1. Định nghĩa
Thuật ngữ MIDRASH
là tiếng Híp-ri có nghĩa là “xem xét” (examiner), “giải thích” (expliquer). Thể
văn midrash là loại văn chương chú giải (exégèse) các sách Kinh Thánh của các thầy Ráp-bi (các thầy dạy
trong Do Thái giáo).
Đây là bộ Kinh
Thánh Do Thái (la Bible Juive). Quy điển (canon) Kinh Thánh Do Thái giáo gồm
phần lớn các sách Cựu Ước Ki-tô giáo, ngoại trừ các sách sau đây: Tô-bi-a,
Gui-đi-tha, Khôn ngoan, Huấn ca, Ba-rúc, 1-2 Ma-ca-bê và một số đoạn văn trong
sách Ét-te và Đa-ni-en. Do Thái giáo không nhận những sách này vào quy điển
Kinh Thánh.
Thể văn midrash
có thể xuất hiện dưới dạng bản văn giải thích Kinh Thánh theo từng câu và được
chia thành hai loại: “Midrash aggadique” và “Midrash halakique”.
2. Midrash aggadique
Midrash aggadique
là những lời giải thích Kinh Thánh của các Ráp-bi trong hội đường, trong hoàn
cảnh đặc biệt của dân tộc (như chiến tranh, đói kém), hay trong những dịp lễ
của dân chúng (như lễ cắt bì, đám cưới, đám tang…). Đôi khi có những yếu tố
huyền thoại (légendaires) trong midrash aggadique. Thuật ngữ này chỉ nội dung
những lời chú giải của các Ráp-bi liên quan đến các giáo huấn trong bản văn
Kinh Thánh, nhằm giúp dân chúng áp dụng vào hoàn cảnh cụ thể.
3. Midrash
halakique
Midrash halakique
là những lời giải thích các bản văn Kinh Thánh liên quan đến Luật (textes
législatifs). Các Ráp-bi giải thích các khoản Luật ghi chép trong Kinh Thánh để
dân chúng có thể áp dụng vào cuộc sống thường nhật. Mỗi thời đại có hoàn cảnh
sống khác nhau, vì thế các khoản luật cần được giải thích và thích nghi với
hoàn cảnh mới. Luật Mô Sê trong bộ Ngũ Thư (năm cuốn sách đầu tiên của Kinh
Thánh: St, Xh, Lv, Ds, Đnl) được các Ráp-bi, giải thích và làm rõ để dân chúng
tuân giữ gọi là midrash halakique, hay nói gọn là MIDRASH, bao gồm cả hai loại
midrash trên.
4. Bản văn MIDRASH
Những bản văn
midrash cổ nhất: chú giải một phần các sách Xuất Hành, Lê-vi, Dân số và Đệ Nhị
Luật, có thể đã xuất hiện từ thế kỷ I-II (CN). Đối với các sách khác của Kinh
Thánh, văn chương midrash được biên soạn và hoàn thành trong khoảng thế kỷ
VI-XII. Hiện nay, hầu hết các sách Kinh Thánh đều có phần chú giải midrash và đã được in thành sách.
Xem mục từ
“MIDRASH” và thư mục trong CENTRE INFORMATIQUE ET BIBLE ABBAYE DE MAREDSOUS,
(dir.), Dictionnaire
encyclopédique de la Bible, Turnhout, Brepols, 2002, (3è éd. rev. et aug.),
p. 839.
Ngày 04 tháng 03
năm 2012.
Giu-se Lê Minh
Thông, O.P.
http://leminhthongtinmunggioan.blogspot.com/2012/03/van-midrash-cua-sach-kinh-thanh-la-van.html
Email: josleminhthong@gmail.com