Tự do tôn giáo cho
tự do lương tâm
Vatican ngày 27/2/2004
Trong sứ điệp cuối cùng cho các
ĐGM Pháp nhân dịp thăm viếng ad limina của các ngài, ĐGH đề cập đến vấn đề tham
gia của người Kitô hữu vào đời sống công cộng và sự hiện diện của Giáo Hội tại
Pháp, nghĩa là tự do tôn giáo và tự do lương tâm, ĐGH khẳng định : chủ nghĩa
tục hoá (laïcisme), không ! phân biệt thần quyền thế quyền (laïcité), đúng ! và
không “ đặt lại vấn đề ” những đặc quyền của Nhà Nước.
ĐGH nói : “Sự tham gia của những
người Kitô hữu vào đời sống công cộng, sự hiện diện của Giáo Hội Công Giáo và
những tôn giáo khác không hề đặt lại vấn đề của nguyên tắc phân biệt thần quyền
thế quyền, cũng như những đặc quyền của Nhà Nước ”
Ngài nêu rõ : “ Như tôi đã có dịp
nhắc lại nhân dịp chúc mừng năm mới với những nhà ngoại giao vào tháng giêng
vừa qua, một sự phân biệt thần quyền thế quyền
được hiểu kỹ không được nhầm lẫn với chủ nghĩa tục hoá, nó cũng không
thể xoá bỏ những niềm tin riêng tư và cộng đồng ”.
“ Tìm cách đẩy ra khỏi phạm vi xã
hội chiều hướng quan trọng này trong đời sống của con người và của các dân tộc,
cũng như những dấu hiệu biểu lộ nó, là đi ngược lại với một tự do được mọi
người biết. Tự do tôn giáo không thể được nhận thức mà không có tự do sống đạo
với tư cách cá nhân và tập thể, cũng như tự do của Giáo Hội ”.
Ngài nhắc nhở : “ Mọi Kitô hữu hay
mọi tín hữu của một tôn giáo đều có quyền, trong mức độ không đặt lại nghi vấn
sự an ninh và quyền lực chính đáng của Nhà Nước, được tôn trọng trong niềm tin
và sự sống đạo của mình, nhân danh tự do tôn giáo, một trong những khía cạnh
căn bản của tự do lương tâm ”.
Để tránh “ chủ thuyết cộng đồng ”
(communautarisme), ĐGH Gioan Phaolô II khuyến khích việc dậy sự kiện tôn giáo
tại trường học và lịch sử Âu Châu : “ Điều quan trọng là những người trẻ có thể
tiếp xúc với tôn giáo trong đời sống của mình và trong đời sống xã hội, họ được
biết đến những truyền thống tôn giáo và đọc dưới sự hướng dẫn những biểu tuợng
tôn giáo và nhận ra gốc rễ Kitô Giáo của những nền văn hoá và lịch sử Âu Châu.
Điều đó dẫn đến sự nhìn nhận với niềm kính trọng tha nhân và niềm tin của họ,
sự đối thoại tích cực, sự vượt trên những chủ thuyết cộng đồng và một sự hài
hoà xã hội tốt hơn ”.
Tuy nhiên, Ngài khyến cáo coi
chừng thuyết “ tương đối hoá ” (relativisme) : “ một sự đối thoại như thế cũng
phải làm sống dậy nơi những người Kitô hữu ý thức về niềm tin của mình và về sự
thuộc về Giáo Hội, bởi vì mọi hình thức của chủ thuyết tương đối hoá chỉ làm
nguy hại trầm trọng đến tương quan giữa những tôn giáo ”.
ĐGH thêm : “ Anh em hãy tiếp tục
và gia tăng, có lẽ trong một số trường hợp bằng một cách thức chính thức hơn,
những quan hệ với thế quyền dân sự và với các loại dân biểu khác nhau trên quê
hương của anh em, nhất là những dân biểu công giáo và với những cơ quan quốc tế
”.
Thông tấn Zenit
Lang Biang dịch