Bài Giáo Lý của ĐTC Phan-xi-cô trong cuộc tiếp kiến chung tại quảng
trường Thánh Phê-rô sáng thứ Tư ngày 21.10.2015. GIA ĐÌNH – Mục 30. Sự Trung Tín của Tình Yêu
Anh chị em thân mến, xin chúc anh chị em một ngày tốt đẹp!
Trong phạm vi những suy tư của tuần vừa qua, chúng ta đã làm
sáng tỏ về thực tại của những lời hứa mà cha mẹ trao cho con cái ngay từ thời
điểm chúng được hình dung ra trong Tình Yêu và được cưu mang trong lòng.
Chúng ta có thể bổ sung rằng, với sự quan sát chính xác, toàn bộ
thực tế gia đình đều có nền tảng trong lời hứa – mà khía cạnh sau đây cần phải
được lưu ý một cách cụ thể: Căn tính gia đình có nền tảng trong lời hứa. Chúng
ta có thể nói rằng, gia đình sống trong lời hứa của Tình Yêu và sự trung tín mà
qua đó người chồng và người vợ đón nhận nhau. Lời hứa này cũng bao hàm cả những
nỗ lực để đón nhận và dưỡng dục con cái. Đồng thời lời hứa ấy cũng được hiện thực
hóa nhờ vào mối quan tâm chăm sóc cho những bậc cha mẹ luống tuổi, nhờ vào việc
bảo vệ và trông coi những thành viên yếu đuối nhất trong gia đình, nhờ vào sự
giúp đỡ lẫn nhau qua việc trao đổi những khả năng riêng cũng như chấp nhận những
giới hạn của nhau. Lời hứa hôn nhân sẽ phát triển nhờ vào sự chia sẻ niềm vui
cũng như nỗi buồn của tất cả những người cha, người mẹ và con cái với sự rộng mở
quảng đại trước cuộc sống chung và niềm hạnh phúc chung của nhân loại. Một gia
đình tự nhốt mình lại trong chính bản thân minh, thì đồng nghĩa với việc gia
đình ấy sống trong sự mâu thuẫn. Nó sẽ dẫn tới việc làm nhục lời hứa, trong khi
lời hứa lại chính là nền tảng cho sự phát sinh và cho cuộc sống của gia đình.
Xin anh chị em đừng quên điều này: Căn tính của một gia đình luôn luôn là một lời
hứa được mở rộng trên toàn bộ gia đình và trên toàn thể nhân loại.
Trong thời đại hôm nay, niềm trung tín nơi ánh sáng của cuộc sống
gia đình được hứa hẹn có vẻ như rất yếu ớt. Một mặt, với tư cách là một quyền lợi
bị hiểu sai, nên vấn đề nằm ở chỗ là khát khao thỏa mãn những nhu cầu cá nhân bằng
bất cứ giá nào, và trong bất cứ mối tương quan nào, cũng không được coi là
nguyên lý miễn bàn cãi của sự tự do. Mặt khác, những mối liên kết của các mối
tương quan cuộc sống và của sự dấn thân cho hạnh phúc chung chỉ được giao phó
cho sự cưỡng chết của luật pháp. Nhưng trong thực tế, không ai muốn mình được
yêu thương chỉ vì sự tốt lành của họ hay chỉ vì bổn phận. Giống hệt như tình bạn,
nó cũng hàm ơn Tình Yêu về sức mạnh và vẻ đẹp của nó ngay trong hoàn cảnh này:
trước việc một sự liên kết được tạo ra mà không hề có sự cắt giảm sự tự do.
Tình Yêu luôn luôn tự do, và lời hứa của gia đình là một điều vui mừng, nó là một
sự tuyệt vời. Nếu không có tự do thì cũng không có tình bạn. Không có tự do thì
cũng không có Tình Yêu, và không có tự do thì cũng không có hôn nhân.
Vì thế, sự tự do và sự tín trung không loại trừ nhau, nhưng hỗ
trợ lẫn nhau; kể cả trong những mối tương quan giữa những con người với nhau, lẫn
trong những mối tương quan xã hội. Dựa trên thực tế, chúng ta hãy nhớ tới những điều gây hại mà chúng ta
gây ra trong nền văn hóa giao tiếp toàn cầu, những lời hứa mang tính lạm phát
nhưng không được tuân giữ tronng những lãnh vực khác nhau, và lòng khoan dung đối
với sự bất trung của lời đã được hứa và của những bổn phận đang bị lụi tàn đối
với nhau.
Vâng, thưa anh chị em, sự tín trung chính là lời hứa của những nỗ
lực mà nó tự hoàn thành chính nó, bằng cách là lớn lên trong sự tuân phục một
cách tự do đối với lời đã hứa. Sự trung tín chính là một niềm tín thác mà nó
„muốn“ được sẻ chia một cách thực tế, và là niềm hy vọng mà nó „muốn“ được cùng
bảo vệ. Trong mối liên hệ tới sự tín trung, Cha sực nhớ tới những điều mà những
cụ cao niên, những cụ ông hay cụ bà của chúng ta vẫn kể: Trước đây, khi người
ta thực hiện một hợp đồng, thì chỉ cần một cái bắt tay cũng đủ để đưa ra một dấu
chỉ của sự trung tín với lời hứa. Lời hứa có tính xã hội này cũng có nguồn cội
của nó từ trong gia đình, trong cái bắt tay giữa người chồng và người vợ, để trọn
đời bên nhau cùng tiến về phía trước.
Sự trung tín trước lời hứa với nhau chính là một kiệt tác thực sự
của nhân loại! Nếu chúng ta chiêm ngưỡng vẻ đẹp can trường của niềm tín trung,
thì chúng ta sẽ cảm thấy kinh hoàng. Nhưng nếu chúng ta coi thường tính ngoan
cường dũng cảm, chúng ta sẽ thất bại. Độ cao của niềm mong muốn và của niềm hy
vọng nơi chúng ta sẽ không vươn tới được bất cứ mối tương quan Tình Yêu hay
tình bạn nào, và cũng không thể đạt tới được bất cứ dạng thức nào của sự ham
thích, hay bất cứ hình thức nào của niềm hạnh phúc chung, nếu nó không thể sống
sự kỳ diệu này của tâm hồn. Sở dĩ Cha nói về một sự „kỳ diệu“, là vì, bất chấp
tất cả, sức mạnh và sự đáng tin của niềm trung tín sẽ không bao giờ ngừng quyến
rũ và gây kinh ngạc cho chúng ta. Đời sống hôn nhân trước lời đã hứa, và niềm
trung tín đối với lời hứa, không thể được mua hay được bán. Chúng không để cho
mình bị cưỡng bức bởi bạo lực, và không thể được bảo vệ mà không có sự hy sinh.
Không có bất cứ ngôi trường nào khác có thể dậy chúng ta về chân
lý Tình Yêu nếu như gia đình không chịu làm điều đó. Không có bất cứ bộ luật
nào có thể đặt trên vai chúng ta vẻ đẹp và di sản của kho tàng nhân phẩm này, nếu
như vẻ đẹp và di sản đó không được ghi vào trong thân thể chúng ta bởi sự gắn
bó cá nhân giữa Tình Yêu và sự sinh sản.
Anh chị em thân mến, việc trả hôn nhân xã hội lại cho sự trung
tín của Tình Yêu là điều rất cần thiết: chúng ta phải trao Tình Yêu xã hội lại
cho sự trung tín của Tình Yêu! Có nghĩa là cứu lấy những phép lạ hằng ngày của
hằng triệu người chồng và người vợ đang canh tân nền tảng gia đình của họ để nó
khỏi bị che giấu. Nền tảng này hình thành nên nền tảng sống của bất cứ xã hội
nào mà nó không thể được bảo đảm trên những cách thức khác. Không phải ngẫu
nhiên mà nguyên lý tín trung trước Tình Yêu và trước sự sinh sản với tư cách là
phúc lành liên tục được ủy thác cho thế giới, lại được ghi vào trong công trình
sáng tạo của Thiên Chúa.
Thánh Phao-lô đã có thể quả quyết rằng, trong mối liên kết gia
đình, một chân lý có tính quyết định ngay cả đối với sự liên kết của Thiên Chúa
và Giáo hội, sẽ được mạc khải trong một cách thế huyền nhiệm. Điều này có nghĩa
là, chính Giáo hội đang nhìn thấy ở đây một phúc lành cần được bảo vệ, mà phúc
lành ấy người ta không nên chỉ dậy dỗ hay chỉ xác định về nó, nhưng trước hết
là nên học hỏi. Nhưng sự tín trung của chúng ta đối với lời hứa luôn luôn được
trao phó cho ân sủng và cho lòng khoan hậu của Thiên Chúa. Tình Yêu đối với gia
đình nhân loại, cả trong những lúc thịnh vượng cũng như trong những lúc gian
nan, chính là một bổn phận mà Giáo hội phải chu toàn! Từ Thiên Chúa, chúng ta
được cho phép để thỏa mãn lời hứa ấy. Chúng ta cũng hãy cầu nguyện cho các Nghị
Phụ của Thượng Hội Đồng Giám Mục đang diễn ra: Xin Chúa chúc lành cho công việc
của các Ngài. Công việc ấy đang được thực hiện với sức mạnh tín trung của Đấng
Tạo Hóa, trong niềm tin tưởng rằng, Thiên Chúa sẽ chứng tỏ niềm trung tín đối với
lời hứa của Ngài với tư cách là Đấng Đầu Tiên, vì Ngài chính là Đấng Đầu Tiên!
Xin cám ơn anh Chị em.
Quảng trường Thánh Phê-rô
ngày 21 tháng 10 năm 2015
ĐTC Phan-xi-cô
Lm Đa-minh Thiệu O.Cist – chuyển ngữ