Những Thách Đố Đối Với Gia Đình Trẻ Công Giáo Thời Hiện Đại

(dongten.net) 30/12/2016 |

Xã hội thi hin đi to ra rt nhiu điu thun li cho cuc sng ca con người, nhưng nó cũng gây nên biết bao nhng thách đ khiến gia đình b rn nt và đ v trong các mi tương quan. Người ta có th nhn ra được điu này qua các con s thng kê. Tht vậy, t l ly hôn Vit Nam tăng chóng mt. Nếu năm 2000 ch có 51.361 v, thì đến năm 2010, con s này lên ti 126.325 v. Trong s nhng trường hp ly hôn này, người ta nhn thy rng s năm sng trước khi ly hôn ca các cp v chng ngày mt gim. Nếu như các thành ph ln s năm sng trung bình trước khi ly hôn ca các cp v chng là 9,4 năm, thì các khu vc ni thành ca các thành ph ln ch 8 năm. H qu ca các cuc ly hôn là s tr em b b rơi cũng tăng, riêng TP.HCM, các s liu thng kê xã hội hc cho thy mi năm có hơn 50.000 tr em rơi vào hoàn cnh cha m b nhau. Ngoài ra, t l tr v thành niên có quan h tình dc sm cũng tăng lên không ngng

Vậy đâu là nhng thách đ đã gây nên nhng vn nn va nói cho đi sng hôn nhân gia đình của người trẻ?

Thiết tưởng khi đi tìm nhng thách đ đi vi các gia đình nói chung và gia đình Công Giáo nói riêng, chúng ta không th nào lit kê hết được vì chúng rt đang dng và phc tp. Thế nên, trong bài dưới đây, người viết ch nêu ra vn gn mười thách đ căn bn.

THAY ĐI V MÔI TRƯỜNG SNG: Các thế h tin nhân, là ông bà, cha m chúng ta, bao đi đã quen sng vi văn hóa làng xã. Vi nn văn hóa này, mi người thy mình được bao bc trong thun phong m tc t trong gia đình cho đến ngoài làng xã.Vì thế, cái “ngoi lai” rt khó xâm nhp. Nhưng nay, bi cnh đã khác rt nhiu, vn trên mnh đt mà các thế h tin nhân đã sng, rt nhiu cái “ngoi lai” đã xâm nhp vào khiến môi trường sng b “ô nhim”, ví d như lô đ, mãi dâm, ma túy, trò ci đin t – “game”,cách hành x dùng bo lc, buôn lu, ngoi tình, no phá thai, cá đ, c bc, rượu chè, đua xe

THAY ĐI V CÔNG ĂN VIC LÀM: ngày xưa, đa s mi thành viên trong gia đình đu làm chung mt ngh, ví d như làm nông nghip, làm gia công, làm các vic ti gia đình. Vic làm chung này to điu kin thun li cho mi thành viên trong gia đình chia s công vic cho nhau, đc bit hơn là họ có th d dàng sp xếp thi gian chung cho các sinh hot trong gia đình, ví d như ăn cơm chung, đc kinh, cu nguyn chung, đi l chung, vui chơi chung… Ngày nay thì khác, mi người trong gia đình làm mt ngh khác nhau. Gi làm vic nhiu khi ngược nhau:  chng làm ca đêm, v làm ca ngày. Vì thế h hu như h không có nhng sinh hot chung trong gia đình. Gia đình gi đây ch còn là quán tr. Nơi y được h s dng đ np năng lượng và ngh ngơi, dưỡng sc đ tiếp tc vic làm ăn.   

KHÔNG CÓ THI GIAN DÀNH CHO NHAU: Chính những khác bit v ngh nghip đã khiến các thành viên trong gia đình không có thi gian dành cho nhau. Vì thế h ít cm nhn được tình thân thương, m áp nơi gia đình. Bên cnh đó còn có mt lý do khác na là h b nô l hóa cho những phương tin hin đi ca truyn thông: như các chương trình gii trí hp dn trên truyn hình, nhng trò tiêu khin trên internet, hoc tán gu vi bn bè qua đin thoi di đng, hoc các trang mng xã hi….H có thế b ra hàng gi đ thưởng thc và sử dng nhng phương tin đó, nhưng nhiu khi không có gi đ tâm s, trò chuyn hay bàn bc nhng vn đ khúc mc trong gia đình vi các thành viên khác.  

THAY ĐI V QUAN NIM SNG: Trước kia, quan nim sng ch đo là “ăn no mc m”. Quan niệm sng này xuất phát t nhu cu tn ti. Nhu cu tn ti thì d đáp ng hơn, và ít thay đi.  Còn nay, quan nim sng ch đo là “ăn ngon mc đp”. Quan nim sng này xut phát t nhu cu hưởng th. Nhu cu hưởng th thì luôn phi thay đi. Không nhng thế nhu cu này không chỉ dng li chuyn ăn, nhưng còn là nhu cu s hu các đ vt khác như đin thoi xn, xe xn, đng h xn…. Mt khi quan nim sng này được mi người sùng bái cách thái quá thì giá tr ca con người được thm đnh cách sai lch: Ai càng s hữu đồ mi và xn s được xem là người có giá tr cao, là sành điu. H qu là người ta phi luôn sng trong tình trng “chy đua” đ s hu bng được cái mi và xn.

THAY ĐI V NHU CU CUC SNG: Ngày xưa nhu cu cuc sng tht đơn xơ, nhiu khi người ta đến vi nhau không phi bng món quà vt cht quý giá, cũng không phi nhm được thết đãi nhng món ăn cao sang m v, mà ch bng mt tm lòng vi mt tm lòng. Ngày nay thì khác, nhu cu sng quá nhiu. Người ta mong ước sng tin nghi bao nhiêu có th. Người ta c nghĩ rng cuc sng s là hnh phúc hơn nếu được sng mt cuc sng có nhiu tin nghi hơn.

THAY ĐI TRONG TRT T GIA ĐÌNH: Ngày xưa đa phn người cha và người chng trong gia đình là người gánh vác và điu khin công vic làm ăn trong gia đình. Người v   nhà lo cho con cái và gia đình được tươm tt.  Ngày nay c hai v chng đu đi làm. Mi vn đ trong gia đình được chia đu cho c hai. Bên cnh đó, vic hiu sai v khái nim bình đng (bình đng được hiu như là cào bng) đã làm cho gia đình không còn giữ được tính tôn ty, trt t. Nhng thành viên trong gia đình không còn biết sng khiêm tn, sng tôn trng thành viên khác, sng đúng v trí và vai trò ca mình.

THAY ĐI V KH NĂNG TƯƠNG GIAO XÃ HI: Ngày xưa, đa phn các mi tương giao chỉ ở trong thôn, xóm, làng. Ngày nay, người ta có th tương giao vi bt c ai và bt c nơi nào trên thế gii.  Người ta làm được điu này là nh s phát trin ca phương tin giao thông và các phương tin nghe, nhìn hin đi. Vic m rng các mi tương giao cho phép người ta có nhiu kh năng chn la nhng ai mà người ta cm thy hp vi mình. Mt trái ca vic chn la này làm cho người ta ít có kh năng chu đng ln nhau (nht là nhng khi xy ra xung đt gia các thành viên trong gia đình). Do vy, người ta d b nhau hơn.

THAY ĐI NƠI SINH SNG: Ngày xưa, đa phn vic dch chuyn nơi sinh sng ch là dn ra riêng mt nhà khác, nhưng vn sng trong mt làng. Các thành viên ca gia đình mi vn được bao bc trong cùng mt văn hóa, trong thun phong m tc ca gia đình, làng xã. Ngày nay thì khác, nhiu bn tr thoát ly gia đình t rt sm đ hc hành, hoc làm ăn. Sau đó h lp gia đình vi nhau, vì kế sinh nhai h đành phi các nơi xa l đ sinh sng. Nơi y có rt nhiu s khác bit v văn hóa, tôn giáo. Hệ qu, vic dch chuyn này gây nên nhiu xáo trn trong gia đình. Mt hin tượng khác na là, có nhng gia đình không phi di chuyn c tt c mi thành viên đến sng mt nơi xa l, nhưng v hay chng phi đi làm mt nơi xa, thm chí nước ngoài. Điều này to nên s thun li hơn v mt kinh tế cho gia đình, nhưng li to ra mt s thit thòi v đi sng tình cm gia v, chng và con cái, vì h phi sng xa cách nhau trong thi gian rt dài. S thit thòi này nhiu khi không th bù đp bng các giá trị vt cht.

Một thc trng khác na là các bn tr, nh nhng mi tương quan rng, đã lp gia đình vi nhng người rt khác bit vi nn văn hóa vn có ca mình. Điu này đòi hi h phi rt n lc rt nhiu trong vic hi nhp, nếu không s có rt nhiu xung đt s xy ra.

SNG TH GII O: Các phương tin đin t hin đi giúp con có nhiu trò gii trí hoc người liên đi, thông tri vi nhau cách d dàng, nhưng khi chúng ta lm dng nó, chúng ta phi lãnh hu qu là mt kh năng tương giao trc tiếp gia người vi người. Có rt nhiu em thiếu nhi b quên gia đình, quên vic hc, hng ngày ch mit mài vi trò chơi đin t- game. Có nhiu bn tr ch mi mê vi các thông tin trên internet nhm tha mãn trí tò mò, hoc mong cho được nhiu người đ ý đến trang mng ca mình (mong nhiu người n nút like-thích). Chúng ta có thể gp tình trng này hu như khp mi nơi đc bit nhng nơi công cng như trường hc, sân bay, nhà ga, bnh vin, trên xe buýt.. . Trong khi đó các bn li rt ngi nói chuyn vi người khác thm chí ngay vi người thân ca mình. T hơn na có nhiu em bng bt đã kết thân vi nhng người nc danh, l mt và b nhà ra đi theo h ngay khi tui đi còn rt trẻ.

SNG GP: Ngày nay nhiều người làm công ăn lương dường như không còn làm chủ được thì gi làm ca mình. Các nhà máy, xí nghip đua nhau đt năng xut ti đa, nhm mang li khon li nhun kếch xù. Vì thế, h bt nhng người làm công phi làm vic tăng ca nhiu. Điu này khiến nhng người công nhân luôn sng trong trng thái vội vã, mt mi: “ăn tranh th, ng khn trương”.  Bên cnh đó người ta cũng bt đu làm quen vi nếp sng “mì ăn lin”- đòi hi là phi có ngay. Điu này gây cho con người mt đi đc tính kiên nhn. Người ta không còn đ chín chn cho nhng phân đnh và quyết đnh ca mình. Thái đ sng “mì ăn lin”  nhiu khi khiến con người không còn đ trân trng nhng gì mình có na.

Có lẽ bt kỳ mt người tr nào đang và s sng đi hôn nhân gia đình, chc hn phn nào cm nghim nhng thách đ va nêu trên.

Về phần mình, Giáo Hội Công Giáo cũng nhn din được nhng thách đ này ca nhng người tr sng đi hôn nhân. Vì thế trong Thư Chung Ca Hi Đng Giám Mc Vit Nam Gi Cng Đng Dân Chúa, Sau Đi Hi Ln Th XIII (Năm 2016), các Giám Mục cũng đ gh ch đ Mc vụ gia đình cho ba năm (2016-2019) vi nhng đim nhn cho tng năm:

– NĂM 2016-2017: CHUN B CHO NGƯỜI TR BƯỚC VÀO ĐI SNG HÔN NHÂN.

– NĂM 2017-2018: ĐNG HÀNH VI CÁC GIA ĐÌNH TR

– NĂM 2018-2019: ĐNG HÀNH VI NHNG GIA ĐÌNH GP KHÓ KHĂN.

Ước mong với sự đng hành ca Giáo Hi, nhng bn tr s và đang sng đi hôn nhân gia đình biết cách đ khc phc nhng thách đ, và tìm ra được nhng phương thế thích hp đ bo và thăng tiến mi thành viên trong gia đình, được hưởng mt cuc sng yên bình, hnh phúc.

Phao-lô Nguyn Văn Chí, S.J.