Đức Thánh Cha Chủ Sự Thánh Lễ Ngày
Thế Giới Người Nghèo Lần Thứ V
Photo:
Vatican Media
G. Trần Đức Anh, O.P. | RVA 14/11/2021
Lúc 10 giờ sáng, Chúa nhật 14 tháng Mười Một, Đức
Thánh cha Phanxicô đã chủ sự thánh lễ, tại Đền thờ thánh Phêrô, nhân dịp Ngày
Thế giới Người nghèo lần thứ V, với chủ đề: “Người nghèo các con luôn có với
các con” (Mc 14,7).
Đồng tế
với Đức Thánh cha, có 16 hồng y, giám mục và gần 100 linh mục, trước sự tham dự
của hơn 3.000 người, trong đó có khoảng 2.000 người nghèo cùng với những người
thiện nguyện.
Bài giảng của Đức Thánh cha
Trong
bài giảng, Đức Thánh cha nhắc đến những tình thế đen tối và đau khổ của nhiều
người trong thế giới ngày nay, nhưng ngài nhấn mạnh đến những tia sáng hy vọng
và mời gọi các tín hữu góp phần xây dựng hy vọng.
Dựa vào
những hình ảnh Chúa Giêsu dùng trong bài Tin mừng (Mc 13,24-25) của Chúa nhật
thứ XXXIII thường niên năm B, như mặt trời sẽ tối sầm, mặt trăng không còn
chiếu sáng, các ngôi sao băng và quyền lực của bầu trời bị đảo lộn, nhưng ít
lâu sau đó, Chúa mở cho chúng ta niềm hy vọng: chính trong lúc đen tối hoàn
toàn ấy, Con Người sẽ đến (v.26), và trong hiện tại, ta đã có thể chiêm ngắm
những dấu hiệu Chúa đến... Từ những hình ảnh đó, Đức Thánh cha mời gọi mọi
người đọc lịch sử và nhận ra hai khía cạnh: đau khổ ngày nay và hy vọng ngày
mai.
Đau khổ ngày nay
Đức
Thánh cha nói: “Chúng ta đang ở trong một lịch sử mang đậm những buồn sầu, bạo
lực, đau khổ và bất công, trong khi chờ đợi một sự giải thoát dường như không
bao giờ đến. Nhất là khi những người nghèo, những người mong manh, yếu đuối
nhất trong số các nạn nhân bị thương tổn, bị đè nén, và đôi khi đè bẹp. Ngày Thế
giới Người nghèo chúng ta đang cử hành đòi chúng ta đừng ngoảnh mặt đi nơi
khác, đừng sợ nhìn thẳng vào đau khổ của những người yếu nhất, đối với họ, Tin
mừng ngày hôm nay rất thời sự: mặt trời trong cuộc sống của họ thường bị che
tối vì cô đơn, mặt trăng của họ tắt lịm. Tất cả những điều ấy là vì nghèo đói
mà họ thường phải chịu, nạn nhân của bất công và chênh lệch trong một xã hội
gạt bỏ, tiến nhanh mà không nhìn thấy họ và bỏ mặc họ cho số phận không chút
tiếc thương.
Niềm hy vọng ngày mai
“Nhưng
đàng khác, có khía cạnh thứ hai, là niềm hy vọng ngày mai. Chúa Giêsu muốn mở
cho chúng ta một niềm hy vọng, cứu chúng ta khỏi lo âu và sợ hãi trước đau khổ
của thế giới. Vì thế, Chúa khẳng định rằng chính trong lúc mặt trời tối sầm và
mọi sự dường như sụp đổ, Chúa trở nên gần gũi. Trong tiếng kêu của lịch sử đau
thương chúng ta trải qua, có một tương lai hy vọng bắt đầu manh nha. Hy vọng
ngày mai nở tươi trong đau khổ của hôm nay. Đúng vậy, ơn cứu độ của Thiên Chúa
không phải chỉ là một lời hứa mai hậu, nhưng đã tăng trưởng trong lịch sử bị
tổn thương của chúng ta, nó tiến qua những áp bức và bất công của thế giới”.
Nuôi dưỡng hy vọng
Trong
bối cảnh đó, Đức Thánh cha nhấn mạnh rằng: “các Kitô hữu chúng ta được kêu gọi
hãy nuôi dưỡng hy vọng bằng cách chữa lành đau khổ ngày nay. Thực vậy, hy vọng
nảy sinh từ Tin mừng không hệ tại thụ động chờ đợi cho một ngày mai, trong đó
mọi sự sẽ diễn ra tốt đẹp hơn, nhưng là làm cho lời hứa cứu độ của Thiên Chúa
trở nên cụ thể, ngày hôm nay, mỗi ngày. Quả thế, niềm hy vọng Kitô không phải
là sự lạc quan của người hy vọng những sự việc thay đổi và trong khi đó họ tiếp
tục sống như thường, nhưng là mỗi ngày xây dựng bằng những cử chỉ cụ thể Nước
tình thương, công lý và tình huynh đệ mà Chúa Giêsu đã khởi sự. Chúng ta được
kêu gọi trở thành những người xây dựng hy vọng không biết mệt mỏi giữa những đổ
vỡ hằng ngày; trở thành ánh sáng trong khi mặt trời trở nên u tối; thành những
chứng nhân về lòng cảm thương trong khi quanh chúng ta có sự lơ đãng, trở thành
những người chăm chú hiện diện trong sự dửng dưng của nhiều người”.
Đức
Thánh cha nhắc lại lời một vị giám mục gần gũi người nghèo, Đức Cố giám mục
Tonino Bello, thường nói: “Chúng ta không thể chỉ giới hạn vào sự hy vọng,
chúng ta còn phải tổ chức sự hy vọng”. Nếu niềm hy vọng của chúng ta không được
diễn ra qua những chọn lựa và những cử chỉ cụ thể quan tâm, công bằng, liên
đới, chăm sóc căn nhà chung, thì những đau khổ của người nghèo sẽ không thể
được thoa dịu, nền kinh tế gạt bỏ buộc họ phải sống ngoài lề sẽ không được cải
biến, những mong đợi của họ sẽ không được triển nở. Đặc biệt các tín hữu Kitô
chúng ta có nhiệm vụ “tổ chức hy vọng”, biểu lộ nó qua đời sống cụ thể hằng
ngày, trong các tương quan giữa con người với nhau, trong sự dấn thân xã hội và
chính trị”.
Tiến triển trong dịu dàng, thanh lọc ô nhiễm
Đức
Thánh cha dùng hình ảnh những lá cây vả Chúa Giêsu dùng trong Tin mừng: chúng
âm thầm lớn lên, báo hiệu mùa hè đến gần. Những lá cây ấy xuất hiện khi cành
cây trở nên mềm dịu (Mc 13,28) và ngài nói: “Anh chị em thân mến, lời làm cho
hy vọng nảy sinh trên thế giới, thoa dịu đau khổ của người nghèo, đó là sự dịu
dàng. Chúng ta có nhiệm vụ vượt thắng sự khép kín, sự cứng nhắc trong nội tâm,
cám dỗ chỉ lo cho những công việc của mình, để trở nên dịu dàng, mềm lòng trước
những thảm trạng của thế giới, để cảm thông đau khổ. Như những lá cây, chúng ta
được kêu gọi hút sự ô nhiễm bao quanh, và biến nó thành điều tốt: nói về những
vấn đề, tranh biện, tỏ ra bất mãn chẳng ích gì, ai cũng biết làm như thế; cần
bắt chước những lá cây, ít được để ý đến, nhưng mỗi ngày chúng biến không khí ô
nhiễm thành không khí trong sạch. Chúa Giêsu muốn chúng ta “là những người biến
cải thành điều thiện”: là những người ở giữa bầu không khí nặng nề mà mọi người
hít thở, đáp lại sự ác bằng sự thiện (xc Rm 12,21).
Trong
những năm đầu trước đại dịch, sau thánh lễ, khoảng 1.500 người nghèo được mời ở
lại dùng bữa trưa, tại khu vực Đại thính đường Phaolô VI ở nội thành Vatican,
nhưng lần này vì đại dịch vẫn còn phần nào nên những người nghèo tham dự được trao
tặng các túi đựng đồ ăn trưa, trong đó có cả phần đồ ăn nóng.
Thánh
lễ kéo dài hơn một giờ đồng hồ. Đức Thánh cha còn dừng lại chào thăm các anh
chị em nghèo, khuyết tật ngồi trên xe lăn.