Những thói quen khi ăn
uống của một số người có thể gây khó chịu cho người trong nhà hoặc cho bạn
bè. Thằng cháu Bốp của tôi ăn uống rất
ư là... ồn ào! Còn tôi thì khoái bơ đậu phọng nên nhiều khi
làm cho người khác chau mày nhìn tôi trét hết lớp này đến lớp khác đầy bơ đậu
phọng trên dưa chuột muối, thịt nguội...
Lối viết
của Mác-cô thực... “không giống ai” khi
ngài sắp đặt chất liệu một cách thật khác lạ.
Nhưng tài đặc biệt của ngài là đã làm sao cho những sắp đặt khác lạ ấy
trở thành một tác phẩm hoàn hảo. Cách
sắp đặt những chất liệu rời biệt để tạo nên tác phẩm ấy được ví như cái “bánh
mì thịt nguội của Mác-cô.” Những bài
tập sau đây sẽ giúp chúng ta thưởng thức một trong cách Mác-cô dọn món “bánh mì
thịt nguội” đặc biệt của ngài.
Bạn hãy đọc Mác-cô 3:20-35 một lượt từ đầu đến cuối. Sau đó đọc lại từng khúc một và viết lại đại
ý của mỗi khúc.
....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Những điều khám phá
Chúng ta hãy so sánh những quan sát về gia đình Đức
Giê-su và về các thần dữ. Tôi đã nhấn
mạnh đến khuôn mẫu sử dụng trong lối sắp đặt “bánh mì thịt nguội Mác-cô” khi
lập lại những mẫu tự a, b, c... sau mỗi
câu tóm ý để bạn dễ nhận thấy.
3:20-21: Gia
đình Đức Giê-su đến để gặp Ngài, họ nghĩ là Ngài điên khùng (a).
3:22a: Các
luật sĩ tố cáo là Đức Giê-su bị quỷ Bê-en-dê-bun ám (b).
3:22b: Các luật
sĩ tố cáo Đức Giê-su trừ quỷ nhờ sự giúp đỡ của tướng quỷ (c).
3:23-26: “Huấn
từ” hoặc “giảng dạy.” Ở đây Đức Giê-su
giảng dạy về vương quốc giả
trá của Xa-tan
(d).
3:27: Giờ
đây Đức Giê-su sẵn sàng trả lời việc tố cáo thứ nhì về việc Ngài cộng tác
với tướng quỷ (c).
3:28-30: Ngài
sẵn sàng trả lời việc tố cáo Ngài bị quỷ Bê-en-dê-bun ám (b).
3:31-35: Đức
Giê-su trả lời khi xác quyết ai là bà con thân thuộc đích thực của Ngài (a).
Hoặc biểu đồ
dưới đây cũng cho thấy lối diễn tả do kỹ thuật viết của Mác-cô. Xin bạn lưu ý lớp ngoài cùng là lời tố cáo
và trả lời thứ nhất (1), lớp thứ nhì là lời tố cáo và trả lời thứ hai (2),
và lớp “thịt” cốt yếu của vấn đề nằm ở giữa (3).
(1) lời tố cáo thứ nhất
(2) lời tố cáo thứ hai
(3) huấn từ hoặc giảng dạy
(2) trả lời lời tố cáo thứ hai
(1) trả lời lời tố cáo thứ nhất.
Trong
Hành trình 6 và 7, chúng tôi đều nhắc tới các thần ô uế hoặc thần dữ. Trong
Hành trình 6, thần ô uế ám vào những cá nhân (1:23-28). Đối với Mác-cô và cộng đoàn của ngài, việc
“quỷ ám” là những gì người thời nay có thể gọi là bệnh tâm thần hoặc cũng có
thể là kinh phong.
Nhưng trong Hành trình 7 này, tác giả nhắc đến quỷ
Bê-en-dê-bun và tướng quỷ. Bê-en-dê-bun
là tên của một vị thần người Ca-na-an thờ.
Họ sống ngay bên cạnh người Ít-ra-en.
Trong Kinh Thánh Tân Ước, Beelzebul ám chỉ về các
thần dữ. “Tướng quỷ” trong câu 3:22b là
chính Xa-tan, thủ lãnh các thần ô uế hoặc thần dữ. Như vậy, trong những câu Kinh Thánh chúng ta vừa học, Đức Giê-su
trước hết bị tố cáo là bị thần ô uế (Bê-en-dê-bun) ám, sau đó Ngài bị tố cáo là
công cụ của Xa-tan sử dụng.
Cũng cần làm sáng tỏ thêm về Đức Giê-su với thân nhân của
Ngài (3:20). Nguyên văn những từ Hy-lạp
hoi par’ autou có thể dịch là “anh em,” “bạn hữu,” “anh em họ” hoặc “gia
đình.” Từ “các anh em” làm cho
người ta hiểu rằng Đức Giê-su không phải là con một, điều khiến nhiều người
Công Giáo phải bối rối. Các nhóm Ki-tô
giáo có ba cách giải thích khác nhau về từ “anh em.”
a) Công Giáo thay vì hiểu hoi par’ autou
nghĩa là “anh em máu mủ” thì phải hiểu là “anh em họ” hoặc “thân
nhân,” như thế mới bảo vệ được niềm tin Đức Giê-su là con một.
b) Các học giả Chính Thống Giáo Hy-lạp cho rằng
ông Giu-se trước kia đã lập gia đình và góa vợ trước khi kết hôn với
Ma-ri-a. Hôn phối với Ma-ri-a không để
lại người con nào. Do đó, theo họ, từ các
anh em nghĩa là “anh em cùng cha khác mẹ.”
c) Một số giáo phái Tin Lành cho rằng Ma-ri-a
và Giu-se đã có những người con khác sau Đức Giê-su, do đó những người được
nhắc đến trong sách Tin Mừng là “anh em ruột” của Ngài.
Mác-cô
(khác với Mát-thêu và Lu-ca) không quan tâm tới việc Đức Ma-ri-a sinh con mà
còn đồng trinh. Trong câu 6:3, Đức
Giê-su một lần nữa được gọi là con của bà Ma-ri-a và anh em với Gia-cô-bê,
Gio-xê, Giu-đa và Si-mon. Cũng trong
câu 6:3 là câu hỏi “Chị em của ông không phải là bà con lối xóm với chúng ta
sao?”
Giải thích
theo nghĩa của từ anh em hoặc chị em thực ra không phải là vấn
đề. Nhưng vấn đề thần học sâu xa hơn chính
là Mác-cô đang nhắc nhở chúng ta rằng môn đệ đích thực của Đức Giê-su là
những ai tiếp nhận sứ vụ của Ngài và gắn bó với Ngài trong niềm tin và tình môn
đệ. Những liên hệ quan trọng với Đức
Giê-su không phải là qua họ hàng, nhưng là qua đức tin.
Bạn có thể
dành thêm thời giờ để khám phá món “bánh mì thịt nguội Mác-cô” qua những đoạn
5:25-43; 6:7-32; 11:12-25; 14:1-11.
Khám phá
Cùng với món “bánh mì thịt nguội Mác-cô,” những kỹ thuật
viết khác cũng giúp chúng ta hiểu sứ điệp của Mac-cô. Bài tập khám phá sau đây sẽ giúp bạn hiểu sâu xa hơn về mối quan
hệ giữa Đức Giê-su với các môn đệ Ngài.
Hãy đọc từng khúc một, rồi tóm ý từng khúc, sau đó so sánh ba đoạn với
nhau.
Đoạn thứ nhất:
....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Đoạn thứ hai:
....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Đoạn thứ ba:
....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Đọc lại tóm ý của các câu a trong ba đoạn. Rồi bạn chỉ viết xuống một câu để nói về điều
gì xảy ra trong cả ba câu a:
a)
....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Đọc lại tóm ý của các câu b trong ba đoạn. Rồi bạn
chỉ viết xuống một câu để nói về điều gì xảy ra trong cả ba câu b:
b)
....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Đọc lại tóm ý của các
câu c trong ba đoạn. Rồi bạn chỉ
viết xuống một câu để nói về điều gì xảy ra trong cả ba câu c:
c)
....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................
Những điều khám phá
Khám phá này cho chúng ta nhận ra một khuôn mẫu rất đặc
biệt. Bạn có nhận ra là tất cả những
trình thuật a đều nói về việc báo trước cái chết của Đức Giê-su, những
khúc b nói về việc các môn đệ hiểu lầm và các khúc c về giáo huấn
của Đức Giê-su dạy chúng ta thế nào là môn đệ đích thực?
Mác-cô đã
sắp đặt hết sức khéo léo một khuôn mẫu về báo trước, hiểu lầm và giáo
huấn. Ngài dùng khuôn mẫu này ba
lần. Không những là một văn sĩ khéo
léo, Mác-cô còn là một thầy dạy tuyệt vời khi chủ trương rằng lập đi lập lại là
phương pháp tốt nhất giúp học trò nhớ và hiểu được.
Từ Hành
trình 6 trở đi, bạn hãy nhớ là các môn đệ mặc dù kinh ngạc về những lời giảng
và việc làm của Đức Giê-su, nhưng họ vẫn luôn luôn không hiểu. Mác-cô soi tỏ cho sự lẫn lộn của họ bằng
khuôn mẫu lập lại ba lần về báo trước, hiểu lầm và giáo huấn. Có thể bạn hãy dành chút thời giờ suy nghĩ
về nỗi thất vọng của Đức Giê-su khi thấy các môn đệ có vẻ chậm hiểu như
vậy. Bạn có thể tưởng tượng được Đức
Giê-su thất vọng chừng nào, vì trong lúc Ngài giảng dạy về sự đau khổ và cái
chết của Ngài thì hai ông bạn Gia-cô-bê và Gio-an lại muốn xin xỏ địa vị trong
vương quốc trần gian!
Khuôn mẫu
báo trước, hiểu lầm và giáo huấn cũng giúp chúng ta hiểu sâu xa hơn về sứ điệp
của Tin Mừng Mác-cô. Qua khuôn mẫu ấy,
Mác-cô dạy chúng ta làm môn đệ đích thực của Chúa nghĩa là gì: người môn đệ Đức Giê-su là người được sai đi,
phải mang lấy thập giá và đi theo Đức Giê-su (8:34), phải mất mạng sống vì Đức
Giê-su (8:35), phải nên rốt hết và làm tôi tớ (9:35) và phải làm người nô lệ và
đầy tớ phục vụ mọi người (10:42-46).
Trong Tin
Mừng Mác-cô, môn đệ tính mang một ý nghĩa mới đối với người theo Đức
Giê-su. Môn đệ là một phần tử trong gia
đình của Đức Giê-su khi họ noi gương Ngài, tấm gương tôi tớ phục vụ và chịu đau
khổ. Bạn hãy dừng lại ít phút, để cho
lòng lắng đọng trước sứ điệp về tôi tớ và môn đệ.
Trong Hành trình 7, bạn đã khám phá:
·
Khuôn mẫu “bánh mì thịt
nguội Mác-cô” sắp xếp những điểm rời rạc để làm thành một đơn vị đầy đủ.
·
Vấn đề họ hàng với Đức Giê-su
là vấn đề đức tin chứ không phải do ruột thịt.
·
Mác-cô trình bày khuôn mẫu báo
trước, hiểu lầm và giáo huấn để khai tỏ hiểu lầm của môn đệ Chúa.
·
Lời mời gọi làm môn đệ là lời
mời gọi hãy phục vụ và sẵn sàng chịu đau khổ.
Kelber, Werner. Mark’s
Story of Jesus. Philadelphia:
Fortress Press, 1979.
LaVerdiere, Eugene.
The Gospel of Mark: An
Adventure in Scripture Study,
Videocassettes,
4 Series. Chicago: Dominican Central Productions, 1986.