Như đám
đông dân chúng, hãy tìm đến với Đức Giê-su
để được yêu thương,
được chữa lành và được nuôi dưỡng.
Như các môn đệ, hãy
cộng tác với Đức Giê-su
để phân phát của ăn
đích thực cho mọi người.
Bản văn Mt
14,13-21 (NPD/CGKPV)
13 Nghe tin ấy (Gio-an Tẩy Giả bị chém đầu, Mt 14,3-12),
Đức Giê-su lánh khỏi nơi đó, đi thuyền đến một chỗ hoang vắng riêng biệt. Nghe
biết vậy, đông đảo dân chúng từ các thành đi bộ mà theo Người.
14 Ra khỏi
thuyền, Đức Giê-su trông thấy một đoàn người đông đảo thì chạnh lòng thương, và
chữa lành các bệnh nhân của họ.
15 Chiều đến, các môn đệ lại gần thưa với Người: "Nơi đây hoang vắng, và
đã muộn rồi, vậy xin Thầy cho dân chúng về, để họ vào các làng mạc mua lấy thức
ăn."
16 Đức Giê-su
bảo: "Họ không cần phải đi đâu cả, chính anh em hãy cho họ ăn."
17 Các ông đáp:
"Ở đây, chúng con chỉ có vỏn vẹn năm cái bánh và hai con cá!"
18 Người bảo: "Đem
lại đây cho Thầy!"
19 Rồi sau đó,
Người truyền cho dân chúng ngồi xuống cỏ. Người cầm lấy năm cái bánh và hai con
cá, ngước mắt lên trời, dâng lời chúc tụng, và bẻ ra, trao cho môn đệ. Và môn
đệ trao cho dân chúng.
20 Ai nấy đều ăn
và được no nê. Những mẩu bánh còn thừa, người ta thu lại được mười hai giỏ đầy.
21 Số người ăn có
tới năm ngàn đàn ông, không kể đàn bà và trẻ con.
1. Dẫn nhập
Đoạn Tin Mừng Mt
14,13-21 kể lại việc Đức Giê-su lánh đến nơi hoang vắng sau khi nghe biết ông
Gio-an Tẩy Giả đã bị Hê-rô-đê giết chết (Mt 14,3-12).
Điều đáng chú ý là Đức Giê-su đã gây được ảnh hưởng nơi dân chúng. Hình như
nhân vật chính của bài Tin Mừng không phải là Đức Giê-su mà là đám đông dân
chúng và các môn đệ. Chúng ta cùng tìm hiểu vai trò của đám đông và của các môn
đệ trong đoạn Tin Mừng Mt 14,13-21.
2. Dân chúng tìm
đến với Đức Giê-su
Bản văn cho biết
Đức Giê-su muốn lánh đi một nơi hoang vắng riêng biệt. Nghĩa là Ngài không có ý
định đến với đám đông, Người cũng không có ý định giảng dạy dân chúng. Điểm độc
đáo của bản văn là thay vì Đức Giê-su đến với dân chúng thì dân chúng lại “tìm
gặp”, “đi theo” và “đến với” Đức Giê-su. Tin Mừng kể: “Nghe biết vậy, đám đông
dân chúng từ các thành đi bộ mà theo Người.”
Dân chúng đến với
Đức Giê-su không phải từ một nơi, từ một thành phố, mà là từ nhiều thành phố.
Câu 14,13b: “Đông đảo dân chúng từ các thành đi bộ mà theo Người” dịch sát: “Từ
các thành phố (apo tôn poleôn), các đám đông (hoi okhloi) đi theo Người bằng
cách đi bộ.” Hình ảnh “các đám đông”, từ “các thành phố” khác nhau, dường như
cùng lúc biết tin là “Đức Giê-su lánh khỏi nơi đó, đi thuyền đến một chỗ hoang
vắng riêng biệt” (14,13) cho thấy tầm ảnh hưởng sâu rộng của Đức Giê-su trong
dân chúng. Người đã thu hút được dân chúng, nên từ khắp nơi, họ tự nguyện,
nhanh chóng và hăng hái tìm đến với Người.
Đức Giê-su thực
hiện dự định “lánh khỏi nơi đó” bằng cách “đi thuyền đến một chỗ hoang vắng
riêng biệt”. Người không biết là có nhiều đám đông đang đi bộ theo mình, nhưng
độc giả thì biết, vì qua bản văn, tác giả cho độc giả biế là kẻ đi bộ, người đi
thuyền đang tiến về cùng một nơi. Chi tiết được đề cao là dân chúng chủ động
loan tin, họ cho nhau biết hành trình của Đức Giê-su để cùng nhau tìm đến với
Người. Có lẽ họ đã vội vã bước đi không trì hoãn, vì khi Đức Giê-su xuống khỏi
thuyền thì “một đám đông lớn” đã hiện diện ở đó.
3. Phản ứng của
Đức Giê-su khi gặp dân chúng
Đối với Đức
Giê-su, đây là cuộc gặp gỡ bất ngờ. Đức Giê-su muốn lánh ra một nơi hoang vắng
không có ai, nhưng khi ra khỏi thuyền thì Người lại thấy “một đám đông lớn”
(polun okhlon).” “Đám đông lớn” này là do “các đám đông” từ nhiều thành phố đổ
về. Chính họ đã làm cho nơi hoang vắng trở thành nơi quy tụ và gặp gỡ. Đức
Giê-su đã phản ứng thế nào và Người làm gì với đông đảo dân chúng trong nơi
hoang vắng này?
Một đàng Đức
Giê-su “muốn” lánh vào nơi hoang vắng, một đàng dân chúng “muốn” gặp Đức Giê-su,
hai “ý muốn ngược nhau” này đã tạo nên một cuộc gặp gỡ độc đáo. Có thể ví đây
là một cuộc gặp gỡ bất ngờ và thú vị giữa một bên là “những người hâm mộ Đức
Giê-su” (họ nhận ra quyền năng và lòng thương xót của Người) và một bên là
“người được hâm mộ” (Đức Giê-su là Người đem đến sự sống và sức sống cho dân
chúng). Đây là cuộc gặp gỡ của lòng mến, của lòng ái mộ. Vì thế, cho dù không
chờ đợi và bất ngờ, Đức Giê-su đã “chạnh lòng thương, và chữa lành các bệnh
nhân của họ” (14,14).
Ở nơi hoang vắng,
cuộc gặp gỡ đề cao sự thân mật và chia sẻ. Điều lạ là những gì Đức Giê-su làm
cho dân chúng trong ngày hôm đó chỉ tóm gọn trong mấy chữ: “Chữa lành các bệnh
nhân của họ” (14,14), bởi vì câu tiếp theo đã nói đến chia tay vì đã xế chiều.
Tác giả kể: “Chiều đến, các môn đệ lại gần thưa với Người: ‘Nơi đây hoang vắng,
và đã muộn rồi, vậy xin Thầy cho dân chúng về, để họ vào các làng mạc mua lấy
thức ăn’” (14,15). Như thế, theo mạnh văn, suốt ngày hôm đó Đức Giê-su “sống
với” và “chia sẻ” với dân chúng bằng cách bày tỏ “lòng thương xót” và “chữa
lành bệnh nhân của họ”.
Có thể nói, điều
dân chúng cần là “chia sẻ” và “ở với” họ chứ không phải là “nghe giảng”. Đức
Giê-su trong đoạn Tin Mừng hôm nay không giảng dạy. Bản văn không trình bày Đức
Giê-su như một thầy dạy, nhưng như một mục tử. Người thực hiện vai trò mục tử:
Yêu thương chăm sóc đoàn chiên, cụ thể là nuôi ăn qua trình thuật hoá bánh ra
nhiều trong phần chính của bài Tin Mừng (14,15-21).
4. Phép lạ bánh
hoá nhiều và vai trò của các môn đệ
Nếu như việc đám
đông đến với Đức Giê-su là sáng kiến của chính họ, thì các môn đệ là những
người đã lo lắng đến của ăn cho đám đông. Chính các một đệ đi bước trước và đề
nghị với Đức Giê-su một giải pháp khi trời đã về chiều. Các môn đệ nói với Đức
Giê-su: “Nơi đây hoang vắng, và đã muộn rồi, vậy xin Thầy cho dân chúng về, để
họ vào các làng mạc mua lấy thức ăn” (14,15). Lời đề nghị này cho thấy các môn
đệ trong bản văn giữ vai trò chủ động. Nhờ gợi ý của họ mà Đức Giê-su thực hiện
phép lạ bánh hoá nhiều. Sau lời đề nghị của các môn đệ, Đức Giê-su nói với họ:
“Họ không cần đi đâu cả, chính anh em hãy cho họ ăn” (14,16).
Qua câu nói trên,
Đức Giê-su đề cao vai trò của các môn đệ khi nói khẳng định chính các môn đệ sẽ
cho dân chúng ăn. Thật vậy, sau khi Đức Giê-su cần lấy năm cái bánh và hai con
cá, ngước mắt lên trời, dâng lời chúc tụng, Người bẻ bánh ra, trao cho môn đệ
và “môn đệ trao cho dân chúng” (14,19). Mạch văn cho phép hiểu: Đức Giê-su làm
phép lạ, nhưng chính các môn đệ “cho dân chúng ăn”. Trình thuật đề cao sự cộng
tác tích cực của các môn đệ vào vai trò mục tử của Đức Giê-su.
5. Những con số
trong phép lạ
Cuối trình thuật
phép lạ bánh hoá nhiều, Tin Mừng nói trực tiếp đến dân chúng và các môn đệ qua
những con số: “Ai nấy đều ăn và được no nê. Người ta thu lại những miếng còn
thừa được 12 giỏ đầy. Số người ăn có tới năm ngàn đàn ông, không kể đàn bà và
trẻ con” (14,20-21). Quyền năng của Đức Giê-su tỏ lộ cách gián tiếp qua các chi
tiết liên quan đến đám đông và các môn đệ: “Mọi người ăn no nê”, “dư 12 giỏ đầy”
với một số lượng lớn người ăn: “5.000 người đàn ông không kể đàn bà và trẻ.”
Độc giả có thể
liên tưởng con số 12 với 12 Tông Đồ. 12 giỏ bánh có hai đặc tính: “đầy” và
“dư”. “Dư” không phải là thứ bỏ đi mà là thứ còn lại sau khi đã ăn và ăn no nê.
Trong mạch văn, “12 giỏ đầy bánh còn dư” vừa là bằng chứng hiển nhiên về phép
lạ bánh hoá nhiều, vừa ám chỉ sự dồi dào của lương thực Đức Giê-su ban tặng,
vừa gợi ý đến sự cộng tác của Nhóm 12 Tông Đồ vào vai trò mục tử của Đức Giê-su
là Đấng có khả năng làm no thoả khát vọng của con người.
Bài Tin Mừng kết
thúc với con số 5.000 người đàn ông, không kể đàn bà và trẻ con (14,21). Chi
tiết này cho biết cụ thể “các đám đông” từ “các thành phố” (14,13), đi theo Đức
Giê-su là bao nhiêu. Con số: “hơn 5.000 thực khách” tạo ra tương phản mạnh mẽ
trong phép lạ bánh hoá nhiều. Một bên là “nơi hoang vắng”, không có người qua
lại, không có của ăn, một bên là “một bữa ăn no thoả” cho một đám đông hơn
5.000 người. Đồng thời, tạo nên tương phản giữa “ít” (5 chiếc bánh và 2 con cá)
và “nhiều”, dồi dào, phong phú (hơn 5.000 người ăn no nê và còn dư 12 giỏ đầy).
Ẩn phía sau câu
chuyện, Đức Giê-su là nhân vật chính của bài Tin Mừng, tuy nhiên, trong cách kể
chuyện, tác giả đề cao sáng kiến tìm gặp Đức Giê-su của đám đông, và đề cao vai
trò của các môn đệ. Sau một thời gian thi hành sứ vụ rao giảng và chữa lành,
đoạn văn Mt 14,13-21 cho thấy phần nào sự thành công của Đức Giê-su. Cụ thể là
đám đông dân chúng tự nguyện tìm đến với Người và các môn đệ đã tích cực cộng
tác với Người trong sứ vụ mục tử.
Đặc biệt bài Tin
Mừng hôm nay không nói đến nội dung giáo huấn của Đức Giê-su, Người không giảng
dạy trong đoạn Tin Mừng này. Trình thuật đề cao nhu cầu của dân chúng: “tìm
đến” và “gặp gỡ” Đức Giê-su, để được Người chữa lành và được Người nuôi dưỡng
bằng lương thực tâm linh dồi dào phong phú mà phép lạ bánh hoá nhiều là hình
ảnh.
6. Kết luận
Đầu bài Tin Mừng,
dân chúng chủ động đến với Đức Giê-su, giữa bài Tin Mừng các môn đệ giữ vài trò
quan trọng trong việc cho dân chúng ăn. Cuối bài Tin Mừng các môn đệ và dân
chúng được đề cập đến: “Ai nấy đều ăn và được no nê.” Những gì được thuật lại
trong bài Tin Mừng Mt 14,13-21 cho thấy sự trưởng thành của đám đông và của các
môn đệ. Đám đông dân chúng nhanh chóng loan tin cho nhau và cùng nhau tìm đến
với Đức Giê-su. Nhóm các môn đệ đã giữ vai trò chủ động khi họ đề nghị Đức
Giê-su tìm cách cho dân chúng ăn. Đức Giê-su đã đề cao sự cộng tác của các môn
đệ khi Người nói: “Chính anh em hãy cho họ ăn”. Các môn đệ đã góp phần đắc lực
vào sứ vụ mục tử của Đức Giê-su.
Trong bài Tin
Mừng, Đức Giê-su giữ vai trò thụ động, nhưng trình thuật cho thấy Người đã
thành công trong sứ vụ rao giảng và Người đang thi hành sứ vụ mục tử qua những
hành động yêu thương, chăm sóc và nuôi dưỡng đàn chiên. Tuy nhiên, sự chủ động
của các nhân vật “đám đông dân chúng” và “các môn đệ” làm cho các nhân vật này
trở thành nhân vật chính của đoạn Tin Mừng Mt 14,13-21. Độc giả có thể rút ra
hai lời mời gọi từ bản văn:
-
Tin Mừng Mt 14,13-21 mời gọi độc giả hãy như đám đông: Loan tin cho cho mọi
người biết Đức Giê-su để trở thành “các đám đông” từ “các thành phố” cùng nhau
tìm đến với Người. Nhờ đó, chúng ta được gặp gỡ Người, được ở với Người, được
chia sẻ, được chữa lành và được Người nuôi dưỡng.
-
Tin Mừng Mt 14,13-21 mời gọi độc giả hãy như các môn đệ: Tích cực tham gia
vào sứ vụ mục tử của Đức Giê-su. Chính Đức Giê-su làm phép lạ bánh hoá nhiều,
nhưng Người muốn các môn đệ “hãy cho dân chúng ăn”, hãy phân phát bánh và cá
cho mọi người. Độc giả được mời gọi trở thành những người cộng tác viên để tiếp
nối sứ vụ của Đức Giê-su./.
Ngày 24 tháng 07 năm 2011.
Giu-se Lê Minh Thông, O.P.
http://leminhthongtinmunggioan.blogspot.com/2011/07/chia-se-tm-mt-1413-21-hay-tim-en-voi-uc.html
Email: josleminhthong@gmail.com