theo nghĩa là kiểm soát kém: đó là, dường như, AIF không kiểm soát những
vi phạm của nơi khác. Nhiệm vụ của nó là kiểm soát. Tôi hy vọng người ta chứng
minh rằng nó không phải vậy, bây giờ thì giả định là vô tội. Nhưng hiện tại
thẩm phán có thẩm quyền và phải nghiên cứu mọi thứ diễn ra như thế nào, bởi vì
nếu ngược lại, một quốc gia sẽ có một thẩm quyền cao hơn can thiệp đến thẩm
quyền của ông. Chủ tịch của AIF đã hết hạn vào ngày 19 (tháng 11, ndr.), tôi đã
gọi cho ông vài ngày trước và ông đã không để ý về điều đó, sau đó ông nói với
tôi như thế. Và tôi đã thông báo rằng ngày 19 ông ta sẽ rời chức chủ tịch. Tôi
đã tìm được người thay thế, một thẩm phán cao cấp ở cấp độ quốc gia và quốc tế
về pháp lý và kinh tế, và khi tôi về, ông sẽ đảm nhận chức vụ chủ tịch của AIF.
Có vẻ có điều mâu thuẫn khi cơ quan kiểm soát cao hơn nhà nước. Đó không phải
là một điều dễ hiểu. Điều hơi lo ngại là nhóm Egmont, một nhóm tư nhân: nó giúp
nhiều nhưng nó không phải là cơ quan kiểm soát Moneyval. Moneyval sẽ nghiên cứu
các con số, nghiên cứu các thủ tục, nghiên cứu cách Công tố viên đã hành động
và cách các thẩm phán đã xác định vấn đề. Tôi biết rằng trong những ngày này,
cuộc thẩm vấn một số trong năm người bị đình chỉ sẽ bắt đầu. Không dễ, nhưng
chúng ta không được ngây thơ, không được trở nên nô lệ. Có người nói với tôi,
nhưng tôi không nghĩ vậy, rằng: với vụ việc này, chúng ta đã đụng đến nhóm
Egmont, người ta sợ rằng nó là một chút khủng bố (tâm lý, ndr.). Hãy để chuyện
này sang một bên. Chúng ta tiến bước với luật pháp, với Moneyval, với chủ tịch
mới của AIF. Và giám đốc bị đình chỉ: có thể anh ta vô tội, tôi mong muốn điều
đó, vì điều tốt đẹp là một người vô tội và không phạm tội, tôi hy vọng như vậy.
Nhưng nhóm này đã tạo ra một chút ồn ào rằng họ không muốn các giấy tờ vốn
thuộc về họ bị đụng đến.
Đây là
lần đầu tiên tại Vatican, chiếc nồi được mở nắp từ bên trong, không phải từ bên
ngoài. Đã nhiều lần từ bên ngoài, người ta nói với chúng tôi và chúng tôi rất
xấu hổ ... Nhưng Đức Giáo hoàng Benedictô rất khôn ngoan, ngài bắt đầu một tiến
trình mà nay đã chắc chắn, và có các định chế. Như việc Kiểm toán viên đã can
đảm tố giác bằng văn bản đối với năm người, nên nó đang hoạt động... Thật sự,
tôi không muốn phản đối nhóm Egmont vì nó làm nhiều điều tốt, nó giúp ích,
nhưng trong trường hợp này, quyền tối thượng của nhà nước là công lý, vượt lên
trên quyền hành pháp. Đây là điều không dễ hiểu nhưng tôi xin quý vị hiểu.
** Câu hỏi của Roland Juchem, từ CIC
Thưa
Đức Thánh Cha, trên chuyến bay từ Bangkok đến Tokyo, ngài đã gửi một bức điện
tín tới bà Carrie Lam của Hong Kong. Ngài nghĩ gì về tình hình ở đó, với các
cuộc biểu tình và với các cuộc bầu cử cấp quận? Và khi nào chúng tôi có thể
cùng ngài đến Bắc Kinh?
Điện
tín được gửi tới tất cả các Nguyên thủ quốc gia, là điều tự động để chào hỏi và
cũng là một cách lịch sự xin phép bay qua lãnh thổ của họ. Điều này không có ý
nghĩa lên án hoặc ủng hộ. Đó là một điều máy móc mà tất cả các máy bay làm khi
về mặt kỹ thuật chúng bay vào một lãnh thổ, chúng báo rằng chúng đang vào và
chúng ta làm điều đó vì lịch sự. Điều này không có giá trị theo nghĩa câu hỏi
của anh, nó chỉ có giá trị lịch sự. Về điều khác mà anh hỏi tôi: nếu chúng ta
nghĩ đến, thì đó không chỉ là Hồng Kông. Hãy nghĩ về Chile, nghĩ về Pháp, nước
dân chủ Pháp: một năm với người biểu tình áo vàng. Hãy nghĩ về Nicaragua, nghĩ
về các quốc gia Mỹ Latinh khác có vấn đề thuộc loại này và thậm chí một số nước
châu Âu. Đó là một điều chung. Tòa Thánh làm gì với điều này? Kêu gọi đối
thoại, vì hòa bình, nhưng không chỉ Hồng Kông, có nhiều tình huống khác nhau
với những vấn đề mà tôi không thể đánh giá được tại thời điểm này. Tôi tôn
trọng hòa bình và kêu gọi hòa bình đối với tất cả các quốc gia có vấn đề, bao
gồm cả Tây Ban Nha. Nó có ý nghĩa là tương đối hóa sự việc và kêu gọi đối
thoại, vì hòa bình, để giải quyết vấn đề. Và cuối cùng: Tôi muốn đến Bắc Kinh,
tôi yêu Trung Hoa.
** Câu hỏi của Valentina Alazraki, từ Televisa
Thưa
ĐTC Phanxicô, Mỹ Latinh đang bùng cháy. Chúng ta đã thấy sau những hình ảnh
Venezuela và Chile mà chúng ta không nghĩ sẽ thấy sau thời Pinochet. Chúng ta
đã thấy tình hình ở Bolivia, Nicaragua hoặc các quốc gia khác: bạo loạn, bạo
lực đường phố, tử vong, thương tích, các nhà thờ bị đốt cháy và xúc phạm. Đâu
là phân tích của ngài về những gì đang xảy ra ở các nước này? Giáo hội và cá
nhân ngài như một Giáo hoàng Mỹ Latinh làm gì với nó?
Có
người đã nói với tôi điều này: phải làm một phân tích. Tình hình ngày nay ở Mỹ
Latinh giống như những năm 1974-1980, tại Chile, Argentina, Uruguay, Brazil,
Paraguay với Strössner và tôi nghĩ Bolivia nữa... đã có chiến dịch Condor vào
thời điểm đó... Một tình huống bốc lửa, nhưng tôi không biết nó có phải là một
vấn đề tương tự hay một vấn đề khác, tôi thực sự không thể làm phân tích này
ngay bây giờ. Đúng là có những tuyên bố chính xác là không có tính hòa bình.
Điều xảy ra ở Chile làm tôi sợ, bởi vì Chile đang thoát ra khỏi vấn đề lạm dụng
đã gây ra đau khổ rất nhiều và bây giờ là một vấn đề thuộc loại này mà chúng ta
không hiểu rõ. Nhưng nó đang bùng cháy như chị nói, và phải tìm cách đối thoại,
cũng như phân tích. Tôi chưa tìm thấy một phân tích được thực hiện công phu về tình
hình Mỹ Latinh và cũng có những chính phủ yếu, rất yếu, đã không mang lại trật
tự và hòa bình, và do đó dẫn đến tình huống này.
** Câu hỏi của Valentina Alazraki, từ Televisa
Evo
Morales đã xin ngài làm trung gian chẳng hạn. Những điều cụ thể ...
Vâng, những
điều cụ thể. Venezuela đã xin trung gian và Tòa thánh luôn sẵn sàng. Có một
tương quan tốt, một tương quan thực sự tốt, chúng tôi luôn sẵn sàng giúp đỡ khi
cần. Bôlivia đã làm một điều gì đó như thế này, họ đã yêu cầu Liên Hợp Quốc, và
Liên Hợp Quốc đã gửi các đại diện, và ngay cả một số người từ một số quốc gia
châu Âu. Tôi không biết Chile đã yêu cầu trung gian quốc tế chưa, Brazil chắc
chắn là chưa, nhưng ở đó cũng có các vấn đề. Đây là điều hơi lạ, nhưng tôi
không muốn nói thêm lời nào vì tôi không đủ khả năng và đã không nghiên cứu kỹ
và thật lòng tôi không hiểu rõ lắm.
Tôi tận
dụng câu hỏi của chị để nói thêm rằng các bạn đã nói rất ít về Thái Lan, một
nước khác với Nhật Bản, một văn hóa siêu việt, một văn hóa và cả vẻ đẹp khác
với vẻ đẹp của Nhật Bản: một nền văn hóa, đất nước còn nghèo nhưng rất giàu về
tinh thần. Nhưng cũng có một vấn đề đau lòng khiến chúng ta nghĩ về “Hy Lạp và
những nước khác”, chị là một chuyên gia về vấn đề khai thác bóc lột, chị đã
nghiên cứu kỹ càng, và cuốn sách của chị viết rất tốt. Và Thái Lan, một số nơi
ở Thái Lan rất khó về điều này. Nhưng có nam Thái Lan, và cũng có bắc Thái Lan
xinh đẹp mà tôi không thể đến, đó là vùng bộ lạc và có một nền văn hóa hoàn
toàn khác. Tôi đã đón tiếp khoảng hai mươi người từ khu vực đó, những Kitô hữu
đầu tiên, những người chịu phép rửa đầu tiên, đã đến Roma, với một nền văn hóa
khác, những văn hóa bộ lạc. Và Bangkok, như chúng ta đã thấy, là một thành phố
hùng mạnh, rất hiện đại, nhưng nó có những vấn đề khác với Nhật Bản và có sự giàu
có khác với Nhật Bản. Về vấn đề khai thác tôi muốn nhấn mạnh nó để cảm ơn chị
vì cuốn sách của chị, cũng như tôi cũng muốn cảm ơn cuốn sách “xanh” của Franca
Giansoldati: hai phụ nữ trên máy bay, mỗi người đều đã ra một cuốn sách đụng
chạm đến những vấn đề ngày nay, vấn đề sinh thái và vấn đề hủy hoại mẹ trái
đất, môi trường và vấn đề khai thác con người mà chị đã chạm tới. Người ta thấy
rằng phụ nữ làm việc nhiều hơn nam giới và họ có khả năng. Cảm ơn hai chị, cả
hai vì sự đóng góp này. Và tôi cũng không quên chiếc áo của Rocio (ngài muốn
nói đến chiếc áo của một phụ nữ Mexico bị sát hại mà Valentina Alazraki đã tặng
cho Đức Thánh Cha trong một cuộc phỏng vấn video vào mấy tháng trước, ndr.). Và
cảm ơn vì đã đặt câu hỏi trực tiếp, đó là điều tốt. Xin cầu nguyện cho tôi.
Chúc bữa trưa ngon miệng!