Chúa Nhật 13 Quanh
Năm
Thánh ca và lời nguyện mở
đầu
Kinh Thánh: Ga-lát 5: 1,13-18
Phụng
vụ Lời Chúa sử dụng thư Ga-lát cho sáu tuần lễ năm C, trích dẫn tuy ngắn, nhưng
nói lên được tất cả nội dung của thư. Thư gửi tín hữu Ga-lát có tầm quan trọng
trong lịch sử Giáo Hội là vì giáo lý về sự công chính hóa nhờ đức tin. Những gì
thánh Phao-lô nói trong thư Ga-lát về công chính hóa thì khó nhận ra, bởi ngài
không chủ ý viết một tiểu luận về đề tài ấy, mà chỉ gián tiếp đề cập đến khi
ngài viết để trả lời những kẻ chống đối và nêu vấn đề ngài có thực sự là tông
đồ và có sứ mệnh truyền giáo cho Dân ngoại hay không. Do đó, thư chứa đựng một
văn phong đầy lý luận sắc bén và bút chiến. Để thấy rõ hơn chỗ đứng của chủ đề
hôm nay, chúng ta nhìn lại những chủ đề của các đoạn được sử dụng trong sáu
Chúa Nhật.
Chúa Nhật 9 quanh năm (Gl 1:1-2,6-10): Chức vụ tông
đồ và sứ mệnh của Phao-lô là do Thiên Chúa và Đức Ki-tô.
Chúa Nhật 10 quanh năm (Gl 1:11-19): Ơn gọi và Tin
Mừng.
Chúa Nhật 11 quanh năm (Gl 2:16,19-21): Được công
chính hóa nhờ đức tin.
Chúa Nhật 12 quanh năm (Gl 3:26-29): Hiệp nhất
trong Đức Ki-tô.
Chúa Nhật 13 quanh năm (Gl 5:1,13-18): Sống tự do,
có trách nhiệm và theo Thần Khí.
Chúa Nhật 14 quanh năm (Gl 6:14-18): Thập giá Chúa
Ki-tô và thụ tạo mới.
Trong Chúa Nhật 11 và 12, thư Ga-lát đã đề cập tới
công chính hóa không tùy thuộc việc giữ luật, mà là do tin vào Đức Ki-tô,
nguyên lý hiệp nhất muôn loài muôn vật. Nhưng vấn đề là nếu Ki-tô hữu không tùy
thuộc vào luật lệ nữa thì làm sao họ sống đời luân lý đạo đức? Chẳng lẽ Phao-lô
"vẽ đường cho hươu chạy", bảo Ki-tô hữu sống tự do phóng túng hay
sao? Ý thức nguy hiểm này, Phao-lô nói đến vấn đề đời sống luân lý trong những
chương sau cùng của thư Ga-lát.
Trước khi đi vào luận lý của thánh Phao-lô, chúng
ta lưu ý điều này: dù bài đọc chỉ trích dẫn câu 1, 13-18 để nói lên chủ đề,
nhưng cần đọc cả những câu trước và sau đó để theo sát được diễn tiến tư tưởng
của ngài. Vậy lý luận của thánh Phao-lô có thể tóm kết như sau.
Đức Ki-tô đã chết và sống lại là để chúng ta sống
đời sống mới, tức là sống tự do như con cái Chúa. Nhưng thế nào là tự do? Trả
lời vấn nạn này chính là chủ điểm thánh Phao-lô muốn bàn tới. Mặc dù những kẻ
được công chính hóa không còn phải sống dưới chế độ Lề Luật nữa, nhưng họ vẫn
phải làm trọn Lề Luật nhờ sống
giới răn yêu thương và nhờ sự hiện diện của Thần Khí Thiên Chúa. Hoặc hiểu ý
nghĩa tự do như thánh Augustino hiểu, thì "cứ sống yêu thương đi, rồi muốn
làm gì thì làm." Nếu có Thần Khí ở trong họ thì Thần Khí sẽ nảy sinh hoa
quả là "bác ái, hoan lạc, bình an, nhẫn nhục, nhân hậu, từ tâm, trung tín,
hiền hòa, tiết độ" (5:23). Đối nghịch với Thần Khí là quyền lực của tính
xác thịt, một sức mạnh luân lý sinh ra những điều vô luân và bất hòa gây tổn
thương cho đời sống cộng đoàn (xem 5:19-21). Sau khi phân tích rõ ràng như thế,
thánh Phao-lô mới khuyến khích anh chị em tân tòng Ga-lát hãy sống theo Thần
Khí (5:16), hãy để cho Thần Khí hướng dẫn (5:18) và hãy sống nhờ Thần Khí
(5:25). Nếu họ làm như vậy, thì Thần Khí mới sinh hoa quả nơi họ và họ sẽ chu
toàn luật Đức Ki-tô (6:2). Rõ ràng ở đây thánh Phao-lô muốn họ hãy sống Lề Luật
như Đức Ki-tô đã sống, tức là sống giới răn yêu thương.
Sự công chính hóa do đức tin phải nảy sinh những
việc làm tốt (xem 6:9). Người được công chính hóa được tự do, nhưng tự do không
phải cái giấy phép muốn làm gì tùy ý. Ý thức quyền lực của tính xác thịt, thánh
Phao-lô dặn dò anh chị em tân tòng đừng để cho tự do của họ biến thành cơ hội
cho quyền lực ấy thắng họ. Được giải thoát khỏi Lề Luật là để họ được ràng buộc
với nhau trong yêu thương. Phao-lô mong mỏi những người được công chính hóa sẽ
sống đời đạo đức và ngài tin tưởng họ sẽ làm được nếu họ để cho Thánh Thần
hướng dẫn.
Câu hỏi
gợi ý chia sẻ
Những người bảo vệ Do-thái giáo thời các
tông đồ luôn bênh vực việc giữ Lề Luật Mô-sê khiến cho anh chị em Ki-tô tân
tòng nhiều khi nản lòng. Nhưng họ đã được Phao-lô nhiệt tâm bênh vực và cổ võ
sống đời tự do (giải thoát khỏi Lề Luật) để yêu thương và chu toàn luật Tin
Mừng. Vậy tôi có ý thức rằng việc bênh vực và cổ võ này cũng là cho tôi không?
Nếu có, thì tôi đã sống đời tự do của người môn đệ Đức Ki-tô như thế nào?
Khi làm phút hồi tâm mỗi ngày, tôi có căn cứ vào những hoa
quả của Thánh Thần để nhận ra những ân sủng Chúa ban cho tôi trong ngày không?
Hoa quả nào tôi thấy rõ nhất?
Tôi nhận ra những việc nào do tính xác thịt nơi tôi, khiến
tôi sống trái ngược với Thần Khí?
Tự do là đặc tính của con cái Thiên Chúa. Còn Lề Luật là ách
nặng cho kẻ sống theo Luật. Tình yêu của Chúa Ki-tô giải thoát chúng ta. Những
khẳng định này giúp tôi hiểu tự do như thế nào?
"Đức tin hành động nhờ đức ái" (5:6). Vậy đức tin
của tôi hành động nhờ điều gì?
Cầu
nguyện kết thúc
Sau
cầu nguyện bộc phát, nhóm cùng hát "Hồng ân Chúa" (Amazing Grace),
(Ca nguyện Linh Thao 74).
Lm. Trần Đình Nhi