Lòng thương xót Chúa (19):
Thương cho khách đỗ nhà
(dongten.net)
Lật lại câu chuyện Giáng Sinh của Chúa Giê-su,
chúng ta thấy hình ảnh Mẹ Maria với thai nhi trong lòng, cùng thánh Giu-se đi
tìm một chỗ trọ ở gần Bê-lem. Nhưng tất cả mọi cánh cửa đều đóng lại với hai
người. Thánh Lu-ca kể lại rằng: ”Bà sinh con trai đầu lòng, lấy tã bọc con, rồi đặt nằm
trong máng cỏ, vì hai ông bà không tìm được chỗ trong nhà trọ” (Lc 2,7). Ngay từ khi còn trong lòng Mẹ, Chúa Giê-su đã là khách
đi tìm chỗ trọ. Đấng yêu thương và quyền năng trở thành người, và hơn nữa trở
nên bần cùng nghèo nàn như con người, đến nỗi Ngài phải đi tìm một chỗ trú ngụ,
tìm một chỗ để Ngài có thể được sinh ra vào cuộc đời này. Nhưng chẳng có nơi
nào trong ngôi nhà của con người có chỗ cho Chúa. Đúng như lời của thánh sử
Gio-an nói: ”Người đã đến nhà mình, nhưng người nhà chẳng chịu đón nhận” (Ga 1,11), và trong Lu-ca: ”Con
chồn có hang, chim trời có tổ, nhưng Con Người không có chỗ tựa đầu” (Lc 9,58). Cuối cùng, nơi Chúa sinh ra là máng cỏ cho thú vật
ăn, là một hang lừa nghèo nàn và đơn sơ. Điều này tương hợp với lời của Thánh
Phao-lô đã nói:”Quả thật, anh em biết Đức Giê-su
Ki-tô, Chúa chúng ta, đã có lòng quảng đại như thế nào: Người vốn giàu sang phú
quý, nhưng đã tự ý trở nên nghèo khó vì anh em, để lấy cái nghèo của mình mà
làm cho anh em trở nên giàu có” (2Cr 8,9).[1] Câu chuyện khách trọ hài nhi Giê-su không chỉ dừng lại ở đó. Khi
vừa được sinh ra, hài nhi Giê-su với cha mẹ mình đã phải chạy chốn khỏi quê
hương. Quê hương không chỗ cho họ, mà giờ đây còn bách hại họ, để rồi họ trở
thành những người di dân trốn chạy. Thánh Giuse cùng với Mẹ Maria và Hài Nhi
Giê-su đã tìm được chỗ trọ tại đất khách quê người ở Ai-cập.
Câu chuyện của
khách trọ hài nhi Giê-su là một bài học rất quan trọng trong thời đầu tiên của
Giáo Hội, cho tinh thần nhân hậu thương cho khách đỗ nhà. Thánh Phao-lô đã nhắc nhở giáo đoàn Rôma rằng, lòng bác
ái không được giả hình giả bộ, và cần thương mến nhau với tình huynh đệ: ”Hãy
chia sẻ với những người trong dân thánh đang lâm cảnh thiếu thốn, và ân cần tiếp
đãi khách đến nhà” (Rm 12,13). Còn thánh Phê-rô thì kêu mời: ”Hãy
tiếp đón nhau mà không lẩm bẩm kêu ca” (1P 4,9). Tiếp theo tinh thần của hai thánh Tông Đồ, các Giáo Phụ
cũng đã luôn nhắc nhớ các tín hữu ý thức sống tinh thần thương
cho khách đỗ nhà. Thánh Biển Đức vào thế kỷ thứ 5-6, cũng
đã ghi trong chương số 53 của cuốn tu luật mà ngài soạn một điều quan trọng, là
việc thương cho khách đỗ nhà. Vì thế, trong các tu viện dòng Biển Đức, luôn có nhà khách đón
những người tìm chỗ trọ. Họ có thể là người đi hành hương, người bộ hành, là
các tu sĩ và linh mục cần một chỗ trú ngụ để tĩnh tâm và cầu nguyện. Sau đấy,
dòng Xi-tô cũng theo gương đó, nên cũng có nhà khách cho những người tìm chỗ trọ.
Nhìn vào thế giới
hôm nay, chúng ta thấy làn sóng di dân ở khắp mọi nơi trên thế giới, vì lý do
bách hại và chiến tranh, hay vì lý do công ăn việc làm. Một thế giới với biết
bao triệu triệu người đang là khách đi tìm chỗ trọ. Thật đau lòng biết bao,
nhưng cũng thật đáng quý biết bao, khi các quốc gia đã mở cửa để đón tiếp những
người đi tìm chỗ trọ. Không chỉ thế, họ còn tạo điều kiện sống một cách tốt đẹp
cho những vị khách này. Không ít người, sau một thời gian, đã xây dựng chính
gia đình và nhà cửa mình trên mảnh đất mới, và đã chọn mảnh đất mới thành quê
hương thứ hai của họ, nơi họ được sống trong an bình và tự do, được hưởng tất cả
các quyền căn bản của con người. Cũng thật quý báu, khi những tổ chức tôn giáo
luôn chú ý đến và sẵn sàng nâng đỡ những người di dân nghèo nàn trong nhiều
phương diện. Trong số họ đa số là phụ nữ và trẻ em. Như tổ chức Catholic Relief
Services hay Caritas internationalis. Vào thập niên tám mươi, Cha Tổng Quền
Dòng Tên P. Arrupe cũng đã lập ra tổ chức quốc tế giúp người di dân Jesuit
Refugee Service.[2]
Nhỏ hơn nhưng
cũng thật là cao quý, khi thấy nhiều Giáo Xứ ở quê hương đã tổ chức đón tiếp
các em sinh viên từ miền quê lên thành phố chuẩn bị cho các cuộc kỳ thi vào Đại
Học. Cánh cửa nhà xứ mở ra, phòng ốc dọn dẹp sạch sẽ và trải những chiếc chiếu
cho các em nằm nghỉ; những bà mẹ của các hội đoàn Công Giáo tiến hành đã thay
nhau để chuẩn bị cho các em những bữa ăn chắc dạ no lòng, giúp các em có sức để
ôn thi, hơn nữa còn tổ chức những buổi cầu nguyện cho các em, để các em có được
tinh thần vững vàng và luôn tín thác vào Thiên Chúa, khi bước vào kỳ thi.
Cũng thật xúc động,
khi được phép thấy những nữ tu trẻ trung, đã mở những ngôi nhà tình thương để
đón tiếp những người phụ nữ lầm lỡ và đang mang thai. Cánh cửa tu viện rộng mở,
các chị em lầm lỡ bị cha mẹ, gia đình và làng xóm chê trách và từ chối, được
phép đến trú ngụ. Nơi đó các Sơ giúp các chị có một nơi sống thanh thản nhẹ
nhàng, để chuẩn bị cho đứa con trong bụng được sinh ra trong an bình. Nơi đó,
các chị được trân quý và không bị la mắng hay trách móc về một giây phút lầm lỡ
trong quá khứ. Nơi đó, các chị và những em bé vừa chào đời được các Sơ đón nhận,
nâng niu, nuôi nấng và yêu thương. Tuyệt vời hơn, các Sơ đặc biệt đón nhận các
em bé mới sinh ra đã bị cha mẹ cho đi, hay tệ hơn có em bị dục vào thùng rác được
các Sơ đưa về. Các Sơ cho các em, những khách trọ hài nhi, có được chỗ ăn ở, và
được những bàn tay nhân ái của các Sơ như các bà mẹ nhân từ giàu lòng xót
thương nuôi nấng chở che. Các em đó là những Thiên Ân hay những Thiên Phúc của
các Sơ. Hơn nữa, có một số em bị bỏ rơi, và được các Sơ đón nhận khi mới lọt
lòng mẹ, và theo dòng thời gian được các Sơ cho đi học và lớn lên, trở thành những
người trưởng thành với nghề nghiệp và với gia đình mới của các em. Những Thiên
Ân và Thiên Phúc đó cần tiếp tục trao ban biết bao ân sủng, biết bao phúc lành
của Thiên Chúa cho những người bất hạnh khác, đặc biệt cho các em bé khác bị bỏ
rơi ngay từ khi lọt lòng mẹ.
Ngắm nhìn những
gì các Sơ làm cho các em bé thơ ngây và bất hạnh, cũng như khi nhìn đến những tổ
chức tôn giáo phục vụ cho những người di dân, tôi nhớ lại lời của thánh Phao-lô
ngày xưa gởi giáo đoàn Do Thái: ”Anh em hãy giữ mãi tình huynh đệ. Anh em đừng quên tỏ
lòng hiếu khách, vì nhờ vậy, có những người đã được tiếp đón các thiên thần mà
không biết” (Dt 13,1-2). Không chỉ là đón tiếp các
thiên thần, mà còn đón tiếp chính Chúa Giê-su, như Chúa đã nói: ”Ta
là khách lạ, các ngươi đã tiếp rước” (Mt 25,35), và ”Ta bảo thật các ngươi: mỗi lần các ngươi làm như thế cho
một trong những anh em bé nhỏ nhất của Ta đây, là các ngươi đã làm cho chính Ta
vậy” (Mt 25,40). Khi chúng ta đón rước khách
tìm chỗ trọ, là chúng ta đón rước Chúa. Và khi chúng ta đón rước Chúa, là lúc
chúng ta khám phá ra rằng, chính chúng ta là những khách trọ ở trần gian này.
Chúng ta cần cầu xin Chúa cho chúng ta có một chỗ trọ ở trên trời như như anh
trộm lành đã cầu xin: ”Ông Giê-su ơi, khi ông vào Nước của ông, xin nhớ đến
tôi!” (Lc 23,42). Lời cầu xin của người trộm
lành là một lời cầu nguyện của kẻ hành khất đầy hy vọng. Trong chính hoàn cảnh
vô vọng, anh ta vẫn khiêm tốn hướng đến Chúa Giê-su, để xin Ngài đoái nhìn, để
cho anh có được một chỗ trú ngụ trên nước của Ngài, Đấng tốt lành và giàu lòng
thương xót. “Vì vậy, qua câu trả lời này, Người cho chúng ta một hy vọng chắc
chắn rằng sự tốt lành của Thiên Chúa có thể chạm đến chúng ta, ngay cả trong
giây phút cuối cùng của cuộc đời, và ngay cả sau một cuộc đời sai lầm, ai chân
thành cầu nguyện sẽ tìm thấy vòng tay rộng mở của Người Cha nhân lành đang chờ
đợi đứa con trở lại”.[3]
“Hai người bị
đóng đinh hai bên hướng nhìn về Con Người đã đến chia sẻ số phận của họ, và
cùng chết với họ. Hôm nay, anh sẽ được ở với tôi trên Thiên Đàng. Trước kia,
Chúa Giê-su đã không ngừng nhắc rằng Thiên Chúa ban ơn cứu độ như một món quà
tuyệt đối cho không; Người đã đến trần gian không phải để kêu gọi người công
chính, nhưng là kẻ tội lỗi. Trong giờ phút quyết luyệt này, khi lìa thế để về
bên Cha, Chúa Giê-su chứng thực lời Người một cách rõ ràng không thể tưởng tưởng
được. Với người tử tội ấy, kẻ đã biết nhận rằng chúng ta chịu như thế này là
đích đáng, và chẳng biết cậy vào đâu ngoại trừ lòng phó thác khiêm tốn và đầy
nhân ái của mình, với con người ấy, thì từ trên Thập Giá, Chúa Giê-su tuyên bố:
Hôm nay, anh sẽ được ở với tôi trên Thiên Đàng. Chúng ta hãy nghe nhà hùng biện
Công Giáo Bossuet: Hôm nay: thật là nhanh chóng! Ở với tôi: cùng hội cùng thuyền
quá tuyệt diệu! Trên thiên đàng: nơi ở bao tuyệt vời! Vậy thì ai còn hoài nghi
được nữa về lòng thương xót của Thiên Chúa, ai còn có thể đem công đức của mình
ra khoe nữa?”[4] Lời của Chúa Giê-su nói với anh trộm lành thật là đẹp biết bao.
Đó là sứ điệp nhân hậu và tràn đầy ơn cứu rỗi của Ngài muốn gởi tới tất cả những
ai, dù quá khứ của họ thế nào, nếu họ biết khiêm tốn, ăn năn và hướng về Chúa để
cầu xin, thì đều được Chúa đón nhận và ban tặng một chỗ trọ trên Thiên Đàng.
Lm. GB. Nguyễn Ngọc Thế, SJ
[1] X. STOEGER A., Das Evangelium nach Lukas, 1.Teil, Geistliche Schriftlesung,
Patmos Verlag, Düsseldorf 1964, t.78
[2] X. KEENAN J.F., SJ., The Works of Mercy, the heart of catholicism, t.21-24.
[3] BENEDIKT XVI, Bài Giáo Lý thứ 27 về cầu nguyện.
[4] Chú thích Lc 23,43 của HURAULT B., trong Lời
Chúa cho mọi người,
Thánh Kinh Cựu Ước và Tân Ước, t.1804.