Rồi tháng Mười Một cũng đã trôi nhanh và ngày 24-11 Lễ Các Thánh Tử
Đạo Việt
Có một điều dễ bị lãng quên, là thông điệp quan trọng đặc biệt của
phụng vụ Lời Chúa ngày Chúa nhật 33 Quanh Năm. Cả ba năm A, B và C Lời Chúa của
ngày này luôn tập trung vào chủ đề ngày cánh chung. Quên là dễ hiểu, vì một
phần tư thế kỷ rồi, người Công giáo Việt
Mỗi năm 365 ngày chỉ có một ngày để nói về sự cùng tận của lịch sử
nhân loại, nhưng từ 25 năm qua người Công giáo Việt Nam không còn được nghe và
suy ngẫm về điều ấy, đang khi văn minh vật chất ra rả 24/24 giờ dạy họ bám lấy
hạnh phúc đời này như sẽ chẳng bao giờ phải chết.
Ngày 24-11 được chọn làm lễ kính CTTĐVN là để ghi nhớ ngày thành lập
Hàng Giáo Phẩm Việt Nam, nhằm gián tiếp khẳng định lòng trung thành của giáo
đoàn Việt Nam với Tòa Thánh Phêrô, thế nhưng suốt 25 năm qua có mấy ai đã nhắc
đến ý nghĩa này? Ngay cả Đại Hội Dân Chúa mừng 50 năm Hàng Giáo Phẩm Việt Nam
hình như cũng không quan tâm gì đến (Xem bản đề cương “Giáo Hội tại VN”). Đang
khi đó ngày mừng lễ vào 24-11 hết sức bất tiện cho Dân Chúa tại Việt
Năm nào, việc kính trọng thể Lễ CTTĐVN cũng lấn mất chỗ của Chúa
Nhật 33 Thường Niên. Chúa Nhật này không mang tên một ngày lễ riêng nhưng có
đặc điểm là các bài đọc luôn nói về mầu nhiệm cánh chung. Đã 25 năm qua, giáo
dân Việt
Trước lễ phong thánh, Giáo Hội Việt
Nếu chúng ta không thể xin thay đổi ngày lễ CTTĐVN trong lịch phụng
vụ toàn cầu, ít ra cần xin một biệt lệ là mừng trọng thể lễ ấy trên lãnh thổ
Việt
Tôi đã đề xuất ngày truyền thống các dòng họ để dễ gặp gỡ anh chị
em lương dân và giúp họ hiểu giáo lý đạo Chúa. Điều ấy chỉ thiết thực với những
ai ở gần nhà thờ, những người ở xa xôi thật khó. Như tại giáo phận Qui Nhơn
chúng tôi, tỉ lệ người Công giáo chỉ chiếm 1,8% dân số, khắp ba tỉnh chỉ có hơn
50 ngôi nhà thờ, cả những người Công giáo lắm khi cũng sống rất xa nhà thờ. Vậy
thì phải làm sao đây?
Những ai trong quý độc giả thường đi xe đò, hẳn đã có lần được tặng
sách báo và băng đĩa Phật giáo. Tôi đã nhiều lần thấy người ta tặng sách và đã
hai lần nhận sách. Một lần có vẻ tình cờ, người ngồi bên cạnh tôi đọc một quyển
sách song ngữ của Hòa thượng Tịnh Không, tôi hỏi chuyện và người ấy tặng luôn
quyển sách. Lần kia là một phụ nữ mặc áo lam, đem theo một giỏ xách đầy những
đĩa CD và những cuốn sách mỏng. Bà lớn tiếng giới thiệu và tặng cho bất cứ ai
muốn nhận. Tôi xin hai đĩa, một có tựa đề “Tại sao phải tu theo Đạo Phật” và
một có nội dung bảo vệ sự sống.
Mỗi lần dạy giáo lý, tôi thường đi in bài ở quầy photocopy của một
thiếu nữ khuyết tật rất vui vẻ và quảng đại. Thỉnh thoảng, khi nội dung bài
giáo lý dễ đọc, tôi tặng cho cô một bản. Có lần thấy trên bàn một chồng sách
mỏng hướng dẫn cách tụng kinh niệm Phật trong các dịp cúng giỗ, tôi hỏi thăm
thì được cô tặng luôn một bản. Thật bất ngờ, tên người “ấn tống” ghi ở cuối,
không ai khác hơn là chính cô ấy. “Ấn tống” là thuật ngữ chuyên môn có nghĩa là
đóng góp để in sách Phật giáo và phát hành miễn phí.
Nhân một mùa Vu Lan, nhận được một CD thuyết pháp về “báo hiếu”,
tôi đã tặng đáp lễ một CD mười bài “cầu cho cha mẹ” của nhạc sĩ Phanxicô Nguyễn
Đình Diễn. Phản hồi tích cực từ người bạn Phật tử ấy khiến tôi nghĩ đến việc
phát hành rộng rãi CD của anh Diễn. Mười bài ca đã khiến nhiều phụ huynh rơi lệ
và đã giúp nhiều bạn trẻ quyết sống tốt lành để đáp đền nghĩa mẹ tình cha, tự
nó sẽ có sức lan tỏa vượt khỏi hàng rào các giáo xứ. Tôi trao đổi với một cha
phó ở miền quê, anh đề nghị nên chèn vào giữa các bài hát một vài lời ngắn về
Đạo Hiếu theo quan điểm Công giáo. Tôi viết năm lời giới thiệu chèn vào CD và
tặng thử. Một số giáo dân lại đề nghị phải cho thêm hình, để người ta vừa nghe
nhạc vừa xem hình ảnh.
Quả là một gợi ý hết sức hay. Một CD mười bài hát cầu cho cha mẹ,
có lời dẫn về Đạo Hiếu, lại kèm thêm cả hình ảnh người Công giáo đang thắp
hương cúng lễ gia tiên, sẽ len lỏi vào mọi ngõ ngách để nói cho người lương
hiểu giáo lý Công giáo về Đạo Hiếu. Tôi gọi cho nhạc sĩ Phanxicô. Anh đồng ý
cho tôi thực hiện. Lúc ấy trên mạng Dũng Lạc đã có mấy bài được anh Xuân Minh
làm thành slideshow. Tôi liên lạc với anh Minh và anh nhận lời làm thêm mấy
bài. Một nhiếp ảnh gia ở giáo xứ Tân Phước, Sài Gòn, là anh Phong nhận làm giúp
những bài còn lại. Sau bốn tháng, tôi đã có được DVD mong đợi với tựa đề: “Tâm
ca mùa báo hiếu”. Cả bà con người giáo và người lương đều rất thích.
Hy vọng trong dịp kỷ niệm 50 năm áp dụng huấn thị về Tôn kính Tổ
Tiên, nhạc sĩ Phanxicô sẽ chính thức xin lại giấy phép xuất bản đĩa nhạc này để
phát hành rộng rãi trong mọi thành phần lương, giáo.
Ước gì sẽ có đông đảo anh chị em giúp ấn tống hoặc mua tặng cho bà
con lương dân nhân dịp đám giỗ, đám tang, đám cưới, mùa Vu lan, Giáng sinh hoặc
Tết Nguyên đán. Nếu các linh mục và cả giáo dân không có dịp gặp gỡ những người
ở xa để hóa giải thành kiến “theo Đạo bỏ Ông bỏ Bà” thì DVD Tâm Ca Mùa Báo Hiếu
sẽ làm thay. Khi mỗi gia đình Công giáo đều quan tâm mua DVD này tặng cho những
gia đình lương dân mình quen rồi chú tâm cầu nguyện cho họ thì có thể nói
chương trình mỗi gia đình một tiểu tổ truyền giáo đã khởi sự cách nhẹ nhàng.
Tôi đã tự hỏi nên chăng phải viết đủ 50 bài để đánh dấu cuộc kỷ
niệm 50 năm? Tuy nhiên đó là một kiểu tạo thành tích không nên có, vì e rằng
chẳng còn dành chỗ cho ai đóng góp ý kiến. Xin được dừng lại với bài này và
mong sẽ nhận được nhiều bài tương cầu tương ứng, như bài đóng góp của tác giả
Mạc Tường ở chia sẻ 27, để không chỉ đạt tới tổng số 50 mà cả tới 100 và hơn
nữa. Cách riêng tôi mong nhận được phản hồi của những người em chủng sinh từ
mọi ngõ ngách của Đất nước và Giáo hội.
Này em chủng sinh, tôi viết những dòng này cho em trong đêm canh
thức giã từ một nhà đào tạo là cha Phêrô Đặng Xuân Thành, giám học Đại chủng
viện Thánh Giuse Hà Nội. Cha bị đột quỵ sau khi vừa tan buổi học, hôn mê mấy
ngày rồi được về với Chúa hôm 27-11 và sẽ an táng vào sáng mai, 02-12-2013. Có
thể em đã từng thụ giáo với cha qua các lớp học, qua các tuần tĩnh tâm hoặc qua
sách vở do cha biên soạn hay dịch thuật. Vị linh mục 60 tuổi này để lại một tấm
gương sống âm thầm, giản dị, vui tươi, chuyên cần cầu nguyện, hiếu học, quảng
đại phục vụ, trung thực và quả cảm sống theo những gì mình giảng dạy.
Ngót 32 năm làm linh mục triều, cha chưa một ngày coi xứ, chưa làm
một nhà nguyện nhỏ nào, nhưng có lẽ những đóng góp của cha cho Giáo hội Việt
Nam đáng quý hơn cả trăm cả ngàn ngôi nhà thờ, bởi lẽ cha đầu tư toàn bộ đời
linh mục của mình để đào tạo người cho Giáo hội.
Cũng vậy, có thể Chúa sẽ không dành cho em trách nhiệm trong một cơ
sở đào tạo nhưng chắc hẳn Chúa chọn em làm linh mục không vì mục đích nào khác
hơn là rao giảng Tin mừng cho đồng loại và đưa họ về với Chúa. Thánh Gioan
Thánh giá quả quyết rằng chỉ một linh hồn người ta thôi đã đáng quý hơn tất cả
vũ trụ này. Em hãy khắc ghi điều ấy để loại hẳn khỏi tâm trí mọi ý tưởng vẽ vời
khiến em lệch khỏi lý tưởng cứu rỗi các linh hồn. Hãy ghi khắc để khi được nên
người của Chúa, em sẽ không phí phạm năng lực tuổi trẻ linh mục của mình vào
việc xây cất cơ sở vật chất. Ma quỷ luôn tìm cách dùng những điều tốt giả hiệu
để cầm chân, khiến ta hoang phí tâm huyết vào những điều phù phiếm, không còn
lắng nghe và thực hiện ý Chúa nữa. Ngay ngày đầu mùa Vọng hôm nay, Hội thánh
gửi đến các linh mục và tu sĩ của mình, qua bài đọc I giờ Kinh Sách, lời cảnh
cáo nghiêm khắc của sách Isaia: “Thôi, đừng đem những lễ vật vô ích đến nữa. Ta
ghê tởm khói hương, Ta không chịu nổi ngày đầu tháng, ngày sa-bát, ngày đại hội,
không chịu nổi những người cứ phạm tội ác rồi lại cứ lễ lạt linh đình. Ta chán
ghét những ngày đầu tháng, những đại lễ của các ngươi. Những thứ đó đã trở
thành gánh nặng cho Ta, Ta không chịu nổi nữa” (Is 1,13-14). Hội Thánh muốn
chúng ta đọc lại những lời ấy không phải để nghĩ về những người thời Isaia
nhưng để nghĩ về chính bản thân chúng ta.
Trong bài giảng lúc 7 giờ tối nay, trước quan tài cha Phêrô Đặng
Xuân Thành, Đức Cha Micae Hoàng Đức Oanh chuyển từ lời kêu gọi tỉnh thức của
Mùa Vọng sang lời kêu gọi truyền giáo. Ngài nhắc lại nhận định của một viên
chức nhà nước: “Người Công giáo quý vị giỏi xây cất nhà thờ nhưng không giỏi truyền giáo như
người Tin lành” và nhận định khác của một số anh em Tin lành: “Người Công giáo
không thật sự yêu Chúa Kitô. Họ không dám chết vì Chúa và không dám nói về
Chúa. Người Công giáo chỉ lo cho người ta về cơm áo, thuốc men, còn người Tin
lành cho người ta chính Chúa Giêsu”.
Nhũng lời ấy có lẽ chỉ đúng với người Công giáo Việt
Thời Êlia, Dân Chúa vẫn chai lì sau ba năm rưỡi hạn hán, khiến vị
ngôn sứ phải thốt lên: “Các ngươi còn đi nước đôi đến bao giờ?”. Ngày nay chúng
ta hứng chịu cơn hạn hán đã tròn nửa thế kỷ mà vẫn bình chân như vại. Ta vẫn
còn cứ say sưa với những hình thức hào nhoáng bên ngoài. Bao giờ ta mới can đảm
dứt bỏ những Baal của tự hào, khoa trương, chiếm hữu, cầu an và hưởng thụ để
quay về với Thiên Chúa hằng sống, Đấng vô cùng giàu sang phú quý mà đã trở
thành nghèo khó vì ta?
Giáo hội Công giáo Nam Hàn hiện đang theo đuổi kế hoạch 20-20,
nghĩa là quyết tâm hành động để năm 2020 số người Công giáo sẽ đạt tới 20% dân
số.
Em nghĩ liệu Giáo hội Việt
Và em biết không, để đạt mục tiêu đã đề ra, Hội thánh tại Hàn Quốc
tập trung đào tạo các ngành giới trong Dân Chúa theo định hướng ấy, nhưng cách
riêng là tập trung đào tạo các chủng sinh. Mục tiêu các chủng viện của họ không
phải là đào tạo những chuyên viên coi xứ nhưng là đào tạo những nhà truyền
giáo.
Em hãy tự đào tạo, đúng hơn, hãy để Chúa Thánh Thần đào tạo em
thành nhà truyền giáo. Ngay từ hôm nay, em hãy tha thiết cầu xin Thiên Chúa Ba
Ngôi ban cho một tâm hồn truyền giáo. Hãy xin, Chúa sẽ không chối từ. Hãy ngỏ
lời với Mẹ Maria, Ngài sẽ ủng hộ em. Niềm ước mơ của em trên ghế chủng viện sẽ
định hướng cả đời linh mục của em. Cha Thành đã như thế, tôi cũng thế và em rồi
cũng thế.
Cha Phêrô Đặng Xuân Thành lên đường theo Chúa năm 1965, khi 12 tuổi
(12 tuổi ta – tuổi tây là 11). Còn hết sức bé, so với em ngày nay.
Còn tôi, năm 1960, khi đã 14 tuổi. Cả bên nội và bên ngoại tôi đều
đã theo Chúa từ nhiều thế hệ. Ngày tôi còn bé, toàn bộ gia tộc hai bên nội
ngoại định cư ở gần trung tâm thị xã Tuy Hòa, miền Trung. Chỉ riêng có bác Thân
tôi ở cách khu trung tâm 3 km về phía Bắc. Bác không theo Công giáo nhưng xuất
phát từ cùng một huyện ở quê tôi và lại mang cùng họ, cho nên cha tôi và các
chú tôi nhận bác làm anh. Gia đình bác là một gạch nối để tâm hồn trẻ thơ của
tôi tiếp cận với thế giới người lương cách thân thương và kính trọng. Nhờ đó,
ngay từ những ngày đầu vào Tiểu chủng viện (lớp Sáu ngày nay), tôi đã mơ làm
sao chia sẻ Tin mừng cho đông đảo người lương tại xã và huyện quê nhà của tôi,
cách riêng là cho những người cùng dòng họ. Khi Hội Đồng Giám Mục miền Nam Việt
Năm tôi học lớp dự bị của Giáo Hoàng Học Viện thì Đức Cha Kontum
ngày nay đang là thầy Micae Hoàng Đức Oanh của lớp sắp ra trường. Một hôm ngài
đưa cho tôi mấy trang giấy đánh máy và bảo:
- Chú đọc và sửa văn giúp anh, sao cho người lương nghe qua là hiểu
ngay.
Tôi còn nhớ rõ đó là bản văn Tin mừng theo Thánh Luca kể chuyện Đức
Mẹ đi thăm bà Êlisabét.
Rồi tôi được mời tham dự buổi suy tôn Lời Chúa ngoài trời của ngài
dành cho bà con cả lương lẫn giáo tại khóm Đông Tĩnh, Hà Đông, Đà Lạt. Mục tiêu
cử hành buổi ấy là để giúp người dân suy tư, đi từ việc tôn kính Ông Bà Tổ Tiên
đến việc kính thờ Thiên Chúa. Niềm ước mơ của cậu tiểu chủng sinh kia giờ đây
được Giáo hội đẩy vào một định hướng thật rõ...
Về sau tôi đọc thấy trong quyển “Bảy thói quen giúp bạn trẻ thành
đạt” lời khuyên của tác giả của Sean Covey: “Hãy định rõ mục tiêu trong đầu
trước khi bắt tay vào việc”. Chính gia đình, lớp giáo lý, đoàn thể thiếu nhi
Công giáo rồi Tiểu chủng viện đã được Chúa Thánh Thần dùng để giúp tôi khẳng định
ngay từ đầu mục tiêu đơn giản của ơn gọi là tôn vinh Danh Thiên Chúa và cứu rỗi
các linh hồn. Với ý thức ấy, tôi đã háo hức suốt cuộc hành trình hơn 50 năm của
đời tận hiến và ngót 50 năm được đồng hành với niềm thao thức của Hội thánh qua
việc áp dụng huấn thị “Plane compertum est”.
Hôm nay tôi cũng ước mong được nhìn thấy em, người chủng sinh yêu
dấu của Chúa, khắc sâu chọn lựa của mình vào tâm trí: chọn lựa Chúa Kitô cùng
với nỗi khắc khoải cứu rỗi các linh hồn dù bằng con đường hẹp của Ngài, để rồi
50 năm nữa khi tổng kết hành trình ơn gọi, em nhận ra rằng một khi ta đã miệt
mài tìm kiếm Chúa, Chúa sẽ làm cho cả những đóng góp vô nghĩa nhất của ta nở
hoa.
Em hãy định rõ trong tâm trí điều Chúa đang mong chờ em và hãy để
chính Chúa trang bị em cho công cuộc của Ngài.
Viết xong
tại nhà xứ Nam Hải, giáo phận Sài Gòn,
rạng sáng ngày 02-12-2013.
Linh mục Trăng Thập Tự
Võ Tá Khánh