Bài 7
THẦN KHÍ THÔNG HIỂU
Có 2 vấn đề được đặc ra:
1.
Trong
ngôn ngữ Kinh Thánh, “hiểu” (intelligence) và “biết” (consnaissance) là gì?
2.
Chúa
Thánh Thần, Thần Khí Thông Hiểu.
Trong ngôn ngữ Sêmita, khái niệm “biết” (gốc Hipri là yd) không được
hiểu trong khung cảnh tri thức, mà là trong khung cảnh đời sống, và nó vượt qua
những thứ tri thức trừu tượng và được diễn tả như là một liên hệ hiện sinh:
biết một cái gì hay một ai chính là có kinh nghiệm cụ thể về cái đó hay có
những liên hệ cá nhân với người đó. Và, vì những liên hệ có thể mang rất nhiều
hình thái và bao hàm rất nhiều cấp độ (ordres), “biết” cũng có thể mang nhiều
hình thái và cấp độ khác nhau. Có lẽ chính trong chân trời đó mà Is 11,1-2 đã
phân biệt ra thành 2 khái niệm “hiểu” (esprit d’intelligence) và “biết” (esprit
de connaissance): khái niệm “hiểu” nhằm diễn tả một thứ “biết” mà mối liên hệ
còn ở trình tạng chung chung, mờ nhạt, chưa sâu sắc, và còn ít tính liên vị,
giữa chủ thể và đối tượng: thí dụ, trong trường hợp đối tượng là Thiên Chúa,
người ta mới chỉ nhận ra là như là Đấng Hóa Công, Tạo hóa, Ông Trời, v.v... Ở
đây, cần phải ghi nhận ngay rằng trong kiến thức tôn giáo, mọi sự đều bắt đầu
do sáng kiến của Thiên Chúa: trước khi biết Thiên Chúa, người ta đã được Thiên
Chúa biết đến... Điều đó có nghĩa là nguyên nhân của việc dừng lại ở tình trạng
“hiểu” chung chung, ít tính liên vị, không phải do Thiên Chúa, mà do chính con người
sống trong tình trạng vắng bóng tình yêu, hay nói cách khác là do con người tự
khép kín lại trên chính mình mà không mở toang cõi lòng mình ra với tha nhân và
tha thể. Hay nói theo ngôn ngữ triết học, để hiểu biết được con người và Thiên
Chúa, người ta cần phải có một “sự hiểu biết qua trái tim” (l’intelligence du
cœur) và một “sự hiểu biết của tình yêu” mà theo ngôn ngữ các bậc thầy linh đạo
là một trong những ân huệ của Chúa Thánh Thần ...
II. CHÚA THÁNH THẦN, THẦN KHÍ THÔNG HIỂU:
Khi nói Chúa Thánh
Thần, Thần Khí thông hiểu, một đàng, là có ý nói rằng trong Thực Tại Vĩnh Hằng
của Mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi, Chúa Thánh Thần, Ngôi Ba, là chính Hành động
“biết” Con của Cha: Chúa Cha “biết” Chúa Con và “tức khắc” sinh ra Chúa Con,
Chúa Con được sinh ra” tức khắc” “biết” Chúa Cha,- và Hành động biết đó của
Chúa Cha và của Chúa Con chính là Chúa Thánh Thần -, đó chính là sự sống Thần
linh nội tại, Nguồn Sống của tất cả mọi sự sống, được mặc khải cho loài người
qua và nhờ Chúa Con nhập thể và Chúa Thánh Thần ... Sự Sống đích thực, như vậy,
vốn là một sự Thông hiệp (x.1Ga 1,3), một sự kết hiệp hoàn hảo trong Chân lý
tình yêu (Ga 17,26; 1Ga 2,3tt; 3,16...)... Đàng khác, là có ý nói rằng trong Kế
hoạch tình yêu của Thiên Chúa diễn ra trong lịch sử, Chúa Thánh Thần chính là
Đấng mặc khải Chúa Cha và Chúa Con và, vì thế, chỉ có Ngài mới có thể làm cho
con người “nhận biết Cha, Thiên Chúa độc nhất và chân thật, và Đấng Cha đã sai,
Đức Giêsu Kitô” (Ga 17,3), chỉ có Ngài mới mang lại cho con người sự sống đời
đời, sự sống được hòa nhập vào dòng Sức sống vĩnh hằng như dòng ánh sáng vĩ đại
phát ra từ trái tim Thiên Chúa và trở lại với Ngài...
Tuy nhiên, ở đây, có
một điều cần lưu ý, một lần thay cho tất cả, là trong Kế hoạch tình yêu của
Thiên Chúa diễn ra trong Lịch sử, Kế hoạch của Thiên Chúa Ba Ngôi, Chúa Cha là
Đấng đã sai Chúa Con và Thần Khí của Ngài thực hiện Kế hoạch trong một sứ mạng
liên kết (GLCG 689): Chúa Con nhập thể và Chúa Thánh Thần liên kết, một đàng
trong sứ mạng mặc khải Chúa Cha nói riêng và nói chung mặc khải Mầu nhiệm Sự
sống Tình yêu là Thiên Chúa Ba Ngôi, đàng khác, trong sứ mạng ban cho con người
chính Sự sống Tình yêu ấy, như một ân huệ của Thiên Chúa, tức là những người
khiêm tốn luôn luôn để cho Thiên Chúa dạy bảo mình (Ga 6,44tt; 10,14; 14,6;
8,28; 12,23.32; 7,39; 16,7; 14,26; 16,13; 14,7.20; 1Ga 1,3; Ga 14,19tt; 17,26;
Pl 3,8tt; Rm 12,2; 1Cr 2,6-16; Cl 2,2tt; 1Cr 8,1; 13,2; Ep 3,19; 1Cr 13,12).
Như vậy, trong tư cách
Ngôi Vị vĩnh hằng, Chúa Thánh Thần là Thần Khí hiểu biết của Chúa Cha và Chúa
Con; trong tư cách Đấng được sai đi, cùng với Chúa Con, Chúa Thánh Thần là Thần
Khí mặc khải Chúa Cha và Chúa Con; và trong tư cách là ân huệ của Chúa Cha và
Chúa Con ban cho loài người, Chúa Thánh Thần là Thần Khí giúp con người thông
hiểu được Mầu nhiệm Thiên Chúa được mặc khải ra trong Lịch sử, tức là Kế hoạch
tình yêu của Ngài, thông hiểu được Thánh Ý Tình Yêu của Ngài là muốn tất cả mọi
người đều hạnh phúc, tức là có được Sự sống Vĩnh hằng, và cuối cùng thông hiểu
được rằng muốn được như thế, con người cần phải tuân theo Thánh ý của Thiên
Chúa (1Tm 2,4; Mt 6,10; Dnl 30,14; Tv 1,2; 143,10; G 23,13; Is 55,11; Kn 9,13;
Tv 33,11; Hs 2,16; Ed 36,26tt; Gr 31,33; Dt 10,7-9; Cv 13,22; Mt 11,25; Lc
12,32; Mt 7,21; 12,50; Ga 4,34; 5,30; 6,38tt; 15,10; 7,17; 14,23tt; 14,26; Rm
12,2; Cl 1,9; Pl 2,13; v.v...)...