Bài phỏng vấn - 'Khi nào châu Âu trở thành một Giáo Hội nhỏ, họ sẽ nhớ
đến châu Á'
CHIANG MAI, Thái Lan
(UCAN) -- Một thần học gia Á châu nổi tiếng nói rằng Giáo hội tại Á châu có thể
thể hiện cách làm chứng cho Đức Kitô với tư cách là một Giáo hội thiểu số bằng
con đường đối thoại.
Đức Giám mục Luis Antonio
Tagle của Imus, Philippines, thành viên của Văn phòng các Vấn đề Thần học thuộc
Liên Hội đồng Giám mục Á châu (FABC), thừa nhận rằng đối thoại với các nền văn
hóa và tôn giáo theo những nỗ lực truyền giáo trước đây đã gây căng thẳng trong
Giáo hội. Những người ủng hộ đối thoại buộc phải chứng tỏ đối thoại hữu hiệu
không chỉ trên lý thuyết mà còn trong thực tế.
Ngài nói chuyện với UCA
News hôm 21-10 trong khi diễn ra Hội nghị Truyền giáo Á châu lần thứ nhất từ
ngày 18-22/10 tại Chiang Mai, miền bắc Thái Lan, và tại đây ngài đã đọc diễn văn
chính trước hơn 1.000 tham dự viên tu sĩ và giáo dân suy nghĩ về chủ đề
"Câu chuyện Chúa Giêsu tại châu Á: Một Cử hành Đức tin và Sự sống".
Ngài nói với UCA News rằng
các văn kiện của FABC phát hành trong ba thập niên qua nêu rõ "cách hình
thành Giáo hội" tại châu Á, vốn nhấn mạnh đến vai trò tông đồ của giáo
dân, ưu tiên cho người nghèo, và đối thoại với người nghèo, các nền văn hóa và
tôn giáo.
Đức cha Tagle còn giải
thích rằng đối thoại rất cần thiết cho công tác truyền giáo tại các vùng châu Á
nơi mà trực tiếp rao giảng Tin Mừng có thể làm mất mạng. Tuy nhiên, ngài cũng
nói rõ, không phải tất cả đều được kêu gọi tử vì đạo.
Kitô hữu chỉ chiếm khoảng
3% trong hơn 3,6 tỷ người thuộc các chủng tộc và văn hóa khác nhau ở châu Á.
Các thừa sai gặp phải sự bắt đạo từ những kẻ cực đoan tôn giáo, chế độ độc tài
và các tình huống nguy hiểm chết người khác.
Đức cha Tagle, 49 tuổi, có
ông bà là người Trung Quốc. Năm 1998, trước khi trở thành giám mục, ngài được chỉ
định làm chuyên gia thần học tham dự Thượng hội đồng Giám mục Á châu. Hiện nay
ngài là thành viên của Ủy ban Thần học Quốc tế ở Vatican và còn đứng đầu Ủy ban
Giáo lý và Đức tin của Hội đồng Giám mục Công giáo Philippines.
Ngài được bổ nhiệm làm
giám mục của Imus ngày 22-10-2001, và được tấn phong ngày 12-12 cùng năm. Giáo
phận của ngài trông coi toàn bộ tỉnh Cavite và đặt trụ sở cách Manila khoảng 50
kilômét về phía nam. Ngài sống với các chủng sinh trong giáo phận và các chủng
sinh ngoại quốc đang học tại Chủng viện Mục tử Nhân lành.
Sau đây là cuộc phỏng vấn
của Đức cha Tagle với UCA News:
- UCA NEWS: Thưa Đức cha, thế nào là truyền giáo, nhất
là ở châu Á?
ĐỨC CHA LUIS ANTONIO
TAGLE: Truyền giáo có nghĩa là đem Tin Mừng đến tất cả mọi người. Đó là nội
dung của Evangelii Nuntiandi (Truyền giáo trong Thế giới Ngày nay), do Đức Giáo
hoàng Phaolô VI viết năm 1975. Truyền giáo đem Phúc âm vào tất cả các lĩnh vực
đời sống gồm lương tâm, gia đình, truyền thông, để Phúc Âm, chính là Tin Mừng,
không bị che khuất. Nó tuyệt vời đến độ có thể đóng góp một điều gì đó cho mọi
lĩnh vực đời sống.
Trong khi Giáo hội có cam
kết chung về truyền giáo, thì có sự mâu thuẫn liên quan đến cách thực hiện. Làm
sao chúng ta đem Tin Mừng đến cho người khác?
Nhiều năm qua, có một phương
pháp truyền giáo phổ biến đó là trực tiếp công bố về Chúa Giêsu. Điều này có
nghĩa là thuyết giảng theo nghĩa truyền thống của lời nói, liên quan chặt chẽ
đến "thành lập" Giáo hội. Cách tính số người đã nghe Tin Mừng là có
bao nhiêu người đã được rửa tội và khi nào bạn thành lập cộng đoàn.
-
Đó có phải là vấn đề không?
Không ai thắc mắc về điều
đó. Nếu nó có thể áp dụng trong trường hợp nào đó, thì áp dụng. Điều mà chúng
ta đã nói ở đây tại châu Á trong 30 năm qua là có một số trường hợp ở châu Á
cách công bố trực tiếp này không thể áp dụng được. Nó có thể phản tác dụng và
vì thế chúng ta cần tìm các phương pháp truyền giáo khác.
Vấn đề ở đây là có một số
người trung thành với phương pháp thuyết giảng trực tiếp và nghĩ rằng đối thoại
trực tiếp với các tôn giáo và văn hóa khác của châu Á là phản bội truyền giáo.
-
Vì thế mà một số người thận trọng với phương pháp này phải không, thưa Đức cha?
Thường thì sự bày tỏ nỗi
lo sợ và thận trọng xuất phát từ một số nhân viên Giáo hội trước, họ lo rằng
đối thoại có thể được dùng thay thế phương pháp thuyết giảng trực tiếp, vì thế
họ sợ chúng ta có thể quá dễ dãi và cuối cùng quên Chúa Giêsu.
Tôi không trách họ. Được
nhắc nhở về bổn phận của chúng ta là điều tốt. Và tôi đã gặp những nhân viên
Giáo hội đánh giá cao tình huống lúc bạn giải thích với họ rằng bạn không bỏ
phương pháp rao giảng trực tiếp, nhưng đối thoại là cách trực tiếp nhất mà bạn
có thể làm trong một số tình huống.
Ở một số quốc gia châu Á,
bạn bị cấm rao giảng. Nếu bạn không đối thoại trong những tình huống như thế,
bạn có thể làm gì khác? Việc có thể làm là tử vì đạo và không phải ai cũng được
kêu gọi tử vì đạo. Chúng ta kính trọng đối với những người có ơn huệ này. Nhưng
một số người đang ở trong những tình huống phức tạp, chẳng hạn như ở Trung Quốc.
Chúng ta không thể chỉ trích những người thuộc Hội Công giáo Yêu nước Trung
Quốc bởi vì không phải ai cũng có thể bí mật. Chúng ta không thể nói rằng họ ít
nhiệt tình truyền giáo hơn. Có thể đó là tất cả những gì họ có thể làm được.
Chúng ta nghe các nhân
viên Giáo hội, ở châu Á và bên ngoài, nói rằng các học giả, tu sĩ và giáo dân
cũng lo lắng về đối thoại. Nhưng tôi nghĩ rằng họ đang bảo vệ một hình ảnh của
Giáo hội mà họ đã quen thuộc. Bởi hiện nay chúng ta đang ở trong một lĩnh vực
mới, nên họ lại rất lo lắng.
-
Điều này có ý nghĩa thế nào đối với Giáo hội tại châu Á?
Tôi không thể trách họ.
Tôi không thể chỉ trích họ. Họ đang làm như thế là vì họ yêu Giáo hội. Vì thế
chứng tỏ không chỉ trên lý thuyết mà còn trong thực tế đối thoại thực sự là
phương pháp hay có thể là phận sự của những người đang đề xuất đối thoại bởi vì
đến lúc người ta nhận thấy sự lo sợ của họ là vô căn cứ … và rồi họ sẽ xem xét
lại quan điểm của họ.
Bản thân tôi đã có kinh
nghiệm về điều này. Tôi đã gặp gỡ một số lãnh đạo Giáo hội nói với tôi rằng họ
lo lắng về những việc các giám mục Á châu đang làm và đang đề xuất.
20 năm sau, tôi gặp lại họ
và họ nhận thấy thực trạng của châu Á và họ cũng đã thấy những người đã dùng
phương pháp đối thoại và họ khiêm tốn tiếp xúc và vui mừng khi nói: "Giờ
tôi đã hiểu được điều mà các giám mục châu Á đang làm". Đó là lý do khiến
tôi không tức giận khi hỏi tại sao họ không đối thoại? Tại sao họ không hiểu
chúng ta? Tôi đã chứng kiến nhiều người thay đổi quan điểm của họ, nhưng điều
này tùy thuộc vào kinh nghiệm của họ khi họ chứng kiến thực tại của châu Á và
cả khi họ thấy giáo dân, linh mục ở châu Á tham gia đối thoại và đối thoại có
kết quả.
-
Tại sao khó để cho người khác đánh giá cao đối thoại trong sứ mệnh truyền giáo?
Chính hiện nay, các phương
pháp của chúng ta vẫn còn mơ hồ đối với họ. Nhưng khi thực trạng này bắt đầu,
khi họ trở nên giống chúng ta, họ sẽ hiểu.
Một số người ở châu Âu lo
lắng về đường lối truyền giáo ở châu Á, nói: "Tất cả việc anh làm là đối
thoại". Tôi nói với họ, một ngày nào đó anh sẽ hiểu được việc làm của
chúng tôi bởi vì đây là điều đang xảy ra ở châu Âu. Giáo hội đang nhỏ lại. Ở
châu Âu Giáo hội bắt đầu với đa số. Trên thực tế cả châu Âu theo Kitô giáo.
Hiện nay, Kitô hữu đang ít dần và các tôn giáo khác đang phát triển. Sẽ có lúc
cộng đoàn Kitô hữu ở đó trở thành một "đàn chiên nhỏ", và rồi họ sẽ
nhớ đến châu Á.
Và có thể đến lúc đó họ sẽ
biết được cách chúng ta đã truyền giáo ở châu Á. Động lực có thể khác nhau bởi
vì họ bắt đầu với số đông, nhưng ở đây tại châu Á này chúng ta lại bắt đầu bằng
thiểu số. Ở châu Âu họ đang trở nên nhỏ đi vì xã hội ngày càng trở nên đa tôn
giáo, đa văn hóa do dân di cư, và nghèo đói đang tăng.
-
Hội nghị Truyền giáo Á châu lần này đạt được những gì về mặt truyền giáo, thưa
Đức cha?
Tôi nghĩ rằng hội nghị này
sẽ kéo theo nhiều hội nghị nhỏ khác. Các đại biểu sẽ trở về quê hương và có thể
khám phá ra một số vấn đề then chốt và đau thương của nạn nghèo đói và bạo lực
giữa các nhóm khác tôn giáo. Họ sẽ có can đảm hơn để phân tích những câu chuyện
đó đằng sau xung đột, khủng bố, thành kiến. Tôi nghĩ hội nghị này sẽ trang bị
cho mọi người và sau đó họ sẽ theo đuổi các câu chuyện của họ và thêm vào một
số trong các câu chuyện đó mà ở cấp địa phương chúng ta không nghe thấy.
-
Dường như Đức cha rất chắc chắn về điều này.
Điều này chắc chắn xảy ra. Đó là điều mà Kitô giáo
nói đến. Nó làm bạn cảm thấy ưu phiền. Điều mà chúng tôi nói ở đây trong hội
nghị này là biết Đức Kitô, theo Kitô giáo chúng tôi -- đây là điều không đơn giản.
Một Kitô hữu chân chính sẽ lo âu đến độ không thể không làm một việc gì đó về
tình huống mà mình ý thức được. Đây là việc không phải dễ. Điều này giống như
phần chia sẻ thú vị của người phụ nữ đến từ Singapore kể về chuyến đi thực tế
của bà đến một bãi rác ở Philippines. Sống ở Singapore, cảnh đói nghèo đối với
bà chỉ là một khái niệm. Khi bà chứng kiến cảnh đói nghèo, toàn bộ nhân sinh
quan của bà đã thay đổi.
Trích từ Giáo Phận Nha Trang (gpnt.net)