BIẾT MÌNH ĐANG ĐI VỀ ĐÂU.

THỨ TƯ LỄ TRO

 

Mùa Chay được khi đu bng nghi thức xc tro trên đu. Linh mc đc "Hi người hãy nh mình là tro bi và s tr v bi tro” và xc tro trên trán tín hữu. Đây là li Thiên Chúa báo cho Ađam biết khi ông vừa phm ti. Giáo Hi cũng s lp li nhng li y trong phần xức tro đễ nhc nh về thân phận cát bụi của con người.

 

Nghi thc xức tro bt ngun t truyn thng xa xưa của dân Do thái. Trong Cu ước, mi khi mun t lòng ăn năn hi ci, người Do thái thường xc tro trên đu, ngi trên đng tro và mc áo vi thô hoc xé áo ra.

Vic xc tro và xé áo trước hết nói lên s bun phin đau đn vì đã phm nhiu ti li.

Vic xc tro và xé áo cũng làm cho ti nhân ý thc thân phn con người bt bèo, cuc đi mau chóng tàn phai như giấc mng. Đời người như một nm tro bi, ch mt làn gió nhẹ thong qua đ xoá sch vết tích.

Sách Ging Viên viết rng: "Tt c ch là phù vân". Phù là trôi ni, huyn o. Vân là mây. Phù vân là bèo dt mây trôi, là hay thay đi, mau qua, tàn phai. Mi ca ci vt cht trên trn gian này, k c cuc sng ca mi người đu là phù vân.

n chương Việt nam khi nói ti cái gì bp bênh, vô đnh, chóng tàn, thường dùng hình nh bt bèo :

                            "Chút thân bèo bt dám phin mai sau" (Nguyn Du).

Bt là bong bóng nước mong manh, tan trong chc lát. Hình nh bt din t cái vn vi ca cuc đời. Bèo gợi lên ý tưởng v s lênh đênh, trôi ni, vô đnh :

      ”Lênh đênh duyên ni phn bèo.

 

       Tránh sao cho khi nước triu đy vơi” (Ca dao).

 

       “Bèo dạt, mây trôi đành vi phn” (Chu Mnh Trinh)

Cuc đi làm sao mà không bi đát khi nó là phù vân, khi nó va là bt chóng tan, va là bèo trôi ni, dt d không bến ?

Đời người cũng tựa đời hoa. Khi tươi nở, hoa rực rỡ khoe sắc, hoa ngào ngạt toả hương, ai cũng yêu cũng quý. Khi ủ rũ héo tàn, hương sắc của hoa rụng úa tàn tạ, chỉ mau vứt vào thùng rác. Hôm trước nâng niu, hôm sau vứt bỏ. Một đời hoa chóng tàn phai như lời sách Giảng viên:

                              “Phù hoa nối tiếp phù hoa,

                                 chi chi chăng nữa cũng là phù hoa” (Gv 1,2).

Có gì bền vững đâu. Thánh Vịnh ví von đời người như hoa cỏ:

“Đời sống con người giống như hoa cỏ.

Như bông hoa nở trên cánh đồng.

Một cơn gió thoảng đủ làm nó biến đi.

Nơi nó mọc không còn mang vết tích” (TV 102).

 

Cuộc đời tuy có là bèo bọt. Phận người dù phù hoa, mau chóng tàn phai trở về bụi đất. Con người bi đt nhưng con người không bng đt, con người có sinh khí, có hơi thở. Con người là ho nh và hình nh ca Đấng dng nên mình. S cao c ca con người là bt ngun t chính Đấng là S Sng, Đấng Hng Sng, con người là hình nh và ho nh ca Đấng vô thu vô chung, nên s sng con người mang hình thái bt dit, vượt xa các loài được to dng. Lòng thương xót của Thiên Chúa không dng nên con người, theo cái bên ngoài ca Thiên Chúa, nhưng cho con người mang hoạ nh và hình nh ca Người. Theo quan nim ca Nho Giáo, con người là s tích t ca tinh thn và khí cht nên con người có s sáng sut đ hiu các s vt. Là ho nh và hình nh ca Thiên Chúa, con người có mt phm giá tri vượt trên các loài được tạo dng, con người mt phn ging Thiên Chúa bi quyn cai qun trên vn vt và bi con người có trí khôn, t do.

Ba vic đạo đức được nhc nh rt nhiu trong mùa chay là: B thí, ăn chay và cu nguyn. Đây là ba vũ khí tuyt ho đ chng li s tn công ca ma qu đền bù ti li mình. Nhng vic lành phúc đc này, khi được thi hành thì hãy làm vi tt c tm lòng ca mình; không làm đ khoe khoang. Ch cn Thiên Chúa thu hiu và biết cho chúng ta là đã đ ri. Đừng làm đ được người đi khen và vì thế mà chúng ta mất đi li khen tng ca Thiên Chúa. (x.Mt 6,1-6).

Ăn chay và kiêng tht, chu tro ch là hình thc bên ngoài mà thôi. Canh tân ni tâm vn là trng tâm ca mùa chay. Kiêng bt các ti là điu mà Thiên Chúa mong mun. Sa đi tính nết đ tr thành người tốt hơn, đạo đc hơn, thánh thiện hơn. Bớt nói hành, nói xu, lười biếng vic đo đc là điu phi thc hành.

Nói mt cách hình tượng, thì con người ca Mùa Vng là mt con người ÐI, con người hành hương, lòng tràn trề hy vng đang tiến v cùng đích tối hu ca cuc đi; con người ca Mùa Phc Sinh là mt con người ÐNG, t do, ch đng và t tín đi din vi thế gii, còn con người ca Mùa Chay thì NGI trong thái đ chiêm nghim, trm tư.

 

Ngay đầu Mùa Chay, Phng v đã nhc nh ta cần phải trầm tư để chiêm niệm về thân phận: "Hi người, hãy nh mình là bi tro và s tr v tro bi". Ý nghĩa của li đó quá rõ ràng: mi người s phi chết. Vy anh lao tâm kh trí, vt v ngược xuôi, ganh đua tranh dành đ tìm kiếm ca ci, danh vng, thú vui..., anh n lc hc hi, tìm tòi, phát minh, xây dng v.v. nhưng khi chết đến, anh mang theo được th gì, tất c có nghĩa gì cho anh? Cui cùng thì cái gì là đáng quan tâm nht trong đi? Ðâu là bc thang giá tr đi anh?

Có ba quan nim sng có th to ra mt thái đ tiêu cc trước cuc đi.

Mt là cho rng chết là hết, không còn gì tn ti. Nếu qu thc mi s s chm dt vi cái chết, nếu s phn người tt k xu đu sẽ như nhau sau khi chết, thì người ta s có lý mà lp lun rng: Ta hãy ăn ung, vui chơi, hãy hưởng th giây phút hin ti cho tho thích, vì chết ri s chng còn gì !

Hai là tin vào thuyết đnh mnh, nghĩa là tin rng mi s đã được an bài sn và s phận ca mi người đã được thn thánh đnh đot. Nếu thế thì con người chng cn và chng có th làm gì na, mi c gng đu vô ích.

Ba là tin vào thuyết luân hi, cuc sng là mt vòng luân chuyn, hết kiếp này qua kiếp khác. Nếu kiếp này chưa đạt cõi phúc thì sẽ ch kiếp sau, khi được đu thai li, luân hi theo vòng nghip chướng. Dĩ nhiên thuyết luân hi không đương nhiên dẫn ti tiêu cc, nhưng dù sao cũng không dành cho cuc sng hin ti mt giá tr và tm quan trng quyết đnh đi vi s phn mi người.

Khác vi ba quan nim trên, Kitô giáo dy rng : Thiên Chúa thc s giao cho ta chu trách nhim v thế gii này và v s thành công ca cuc đi chúng ta. Thi gian hin ti là thi gian quyết đnh đi vi s phn đi đi ca con người. Mi giây phút qua đi là không bao giờ tr li. Thi gi Chúa cho ta sng trn gian là vô cùng quý báu, đây là lúc gieo mm cho đi vĩnh cu.

Chúa Giêsu khuyên chúng ta “phải lo làm giàu trước mt Thiên Chúa” bng cách “ Hãy sắm ly nhng túi tin chng bao gi cũ rách, mt kho tàng chng th hao ht trên tri, nơi kẻ trm cp không bén mng, mi mt cũng không đc phá”.

 

Chúa Giêsu đưa ra hai dụ ngôn minh ho bài hc tnh thc của Mùa Chay.

D ngôn người đy t đi ch v : tnh thc như người đy t đi ch đi ăn cưới không biết v lúc nào. Thái đ tnh thc là “tht lưng cho gọn” và “thp đèn cho sn”. Luôn sn sàng đ khi ch v thì m ca và ân cn phc v. Tnh thc đ đi ch v. Người Kitô hu ch đi Chúa đến trong vinh quang ngày quang lâm, chờ đi Chúa đến trong gi sau hết đi mình. Vì thế người Kitô hu sng cuc đi hin ti mt cách rt nghiêm chnh, h c gng làm phn s đi mt cách hết sc tích cc vì biết rng đó là Thánh ý ca Chúa và vì biết rng hnh phúc đi đi ca mình đang được chun b ngay bây gi.

D ngôn người qun gia trung thành. Qun gia ch là qun lý mà “ ông ch đt lên coi sóc gia nhân, cp phát thóc go đúng gi đúng lúc”. Mi người chúng ta là người qun lý ca Thiên Chúa. S sng, tài năng, trí thông minh, sức kho , sc đp…tt c đu là do Chúa ban tng. Nhng gì mà ta có đu là ca Chúa. Người qun lý khôn ngoan phi biết nhìn xa, làm sao cho s sng, trí tu, tài năng… giúp ta hướng ti nhng giá tr vĩnh cu.

Tnh thc là thái đ ca mt gia nhân trung thành. Tỉnh thc và đi ch vi nim hy vng là ch s tr v.

Kitô giáo là tôn giáo ca hy vng vì da trên li ha ca Thiên Chúa .Thiên Chúa ha và Ngài s thành tín thc hin li ha.Thiên Chúa thc hin tng giai đon và ngày càng trn vẹn hơn.Vì thế người Kitô hu luôn hướng v tương lai chờ đi li ha cu đ đã được thc hin trong lch s và s hoàn tt sau lch s.

Ch đi hướng v tương lai tức là hy vng. Hy vng luôn gn lin vi lòng tin. Không có đc tin hy vng cho tưởng. Không có hy vng đc tin s chết khô. Nh đc tin chúng ta chn đúng hướng. Nhưng chỉ có hy vng mi làm cho ta đi ti cùng đường.

Biết mình đang đi v đâu, người có lòng tin không vì thế mà đương nhiên hết còn cm nhn tính bi đát ca cuc đi “ phù vân, bèo bọt” vì h vn là con người như mọi người, nhưng họ có mt nim hy vng giúp h gi được thái đ lc quan và an bình.

 

Biết rằng mình được cứu chuộc bằng giá máu Chúa Kitô, người Kitô hữu luôn có đựơc điểm tựa an toàn cho hạnh phúc đích thực.

 

Với tình yêu Chúa Kitô, ta không còn là bèo bọt, là phù hoa mà là con người của thần khí, trổ sinh những hoa quả của Thánh Linh (Gal 5,22). Làm việc thiện, luôn bình an, thư thái, tự chủ. Nhờ đó, ta sống một Mùa Chay thánh thiện.

 

 

 Lm Giuse Nguyễn Hu An

 

 


Mục Lục Sống Ơn Gọi Kytô Hữu