Bài
Giảng Của Đức Thánh Cha Phanxicô Trong Lễ Lá Tại Đền Thờ Thánh Phêrô Chúa Nhật -
28/3/2021
Lúc 10
giờ 30 sáng Chúa Nhật 28 tháng Ba, Đức Thánh Cha Phanxicô đã cử hành Lễ Lá,
khởi sự Tuần Thánh, là tuần lễ quan trọng nhất trong Phụng Vụ Công Giáo. Ngày
Chúa Nhật Lễ Lá này cũng là ngày Giới Trẻ Thế Giới lần thứ 36 được cử hành ở
cấp giáo phận.
Ngày
Chúa Nhật Lễ Lá này cũng giống như ngày Lễ Lá Năm ngoái, nghĩa là không giống
bất cứ ngày lễ nào trong những ngày Chúa Nhật Lễ Lá mà chúng ta đã trải qua
trong đời trước thời đại dịch coronavirus. Tại Vatican cũng vậy, thay cho những
đám đông dân chúng đứng chật quảng trường Thánh Phêrô, quý vị và anh chị em
đang thấy Đức Thánh Cha cử hành thánh lễ một cách lặng lẽ với các cộng sự viên
gần gũi với ngài tại bàn thờ Ngai Tòa Thánh Phêrô. Đó là một bàn thờ nhỏ nơi đã
từng xảy ra nghi thức tưởng niệm Đức Tổng Giám Mục Phaolô Bùi Văn Đọc do Đức
Hồng Y Pietro Parolin Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh chủ sự.
Trong
khoảnh khắc khi những nghi ngờ và sợ hãi tràn ngập trái tim chúng ta, điều quan
trọng là chúng ta hướng mắt lên cầu nguyện cùng Chúa. Kinh Thánh không bỏ qua
kinh nghiệm của con người về sự sợ hãi. Đức Thánh Cha lưu ý rằng Ápraham,
Giacóp, Môise, Thánh Phêrô, các Tông Đồ khác và cả chính Chúa Giêsu đã từng
trải qua những nỗi sợ hãi và đau đớn.
Đức
Thánh Cha nhận xét rằng cụm từ “Đừng sợ” được lặp lại đến 365 lần trong Kinh
Thánh, “như thể nói với chúng ta rằng Chúa muốn chúng ta thoát khỏi sợ hãi, mỗi
ngày trong năm”.
Đức
Thánh Cha Phanxicô đã chủ sự cuộc rước lá, tưởng niệm biến cố Chúa Giêsu khải
hoàn vào thành Giêrusalem.
Mở đầu
bài giảng, Đức Thánh Cha nói:
Mỗi năm phụng vụ này luôn khiến chúng ta kinh ngạc: chúng
ta chuyển từ niềm vui chào đón Chúa Giêsu khi Người vào thành Giêrusalem sang
nỗi buồn khi chứng kiến Người bị kết án tử hình và sau đó bị đóng đinh. Cảm
giác kinh ngạc nội tâm đó sẽ vẫn còn với chúng ta trong suốt Tuần Thánh. Chúng
ta hãy suy ngẫm sâu hơn về điều đó.
Ngay từ đầu, Chúa Giêsu khiến chúng ta kinh ngạc. Dân
chúng chào đón Ngài một cách long trọng, nhưng Ngài vào thành Giêrusalem trên
một con ngựa non hèn mọn. Người dân của Người mong đợi một đấng giải phóng
quyền năng trong Lễ Vượt Qua, nhưng Ngài đã đến để đưa Lễ Vượt Qua đến chỗ viên
mãn bằng cách hy sinh chính bản thân mình. Dân của Người đang hy vọng chiến
thắng người La Mã bằng gươm, nhưng Chúa Giêsu đến để ăn mừng chiến thắng của
Thiên Chúa bằng thập tự giá. Điều gì đã xảy ra với những người trong thời gian
vài ngày, từ chỗ hô vang “Hosanna” đến chỗ gào lên “Đóng đinh nó đi”? Chuyện gì
đã xảy ra? Họ đang theo đuổi một ảo tưởng về Đấng Mêsia hơn là chính Đấng
Mêsia. Họ ngưỡng mộ Chúa Giêsu, nhưng họ không để mình kinh ngạc trước Ngài.
Kinh ngạc không giống như ngưỡng mộ. Sự ngưỡng mộ có thể là trần tục, vì nó tập
chú vào những thị hiếu và mong đợi của riêng nó. Ngược lại, sự kinh ngạc vẫn mở
ra đối với những điều khác và sự mới mẻ mà những điều ấy mang lại. Ngay cả ngày
nay, có rất nhiều người ngưỡng mộ Chúa Giêsu: Ngài nói những điều đẹp đẽ; Ngài
tràn đầy tình yêu và sự tha thứ; tấm gương của Người đã thay đổi lịch sử và vân
vân. Họ ngưỡng mộ Ngài, nhưng cuộc sống của họ không thay đổi. Chiêm ngưỡng
Chúa Giêsu thôi thì chưa đủ. Chúng ta phải bước theo những bước chân của Chúa,
để cho mình được thử thách bởi Người; chuyển từ ngưỡng mộ sang kinh ngạc.
Điều gì đáng kinh ngạc nhất về Chúa và Lễ Vượt Qua của
Ngài? Đó là thực tế rằng Ngài đạt đến vinh quang thông qua sự nhục nhã. Ngài
chiến thắng bằng cách chấp nhận đau khổ và cái chết, là những điều mà chúng ta,
trong hành trình tìm kiếm sự ngưỡng mộ và thành công thường tìm cách tránh né.
Chúa Giêsu - như Thánh Phaolô đã nói với chúng ta - “đã trút bỏ chính mình…
Người đã tự hạ mình” (Pl 2: 7,8). Điều đáng kinh ngạc là chứng kiến Đấng Toàn
năng đã biến thành hư không; chứng kiến Ngôi Lời, Đấng thấu suốt mọi sự, dạy
chúng ta trong thinh lặng từ trên đỉnh cao của thập tự giá; chứng kiến vua của
các vị vua lên ngôi trên một giá treo cổ; chứng kiến Chúa của vũ trụ tước bỏ
mọi thứ và đội lên đầu mão gai thay vì vinh quang; chứng kiến Đấng nhân lành
hóa thân làm người bị sỉ nhục và bị đánh đập. Tại sao lại xảy ra tất cả sự sỉ
nhục như thế? Tại sao, Lạy Chúa, chẳng lẽ Chúa muốn chịu đựng tất cả những điều
này sao?
Chúa Giêsu đã làm điều đó cho chúng ta, để hiểu thấu
chiều sâu của kinh nghiệm con người chúng ta, toàn bộ sự tồn tại của chúng ta,
tất cả những điều xấu xa của chúng ta, để đến gần chúng ta và không bỏ rơi
chúng ta trong đau khổ và cái chết của chúng ta, để cứu chuộc chúng ta, để cứu
chúng ta. Chúa Giêsu đã được nâng lên cao trên thập tự giá để xuống vực thẳm
của sự khổ đau của chúng ta. Ngài đã trải qua nỗi buồn sâu sắc nhất của chúng
ta: thất bại, mất tất cả, bị bạn bè phản bội, thậm chí bị Thiên Chúa bỏ rơi.
Bằng cách trải nghiệm trong xác thịt những cuộc đấu tranh và xung đột sâu sắc
nhất của chúng ta, Ngài đã cứu chuộc và biến đổi chúng. Tình yêu của Ngài đến
gần với sự yếu đuối của chúng ta; nó chạm đến chính những điều mà chúng ta xấu
hổ nhất. Tuy nhiên, bây giờ chúng ta biết rằng chúng ta không đơn độc: Thiên
Chúa ở bên cạnh chúng ta trong mọi cơn hoạn nạn, trong mọi nỗi sợ hãi; chẳng
bao giờ có sự ác nào, cũng chẳng bao giờ có tội lỗi nào có tiếng nói cuối cùng.
Chúa chiến thắng, nhưng lòng bàn tay chiến thắng đi qua gỗ của thập tự giá. Vì
lòng bàn tay và cây thánh giá không thể tách rời.
Chúng ta hãy cầu xin ân sủng để được kinh ngạc. Một đời
sống Kitô hữu không có sự ngạc nhiên sẽ trở nên buồn tẻ và thê lương. Chúng ta
không thể nói về niềm vui được gặp Chúa Giêsu, trừ khi hàng ngày chúng ta đi từ
ngạc nhiên này đến kinh ngạc khác bởi tình yêu của Ngài, là điều mang lại cho
chúng ta ơn tha thứ và khả năng có một khởi đầu mới. Khi đức tin không còn cảm
thấy kinh ngạc nữa, thì đức tin trở nên buồn tẻ: nó trở nên mù quáng trước
những điều kỳ diệu của ân sủng; nó không còn có thể nếm được Bánh sự sống và
không còn có thể nghe Lời Chúa; nó không còn có thể cảm nhận được vẻ đẹp của
anh chị em chúng ta và món quà của tạo hóa. Nó không còn cách nào khác hơn là
phải nương vào luật pháp, vào chủ nghĩa giáo sĩ trị và vào tất cả những điều mà
Chúa Giêsu lên án trong chương 23 của Phúc âm Thánh Matthêu.
Trong Tuần Thánh này, chúng ta hãy ngước mắt lên thập
giá, để nhận được ơn kinh ngạc. Khi Thánh Phanxicô thành Assisi chiêm ngưỡng
Chúa bị đóng đinh, thánh nhân ngạc nhiên rằng các anh em của ngài không khóc.
Còn chúng ta thì sao? Chúng ta còn có thể rung động trước tình yêu của Thiên
Chúa không? Có phải chúng ta đã đánh mất khả năng kinh ngạc trước Ngài không?
Tại sao? Có thể đức tin của chúng ta đã trở nên chai lỳ vì thói quen. Có thể
chúng ta vẫn bị kẹt trong những hối tiếc của mình và để cho bản thân mình bị tê
liệt bởi những thất vọng của chúng ta. Có thể chúng ta đã mất hết niềm tin hoặc
thậm chí cảm thấy mình vô dụng. Nhưng có lẽ, đằng sau tất cả những điều “có
thể” này, là sự thật rằng chúng ta không mở lòng đón nhận ân sủng của Chúa
Thánh Thần, Đấng ban cho chúng ta ân sủng của sự kinh ngạc.
Hãy để chúng ta bắt đầu lại từ sự ngạc nhiên. Chúng ta
hãy nhìn lên Chúa Giêsu trên thập giá và nói với Người: “Lạy Chúa, Chúa yêu con
biết bao! Con quý giá biết bao đối với Chúa!” Chúng ta hãy kinh ngạc trước Chúa
Giêsu để chúng ta có thể bắt đầu hồi sinh, vì sự vĩ đại của cuộc sống không hệ
tại nơi những của cải chiếm hữu được hay sự thăng quan tiến chức, nhưng chính
là nhận ra rằng chúng ta được yêu thương. Đây là sự vĩ đại của cuộc sống: đó là
khám phá ra rằng chúng ta được yêu thương. Và sự hùng vĩ của cuộc sống nằm
chính ở vẻ đẹp của tình yêu. Nơi Chúa Giêsu bị đóng đinh, chúng ta thấy Thiên
Chúa bị sỉ nhục, Đấng Toàn Năng bị gạt bỏ và loại trừ. Và với ân sủng của sự
ngạc nhiên, chúng ta nhận ra rằng khi chào đón những người bị gạt bỏ và loại
trừ, khi đến gần những người bị cuộc sống đối xử tệ bạc, chúng ta đang yêu mến
Chúa Giêsu. Vì đó là vị trí của Người, nghĩa là giữa những anh chị em thấp hèn
nhất của chúng ta, giữa những người bị từ chối và bị loại bỏ, giữa những người
mà nền văn hóa tự cao tự đại lên án.
Bài Tin Mừng hôm nay cho chúng ta thấy, ngay sau cái chết
của Chúa Giêsu, đã có một biểu tượng huy hoàng của sự kinh ngạc. Đó là cảnh một
viên đại đội trưởng, khi thấy Chúa Giêsu sinh thì, đã nói: “Quả thật người này
là Con Thiên Chúa!” (Mc 15:39). Anh kinh ngạc vì tình yêu. Anh thấy Chúa Giêsu
chết như thế nào? Anh đã thấy Ngài chết vì tình yêu, và điều này làm anh kinh
ngạc. Chúa Giêsu đau khổ vô cùng, nhưng Ngài không ngừng yêu thương. Đây là
điều đáng kinh ngạc trước Thiên Chúa, Đấng có thể lấp đầy cái chết bằng tình
yêu. Nơi tình yêu nhưng không và vô tiền khoáng hậu đó, viên đại đội trưởng
ngoại đạo đã tìm thấy Chúa. Lời nói của anh – Quả thật người này là Con Thiên
Chúa! – “đóng dấu” bài tường thuật Cuộc Khổ nạn. Các sách Phúc âm cho chúng ta
biết rằng nhiều người khác trước viên đại đội trưởng này đã ngưỡng mộ Chúa
Giêsu vì những phép lạ và công việc phi thường của Ngài, và đã thừa nhận rằng
Ngài là Con Thiên Chúa. Tuy nhiên, Chúa Giêsu Kitô đã làm họ im lặng, bởi vì họ
có nguy cơ hoàn toàn dừng lại ở mức độ ngưỡng mộ của thế gian với ý tưởng về
một Thiên Chúa đáng tôn thờ và đáng sợ vì quyền năng và sức mạnh của Ngài. Giờ
đây không còn có thể như vậy nữa, vì dưới chân thập tự giá không còn có thể sai
lầm: Thiên Chúa đã tỏ mình ra và chỉ trị vì bằng quyền năng nguôi giận và không
bất bình của tình yêu.
Anh chị em thân mến, hôm nay Thiên Chúa tiếp tục làm cho
tâm trí và trái tim chúng ta kinh ngạc. Chúng ta hãy để cho lòng mình tràn ngập
sự kinh ngạc đó khi chúng ta nhìn ngắm Chúa bị đóng đinh. Chúng ta cũng có thể
nói rằng: “Ngài thực sự là Con Thiên Chúa. Ngài là Chúa của con”.