Thứ Tư,
ngày 24 tháng 7 năm 2002
BÀI GIẢNG GIÁO LÝ
của Ðức CHA F.X. NGUYÊN
VĂN SANG
tại Ðại Hội
Giới trẻ thế giới Toronto - Canada
CHỦ ÐỀ : "CÁC CON LÀ MUỐI ÐẤT"(Mt. 5, 13).
Một trong những chức năng chính của muối là để thêm gia vị
thức ăn, thêm hương vị cho nó. Hình ảnh này nhắc nhở chúng ta rằng, qua Phép
Rửa Tội, toàn thể con người chúng ta đã được biến đổi sâu sắc, bởi vì ta đã
được "gia vị" bằng cuộc sống mới từ Ðức Kitô (x. Rm. 6, 4). Chất
muối, mà nhờ đó bản sắc Kitô giáo của chúng ta giữ được tinh tuyền, ngay cả khi
phải sống trong một thế giới rất tục hóa, là một hồng ân của phép Rứa Tội.
Thông qua phép Rửa Tội, chúng ta được tái sinh. Chúng ta bắt đầu sống trong Ðức
Kitô và có thể đáp trả lời mời gọi của Ngài để hiến dâng thân xác chúng ta như
một của lễ hy sinh sống động, thánh thiện và đẹp lòng Chúa" (Rm 12, 1) (Sứ
điệp của đức Thánh Cha Gioan Phaolô II cho ngày Giới Trẻ thế giới lần thứ 17,
số 2.3).
II. BÁI GIÁO LÝ.
Kính thưa các Ðức Cha, đức ông,
Thưa quí Cha, quí nam nữ Tu sĩ và Anh chị em thanh thiếu
niên thân mến.
Tôi xin được trình bày với anh chị em Giới Trẻ đề tài do
chính ủy Ban Giáo Dân của Tòa Thánh Vatican chỉ định cho tôi, đó là :
"ANH CHI EM HÃY LÀ MUỐI CỦA THẾ GIAN ". Ðó cũng
là một trong những đề tài do chính đức Thánh Cha chỉ ra trong Thông Ðiệp của
Ngài gửi cho Giới Trẻ, với đoạn trích như sau : "...Một trong những chức
năng đầu tiên của muối, như được biết rõ, là 'thấm dẫm', đem lại mùi vị đậm đà
cho thức ăn". Nhờ Phép Rửa, hình ảnh này nhắc nhớ chúng ta rằng, tất cả
bản thân chúng ta đã được biến đổi sâu xa hơn, vì nó đã được "thấm
dẫm", do đời sống đến từ Chúa Kitô (cf Rom 6, 4). Chất Muối này, nhờ vào
nó mà căn tính của người Kitô không bị biến chất, ngay cả trong một môi trướng
rất tục hóa, đó là Hồng ân của Phép Rửa đã sinh ra chúng ta, lám chúng ta sống
trong Chúa Kitô và khiến chúng ta có thể đáp ứng tiếng Chúa goi, để "dâng
hiến bản thân chúng ta, đời sống chúng ta thành của lễ thánh thiện, có thể đẹp
lòng Thiên Chúa" (Rom. 12, 1).
Vậy muối là gì?
Là một hợp chất hóa học được lấy từ nước biển, gọi là muối
biển, hoặc từ lòng đất, núi đồi, gọi là muối mỏ. Ở Việt Nam đa số dùng muối
biển, những cánh đồng muối chạy
quanh bờ biển, do người dân làm ăn vất vả mà có. Muối được
dùng để ướp các thức ăn cho khỏi hư thối, như câu ca dao Việt Nam :
"Cá không ăn muối cá ươn,
Con cãi cha mẹ trăm đường con hư."
Ngoài ra, muối còn sát trùng nhẹ các vết thương, nhỏ mắt
bằng dung dịch nhẹ, xúc miệng, đánh răng, v:..v... nhất là đem lại vị đậm đà
cho thức ăn. Ăn chim quay, cút nướng, trứng luộc, hột vịt lộn, v...v..., mà
không có muối tiêu, thì không ra làm sao ?
Trong bất cứ thực đơn nào mà sách nấu ăn dạy, đều phải
thêm câu : "Mắm muối nêm cho vừa...". Như vậy, tất cả những đặc tính
của muối, đã được đức Thánh Cha chuyển sang lãnh vực thiêng liêng, như chính
Chúa đã dạy :"Các con là Muối Ðất." (Mt 5,
13).
1. Trước hết, chính Ðức Kitô là muối mà Thiên Chúa đã trao
ban cho trần thế Chính Ðức Thánh Cha đã ngầm nói lên điều đó khi Ngài viết:
" Tất cả bản thân chúng ta được hiến tế nhờ được thấm ướp bởi đời sống mới
do Ðức Kitô". 'Ðúng thế, nhờ vào mầu nhiệm Nhập Thể Cứu Ðộ, Ðức Kitô đã
hóa thân làm Người và ở với chúng ta. Chúa đã "thấm ướp" mọi loài mọi
vật đã bị Nguyên Tội làm ra hư nát, bằng cách tái tạo lại mọi sự, như lời trong
Kinh Phụng Vụ: 'Chúa đã sáng tạo mọi sự tốt đẹp, Chúa còn tái tạo lại mọi sự
còn tốt đẹp hơn" (Kinh dâng bánh rượu cũ). Nhờ vào sự kết hợp với Ðức
Kitô, nhờ vào Tin Mừng Ngài rao giảng mà thế gian đón nhận sẽ đem lại mùi vị
đậm đà cho cuộc sống chúng ta. Công cuộc đó tiếp diễn trong thời gian ở hết mọi
đời cho đến tận thế. Ngày Ðức Kitô hoàn thành ơn Cứu Ðộ cho mọi sự mọi loài,
Ngài đến canh tân mọi sự làm cho Trời Cũ, Ðất Cũ qua đi, Trời Mới, Ðất Mới xuất
hiện, như những thức ăn đầy hương vị đậm đà thơm ngon, thấm đẫm Tin Mừng của
đức Kitô, Ngài sẽ dâng lên Thiên Chúa Cha "như của lễ muôn đời đẹp lòng
Thiên Chúa" (Rm. 6, 4). Ðề tài này rất phong phú, chúng ta không thể trong
bài Giáo Lý ngắn ngủi này có thể trình bày hết mọi khía cạnh được.
2. Chính mỗi người chúng ta là Muốt đât (Mt. 15, 13). Chúa
Ki tô đã dạy, và Sứ Ðiệp của Ðức Thánh Cha nói ."Nhờ vào phép Rửa Tội,
chúng ta hoàn toàn được biến đổi, được thấm ướp bằng một cuộc sống mới nhờ vào
đức Kitô". Như thế có nghĩa là trước
khi chúng ta chịu Phép Rửa, bản tính nhân loại trong chúng
ta do tội Nguyên Tổ và tội riêng của mình, chúng ta đã bị ươn thối và dành để
vứt ra ngoài cho người ta dày đạp, bị kết án phải chết, bị đưa vào tình trạng
xa lìa Thiên Chúa đến muôn đời. May thay, chúng ta được chịu Phép Rửa, Ðức Kitô
là Muối ban Sự Sống mới, không những giữ gìn chúng ta khỏi hư nát, mà còn cải
tạo chúng ta nên con người mới, làm con cái thân thiết với Chúa, biến đổi chúng
ta thành Muối Ðất cũng có những phẩm chất tốt lành Chúa ban cho, nhờ vào Cuộc
Sống Mới đó, chất Muối Phúc âm trong chúng ta, làm cho mọi việc chúng ta làm,
các sinh hoạt trong cuộc sống chúng ta nên đậm đà hơn, có ý nghĩa hơn, có hương
vi hơn. Chúng ta nhớ lại lời Thánh Phao lô khuyên dân thành Colossê : "Dù
khi anh em làm gì, nói gì, thì anh em hãy làm và nói vì danh Chúa Giêsu, mà tạ
ơn Ðức Chúa Cha". (Col. 3, 17). Người sinh viên, nếu là người sinh viên
Công Giáo, thấm đẫm Muối của đức Kitô, sẽ là một sinh viên tốt hơn trong học
tập, cũng như trong đức tính. Người công nhân, nếu là công nhân Công Giáo thấm
đẫm Muối của phép Rửa Tội, sẽ là một công nhân tốt hơn trong nghề nghiệp, cũng
như trong đời sống luân lý. Ðó là điểm chính mà nhiều người trong xã hội Việt
Nam cũng đã coi là một sự thật hiển nhiên, khi các vị đó lên tiếng ca ngợi rằng
: "Nơi nào có đồng bào Công Giáo sinh sống, nơi đó, ít có những hiện tượng
tiêu cực, như xì ke ma túy, trộm cắp, đĩ điếm và là nơi có an ninh trật tự khá".
Một vị Giám Mục đã phát biểu thêm rằng: "Cứ để cho con em, thanh thiếu
niên Công Giáo học hỏi nhiều kinh bổn, chăm đi nhà thờ nghe giảng dạy, được
giáo dục tốt về tôn giáo... sẽ bớt được tội phạm, đỡ phải xây thêm nhà giam.
Những can phạm mà chúng ta đang xét xử hiện nay, giả định chúng có một nền Giáo
Dục Công Giáo, chưa chắc chúng đã phạm tội như vậy, vì ít nhiều họ đã trở nên
Muối mặn của Ðức Kitô".Chúng ta nhớ lại lời chính Chúa Giêsu đã dạy : 'các
việc tốt lành của các con, mọi người thấy sẽ lên tiếng ca ngợi Cha các con ở
trên trời là Ðấng tốt lành". Những người đương thời với Thánh Phanxicô đệ
Sales thấy ngài là một thanh niên tốt lành và nhân hậu đã vội kêu lên:
"Cậu ấy tốt lành và nhân hậu như vậy, thì Thiên Chúa cậu thờ kính, hẳn còn
tốt lành nhân hậu đến đâu'. Ðúng như lời Ðức Thánh Cha nhận xét : "Chất
Muôí này nhờ vào nó mà căn tính của Kitô hữu không bị biến chất, ngay cả trong
một môi trường rất bị tục hóa. . . dâng bản thân đời sống chúng ta thành của lễ
thánh thiện, có thể đẹp lòng Chúa". Tự thân người Kitô đã là Muối bởi thấm
đẫm đời sống do Ðức Kitô. Song cũng như mọi người, họ không sống cô độc nơi ốc
đảo giữa trùng khơi. Người giáo dân nói riêng, các bạn trẻ nói chung, mang tính
cách "thế trần" ở địa vị của mình trong Giáo Hội. Các bạn phải sống,
làm việc, kể cả hy sinh đau khổ, đổ mồ hôi nước mắt, kể cả cái chết trong xã
hội, nên cuộc đời "Muối Ðất" của các bạn, sẽ gây ánh hưởng lớn trong
Giáo Hội, đó là ý muốn của Ðức Kitô khi Ngài dạy : "Anh em là muối cho
đời, nếu muối mà nhạt, người ta biết lấy gì làm cho nó mặn lại, nó đã thành vô
dụng" (Mi. 5, 13). Như vậy muối là để cho đời và phái mặn thì mới hữu
dụng, là phát huy kết quả cho mọi sự chung quanh. Ca dao Việt Nam cũng nói:
"Em ơi, chị bảo em này, nhất mặn là muối, nhất cay là
gừng".
Ðức Thánh Cha trong Sứ Ðiệp gửi Giới Trẻ năm nay nói rõ
hơn: "Một trong những chức năng của muối là thâm đẫm thức ăn, đem lại
hương vị đậm đà cho thức ăn". Tất cả các chức năng đó là chức năng đối
ngoại của muối. Ðúng thế, người Kitô hữu không những chỉ giữ được căn tính Kitô
của mình mặc dù môi trường chung quanh bị tức hóa, và trở nên của lễ đẹp lòng
Thiên Chúa. Song cuộc sống của muối cho đời ấy còn có thể ảnh hưởng tới môi
trường chung quanh.
a. Giữ cho môi trường không bị băng loan hư thối, hoặc trở
thành hoặc vì những ảnh hưởng ngoại lai nào khác, như muối gìn giữ các thức ăn
cho khỏi hư thối. Kinh nghiệm trong cuộc sống cho chúng ta thấy điều đó hoàn
toàn đúng. Một thanh niên Công Giáo, là sinh viên, là công nhân, là giáo sư, là
địa vị gì trong xã hội, nếu cuộc đời Kitô hữu tốt, sẽ gây ánh hưởng tốt cho môi
trường sống xung quanh, gìn giữ cuộc sống khỏi sa đọa vào những thói hư tật xấu
làm hư hỏng con người. Ca dao Việt Nam có câu :
"Trong đầm gì đẹp bằng sen, lá xanh, bông trắng, lại
chen nhị vàng.
Nhị vàng, bông trắng, là xanh, gần bùn mà chẳng hôi tanh
mùi bùn."
b. Hơn thế nữa, nó có thể cải tạo hoàn lương những con
người sa ngã. biến đổi cuộc sống đã hư hoại trở nên trong sạch thánh thiện, là
điều mà muối không làm được với các thức ăn đã hư thối. Chúng ta nhớ lại câu
truyện của Thánh Phanxicô thành Assisi khi ngài đi đường bị đoàn cướp chặn lại
lục soát túi lấy hết tiền bạc, rồi tên trưởng cướp hỏi ngài : "Còn tiền
giấu ở đâu đem ra mau. Ngài đơn sơ trả lời : "Các anh lấy hết rồi còn đâu."
Bọn cướp bỏ đi, lúc đó thánh nhân mới sực nhớ còn một đồng liền ở túi áo trong,
sợ mình đã che dấu sự thực, nên vội gọi bọn cướp lại và bảo chúng : "Hãy
còn một đồng tiền sót lại ở túi áo trong, các anh quay lại mà lấy nốt đi".
Bọn cướp quay lại và thấy sự chân thành đơn sơ của một vị thánh, nên đã hoán
cãi trở lại thành những con người tốt Chính ngài đã là tác giả của bản Kinh Hòa
Bình nêu lên mẫu mực của các bạn trẻ phải là Muối Ðất cải lạo cuộc đời, kể cả
những gì thối nát nhất. Lạy Chúa từ nhân, xin cho con biết mến yêu và phụng sự
Chúa trong mọi người. Lạy Chúa xin hãy dùng con như khí cụ hình an của Chúa. Ðể
con đem yêu thương vào nơi oán thù, đem thứ tha vào nơi lăng nhục, đem an hòa
vào nơi tranh chập, đem chân lý vào chốn lỗi lầm. Ðể con đem tin kính vào nơi nghi
nan, chiếu trông cậy vào nơi thất vọng. Ðể con dọi ánh sáng vào nơi tối tăm,
đem niềm vui đến chôn u sầu. Lạy Chúa, xin hãy dạy con, tìm an ủi người hơn
được người ủi an, tìm hiểu biết người hơn được người hiểu biết, tìm yêu mến
người hơn được người mến yêu.Vì chính khi hiến thân là khi được nhận lãnh,
chính lúc quên mình là lúc gặp lại bản thân, vì chính khi thứ tha là khi được tha
thứ, chính lúc chết đi la khi vui sống muôn đời. Ôi ! Thần Linh thánh ái, xin
mở rộng lông con, xin thương ban xuống những ai lòng đầy thiện chí: ơn an bình.
Thánh Goretti, vị thánh Tử Ðạo của đức Trinh Khiết, do lòng dũng cảm, tinh thần
tha thứ dã làm cho tên sát nhân cảm động cải tà quy chính.
c. Muối không chỉ có chức năng giữ gìn và cải tạo, mà có
các chức năng tích cực khác, như làm đậm đà đem hương vị lại cho thức ăn. Người
trẻ Kitô cũng thế, do cuộc sống được Chúa Thánh Linh thúc đẩy và làm phong phú,
họ cũng phải làm cho cuộc sống chung quanh "được sống và sống dồi dào sung
mãn" như chính Chúa Kitô đã dạy. Cuộc sống chung quanh chúng ta có thể tốt
đẹp, vì chính chúng đã tốt đẹp ngay từ khi được tạo dựng do bàn tay đầy yêu
thương của Thiên Chúa. Ai trong chúng ta cũng muốn cho nó tốt đẹp và giữ mãi vẻ
tết đẹp, ngày càng tốt đẹp hơn cho tới ngày tận thế sẽ đạt tới sự viên mãn như
Chúa Kitô mong muốn. Vai trò của các bạn trong công trình cứu độ ấy thật quan
trọng. Là muối cho đời, các bạn sẽ đem lại cho đời sự đậm đà hương vị thơm
ngon, dù trong bất cứ hoàn cảnh địa vị nào trong xã hội. Khi tôi qua Thụy Sĩ,
tôi có nghe kể một câu truyện rất đẹp về một thanh niên. Chàng ta trạc 25 tuổi,
cao lớn đẹp trai, trí thức, con nhà giàu, tóm lại là một mẫu người thừa sức để
kiến tạo một cuộc sống gia đình hạnh phúc. Song sau một thời gian đi học Giáo
lý về mầu nhiệm Chúa Nhập Thể để yêu thương nhân loại, anh rất cảm động và dự
định đem tất cả đời sống mình để thực hiện lý tưởng: bắt chước Ðức Kitô là muối
cho đời. Anh đã bỏ ra 6 năm trời học và làm tất cả các nghề có thể. Anh là giáo
sư, là công nhân thợ nhuộm, là tài xế xe vận tải, là phu quét rác, v...v... Ở
nơi nào anh cũng nêu cao tinh thần cao cả của Phúc Âm và được rất nhiều người,
nhất là các cô gái mộ mến ! Sau cùng anh muốn làm một điều anh mơ ước nhất, đó
là đi tù, sống một đời tù nhân như những con người bị giam trong song sắt để
đồng lao cộng khổ với họ, cải tạo môi trường sa đọa lao tù. Anh đến sở cảnh sát
bày tỏ ý nguyện, nhưng người ta không cho, vì muốn đi tù thì phải có tội mà
muốn phạm tội, thì anh ta không dám làm điều gì trái với luật Chúa Kitô và luật
nhà nước. Một hôm, anh đang ngồi uống cà phê với các bạn ở một quán bên đường.
Bỗng có đám đông kéo đến, đi đầu là một nhóm cảnh sát dắt theo một cô gái rất
xinh, nàng xinh hơn nữa vì đôi mắt đẫm lệ. Họ sồng sộc tới chỗ anh ngồi, bắt
anh đứng lên, và cô gái chỉ vào anh và mếu máo nói: chính tên này đây!"
Anh biết mình bị oan, vì chẳng có liên hệ gì với cô đó cả,
Song anh rất xúc động khi thấy cô gái rất xinh đẹp, có thể do anh không đứng ra
nhận tội, thì cô ta sẽ bị tù đày giam hãm, và bông hoa tươi của Chúa tạo dựng
kia sẽ bị đọa đày và rữa nát. Lại được dịp sống trong tù như anh mong ước, thế
là anh sẵn sàng vào tù. Trong tù, anh sống một đời chứng tá cho Tin Mừng rất
tốt, chấp hành nội quy kỷ luật của trại giam, yêu thương, bác ái, hy sinh, nhẫn
nại. Ít lâu sau cả trại từ trên xuống dưới, từ gia đình trưởng trại, vợ con,
người hầu, người hạ, cho đến các bạn tù, từ kẻ đầu gấu nhất, đến những người
mới nhập trại đều tỏ lòng quý mến. Không ai tin được rằng anh đã phạm tội. Sáu
tháng sau anh được phóng thích. Anh cũng khóc vì tiếc không được ở tù và cả
trại vang lên tiếng khóc. Anh đeo ba lô trở lại đời thường. Trên đường về nhà
anh rẽ qua công viên dừng chân nghỉ, bất ngờ anh gặp lại cô gái xinh đẹp trước
đây đã tố cáo oan cho anh. Cô đang ngồi bán hoa tươi trước cổng, nhìn anh bẽn
lẽn ngập ngừng, đôi má ửng hồng càng thêm xinh. Lập tức tiếng sét ái tình đánh
trúng cả hai và họ trở về lập một gia đình hạnh phúc. Họ đã sống mầu nhiệm Nhập
Thể và muối cho đời, cụ thể đến tận chữ đen, và cả hai đã trở nên một: "Sự
gì Thiên Chúa đã kết hợp, con người không thể chia ly". Các bạn trẻ thân
mến, tuổi thanh niên chúng ta sẽ qua mau, đến lúc chúng ta sẽ luyến tiếc tuổi
thanh xuân của mình và tự xét mình xem, đã sống nó ra sao? Ðã là muối cho đời
chưa ? Chúng ta nghe sách Giảng Viên khuyên nhủ: Này bạn thanh niên, cứ vui
hưởng tuổi thanh xuân của bạn, và làm cho tâm hồn được hạnh phúc trong những
ngày còn trẻ: cứ chiều theo ước muốn của lòng mình và những gì mắt mình ưa
thích. Nhưng bạn phải biết rằng: về tất cả những điều đó, Thiên Chúa sẽ gọi bạn
ra xét xử. Hãy đẩy lui sầu não khỏi tâm hồn, khử trừ đớn đau khỏi thể xác, vì
tuổi trẻ đầu xanh đều là phù vân cả. Giữa tuổi thanh xuân bạn hãy tưởng nhớ
đấng đã dựng nên mình. Ðừng chờ đến ngày tai ương ập tới, đừng chờ cho năm
thánh qua đi, những năm tháng mà rồi hạn sẽ phải nói . "Tôi chẳng có được
níềm vui nào trong thời gian đó cả!" Ðừng chờ tới khi mặt trời với ánh
sáng, mặt trăng cùng tinh tú đều trở thành tối tăm, và mây đen tụ lại khi cơn
mưa đã dứt. Ngày ấy, người giữ nhà sẽ run lẩy bẩy, chàng trai vạm vỡ phải khòm
lưng, các cô xay bột không còn xay tiếp vì không đủ người xay, các bà nhìn qua
cửa sổ; chỉ nhìn thấy lờ mờ. Ngày ấy, cánh cửa ngó ra đường sẽ đóng lại, tiếng
cối xay bột từ từ nhỏ đi, người ta trỗi dậy khi vừa nghe tiếng chim hót và mọi
cô ca sĩ phải lặng thinh... Ông Cô-he-lét nói: "Phù vân quả là phù vân,
mọi sự đều là phù vân cả!" (Eccl. 11:8 - 12:1-8).
d/ Nước muối hòa tan, hoặc rắc trực tiếp vào các vết
thương cũng gây ra chút cót đau cần thiết để chống nhiễm trùng và giúp vết
thương mau lành. Nếu anh chị em là muối cho đời, đôi khi do cách sống của chúng
ta phản lại những hành vi cử chỉ không tốt, không khỏi đôi lúc cảm thấy khổ đau
chua xót: cho chính chúng ta hay cho người chung quanh, những khổ nạn cần thiết
đem lại vui mừng lành mạnh sau đó. Hãy tiếp tục là muối, đừng biến nó thành
đường chỉ để ve vãn, vuốt nịnh, nịnh hót cho "hợp" với đời. Trái lại,
phải cố tìm những hoàn cảnh, kha năng dù bé nhỏ của mình, để cống hiến cho đời,
dù có phải hy sinh gian khổ. Hãy bắt chước Chúa Giêsu, Ðấng hằng thương yêu mọi
loài : "Hãy đến với Ta; hỡi tất cả những ai gồng gánh nặng nề, Ta sẽ nâng
đỡ bổ sức cho" (Mt 11: 28). Ngài đã tự trao hiến cho chúng ta đến giọt máu
cuối cùng; Ngài không có niềm vui nào khác hơn là thấy chúng ta được sống và
sống dồi dào sung mãn. Ðể kết thúc: Bài Giáo Lý về đề tài muối cho đời kết thúc
ở đây. Xin cảm ơn các bạn đã lắng nghe và xin Thiên Chúa nhờ vào ân sủng của
Chúa Thánh Thần và qua trung gian của Chúa Kitô, chúng ta sẽ đem những điều học
hỏi nơi đây đem ra thực hành, để đem lại lợi ích cho chính mình vàcho anh chị
em sống quanh đây. Một lần nữa xin cảm ơn.
III GỢI Ý TRAO ÐỔi
1. Trong một môi trường bị tục hóa mạnh mẽ, bạn thấyđiều
gì đe dọa làm biến chất căn tính Kitô giáo?
2. Cũng trong bối cảnh ngày hôm nay, bạn đã hoặc sẽ phải
làm gì? - để cho môi trường khỏi bị băng hoại? - để đời bạn thấm đượm sức sống
mới "Ðức Kitô đang đến"?