Năm đức tin với thánh Tôma, Bài 28: Những hiệu quả của lòng mến Chúa

(daminhvn.net) MONDAY, 22 APRIL 2013 10:19

Bài hôm nay tiếp tc phn dn nhp vào đ tài lut yêu thương. Ln trước, thánh Tôma ôn li lch s ca vic ban hành bn lut trong lch s cu đ: lut t nhiên, lut dc vng, lut Cu ước (kính s), lut Tân ước (yêu thương).

Tiếp tc phn dn nhp, tác gi k ra chín hiu qu ca lòng mến Chúa. Nói đúng ra, lúc đu tác gi ch nói đến bn hiu qu, nhưng đến khi ging thì người tiếp tc khai trin thêm năm hiu qu na.(Đây là nhng điu ghi li t mt bài ging, ch không phi là mt cun sách đã được son tho vi mt b cc cht ch).

Mt khác,đc mến là mt ơn ban, nhưng chúng ta có th chun b bng nhng tâm tình thích đáng; tác gi k rahai tâm tình đ lãnh nhn, và hai tâm tình đ tăng gia.

Vì thế ta có th phân bài này thành hai mc chính: 1/ Nhng hiu qu ca đc mến. 2/ Nhng tâm tình đ lãnh nhn và tăng gia đc mến.

Nhng giáo hun bình dân này cha đng rt nhiu đo lý cao siêu v đi sng tâm linh Kitô giáo.Đc mến là linh hn ca tt c đi sng tâm linh.Dù chúng ta có th lãnh được nhiu đc sng, nhưng nếu thiếu đc mến thì nhng đc sng không ích li gì hết cho bn thân ta. Đc mến là đường dn ta đến kết hip vi Thiên Chúa: khi yêu mến ai thì ta đng hóa mình vi đi tượng yêu mến (ngược li, nếu ta yêu mến đ ti t thì con người chúng ta cũng tr thành ti t). Dù sao, thánh Tôma không quên nhc nh rng: chính Chúa yêu chúng ta trước; nh tình yêu y mà chúng ta có kh năng yêu mến Ngài.

Nên lưu ý v t ng. Trong tiếng Latinh mt danh t amor (tương đương vi amour tiếng Pháp, hoc love tiếng Anh) có th dch sang nhiu t trong tiếng Vit: “tình yêu, lòng mến, yêu thương, yêu mến, đc mến, đc ái, vv”. Hơn thế na, đôi khi được hiu v “lòng Chúa thương yêu ta” hoc “lòng ta yêu mến Chúa”.

--------------

I. Nhng hiu qu ca lòng yêu mến Chúa

Lut yêu mến Chúa to ra nơi con người bn hiu qu rt đáng ước mong:

1/ Trước hết, nó ban cho tađi sng thiêng liêng.

Hin nhiên là theo bn tính, k được yêu thì trong người yêu. Vì vy, k nào yêu mến Thiên Chúa thì chiếm hu ngài trong mình, như thánh Gioan tông đ đã khng đnh: “Ai li trong tình yêu thì li trong Thiên Chúa, và Thiên Chúa li trong người y” (1 Ga 4,16). Cũng vy, bn tính ca tình yêu là nó biến đi người yêu tr nên ging đi tượng mà mình yêu.Vì thế nếu chúng ta yêu mến nhng vt hèn h hư nát, thì chính chúng ta cũng tr nên hèn h hư nát. Ông Hôsê đã ghi li li ca Chúa phán vi dân Israel như sau: “Cha ông các người tr nên kinh tm, ging như các thn tượng mà h yêu mến” (Hs 9,10). Ngược li, nếu chúng ta yêu mến Thiên Chúa, thì chúng ta tr thành thánh thiêng, bi vì thánh Tông đ đã nói (1 Cr 6,17): “Ai đã kết hp vi Chúa, thì nên mt tinh thn vi Người.

Ngoài ra, thánh Augustinô đã khng đnh: “Cũng như linh hn là s sng ca th xác, thì Thiên Chúa là s sng ca linh hn.” Đây là mt chân lý hin nhiên.Tht vy, chúng ta nói rng thân xác sng nh vào linh hn khi nó thc hin nhng chc năng ca s sng, như là hot đng hay vn đng; nhưng khi linh hn lìa khi xác, thì thân xác không hot đng mà cũng chng c đng được na. Tương t như thế, linh hn thi hành cáchành vi nhân đc và thin ho khi nó hành đng trong đc mến. Nh nhân đc này Thiên Chúa cư ng trong linh hn; nhưng nếu không có tình yêu thì linh hn tr thành bt đng như thánh Gioan đã viết: “K không yêu thương, thì li trong s chết” (1 Ga 3,14). Nên biết rng nếu ai có hết tt c các đc sng Thánh Linh nhưng thiếu đc yêu thương thì người y không có s sng.Tht vy, ơn nói tiếng l hoc ơn đc tin hay bt c ơn nào khác, chng đem li cho ta s sng nếu thiếu có đc mến.Bi vì gi như bn trang đim mt xác chết bng vàng bc hay đá quý, thì thân xác đó cũng chng sng được. Thế nên, hiu qu th nht ca lut yêu thương là ban s sng.

2/ Hiu qu th hai ca tình yêu là tuân gi các điu răn ca Chúa.

Thánh Grêgôriô đã nói: “Tình yêu ca Thiên Chúa không bao gi bt đng. Tình yêu làm nên  nhngvic ln lao; nếu như không có hot đng thì chng t là không có tình yêu.” Vì vy, mt du hiu rõ ràng v tình yêu là mau mnchu toàn các lnh truyn. Do đó, ta thy k nào yêu thì thc hin nhng điu ln lao và khó nhc dành cho người mình yêu ca h, như thánh Gioan đã khng đnh: “Nếu ai yêu mến Thy, thì s gi li Thy” (Ga 14,23).

Chúng ta cn chú ý rng, ai tuân gi lnh truyn và lut mến Chúa thì đã chu toàn tt c l lut. Tuy nhiên có hai loi điu răn ca Chúa. Loi th nht thì mang tính khng đnh, và tình yêu  thi hành nhng mnh lnh này, bi vì tình yêu là s sung mãn ca l lut, tóm li nơi các điu răn;  nh tình yêu mà các điu răn được tuân gi. Loi th hai mang tính ph đnh (ngăn cm); và cũng tình yêu tuân hành nhng điu răn này, bi vì tình yêu không th nào làm điu bt chính, như Thánh Phaolô tông đ đã qu quyết trong thư th nht Côrintô (13,4).

3/ Hiu qu th ba ca tình yêu là mang li h tr đ đương đu vi nhng nghch cnh.

Tht vy, đi vi k có lòng yêu mến, thì chng có nghch cnh nào có th làm tn thương được;  ngược li, tình yêu biến đi tt c nhng nghch cnh thành điu hu ích, như thánh Phaolô đã viết: “Thiên Chúa làm cho mi s đu sinh li ích cho nhng ai yêu mến Người” (Rm 8,28). Hơn thế na, đi vi ai có lòng yêu mến thì k c nhng nghch cnh và tr ngi cũng tr nên d dàng, như kinh nghim cho thy.

4/ Hiu qu th tư ca tình yêu là dn đến hnh phúc vĩnh cu.

Tht vy, hnh phúc vĩnh cu ch được ha ban cho nhng ai có tình yêu; bi vì nếu thiếu tình yêu, thì mi s đu bt cp.  Thánh Phaolô đã viết: “Gi đây tôi ch còn đi vòng hoa dành cho người công chính; Chúa là v Thm Phán chí công s trao phn thưởng đó cho tôi trong ngày y, và không phi ch cho tôi, nhưng còn cho tt c nhng ai hết tình mong đi Người xut hin” (2 Tm 4,8).

Nên biết rng s khác bit cp bc hnh phúc ch da trên s khác bit v đc ái ch không da trên nhân đc nào khác. Có nhiu người hơn các Tông đ v s hãm minh; nhưng các Tông đ vượt các người khác v hnh phúc bi vì các ngài vượt v đc ái, như thánh Phaolô đã viết (Rm 8,23):  các ngài đã nhn được nhng hoa trái đu tiên ca Chúa Thánh Thn.Vì thế s khác bit v hnh phúc da trên s  khác bit v tình yêu.

Như vy, đc mến đã sinh ra bn hiu qu nơi chúng ta.Ngoài ra, không nên b qua nhiu công hiu khác na.

5/ Tha th ti li

Chúng ta nhn thy điu nàyqua kinh nghim cuc sng. Nếu ai xúc phm mt người nhưng  sau đó li yêu thương thân tình k mà  mình đã xúc phm, thì qua s bày t tình yêu này, k b xúc phm s tha th li lm.  Mt cách tương t như thế, Thiên Chúa tha th ti li cho nhng ai yêu mến Người, như thư th nht ca thánh Phêrô tông đ đã viết: “Lòng yêu thương che ph muôn vàn ti li” (1 Pr 4,8). Tác gi nhn mnh đến tche ph”, bi vì Thiên Chúa không nhìn đến  nhng ti li y đ trng pht na. Và mc dù thánh Phêrô nói “lòng yêu thương che ph muôn vàn ti li”, nhưng vua Salômôn đã viết rng: “tình yêu che lp tt c mi li lm” (Cn 10,12). Mu gương ca bà Maria Mađalêna đã minh ha cho nét đp này: “Ti ca ch rt nhiu, nhưng đã được tha” (Lc 7,47), và lý do đ được tha th là “bi vì ch đã yêu mến nhiu.

Nếu ai hi rng “Vì tình yêu có đ kh năng lau sch ti li, nên đâu cn vic sám hi làm gì na?” thì nên biết rng: không ai thc s yêu mến nếu h không thc lòng thng hi. Vì rõ ràng là chúng ta càng yêu ai, thì chúng ta càng cm thy đau đn nếu như chúng ta xúc phm đến người đó. Và đây là mt trong nhng hiu qu ca tình yêu.

6/ Soi sáng tâm trí

Hiu qu khác ca tình yêu là nó soi sáng tâm trí. Sách Gióp có nói: “Tt c chúng tôi đu ti tăm mê mui” (G 37,19). Chúng ta thường không biết điu gì phi làm hoc phi ước mun. Nhưng tình yêu dy chúng ta hết nhng gì cn thiết cho ơn cu đ. Vì vy, thánh Gioan tông đ đã nói rng: “Du ca Người [Đc Giêsu] dy d anh em mi s (1 Ga 2,27). Tht vy, đâu  có tình yêu, thì đy có Thánh Linh, Đng thông biết mi s và dn đưa chúng ta trên đường no ngay chính, như thánh vnh 142 đã nói. Vì thế, sách Hun ca viết: “Hi các bn là nhng k kính s Thiên Chúa, hãy yêu mến Ngài thì trái tim các bn s được chiếu sáng đ biết nhng gì cn thiết cho ơn cu đ” (Hc 2,10).

7/ Nim vui trn ho

Tình yêu mang li nim vui trn ho cho chúng ta. Tht vy, chng có ai chiếm hu nim vui chân tht nếu không sng trong đc ái. Bt c ai ao ước mt điu gì thì h s không vui mng hoc không ngh ngơi bao lâu chưa đt được điu mình mong mi. Đi vi nhng thc ti trn thế, điu xy ra là khi chưa có điu gì thì chúng ta ao ước nó; đến khi đã chiếm hu ri, thì ta li khinh thường nó vì nó gây ra nhàm chán. Nhưng đi vi nhng thc ti thiêng liêng thì khác. Người nào yêu mến Thiên Chúa thì chiếm hu Ngài; linh hn ca người yêu mến Chúa và mong ước Chúa thì được an ngh trong Ngài. Vì như thánh Gioan đã nói: “Ai li trong tình yêu thì li trong Thiên Chúa, và Thiên Chúa li trong người y” (1 Ga 4,16).

8/ Bình an trn ho

Hơn na, tình yêu còn mang li cho ta nim an bình trn ho. Tht vy, tâm hn con người thường hướng v nhng s vt tm b; người ta ước mong nhng điu y, nhưng mt khi đã đt được điu ước nguyn thì li không yên n; trái li, khi đã được mt điu ao ước thì li ước ao mt điu khác na. Ngôn s Isaia đã nói: “Lòng nhng người gian ác c như bin đng không th lng yên” (Is 57,20). Ri ông tiếp: “Thiên Chúa phán, phường đc ác gian tà không được hưởng bình an”.  Nhưng đi vi lòng yêu mến Chúa thì li khác, bi vì nhng ai yêu mến Thiên Chúa s có bình an trn ho, như thánh vnh đã ghi: “K yêu lut Chúa hưởng an bình thư thái, chng còn lo gp chướng ngi nào” (Tv 118,165). Lý do là bi vì duy mt mình Thiên Chúa mi lp đy mi khát khao ca chúng ta. Thánh Gioan nói: “Thiên Chúa ln hơn trái tim ca ta” (1 Ga 3,20). Cũng thế, thánh Augustinô đã t thú : “Ly Chúa, Ngài dng nên chúng con cho Ngài, trái tim chúng con khc khoi cho đến khi được ngh yên trong Ngài.” (ConfessionesI,1). Ri thánh vnh cũng nói : “Chúa ban cho khát vng ca ngươi được cha chan hnh phúc” (Tv  102,5).

9/ Phm giá cao quý: làm bn hu vi Chúa

Đc mến ban cho con người phm giá ln lao. Tht vy, tt c mi loài th to đu phc v Đng uy nghiêm cao c (bi vì chúng do Ngài làm ra), ta như các sn phm phi phc v người đã chế to chúng. Thế nhưng tình yêu đã biến đi người tôi t thành người t do và bn hu. Vì vy, Chúa đã nói vi các Tông đ rng: “Thy không còn gi anh em là nô l hay tôi t na, nhưng Thy gi anh em là bn hu” (Ga 15,15).

Thế nhưng thánh Phaolô chng phi là tôi t ca Đc Kitô đy ư, ging như các tông đ khác, theo như các ngài t xưng trong các lá thư?

Đ tr li, chúng ta nên phân bit hai loi tôi t. Loi th nht là th tôi t s hãi, mt th dch v vt v và chng có công lao gì.  Bi l nhng ai gi mìnhđ khi phm ti ch vì s hình pht thì h chng đáng công trng gì; h vn còn là mt nô l hu h. Loi tôi t th hai là tình yêu. Thc vy, nếu ai hành đng không vì s s công thng ca Thiên Chúa nhưng là do lòng yêu mến ngài, thì  người y hành đng không như mt người nô l, nhưng như mt người t do, bi vì h hành đng mt cách t tình. Đó là cách cư x ca các thánh tông đ. Vì thế, Chúa Giêsu đã nói vi các ngài: “Thy không còn gi anh em là nô l na.” Ti sao vy? Thánh Tông đ tr li rng: “Phn anh em, anh em đã không lãnh nhn Thn Khí khiến anh em tr thành nô l và phi s st như xưa, nhưng là Thn Khí làm cho anh em nên nghĩa t” (Rm 8,15). Tht vy, trong tình yêukhông còn s s hãi na, như thánh Gioan đã nói (1Ga 4,18). Vì s s hãi gi thiết mt hình pht.Tình yêu làm cho chúng ta không ch tr thành người t do mà còn tr thành nhng người con; chúng ta không ch mang danh là  con Thiên Chúa mà thc s là như vy, như thánh Gioan đã khng đnh  (1Ga 3,1).

Khi mt người bên ngoài th đc quyn tha kế thì người y tr thành nghĩa t ca mt ai đó. Vì vy, nh đc ái mà chúng ta lãnh được quyn tha kế gia tài ca Thiên Chúa, đó là s sng đi đi. Như thánh Phaolô đã viết: “Chính Thn Khí chng thc cho thn trí chúng ta rng chúng ta là con cái Thiên Chúa. Vy đã là con, thì cũng là tha kế, mà được Thiên Chúa cho tha kế, nghĩa là đng tha kế vi Đc Ki-tô” (Rm 8,16-17). Sách Khôn ngoan cũng đã nói v nhng người công chính rng: “Này h đã được k vào s nhng con cái ca Thiên Chúa” (Kn 5,5).

II. Làm cách nào đ th đc và tăng gia lòng yêu mến Chúa

Chúng ta va nói đến nhng li ích ca đc mến.Vì đc mến mang li nhiu ích li to ln như vy, cho nên cn phi n lc đ đt được và đ duy trì nó. Tuy nhiên,nên biết rng không ai t sc mình có th chiếm hu đc mến; nó là mt ân hu Chúa ban cho chúng ta. Vì thế, thánh Gioan nói rng: “Không phi chúng ta đã yêu mến Thiên Chúa, nhưng chính Người đã yêu thương chúng ta trước” (1 Ga 4,10). Có nghĩa làThiên Chúa yêu thương chúng ta không phi ti vì chúng ta đã yêu Ngài trước; nhưng chính nh tình yêu ca Ngài ban mà chúng ta yêu mến Ngài.

Chúng ta cũng nên suy đến điu này na: mc dù tt c mi ân hu đu phát xut t Chúa Cha là ci ngun mi ánh sáng, nhưng ân hu tình yêu vượt trêntt c mi ân hu. Tht vy, ta có th có tt c nhng ân hu khác mà không có đc mến và Chúa Thánh Linh; nhưng vi đc mến thì chc chn là ta có Chúa Thánh Linh. Thánh Phaolô tông đ đã nói: “Thiên Chúa đã đ tình yêu ca Ngài vào lòng chúng ta, nh Thánh Linh được ban cho chúng ta” (Rm 5,5). Bi vì chúng ta có th có các ơn nói tiếng l, ơn hiu biết, ơn ngôn s nhưng li không có ân sng và Thánh Linh.

Tuy rng đc mến là ân hu Chúa ban, nhưng đ s hu được nó thì cn có s chun b v phía chúng ta. Nên biết là có hai tâm tình cân thiết đ th đc đc mến, và hai tâm tình đ tăng gia đc mến đã có.

1/ Hai tâm tình đ th đc đc mến.

a) Chú ý lng nghe li Chúa

Tâm tình th nht đ th đc đc mến là chú ý lng nghe li Chúa.Kinh nghim bn thân đ cho chúng ta hiu được điu y.Khi chúng ta nghe nhng điu tt v mt ai đó, thì chúng ta được nung nu lòng yêu mến người đó. Vì vy, khi chúng ta nghe li ca Thiên Chúa, chúng ta được nung nu yêu mến Ngài, như thánh vnh đã nói: “Li ca ngài đy tràn la, và tôi t ca ngài yêu thích” (Tv 118,140). Tương t, thánh vnh 105 (câu 19) nói v ông Giuse: “Li Thiên Chúa đã nung nu ông.” Và hai người môn đ Emmaus được nung nu bi tình yêu Chúa, đã bo nhau rng: “Dc đường, khi Người nói chuyn và gii thích Kinh Thánh cho chúng ta, lòng chúng ta đã chng bng cháy lên sao?” (Lc 24,32). Và trong sách Công v tông đ (10,44) viết rng đang khi ông Phêrô rao ging, Thánh Linh ng xung trên nhng ai nghe li Chúa. Và điu này thường xy ra trong các bài ging:tâm hn nhng người chai đá đến nghe ging đã được hun nóng nh li v ging thuyết.

b) Suy gm nhng tư tưởng lành thánh

Tâm tình th hai là  suy nghĩ liên tc v nhng điu lành thánh, như thánh vnh (38,4) đã nói:“Nghe trong mình nung nu t tâm can, càng nghĩ ngi, la càng bng cháy.” Vì thế, nếu bn mun đt được lòng mến Chúa thì hãy suy gm điu lành. Tht vy,  người nào mang mt trái tim h hng, nhưng khi suy gm v nhng ân hu mà Chúa ban, v nhng him nguy mà Chúa đã cu thoát, v hnh phúc mà  Chúa ha, thì t hn s được bng lên lòng yêu mến Chúa. Thánh Augustinô đã nói: “Trái tim ca con người tht là lì lm, bi vì chng nhng không mun yêu mà cũng chng đáp li tình yêu mà mình đã lãnh”.  Và tht đúng khi nói rng:  nhng ý tưởng xu xa s hy dit đc mến, thì nhng ý tưởng tt lành s ny sinh, nuôi dưỡng và duy trì đc mến. Vì thế, ngôn s Isaia yêu cu chúng ta rng: “Hãy vt b nhng ý tưởng xu xaca các ngươi cho khi mt ta” (Is 1,16), bi vì  “nhng ý tưởng ngang trái khiến con người lìa xa Thiên Chúa” (Kn 1,3).

2/ Hai tâm tình đ gia tăng đc ái.

Đàng khác, có hai tâm tình làm gia tăng đc mến sn có.

a) Dt b lòng quyến luyến nhng điu trn tc

Th nht là dt b khi lòng quyến luyến nhng điu phù phiếm trn tc. Tht vy con tim không th nào hướng đến nhiu đi tượng khác bit mt cách hoàn toàn được. Không ai va yêu mến Thiên Chúa va quyến luyến thế gian. Vì vy, trái tim chúng ta càng ri b vic yêu mến thế gian, thì nó càng được cm cht trong tình yêu Thiên Chúa. Thánh Augustine đã viết: “Điu gây đc hi cho đc mến là s trông mong th đc hoc gi gìn nhng tài sn thế tm. Điu sinh ra b dưỡng cho đc mến là gim thiu tính tham lam. Điu kin toànđc mến là kh tr tính tham lam” (Sách 83 vn nn), bi vì “gc r ca tt c s d là  lòng tham lam” (1Tm 6,10).Vì vy, phàm  ai mun nuôi dưỡng đc mến thì hãy c gng  gim bt tính tham lam. Tính tham lam là ham mê  th đc hoc bo v  nhng tài sn tm b chóng qua. Mun ct gim tính tham lam thì bt đu là  kính s Thiên Chúa; bi vì không th nào kính s Chúa mà không yêu mến Ngài. Và các dòng tu đã được lp ra nhm hy dit lòng tham lam. Trong các dòng và nh các dòng, tâm hn người tu sĩ  được thoát b nhng s mau tàn và thế gian và được nâng lên nhng s thn linh. Đó là điu mà sách Macabê mun nói “Mt tri, trước đó b mây che ph, bây gi bt đu chiếu sáng” (2 Mac 1,22). Mt tri, đó là lý trí con người, b đám mây che ph khi nó b trói cht vào nhng chuyn thế  trn; nhưng lý trí đó ta sáng khi nó thoát b lòng quyến luyến nhng chuynthế trn. Lúc ynó ta sáng và gia tăng lòng mến Chúa.

b) Kiên nhn trong nghch cnh

Yếu t th hai giúp đc mến tăng trưởng là duy trì lòng trung kiên gia nhng nghch cnh. Tht vy, khi chúng ta chu kh s vì người mình yêu, thì tình yêu đó không b hy dit mà li tăng trưởng hơn na như sách Dim ca đã nói: “Dòng nước cun – nghĩa là nhng gian truân -  vn không th dp tt lòng yêu thương” (Dc 8,7). Vì vy, nhng người thánh thin càng gánh chu nhng nghch cnh vì Chúa thì càng được cng c vng vàng trong lòng mến, ging như mt người th th công ưa chung tác phm nào mà mình đã dày công nhào nn.  Đó là lý do ti sao nhng k càng đau kh su mun vì Chúa, thì càng ln lên trong tình mến Chúa. Ta thy rõđiu này  trong sách Sáng Thế (7,17): “Nước càng nhiu, - tc là nhiu gian truân -  thì càng nâng cao con tàu ca ông Nôe” là hình nh ca Hi thánh hoc ca linh hn người công chính.

 


Mục Lục Năm Đức Tin