Nhìn Chúa Giê-su Chết Trên Thập Giá
Trong Tin Mừng Theo Thánh Mát-thêu
Giê-ru-sa-lem, ngày Lễ Lá 2020
LM
Giu-se Nguyễn công Đoan S.J.
Chúa
nhật Lễ Lá năm nay, giữa bóng tối của mùa đại dịch CÔ-VY 19, Phụng Vụ cho chúng
ta nghe Bài Thương Khó trong Tin Mừng theo thánh Mát-thêu, trình thuật này cho
chúng ta nhìn và nghe nỗi cô đơn tuyệt đối của Chúa Giê-su trên thập giá. Nhìn
và nghe cảnh này với cả tâm tình có thể cho chúng ta một chút an ủi đỡ nâng,
một tia sáng hy vọng.
Đang đi
ra, thì chúng gặp một người Ky-rê-nê, tên là Si-môn; chúng bắt ông
vác thập giá của Người. 33Khi đến nơi gọi là Gôn-gô-tha, nghĩa là Đồi
Sọ, 34chúng cho Người uống rượu pha mật đắng, nhưng Người chỉ nếm một
chút mà không chịu uống. 35Đóng đinh Người vào thập giá xong, chúng
đem áo Người ra bắt thăm mà chia nhau. 36Rồi chúng ngồi đó mà canh
giữ Người.
37Phía
trên đầu Người, chúng đặt bản án xử tội viết rằng : “Người này là Giê-su,
vua dân Do-thái”. 38Cùng bị đóng đinh với Người, có hai tên cướp, một tên
bên phải, một tên bên trái.
39Kẻ
qua người lại đều nhục mạ Người, vừa lắc đầu 40vừa nói : “Mi là kẻ
phá được Đền Thờ, và nội trong ba ngày xây lại được, hãy cứu lấy mình đi ! Nếu
mi là Con Thiên Chúa, thì xuống khỏi thập giá xem nào !” 41Các thượng tế,
kinh sư và kỳ mục cũng chế giễu Người mà nói : 42“Hắn cứu được thiên hạ,
mà chẳng cứu nổi mình. Hắn là vua Ít-ra-en ! Hắn cứ xuống khỏi thập
giá ngay bây giờ đi, chúng ta tin hắn liền ! 43Hắn cậy vào Thiên Chúa, thì
bây giờ Người cứu hắn đi, nếu quả thật Người thương hắn ! Vì hắn đã nói : Ta là
Con Thiên Chúa !” 44Cả những tên cướp cùng bị đóng đinh với Người cũng sỉ
vả Người như thế.
45Từ
giờ thứ sáu, bóng tối bao phủ cả mặt đất, mãi đến giờ thứ chín. 46Vào giờ
thứ chín, Đức Giê-su kêu lớn tiếng : “Ê-li, Ê-li,
lê-ma xa-bác-tha-ni”, nghĩa là “Lạy Thiên Chúa, lạy Thiên Chúa của
con, sao Ngài bỏ rơi con ?” 47Nghe vậy, một vài người đứng đó liền
nói “Hắn ta gọi ông Ê-li-a !” 48Lập tức, một người trong
bọn chạy đi lấy miếng bọt biển, thấm đầy giấm, buộc vào đầu cây sậy
và đưa lên cho Người uống . 49Còn những người khác lại bảo :
“Khoan đã, để xem ông Ê-li-a có đến cứu hắn không !” 50Đức Giê-su lại
kêu một tiếng lớn, rồi trút linh hồn.
51Ngay
lúc đó, bức màn trướng trong Đền Thờ xé ra làm hai từ trên xuống dưới. Đất
rung đá vỡ. 52Mồ mả bật tung, và xác của nhiều vị thánh đã an nghỉ được
trỗi dậy. 53Sau khi Chúa trỗi dậy, các ngài ra khỏi mồ, vào thành thánh,
và hiện ra với nhiều người. 54Thấy động đất và các sự việc xảy ra, viên đại
đội trưởng và những người cùng ông canh giữ Đức Giê-su đều rất đỗi sợ
hãi và nói : “Quả thật ông này là Con Thiên Chúa”.
55Ở đó,
cũng có nhiều người phụ nữ đứng nhìn từ đàng xa. Các bà này đã theo
Đức Giê-su từ Ga-li-lê để giúp đỡ Người. 56Trong số
đó, có bà Ma-ri-a Mác-đa-la, bà Ma-ri-a mẹ các
ông Gia-cô-bê và Giô-xếp, và bà mẹ các con
ông Dê-bê-đê. (Mt 27,32-56)
Lính
bắt ông Si-mon vác thập giá của Người, chẳng phải vì chúng tử tế, nhân đạo gì
đâu, chỉ vì chúng đã đánh người thỏa thích, từ đầu đến chân thịt da nát tan,
nhưng chúng còn phải treo người lên thập giá rồi mới cho chết trên đó chứ không
cho chết dọc đường.
Chúng
cho người uống rượu pha mật đắng, nghe như thuốc giảm đau, nhưng người nhấp một
chút mà không uống, như để cảm thấu hết nỗi đau của phận người.
Chúng
lột áo sống Người rồi đóng đinh Người vào thập giá. Áo sống của người là phần
thưởng cho toán lính thi hành việc đóng đinh. Chúng hí hửng chia nhau trước mặt
Người đang trần truồng quằn quại trên thập giá. Rồi thản nhiên ngồi canh cho
tới khi Người tắt thở.
Sự chế
giễu lúc đánh đòn tiếp tục trong bản án treo trên thập giá và vị trí của người
giữa hai tên cướp cùng bị đóng đinh ở hai cây thập giá hai bên, như thể người
là tướng cướp.
Nơi
đóng đinh là một nơi cao gần lối ra vào thành phố, kẻ qua người lại tấp nập
trong dịp đại lễ, họ dừng chân nhìn lên, chẳng chút thương hại mà còn lắc đầu
nhục mạ, thách đố: “Nếu mi là Con Thiên Chúa, thì xuống khỏi thập giá xem
nào!” Nhớ ngày Người chịu phép rửa ở sông Gio-đan, tiếng từ trời vọng
xuống: “Đây là Con Yêu dấu của Ta, Ta hài lòng về Người” (Mt 3,
17). Liền sau đó thì “tên cám dỗ” xúi Người thử xem lời ấy có đúng không: “Nếu
ông là Con Thiên Chúa thì truyền cho những hòn đá này hóa bánh đi!... đứng trên
nóc Đền Thờ mà gieo mình xuống đi!” (Mt 4, 3-6). Hôm nay thì
không phải “tên cám dỗ” mà những kẻ từng nghe hoặc nghe lóm… đem ra nhục mạ
nhạo cười. Những người lãnh đạo ở Giê-ru-sa-lem đã chủ mưu giết Người cũng đắc
thắng hả hê, hòa điệu với kẻ qua người lại mà nhục mạ, chế giễu.
Cả hai
tên cướp bị đóng đinh hai bên cũng song ca hai bên tai Người, hòa với dàn đồng
ca hai bè đứng bên dưới. Chúa bị bao vây, chìm ngập trong những âm thanh của
nhạo cười khiêu khích trong khi lồng ngực đang bị sức nặng của toàn thân ép
lại, khó thở.
Chỉ có
trời đất như đồng cảm, sập bóng tối xuống giữa trưa, như muốn che thân thể
Người đang trần truồng trên thập giá. Nhưng bóng tối như dày đặc thêm trong
lòng Người khiên Người thốt lên lời cầu nguyện bi thảm nhất mà câu mở đầu thánh
vịnh 21/22 dạy: “Lạy Thiên Chúa, lạy Thiên Chúa của con, sao Ngài
bỏ rơi con?”
Nhưng
Thiên Chúa như lặng im. Những kẻ đứng chế giễu thì xuyên tạc để nhạo cười. Có
kẻ tốt bụng “chạy đi lấy miếng bọt biển thấm đầy dấm, buộc vào đầu cây sậy
và đưa lên cho Người uống”, nhưng những kẻ độc ác lại bảo “khoan đã, để
xem ông Ê-li-a có đến cứu hắn không?”. Phần Đức Giê-su, đau khổ đã đến cùng
mức: “Bị suy nhược, nát tan, kiệt sức – Tim thét gào thì miệng phải rống lên”
(Tv 37/38,9). “Đức Giê-su lại kêu một tiếng lớn,
rồi trút linh hồn”.
Sau khi
Đức Giê-su tắt thở, thì như để tô đậm thêm nỗi cô đơn của Người trên thập giá,
Mát-thêu cho chúng ta thấy: “Ở đó, cũng có nhiều người phụ nữ đứng nhìn từ
đàng xa. Các bà này đã theo Đức Giê-su từ Ga-li-lê để giúp
đỡ Người. 56Trong số đó, có bà Ma-ri-a Mác-đa-la, bà Ma-ri-a mẹ
các ông Gia-cô-bê và Giô-xếp, và bà mẹ các con
ông Dê-bê-đê”.
Thế là
trọn vẹn lời thánh vịnh: “Con bị tai ương, người thân kẻ nghĩa chẳng tới
gần, bà con ruột thịt cũng đứng xa” (Tv 37/38, 12). Nhìn và
nghe cảnh này, ta thấy như hiện lên trước mắt cảnh những nạn nhân trong cơn đại
dịch. Đưa vào bệnh viện rồi thì thân nhân bạn bè chẳng ai được ở bên. Chết
trong cô đơn, chôn không đình đám. Cha mẹ, vợ chồng, con cái, họ hàng gần xa
cũng chẳng thể tới gần mà than khóc, tiễn đưa đến phần mộ hay lò thiêu.
Thiên
Chúa lên tiếng
Trước
mắt và bên tai chúng ta, Thiên Chúa như thinh lặng từ đầu đến cuối. Những kẻ
đắc thắng hò reo, những kẻ vào hùa chế giễu tự do hể hả; những người tốt bụng
bị cản trở; những người phụ nữ đã đi theo sát Đức Giê-su từ Ga-li-lê lên đây,
phải đứng nhìn từ xa; các môn đệ từng là “người thân kẻ nghĩa” của Người
thì chạy trốn mỗi người mỗi ngả.
Nhưng
đọc kỹ Sách Thánh và đi vào chiều sâu thì chúng ta thấy khác. Tất cả mọi người
trong cuộc đều vô tình diễn xong “kịch bản” mà các thánh vịnh đã loan báo, kể
cả lời cầu nguyện và tiếng thét của Chúa Giê-su khi thở hơi cuối cùng (Tv 21/22;
37/38; 68/69). Nhưng Thiên Chúa đã hiển linh ngay từ khi Đức Giê-su bị treo
trên thập giá.
45 Từ
giờ thứ sáu, bóng tối bao phủ cả mặt đất, mãi đến giờ thứ
chín. 46Vào giờ thứ chín, Đức Giê-su kêu lớn tiếng… Bóng
tối có vẻ âu sầu ảm đạm, nhưng lại là cuộc hiển linh của Thiên Chúa cứu độ :
Sóng tử
thần dồn dập chung quanh, thác diệt vong làm tôi kinh hãi,
6 màng
lưới âm ty bủa vây tứ phía, bẫy tử thần ập xuống trên tôi.
7 Lúc
ngặt nghèo tôi kêu cầu CHÚA, kêu lên Người là Thiên Chúa của tôi.
Từ
thánh điện, Người đã nghe tiếng tôi cầu cứu, lời tôi khấn nguyện vọng đến tai
Người.
8 Trái
đất bỗng ầm ầm rung chuyển, chân núi đồi chấn động lung lay, vì Chúa nổi lôi
đình.
9 Từ
thánh nhan Người, khói bốc lửa thiêu, và than hồng tung toé.
10 Chúa
nghiêng trời ngự xuống, chân đạp lớp mây mù,11 ngự trên Kê-ru-bim, trên
cánh gió lượn bay :
12 Chúa
dùng bóng tối làm màn bao phủ,lấy mây đen nghịt làm trướng che Người.
13 Trước
mặt Chúa, kìa chớp loé mây bay, mưa đá lẫn than hồng tuôn đổ.
14 CHÚA nổi
sấm vang trời, Đấng Tối Cao lớn tiếng.
15 Người
bắn tên, khiến địch thù tán loạn, phóng chớp ra, làm chúng phải tan tành.
16 Lạy CHÚA,
lòng đại dương xuất hiện, thềm lục địa phơi trần,
khi
thấy Ngài doạ nạt ngăm đe, và bừng bừng nổi giận.
17 Từ
chốn cao vời, Chúa đưa tay nắm lấy,vớt tôi lên khỏi nước lũ mênh mông,
18 cứu
tôi thoát đối phương tàn bạo và kẻ thù mạnh thế hơn tôi.
19 Chúng
tấn công tôi ngày tôi lâm nạn, nhưng CHÚA thương bênh đỡ phù trì,
20 Người
kéo tôi ra chỗ thảnh thơi, vì yêu thương tôi nên Người giải thoát. (Tv 17/18,6-20)
Cảnh
động đất sau khi Đức Giê-su tắt thở, “Đất rung đá vỡ”, cũng thuộc về
khung cảnh hiển linh này. Tiếng thét của Đấng bị treo trên thập giá khi trút
hơi thở cuối cùng, trở thành tiếng hô xung trận để tiêu diệt cái chết trong
cuộc đấu tay đôi, và cũng là tiếng Thiên Chúa quát nạt kẻ thù (x. Tv 2,
5-6).
Cuộc
chiến thắng bắt đầu ngay: Thiên Chúa đã thắng cái chết bằng cách để cho nó nuốt
Con của Ngài khiến nó phải nổ tung:
52 Mồ
mả bật tung, và xác của nhiều vị thánh đã an nghỉ được trỗi dậy”
Viên sĩ
quan ngoại đạo chỉ huy cuộc hành quyết đã tuyên xưng:
54 Thấy
động đất và các sự việc xảy ra, viên đại đội trưởng và những người cùng ông
canh giữ Đức Giê-su đều rất đỗi sợ hãi và nói : “Quả thật ông này là
Con Thiên Chúa”.
Một
người môn đệ “chui”, vẫn núp trong bóng tối, bỗng xuất hiện oai phong, hiên
ngang đi nói chuyện tay đôi với Phi-la-tô để xin mai táng Đức Giê-su, trái với
thông lệ quăng xác người bị đóng đinh xuống hố cho thú dữ tới ăn thịt.
57 Chiều
đến, có một người giàu có tới. Ông này là người thành A-ri-ma-thê, tên
là Giô-xếp, và cũng là môn đệ Đức Giê-su. 58 Ông đến gặp
ông Phi-la-tô để xin thi hài Đức Giê-su. Bấy giờ tổng
trấn Phi-la-tô ra lệnh trao trả thi hài cho ông. 59 Khi đã nhận
thi hài, ông Giô-xếp lấy tấm vải gai sạch mà liệm, 60và đặt vào
ngôi mộ mới, đã đục sẵn trong núi đá, dành cho ông. Ông lăn tảng đá to lấp cửa
mồ, rồi ra về.
Còn
những kẻ đã hả hê nhìn Đức Giê-su chết thảm như họ muốn, thì lòng dạ chưa yên:
62 Hôm
sau, tức là khi ngày áp lễ đã qua, các thượng tế và những
người Pha-ri-sêu kéo nhau đến ông Phi-la-tô, 63 và nói :
“Thưa ngài, chúng tôi nhớ tên bịp bợm ấy khi còn sống có nói : ‘Sau ba ngày, Ta
sẽ trỗi dậy.’ 64 Vậy xin quan lớn truyền canh mộ kỹ càng cho đến ngày thứ
ba, kẻo môn đệ hắn đến lấy trộm xác rồi phao trong dân là hắn đã từ cõi
chết trỗi dậy. Và như thế, chuyện bịp cuối cùng này sẽ còn tệ hại hơn chuyện
trước”. 65 Ông Phi-la-tô bảo họ: “Thì có sẵn lính đó, các người
hãy đi mà canh giữ theo cách các người biết !”. 66 Thế là họ ra đi
canh giữ mồ, niêm phong tảng đá và cắt lính canh mồ.
Họ quay
cuồng để bảo đảm giữ cho được xác của Đức Giê-su ở trong mồ, nhưng Thiên Chúa
trả lời sự thách đố của họ bằng chiến thắng rực rỡ hơn:
Sau
ngày sa-bát, khi ngày thứ nhất trong tuần vừa ló rạng, bà Ma-ri-a
Mác-đa-la và một bà khác cũng tên là Ma-ri-a, đi viếng mộ. 2 Thình
lình, đất rung chuyển dữ dội : thiên thần Chúa từ trời xuống, đến lăn
tảng đá ra, rồi ngồi lên trên ; 3 diện mạo người như ánh chớp, và y phục
trắng như tuyết. 4Thấy người, lính canh khiếp sợ, run rẩy chết ngất
đi . 5 Thiên thần lên tiếng bảo các phụ nữ : “Này các bà,
các bà đừng sợ ! Tôi biết các bà tìm Đức Giê-su, Đấng bị đóng đinh. 6
Người không có ở đây, vì Người đã trỗi dậy như Người đã nói. Các bà đến mà xem
chỗ Người đã nằm, 7 rồi mau về nói với môn đệ Người như thế này : Người đã
trỗi dậy từ cõi chết, và Người đi Ga-li-lê trước các ông. Ở đó, các
ông sẽ được thấy Người. Đấy, tôi xin nói cho các bà hay”. 8 Các bà vội vã
rời khỏi mộ, tuy sợ hãi nhưng cũng rất đỗi vui mừng, chạy về báo tin cho
môn đệ Đức Giê-su hay.
Bỗng
Đức Giê-su đón gặp các bà và nói : “Chào chị em !” Các bà tiến
lại gần Người, ôm lấy chân, và bái lạy Người. 10Bấy giờ,
Đức Giê-su nói với các bà: “Chị em đừng sợ ! Về báo cho anh em của
Thầy để họ đến Ga-li-lê. Họ sẽ được thấy Thầy ở đó”.
Những
kẻ canh người chết lại chết ngất vì sợ. Lồm cồm bò dậy được thì chạy về báo tin
dữ cho những kẻ đã sai họ ra canh ngôi mộ.
Từ nay
sẽ có hai nguồn tin song song về cùng một sự việc. Nguồn tin do những kẻ độc ác
dối trá tung tiền ra thuê bọn lính không canh giữ nổi cái xác chết, đi loan lời
nói dối cuối cùng, lời nói dối “ăn tiền” và có quyền lực bảo kê :
Các
thượng tế liền họp với các kỳ mục ; sau khi bàn bạc, họ cho lính một số tiền
lớn, 13 và bảo : “Các anh hãy nói như thế này : Ban đêm đang lúc chúng tôi
ngủ, các môn đệ của hắn đã đến lấy trộm xác. 14 Nếu sự việc này đến tai
quan tổng trấn, chính chúng tôi sẽ dàn xếp với quan và lo cho các anh được vô
sự”. 15 Lính đã nhận tiền và làm theo lời họ dạy. Câu chuyện này được phổ
biến giữa người Do-thái cho đến ngày nay.
Nguồn
tin thứ hai do các môn đệ đã từng chạy trốn, bây giờ đã được gặp Chúa Giê-su
Phục sinh và được sai đi dạy dỗ muôn dân:
16 Mười
một môn đệ đi tới miền Ga-li-lê, đến ngọn
núi Đức Giê-su đã truyền cho các ông đến. 17 Khi thấy
Người, các ông bái lạy, nhưng có mấy ông lại hoài nghi. 18 Đức Giê-su đến
gần, nói với các ông: “Thầy đã được trao toàn quyền trên trời dưới
đất. 19 Vậy anh em hãy đi và làm cho muôn dân trở thành môn đệ, làm phép
rửa cho họ nhân danh Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần, 20 dạy bảo họ
tuân giữ mọi điều Thầy đã truyền cho anh em. Và đây, Thầy ở cùng anh em mọi
ngày cho đến tận thế”.
Chúng
ta đã được phúc đón nhận Tin Mừng, đừng để cho những lời dối trá lung lạc.
Thánh Phao-lô đã căn dặn: “Một số người sẽ bỏ đức tin mà theo những thần khí
lừa dối và những giáo huấn của ma quỉ” (1Tm 4,1-2); “Đây là
lời đáng tin cậy: Nếu ta cùng chết với Người, ta sẽ cùng sống với Người, nếu ta
kiên tâm chịu đựng, ta sẽ hiển trị với Người” (2Tm 2, 11-12). Ở
thời đại dịch đầy hoang mang này, không thiếu những kẻ tung tin đồn nhảm để tỏ
ra họ là kẻ am hiểu mọi chuyện bí ẩn: “đây là bí mật thứ ba của Pha-ti-ma”;
“đây là sự trừng phạt của Thiên Chúa”; “đây là dấu tận thế đến nơi”… Chúa phục
sinh sai các tông đồ đi dạy dỗ muôn dân chứ không sai những kẻ dối trá. Thiên
Chúa chúng ta không làm nên sự chết. Chúa Giê-su là “sự sống lại và là sự
sống” (Ga 11, 25), là « Con Đường, Sự Thật và Sự Sống”
(Ga 14, 6). “Chúa là nguồn ánh sáng và ơn cứu độ của tôi, tôi
còn sợ người nào?” (Tv 26/27, 1). “Lạy Chúa, dầu qua lũng âm
u, con sợ gì nguy khốn, vì có Chúa ở cùng” (Tv 22/23,4). Thiên
Chúa tỏ mình ra bằng ơn cứu độ nơi Đức Ki-tô “chết trên thập giá, sống lại
và lên trời ngự bên hữu Thiên Chúa”.
Nguồn: Truyền thông HĐGMVN