MỘT NGÀY TRUYỀN THỐNG HẰNG NĂM
ĐỂ PHÁT HUY VĂN HỌC CÔNG GIÁO
(Lời chào mừng và chia sẻ mở đầu lễ trao giải Giải Viết Văn
Đường Trường lần III – 2015)
Con xin được kính chào Đức Cha và quý Cha, quý khách, quý ân
nhân, quý nữ tu, chủng sinh cùng các bạn trẻ trong Câu lạc bộ Đồng Xanh Thơ Qui
Nhơn.
Xin được gửi lời chào tới những anh chị em đang hiệp thông từ
xa, những anh chị em đã gặp gỡ với Ban mục vụ Văn hóa và Giáo dục Giáo phận Qui
Nhơn, đã chia sẻ và tham gia vào những hoạt động thăng tiến văn thơ Công giáo
từ sáu năm qua.
Xin được chào đón quý tác giả văn thơ đến từ những miền khác
nhau của đất nước, cách riêng là quý giám khảo và các tác giả trẻ đã tham dự
giải Viết Văn Đường Trường III, 2015.
Thưa quý vị và các bạn,
Năm 2011, để dọn mừng kỷ niệm 100 năm ngày sinh nhà thơ Hàn Mạc
Tử, chúng con cố gắng hoàn tất 4 quyển đầu của bộ sưu tập Có Một Vườn Thơ Đạo
và chuẩn bị một cuộc họp mặt tổ chức vào chính ngày sinh nhật của nhà thơ. Khi
bộ sách gần xong và cuộc họp mặt đến gần, chúng con bỗng thấy đây là dịp tốt để
khởi đầu lại một điều nhiều người rất tâm đắc, là có một ngày gặp gỡ hằng năm
cho giới cầm bút Công giáo tại từng địa phương, để giao lưu làm quen với nhau
và cùng nhắc nhau làm sống dậy nhiệt tình loan báo Tin mừng bằng thơ văn. Năm
2008, ngày 20-1, cuộc họp mặt lần đầu đã được anh Cao Huy Hoàng đứng ra tổ chức
tại TGM Phan Thiết với các tác giả của chuyên san Đồng Xanh Thơ trên Mạng lưới
Dũng Lạc và năm 2009, ngày 20-1, cũng tại TGM Phan Thiết, đã họp mặt lần thứ
hai, có thêm các tác giả trong chuyên san Vườn Ôliu do anh Lê Hồng Bảo phụ
trách.
Những hẹn gặp vào 20-1 hằng năm bắt đầu nhen nhúm trong lòng.
Khi thành một thông lệ như thế, cuộc gặp gỡ văn thơ Công giáo hằng năm sẽ là
một sân chơi cho những người Công giáo đang làm thơ viết văn tìm đến. Trong số
ấy có thể lắm vị thoạt đầu chỉ mới đam mê thơ văn chỉ vì thơ văn/ nhưng dần
dần, qua gặp gỡ trao đổi, đa số sẽ vượt ra xa hơn, và sẽ mang một trăn trở sâu
xa về mục vụ văn hóa
Đam mê thơ văn và nặng lòng với mục vụ văn hóa là hai chuyện hoàn
toàn khác. Có những linh mục thích thơ văn mà chẳng bận tâm gì tới mục vụ văn
hóa. Ngược lại, nhiều giáo dân chẳng là mục tử bao giờ nhưng lại đau đáu nỗi lo
mục vụ trước tình trạng suy thoái tiếng Việt của người Việt Nam nói chung và
người Công giáo nói riêng trong đó có cả giới nhà tu, một sự suy thoái sẽ tác
hại trầm trọng và lâu dài trên sứ vụ loan Tin mừng của Dân Chúa. Không cần phải
là người yêu thích văn thơ, mà chỉ cần một chút lòng yêu mến Chúa Giêsu Kitô,
khao khát ước mong cho Danh thánh Ngài sớm được đồng bào thân thương nhận biết,
là đủ buồn lo trước sự suy thoái ấy.
Cuộc gặp gỡ văn thơ Công giáo hằng năm có thể sẽ khiến cho những
tâm hồn không chuyên văn thơ vẫn lên đường dấn thân cho mục vụ văn hóa. Có
những người đam mê văn thơ đến với những sân chơi, những hội nhóm chỉ để cùng
nhau thưởng thức văn chương. Còn người lo mục vụ văn hóa thì khác. Để tạo được
sân chơi cho bạn trẻ hào hứng, cho người già giao lưu thư giãn, họ phải đẫm mồ
hôi dưới cái nắng chang chang gay gắt, leo qua những đỉnh dốc khó khăn, ngày
này sang ngày khác.
Xin được phép mời tất cả cộng đoàn cùng dừng lại một phút để
tưởng niệm một người đã sống và chết cho công cuộc mục vụ văn hóa của Giáo hội
Việt Nam, linh mục Anrê Dũng Lạc Trần Cao Tường, mà ngày 21-11 tới đây sẽ là
tròn 5 năm ngài về với Chúa.
Cha Trần Cao Tường sinh năm 1946, tại giáo phận Phát Diệm, thụ
phong linh mục đầu tháng Tư 1975 tại giáo phận Long Xuyên. Từ trên ghế nhà
trường Đại chủng viện cha đã chia sẻ với anh em đồng bạn nỗi thao thức mãnh
liệt về mục vụ văn hóa. Đầu tháng Tư 2005, cha khai trương Mạng Lưới Dũng Lạc,
tận dụng những lợi thế do tin học đem lại để quy tụ nhiều tác giả Công giáo
khắp năm châu vào một công cuộc chung. Cha cũng đã hỗ trợ tinh thần và một phần
vật chất cho các cuộc họp mặt ở Phan Thiết. Chúng con rất vui mừng hy vọng nhìn
thấy nơi cha một đầu tàu dắt díu anh em cùng tiến bước. Thế nhưng Thiên Chúa đã
gọi cha về ngày 21-11-2010, mới 65 tuổi.
Cha Tường qua đi, để lại cho những người làm công tác mục vụ một
kinh nghiệm hết sức quan trọng là tự xóa mình để quy tụ anh em. Một kinh nghiệm
khác còn tiến hành dở dang của cha là kinh nghiệm làm việc chung. Mỗi người một
góc trời, tiến tới một sự hợp tác có hệ thống và hữu hiệu không phải dễ. Chỉ
mới được hơn 5 năm, cha chưa kịp định hình công thức làm việc chung thì đã chia
tay anh chị em và rồi Mạng Lưới Dũng Lạc cũng đã theo cha đi vào lịch sử trong
sự tiếc nuối của bao người.
Tiếp nối kinh nghiệm dở dang của cha Trần Cao Tường, chúng con
đã cố gắng mày mò những công thức làm việc chung. Khi tổ chức các giải thưởng
văn thơ từ 2010 tới nay, chúng con đã mời những giám khảo vượt biên giới Giáo
phận, trong cũng như ngoài nước. Chúng con đã gặp gỡ chia sẻ kinh nghiệm với
các vị phụ trách mục vụ Văn hóa của các giáo phận Kontum, Nha Trang, Xuân Lộc
và Câu lạc bộ Đồng Xanh Thơ Sài Gòn. Năm 2011, giải xướng họa Nhánh Huệ Nước
Trời được trao tại ba địa điểm khác nhau thuộc ba giáo tỉnh Hà Nội, Huế và Sài
Gòn. Chúng con đã được sự giúp đỡ nồng nhiệt của Đức Cha Hải Phòng và của cha
Giám đốc Trung tâm mục vụ Tổng giáo phận Huế. Riêng tại Sài Gòn, chúng con được
sự giúp đỡ của giáo dân.
Chúng con đã nhờ CLB Đồng Xanh Thơ Sài Gòn giúp tổ chức trao
giải cho các tác giả thuộc Giáo tỉnh Sài Gòn và các vị đã thực hiện không cần
sự có mặt của chúng con. Đó không chỉ là sự hợp tác giữa một địa phương với một
địa phương mà còn là giữa linh mục và giáo dân, ở đó chúng con muốn tạo điều
kiện để vai trò giáo dân trong sinh hoạt chung của Giáo hội Việt Nam có thể
ngày càng nổi bật hơn. Sắp tới đây việc ra mắt quyển 5 của bộ sưu tập Có Một
Vườn Thơ Đạo cùng với hai quyển sách khác của tác giả Trần Quang Chu, được Tủ
sách Nước Mặn của Giáo phận Qui Nhơn ấn hành nhân dịp giỗ lần thứ 75 của nhà
thơ Hàn Mạc Tử, một lần nữa chúng con sẽ lặp lại kinh nghiệm ấy, sẽ lại nhờ CLB
Đồng Xanh Thơ Sài Gòn giúp đứng ra tổ chức thực hiện.
Tinh thần làm việc chung, tinh thần hiệp nhất trong đa dạng, đa
tính cách là chuyện rất khó với người Việt, và hình như đối với các tôi tớ Chúa
càng hết sức khó. Thế nhưng khi bắt đầu biết xóa mình cho hiệp nhất, chúng con
cũng bắt đầu nhận được nhiều an ủi thiêng liêng trên hành trình làm mục vụ văn
hóa. Hiệp nhất trong đa dạng là điều có thể được nếu tất cả chúng ta đều hướng
tới cội nguồn duy nhất là Cha trên trời để cùng nhau thực hiện chung một mục
tiêu là Danh Cha, Nước Cha và Ý Cha. Ước mong rằng tất cả những người lo mục vụ
văn hóa luôn nỗ lực làm việc chung, bởi lẽ tinh thần hợp tác làm việc chung là
nét đẹp tuyệt vời của văn hóa Kitô giáo và cũng là món quà cao quý mà Hội thánh
Công giáo ngày nay đang muốn trao tặng cho nhân loại.
Tinh thần làm việc chung ấy đã bắt đầu với cuộc họp mặt đơn sơ
năm 2008 tại Phan Thiết. Thế nhưng dự phóng 20-1 hằng năm tại Phan Thiết chỉ
thực hiện được hai lần rồi thôi.
Do đó, khi chuẩn bị cuộc họp mừng kỷ niệm 100 năm sinh nhật Hàn
Mạc Tử, 22 tháng 9, sát với ngày bổn mạng của vị giám mục chủ nhà, cũng là một
trong những vị thánh được chọn làm bổn mạng những người cầm bút, thánh Matthêô
Tông đồ Thánh sử, 21 tháng 9, chúng con thấy cần biến hai ngày ấy của năm 2012
thành khởi đầu cho một truyền thống mới. Chính vì thế, từ trong bản thể lệ đầu
tiên, Ban Tổ chức Giải Viết Văn Đường Trường đã ghi rõ sẽ tổ chức họp mặt và
trao giải cố định vào ngày 21 và 22 tháng 9 cho cả sáu năm. Năm 2013 và 2014,
Giải Viết Văn Đường Trường lần I và lần II đã tổ chức đúng như vậy.
Năm nay, lần III, dù việc tổ chức bị lệch ngày, ý hướng ấy đã
nổi lên rất rõ. Chúng con đã gửi thư mời đến khoảng 200 tác giả có liên quan
với các chương trình thăng tiến văn thơ Công giáo sáu năm qua. Hơn 30 tác giả
trong và ngoài nước không về dự được đã gửi điện thư chúc mừng. Hôm qua và hôm
nay, 60 tác giả già và trẻ, từ 11 Giáo phận khắp ba Giáo tỉnh đã hẹn nhau về
Qui Nhơn họp mặt. Tại Qui Nhơn hôm nay, có cả một số tác giả đã gặp gỡ tại Phan
Thiết 2008 và 2009. Rồi thêm những khuôn mặt rất trẻ mới tham gia. Paulus
Thiên, 25 tuổi, từ Bắc Ninh và Maria Blon, 17 tuổi, từ Kontum đã đến Qui Nhơn
họp mặt lần thứ hai, Tippi, 26 tuổi, từ Huế đến lần thứ ba, Tâm Ngọc, 25 tuổi,
từ Kontum lần thứ tư...
Hẳn nhiên trong 60 người họp mặt năm nay, sang năm chỉ một số ít
có điều kiện về lại Qui Nhơn. Thế nhưng không nhất thiết phải về Qui Nhơn.
Những người không đi Qui Nhơn được vẫn có thể tổ chức gặp gỡ với các thân hữu
văn thơ ở qui mô lớn nhỏ khác nhau ngay tại địa phương mình sống, vào chính
ngày 21 và 22, hoặc trước hay sau đó một vài ngày. Như thế, hằng năm lễ Thánh
Matthêô và kỷ niệm ngày sinh của nhà thơ Hàn Mạc Tử lại gợi hứng cho thơ văn
Công giáo, và hơn nữa, cho mục vụ văn hóa cả trong và ngoài nước.
Ước chi dịp này sang năm sẽ rộ lên đều khắp đó đây những cuộc
gặp gỡ của những người yêu thích văn thơ cũng như những người dấn thân cho mục
vụ văn hóa, như một lẵng hoa mừng cây bút mở đầu trang Tân ước, 21-9, và mừng
sinh nhật người “thi sĩ của đạo quân Thánh giá”, 22 tháng 9.
Xin tạ ơn Thiên Chúa đã cho chúng ta
những cuộc gặp gỡ thân thương từ 2008 tới nay. Nhờ đó chúng ta được quen biết
nhau và hợp tác với nhau. Cũng nhờ đó, dần dần những trăn trở và ước mơ của
chúng ta đang thành hiện thực: Ý thức hơn nơi những bạn trẻ thánh hiến, quan
tâm hơn nơi các Bề trên, để phát hiện và vun trồng những tài năng văn thơ cho
Giáo hội.
Xin chào mừng tất cả những người về dự họp mặt hôm nay và xin
chúc mừng các tác giả trẻ của giải Viết Văn Đường Trường năm nay, những mầm non
đầy hứa hẹn của Giáo hội và là những người được Chúa chọn làm cớ, làm dịp cho
chúng ta có được cuộc gặp gỡ tháng 9 năm nay.
Xin Chúa chúc lành để rồi mỗi tháng 9 trong tương lai, ngày
21-22 sẽ có những gặp gỡ vì văn hóa Kitô giáo của người Việt ở khắp nơi, trong
và ngoài nước, để Danh Thiên Chúa được hiển sáng và để những linh hồn mà máu và
nước từ cạnh sườn Chúa Kitô đã đổ ra cứu lấy, sớm nhận biết tình yêu đầy thương
xót của Cha trên trời, và được Thánh Thần Thiên Chúa dẫn bước trên đường về với
sự thật, với yêu thương và hạnh phúc.
Qui
Nhơn, 19-9-2015
Lm
Gioan Phêrô Võ Tá Khánh
Trưởng
ban mục vụ Văn hóa và Giáo dục
Giáo
phận Qui Nhơn