Phỏng vấn ÐHY Martino
về sự tôn trọng luật lệ quốc tế hiện nay
Vatican ngày 16/12/2003
ÐHY Renato Raffaele Martino, chủ tịch
Hội Ðồng Giáo Hoàng về Công Lý và Hoà Bình, trả lời những câu hỏi của văn phòng
thông tin bằng tiếng Ý của đài Radio
Vatican về vấn đề tôn trọng luật lệ quốc tế, nhân dịp ấn hành thông điệp của Gioan Phaolô II cho Ngày Thế Giới
Hoà Bình 2004.
ÐHY khẳng định : « Ðó là một ảo
tưởng khi hy vọng rằng việc bắt và xử án ông Saddam Hussein đủ để hàn gắn
lại những thảm kịch và thiệt hại do từ chiến tranh, một sự thất bại của
nhân loại ».
Hỏi : Luật lệ quốc tế hiện nay
có được tôn trọng trên thế giới không ?
ÐHY : Thật không dễ dàng có lạc
quan về vấn đề này. Thông điệp của ÐGH
nói rõ về « manh nha muốn dùng luật của sức mạnh hơn là dùng sức
mạnh của luật » và ngài nêu rõ thảm trạng con người đã kinh nghiệm trong
Thế Chiến Thứ Hai. Dù rằng những kinh hoàng đó không còn tái diễn, thế giới hôm
nay vẫn còn chịu những thảm trạng khủng khiếp như những vết thương nhuốm máu và
là những vi phạm trắng trợn đến quy luật quốc tế được tuyên bố rõ ràng trong
Hiến Chương LHQ. Bởi thế ĐGH khẳng định : « nhân loại cần một
đường hướng quốc tế ở một trình độ cao hơn » và « các quốc gia phải coi mục
tiêu này như một bổn phận đạo đức và chính trị chính xác, đòi hỏi sự thận trọng
và quyết tâm ».
Hỏi : Những ưu tư lớn của ĐGH về
hoà bình là gì ?
ĐHY : Thông điệp biểu lộ nhiều
ưu tư của ngài, chẳng hạn như những vi phạm thường xuyên của nguyên tắc nền
tảng « pacta sunt servanda » (những hiệp ước ký phải được áp
dụng) : năm vừa qua ĐTC đã nêu rõ những đe doạ chống lại hoà bình bởi sự
không tôn trọng những lời hứa cho những nước nghèo. Hay những khó khăn mà luật
pháp quốc tế gặp ngày hôm nay « để đem ra những giải đáp cho những tình
trạng xung đột do từ những biến chuyển của khuôn mặt thế giới hiện đại ».
Riêng về vết thương khủng bố, « trở nên lở loét hơn trong những năm gần
đây » với những « cuộc tàn sát rùng rợn », Gioan Phaolô II khẳng
định : « Ðể thắng lợi, cuộc chiến chống lại sự khủng bố không thể chỉ
giới hạn trong những hành động áp đảo và trừng phạt ». ÐGH nói rằng việc
xử dụng vũ lực khi cần phải được đi kèm với sự dấn thân trên phương diện chính
trị và sư phạm, « một mặt phải loại bỏ những nguyên nhân đưa đến những
tình trạng bất công thường dẫn đến những hành vi tuyệt vọng nhất và đẫm máu
nhất ; mặt khác phải nhấn mạnh đến sự giáo dục dựa trên sự tôn trọng sự
sống con người trong mọi trường hợp ».
Hỏi : Theo ý ngài, cộng đồng
quốc tế và xã hội nhân sự đón nhận thế nào những lời kêu gọi cho hoà bình của
Gioan Phaolô II ?
ÐHY : Thánh Phaolô khuyên nên
loan báo Phúc Âm cho « đúng thời và trái thời ». Ðó là điều ÐGH làm khi
ngài đề nghị Phúc Âm của hoà bình một cách can đảm, không ngừng nghỉ và có tính
cách tiên tri. Những tiêu chuẩn để kiểm chứng kết quả phong phú của hành vi
tông đồ không phải của thế giới này. « Ðiều điên rồ của Thượng Ðế thì khôn
ngoan hơn con người và điều yếu đuối của Thượng Ðế thì mạnh mẽ hơn con người ».
Dù sao ÐTC đã ngăn cản để những xung đột hiện nay không đi đến chỗ nguy hại của
sự xung đột giữa những văn minh và những tôn giáo.
Hỏi : Việc bắt được Saddam
Hussein có một tiếng vang lớn : điều này có tham gia vào tiến trình của
hoà bình không ?
ÐHY : Việc bắt và hành xử sau đó
trong những toà án thích hợp, như ý kiến của phần đông những bình luận gia, nên
góp phần vào sự hoà bình hoá và dân chủ hoá nước này. Nhưng đó là một ảo tưởng
khi hy vọng rằng chỉ cần hàn gắn lại những thảm kịch và thiệt hại do chiến
tranh, « một thất bại của nhân loại », là đủ như Gioan Phaolô II đã
nói một cách mạnh mẽ.
Thông tấn Zenit
Lang Biang dịch