Giáo Lý của ĐTC Bênêđictô XVI : Lời Cầu Nguyện của Chúa Giêsu trong Vườn Cây Dầu

Phaolô Phạm Xuân Khôi - 02/02/2012

“Chính trong lời “xin vâng” với Thiên Chúa mà ý chí của con người được thật sự tự do hoàn toàn và được thể hiện.”

Dưới đây là bản dịch bài Giáo Lý thứ 25 về cầu nguyện của ĐTC Bênêđictô XVI ban hành trong buổi triều yết chung ngày Thứ Tư mùng 1 tháng 2 năm 2012 tại Đại Sảnh Phaolô VI. Lần này ĐTC suy niệm về Lời Cầu Nguyện của Chúa Giêsu trong Vườn Cây Dầu

* * *

Anh chị em thân mến,

Hôm nay tôi muốn nói về lời cầu nguyện của Chúa Giêsu trong vườn Giệtsêmani, Vườn Cây Dầu. Khung cảnh của tường thuật trong Tin Mừng về lời cầu nguyện này thật là đặc biệt quan trọng. Chúa Giêsu đi đến Núi Cây Dầu sau Bữa Tiệc Ly, trong khi cùng các môn đệ cầu nguyện. Thánh Sử Marcô thuật lại: “Sau khi đã hát một bài thánh ca, các ngài ra đi đến Núi Cây Dầu” (14:26). Điều này chắc là nói đến việc hát của một số Thánh Vịnh vui mừng (Allêluia) là những Thánh Vịnh cảm tạ Thiên Chúa vì việc giải thoát dân Israel khỏi ách nô lệ và cầu xin Ngài giúp đỡ giữa những thử thách và đe dọa luôn luôn mới của thời đại. Con đường dẫn đến vườn Cây Dầu của Chúa Giêsu đầy những lời diễn tả của Chúa Giêsu, làm cho người ta cảm nhận được cái chết đã gần của Người và nói trước việc phân tán của các môn đệ.

Khi đến khu vực Núi Cây Dầu, cũng trong đêm đó Chúa Giêsu đã chuẩn bị cho việc cầu nguyện riêng. Nhưng lần này một điều gì mới lạ xảy ra: Người có vẻ như không muốn ở một mình. Thánh Marcô nói trong nhiều trường hợp Chúa Giêsu thường tránh những đám đông và các môn đệ của Người, và ở lại “một nơi thanh vắng “ (x. Mc 1:35) hoặc lên “núi” (Mc 6:46). Tuy nhiên, trong vườn Cây Dầu, Người đã bảo Thánh Phêrô, Giacôbê và Gioan ở gần hơn với Người. Các ông là những môn đệ được mời gọi ở cùng Người trên núi Biến Hình (x. Mc 9:2-13). Sự gần gũi này của ba ông khi Người cầu nguyện trong vườn Cây Dầu là điều đáng kể. Ngay cả đêm đó, Chúa Giêsu sẽ cầu nguyện “một mình” với Chúa Cha, vì mối liên hệ của Người với Ngài là mối liên hệ duy nhất và đôc đáo: mối liên hệ của Con Một Chúa Cha. Thực ra, có thể nói rằng cả đêm ấy không ai có thể thực sự đến gần Chúa Con là Đấng đến với Chúa Cha trong căn tính độc nhất vô nhị của Người.

Tuy nhiên, Chúa Giêsu, dù đi “một mình” đến nơi mà Người đã dừng lại để cầu nguyện, muốn rằng ít ra là ba người trong các môn đệ ở gần đó, trong một mối liên hệ gần gũi hơn với Người. Đó là một sự gần gũi về không gian, một yêu cầu liên đới trong lúc Người cảm thấy cái chết đã gần, nhưng nhất là một sự gần gũi trong cầu nguyện, để một cách nào đó bày tỏ sự đồng điệu với Người, vào lúc Người chuẩn bị chu toàn thánh ý Chúa Cha cho đến cùng; và là một lời mời gọi mỗi môn đệ đi theo Người trên đường Thập Giá. Ở đây Thánh Sử Marcô kể lại rằng: “Người đem ông Phêrô, ông Giacôbê và ông Gioan đi với Người. Người bắt đầu cảm thấy đau buồn và lo sợ. Người bảo ba ông, ‘Linh hồn Thầy buồn rầu đến nỗi chết được. Các con hãy ở lại đây và tỉnh thức.’” (14,33-34).

Trong những lời nói với ba ông này, Chúa Giêsu, một lần nữa, tự diễn tả bằng ngôn ngữ của Thánh Vịnh: “linh hồn thầy buồn rầu” là một cụm từ của Thánh Vịnh 43 (Tv 43:5). Quyết tâm “đến nỗi chết được” nhắc đến một tình trạng được kinh nghiệm bởi rất nhiều sứ giả của Thiên Chúa trong Cựu Ước và được diễn tả trong lời cầu nguyện của họ. Thực ra, thông thường khi theo đuổi sứ vụ được Thiên Chúa trao phó có nghĩa là gặp phải thù nghịch, tẩy chay và bách hại. Ông Môsê đã cảm thấy một thử thách bi thảm khi ông dẫn dắt dân Israel trong hoang địa, và ông đã thưa cùng Thiên Chúa. “Con không thể gánh vác dân này một mình được nữa, vì chúng quá nặng nề cho con! Nếu đây là cách Ngài đối xử với con, thì xin làm ơn giết con ngay đi, để con không còn phải đương đầu với cảnh khốn nạn này nữa!” (DS 11:14-15). Ngay cả đối với ngôn sứ Êlia, việc phục vụ Thiên Chúa và dân Ngài không phải là dễ dàng. Sách Các Vua I kể lại: “Còn ông thì đi một ngày đường trong sa mạc. Ông đến ngồi dưới gốc một cây kim tước. Ông xin cho được chết và nói: ‘Lạy Chúa, đủ rồi! Bây giờ xin Chúa lấy mạng sống con đi, vì con chẳng hơn gì cha ông của con’” (1 V 19:4).

Những lời mà Chúa Giêsu nói với ba môn đệ, là những người mà Chúa muốn ở gần Người khi Người cầu nguyện trong vườn Cây Dầu, cho thấy Người cảm thấy sợ hãi và đau khổ thế nào trong “Giờ” này, sự cô đơn cuối cùng và sâu thẳm mà Người trải qua trong giờ phút mà kế hoạch của Thiên Chúa đang được thực hiện. Sự sợ hãi và thống khổ của Chúa Giêsu gồm tóm tất cả sự kinh hoàng của con người trước cái chết của mình, sự chắc chắn của việc không thể tránh được nó và nhận thức được sức nặng của sự dữ đang ăn mòn sự sống của chúng ta.

Sau khi yêu cầu ba môn đệ ở lại đó canh thức trong cầu nguyện, “chỉ một mình” Chúa Giêsu hướng về Chúa Cha. Thánh Sử Marcô kể lại rằng “Đi xa hơn nữa, Người sấp mình xuống đất mà cầu xin cho mình khỏi phải qua giờ ấy, nếu có thể được” (Mc 14:35). Chúa Giêsu sấp mình xuống đất, là một tư thế cầu nguyện diễn tả sự vâng phục Thánh Ý của Thiên Chúa, tin tưởng phó thác cho Thiên Chúa. Cử chỉ ấy được lặp lại ở phần đầu của việc cử hành Sự Thương Khó vào Thứ Sáu Tuần Thánh, cũng như khi khấn dòng trong đan viện cùng truyền chức phó tế, linh mục và giám mục, để diễn tả, trong lời cầu nguyện và bằng cả thân xác, sự phó thác hoàn toàn cho Thiên Chúa, sự tín thác mà người ta đặt nơi Ngài. Rồi Chúa Giêsu xin Chúa Cha rằng, nếu có thể được, thì xin cho Ngưởi qua khỏi giờ này. Đó không chỉ là sự sợ hãi và thống khổ của một người trước khi chết, nhưng còn là một biến động nội tâm của Con Thiên Chúa, Đấng thấy sức nặng của sự dữ khủng khiếp mà Người phải tự mình gánh lấy để thắng vượt nó, để tước đi quyền lực của nó.

Các bạn thân mến, chúng ta cũng thế, trong cầu nguyện chúng ta phải có khả năng mang đến trước Thiên Chúa những vất vả của mình, những đau khổ từ một số hoàn cảnh sống, một số ngày sống, và quyết tâm theo Người hàng ngày của mình, để làm các Kitô hữu, cùng cả sức nặng của sự dữ mà chúng ta nhìn thấy trong và chung quanh mình, để Ngài ban cho chúng ta hy vọng, làm cho chúng ta cảm thấy sự gần gũi của Ngài, và ban cho chúng ta một ít ánh sáng trên con đường của cuộc sống.

Chúa Giêsu tiếp tục cầu nguyện: “Abba, Lạy Cha! Mọi sự đều có thể được đối với Cha, xin cất chén này khỏi con. Nhưng xin đừng theo điều con muốn, mà theo điều Cha muốn!” (Mc 14:36). Trong lời khẩn xin này, có ba đoạn được tỏ lộ. Trước hết có hai dụng ý trong lời mà Chúa Giêsu thưa cùng Thiên Chúa: “Abba, Lạy Cha” (Mc 14:36 a). Chúng ta biết rằng Abba là từ Aram được một em bé dùng để gọi cha nó, và như thế nó diễn tả mối liên hệ của Chúa Giêsu với Thiên Chúa Cha, một mối liên hệ ân cần, yêu thương, tin tưởng và phó thác. Trong phần giữa của lời cầu khẩn là yếu tố thứ hai: ý thức về sự toàn năng của Chúa Cha - “Mọi sự đều có thể được đối với Cha” - giới thiệu một lời cầu xin mà trong đó một lần nữa bày tỏ thảm kịch của ý chí nhân loại của Chúa Giêsu khi trực diện với cái chết và sự dữ: “xin cất chén này khỏi con”. Nhưng chính câu nói thứ ba của lời cầu nguyện của Chúa Giêsu là câu nói quyết định, trong đó ý chí nhân loại hoàn toàn tuân theo ý chí Thiên Chúa. Thực ra, Chúa Giêsu kết luận bằng cách mạnh mẽ thưa rằng: “Tuy nhiên, xin đừng làm theo điều con muốn, mà làm theo điều Cha muốn.” (Mc 14:36 c).

Trong sự hiệp nhất Ngôi Vị Thiên Chúa của Chúa Con, ý muốn nhân loại tìm thấy sự thực hiện cách đầy tràn của nó trong việc phó thác “Con” cho “Cha” của Chúa Cha, Đấng được gọi là Abba, một cách hoàn toàn. Thánh Maximô Tuyên Giáo xác quyết rằng từ giây phút tạo dựng con người nam nữ, ý chí của con người hướng về ý chí của Thiên Chúa và chính trong lời “xin vâng” với Thiên Chúa mà ý chí của con người được thật sự tự do hoàn toàn và được thể hiện. Chẳng may, vì tội lỗi, lời “xin vâng”này với Thiên Chúa đã biến đổi thành ngược lại: Adam và Eva đã nghĩ rằng câu trả lời “không” với Thiên Chúa là tột đỉnh của tự do, là sự viên mãn của cuộc đời. Chúa Giêsu trên Núi Cây Dầu, mang ý chí con người trở lại với lời “xin vâng” hoàn toàn cùng Thiên Chúa. Trong Người, ý chí tự nhiên được hội nhập cách trọn vẹn vào chiều hướng mà Ngôi Vị Thiên Chúa ban cho nó. Chúa Giêsu đã sống cuộc điờ của Người theo trung tâm của Ngôi Vị của Mình: là Con Thiên Chúa. Ý chí nhân loại của Người được lôi kéo vào việc cái “Tôi” của Chúa Con, là Đấng phó thác hoàn toàn cho Chúa Cha.

Như thế, Chúa Giêsu nói với chúng ta rằng chỉ trong việc làm cho ý muốn của mình phù hợp với ý muốn của Thiên Chúa, thì con người đạt được sự cao cả đích thực của mình, trở thành “thần linh”; chỉ khi ra khỏi chính mình, chỉ khi ở trong lời “xin vâng” với Thiên Chúa, thì ý muốn được hoàn toàn tự do của Adam, cũng là của tất cả chúng ta, mới được hiện thực. Đó là điều Chúa Giêsu đã làm tròn trong vườn Giệtsêmani: qua việc chuyển ý muốn nhân loại sang ý muốn của Thiên Chúa, con người đích thực được sinh ra, và vì thế chúng ta được cứu chuộc.

Sách Tổng Lược Giáo Lý của Giáo Hội Công Giáo dạy rõ ràng: “Trong cơn hấp hối nơi vườn Giệtsêmani, cũng như qua các lời cuối cùng trên Thánh giá, lời cầu nguyện của Chúa Giêsu mạc khải chiều sâu thẳm của lời cầu nguyện trong tình con thảo của Người. Chúa Giêsu chu toàn ý định yêu thương của Chúa Cha và mang lấy trên mình Người tất cả âu lo của nhân loại, tất cả mọi lời van xin và chuyển cầu của lịch sử cứu độ. Người dâng lên Chúa Cha, Ðấng đón nhận những lời cầu nguyện ấy và đáp lại một cách vượt quá sự chờ mong, bằng cách làm cho Chúa Giêsu từ cõi chết sống lại.” (Số 543 ). Thực ra, “không có chỗ nào khác trong Thánh Kinh chúng ta có thể nhìn sâu vào mầu nhiệm của Chúa Giêsu bằng trong lời cầu nguyện trên Núi Cây Dầu.” (Chúa Giêsu Nazareth II, 177).

Anh chị em thân mến, mỗi ngày trong Kinh Lạy Cha chúng ta cầu xin Chúa, “Ý Cha thể hiện dưới đất cũng như trên trời” (Mt 6:10). Như thế, chúng ta thừa nhận rằng có một ý muốn của Thiên Chúa với chúng ta và cho chúng ta, một Ý của Thiên Chúa trong cuộc đời chúng ta, mà càng ngày càng trở nên điểm tham chiếu của ý muốn chúng ta và của chính chúng ta. Sau đó, chúng ta nhận ra rằng “trời” là nơi mà ý muốn của Thiên Chúa được thể hiện, và rằng “đất” chỉ trở thành “trời” -- là nơi có sự hiện diện của tình yêu, lòng nhân lành, chân lý và vẻ đẹp của Thiên Chúa -- khi nào Ý của Thiên Chúa được thể hiện dưới đất.

Trong lời cầu nguyện của Chúa Giêsu với Chúa Cha, trong đêm khủng khiếp và tuyệt vời ấy của Vườn Cây Dầu, “đất” đã trở thành “trời”; “đất” của ý chí nhân tính của Người, bị rúng động bởi sợ hãi và sầu khổ, đã được gánh lấy bởi ý chí của thiên tính, để ý muốn của Thiên Chúa được thể hiện dưới đất. Và điều này cũng rất quan trọng trong lời cầu nguyện của chúng ta: chúng ta phải học cách càng ngày càng phó thác cho Sự Quan Phòng của Thiên Chúa, xin Thiên Chúa ban cho chúng ta sức mạnh để thoát ly chính mình, để nói lại lời “xin vâng” của chúng ta, để lặp lại câu “xin cho Ý Cha thể hiện”, để làm cho ý muốn của chúng ta phù hợp với ý muốn của Thiên Chúa, Đó là một lời cầu nguyện chúng ta phải xin mỗi ngày, vì không phải là luôn dễ dàng để phó thác chính mình cho Thánh Ý Thiên Chúa, để lặp lại lời “xin vâng” của Chúa Giêsu, lời “xin vâng” của Mẹ Maria. Những tường thuật của Tin Mừng về vườn Giệtsêmani cho thấy một cách đau đớn rằng ba môn đệ được Chúa Giêsu chọn để ở gần Người, không thể tỉnh thức với Người để chia sẻ lời cầu nguyện của Người, trong việc gắn bó của Người với Chúa Cha, và các ông đã bị áp đảo bởi giấc ngủ.

Các bạn thân mến, chúng ta hãy xin Chúa ban cho chúng ta khả năng tỉnh thức với Người trong cầu nguyện, thực thi Thánh Ý của Thiên Chúa mỗi ngày, ngay cả khi Ý ấy nhắc đến Thập Giá, để sống trong sự mật thiết ngày càng gia tăng với Chúa, để mang xuống trên “đất” một chút “trời” của Thiên Chúa. Xin cám ơn anh chị em.