BẢN
ĐÚC KẾT HỘI NGHỊ THƯỜNG NIÊN
LẦN
THỨ 26 CỦA HỘI ĐỒNG GIÁM MỤC VIỆT NAM
Từ
ngày 5 đến 9 tháng 9 năm 2005 tại Bãi Dâu - Vũng Tàu, Giáo phận Xuân Lộc
Hội nghị
Thường niên của Hội đồng Giám mục năm 2005 tổ chức tại Bãi Dâu, Vũng Tàu, thuộc
tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu. Đây là lần thứ hai, các Giám mục được quy tụ dưới sự
chúc phúc của Thánh Tâm Chúa và Đức Mẹ Bãi Dâu. Đây cũng là Hội nghị thường
niên lần thứ 26 kể từ khoá họp đầu tiên vào năm 1980.
Hội nghị
diễn ra dưới sự chủ toạ của Đức cha Phaolô Nguyễn Văn Hoà, Giám mục Giáo phận
Nha Trang, Chủ tịch Hội đồng Giám mục Việt Nam. Tham dự Hội nghị lần này có Đức
Hồng y Gioan Baotixita Phạm Minh Mẫn, hai Đức Tổng Giám mục Tổng Giáo phận Huế
và Hà Nội và 24 Giám mục đến từ 24 Giáo phận trên toàn quốc. Tất cả là 27 thành
viên.
Năm nay
thiếu vắng Đức cha Giuse Nguyễn Quang Tuyến, Giám mục Giáo phận Bắc Ninh, đang
chữa bệnh ở nơi xa, và Đức cha Phaolô Lê Đắc Trọng, Giám mục Phụ tá Giáo phận
Hà Nội cũng không về dự Hội nghị vì lý do tuổi tác. Đức Hồng y Phaolô Maria Phạm
Đình Tụng và 11 Đức cha hưu mặc dầu đã được mời tham dự Hội nghị, nhưng đã
không đến đuợc vì tuổi già và đau yếu, chỉ trừ Đức cha Giacôbê Nguyễn Văn Mầu,
Giáo phận Vĩnh Long, có ghé thăm Quý Đức cha tại Vũng Tàu vào sáng ngày 6 tháng
9. Đức cha Chủ tịch thay mặt Hội đồng Giám mục Việt Nam đã gửi thư thăm các
Đấng vắng mặt để tỏ tình hiệp thông huynh đệ và xin các Đấng dâng những hy sinh
do chịu đựng đau yếu của mình để cầu nguyện cho Hội nghị và cho Giáo Hội Việt
Nam.
Trước
khi Hội nghị diễn ra, Ban Thường Vụ đã gửi thư cho Đức Giáo Hoàng Bênêdictô
XVI, trước là mừng Ngài trong triều đại mới, sau là để tỏ tình liên đới vâng
phục vị đại diện Chúa Kitô ở trần gian, đồng thời báo tin cho Ngài hay về Hội
nghị thường niên để xin Ngài cầu nguyện và chúc lành.
Ban
Thường Vụ cũng gửi thư cho Đức Hồng y Crescenzio Sepe, Tổng Trưởng Thánh bộ
Truyền giảng Phúc Âm, để tin cho Ngài biết về Hội nghị và để tỏ tình hiệp thông
liên đới với Toà Thánh.
Vào lúc
16g00 ngày 5 tháng 9 năm 2005, Ban Thường Vụ mở rộng nhóm họp để thông qua
chương trình nghị sự và thời khoá biểu của Hội nghị. Lúc 18g00, toàn thể các
thành viên vào nhà nguyện đọc Kinh Chiều, Chầu Thánh Thể và hát kinh Chúa Thánh
Thần, xin Chúa ban ơn cho Hội nghị thành công tốt đẹp.
Lúc
20g00 cùng ngày, các tham dự viên bắt đầu họp phiên đầu tiên, sau khi Đức cha
Tổng Thư ký giới thiệu chương trình, Đức cha Chủ tịch ngỏ lời khai mạc Hội
nghị. Năm nay Hội nghị vui mừng đón tiếp hai thành viên mới là Đức cha Đaminh
Nguyễn Chu Trinh, tân Giám mục Giáo phận Xuân Lộc và Đức cha Phanxicô Xaviê Lê
Văn Hồng, Giám mục Phụ tá Giáo phận Huế.
Ngày 6
tháng 9, ông Ngô Yên Thi, Trưởng Ban Tôn Giáo Chính Phủ cùng với đoàn từ Trung
ương và đoàn đại biểu gồm các vị lãnh đạo tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu và Thành phố
Vũng Tàu đến thăm và chúc Hội nghị thành công. Nhân dịp này Đức cha Chủ tịch đã
cám ơn chính quyền Trung ương và địa phương đã tạo điều kiện thuận lợi cho Hội
đồng Giám mục họp lần thứ 2 tại Bãi Dâu, Vũng Tàu, một thành phố giàu đẹp vào
hạng nhất nước. Thay mặt cho đoàn, Ông Trưởng Ban Tôn Giáo Chính Phủ có lời
chào mừng các thành viên trong Hội đồng Giám mục và chúc Hội nghị đạt được
nhiều thành quả tốt đẹp.
Sau khi
tiếp đoàn, Hội đồng Giám mục lắng nghe báo cáo của Ban Thường Vụ. Đức cha Chủ
tịch nói về lễ An táng của Đức cố Giáo hoàng Gioan Phaolô II mà ngài đã tham
dự. Sau đó ngài đề cập đến tai ương sóng thần ở Đông Nam Á, đến trận bão
Katrina vừa xẩy ra ở Hoa Kỳ làm thiệt hại rất nhiều về người và của, trong đó
một số đông người Việt là nạn nhân. Sau cùng ngài đưa tin Đức Hồng y Crescenzio
Sepe, Tổng Trưởng Thánh bộ Truyền giảng Phúc Âm sẽ sang thăm Việt Nam vào cuối
tháng 11 năm nay. Tiếp đến Đức Hồng y Gioan Baotixita đề cập đến vấn đề di dân:
một số rất đông tụ họp sinh sống ở vùng Sài Gòn, Xuân Lộc, không có cư trú hợp
pháp và ít ai săn sóc. Ngài cũng đề cập đến di dân ở ngoại quốc và nhất là nhắc
đến lợi ích thiêng liêng người di dân mang đến quê hương mới của mình do đức
tin và truyền thống dân tộc. Đức cha Tổng Thư ký trình bày diễn tiến việc thành
lập hồ sơ về vụ án phong chân phước cho Đức cha Phêrô Lambert de la Motte, Giám
mục tiên khởi của Giáo Hội Việt Nam. Đức Tổng Giám mục Phó Tổng Thư ký trình
bày việc làm của ngài trong năm qua và chuyến đi thăm Ba Lan mới đây.
Sau đó
các giám mục thay phiên nhau chia sẻ cuộc sống của Giáo phận mình bằng cách nêu
lên những điểm tiêu cực và tích cực. Những điểm tiêu cực cần phải khắc phục,
sửa chữa, những điểm tích cực cần được phát huy và nêu gương sáng cho mọi
người.
Tình
hình trong ba giáo tỉnh tương đối ổn định. Có một số nhu cầu chưa được đáp ứng
nhưng hy vọng trong tương lai sẽ được giải quyết. Những điểm tích cực thì
nhiều, như phong chức, thuyên chuyển các linh mục đã tăng hơn trước. Việc xây
cất cũng khá thông thoáng. Sinh hoạt tôn giáo cũng trở nên bình thường, trang
nghiêm, sốt sắng hơn.
Nhất là
có nhiều sinh hoạt tích cực diễn ra trong Năm Thánh Thể : học hỏi về Bí tích
Thánh Thể, tổ chức Thánh lễ, Chầu Mình Thánh Chúa, rước kiệu….mang lại lòng sốt
sắng cho giáo dân và cũng đem lại sự mộ mến cho bao người thiện chí. Theo gương
tấm bánh được chia sẻ, người Công giáo quyết tâm cao trong việc thực thi bác ái
: chia sẻ cơm áo, gạo tiền, tình thương, cảm thông, thăm viếng, ủi an, khích lệ
làm cho những người khốân khổ cảm thấy bớt bất hạnh hơn.
Qua báo
cáo tổng kết tình hình 25 Giáo phận trong năm qua, mọi người cảm nhận sức sống
trào dâng của Giáo hội Việt Nam, đặc biệt trong Năm Thánh Thể. Đúng như Đức
Hồng y Tổng trưởng Thánh bộ Truyền giảng Phúc Âm đã nhận xét: “Giáo hội Việt
Nam mặc dù còn gặp nhiều khó khăn và thử thách, nhưng là một Giáo hội năng động
và chủ động.”
Sau đó
các Ủy ban trực thuộc Hội đồng Giám mục nối tiếp nhau báo cáo những sinh hoạt
trong năm qua và những dự kiến trong năm tới. Sau phần trình bày của mỗi Ủy
ban, các Đức cha đã góp rất nhiều ý kiến xây dựng.
Ủy ban
Phụng tự và Nghệ thuật thánh cho biết bản dịch tiếng Việt phần nghi thức thánh
lễ đã được Bộ Phụng tự và Kỷ luật Bí tích phê chuẩn. Ủy ban cũng đã soạn thảo
và mong sớm hoàn chỉnh tập tài liệu hướng dẫn về nghệ thuật thánh dựa trên các
quy định của Giáo luật và phụng vụ.
Ủy ban
Thánh nhạc cho thấy tiềm năng phong phú của nền thánh nhạc Việt Nam với rất
nhiều bài thánh ca do các nhạc sĩ Công giáo sáng tác.
Ủy ban Loan báo Tin Mừng đã biên dịch tài liệu
họp Liên Hội đồng Giám mục Á Châu về truyền giáo năm 2006, cuốn “Từ điển Truyền
giáo”, cuốn “Những Vạch Mốc cho sứ vụ Kitô giáo”.
Ủy ban
Bác ái Xã hội nói về công tác cứu trợ thiên tai bão lụt hạn hán nhất là nạn
nhân động đất, sóng thần ở Đông Nam Á vừa qua. Ủy ban lưu ý việc đào tạo nhân
sự cho các Giáo phận.
Ủy ban
Giáo lý và Đức tin đã hiệu đính xong quyển Giáo lý Hội Thánh Toàn cầu sau ba
năm làm việc chung. Ủy ban sẽ dịch sớm nhất cuốn Toát Yếu Giáo lý dưới hình
thức hỏi thưa để làm nền tảng quy chiếu cho việc soạn các sách giáo lý trong
các giáo phận.
Ủy ban
Giáo sĩ và Chủng sinh đã thống kê số chủng sinh niên khoá 2004-2005 trong 6 Đại
Chủng Viện là 928 thầy.
Ủy ban
Văn hoá cho biết trong tháng 10 sẽ thực hiện một chuyến đi tìm di tích các
Thánh Tử Đạo Việt Nam, và xin các Giáo phận cho biết địa chỉ và sinh hoạt liên
quan đến đức tin và văn hoá để có thể giới thiệu trong một tập sách của Hội
đồng Toà Thánh về Văn hoá.
Ủy ban
Tu sĩ trình bày về Đại hội Ủy ban Tu sĩ thuộc Liên Hội đồng Giám mục Á Châu tổ
chức lần đầu tiên ở Thái Lan với đề tài vai trò của người tu sĩ trong việc xây
dựng Giáo hội địa phương tại Á Châu.
Ủy ban Giáo dân tường trình về việc phái đoàn
Việt nam tham dự Đại hội Quốc tế Giới trẻ tháng 8 tại Đức vừa qua với ước mong
sẽ tổ chức được một đại hội toàn quốc cho giới trẻ Việt Nam.
Hội Thừa
Sai Việt Nam được phục hồi sinh hoạt nội bộ từ năm 1999 vẫn tiếp tục cổ vũ ơn
gọi, đào tạo nhân sự, hình thành những cơ chế tổ chức và sinh hoạt cho phù hợp
với hoàn cảnh và môi trường sống. Hội đồng Giám mục sẽ chính thức đăng ký theo
thể thức hiện hành để Hội Thừa Sai sinh hoạt bình thường.
Sau phần
báo cáo sống động và phong phú của 9 Ủy ban và của Giám mục đặc trách Hội Thừa
Sai là phần báo cáo về các hội nghị và công tác ở nước ngoài trong năm qua.
Đức Giám
mục chủ tịch Ủy ban Giáo lý và Đức Tin trình bày về Đại hội Kinh Thánh Châu Á
và Châu Đại Dương (14 -18/02/2005) và khoá làm việc của Liên hiệp Kinh Thánh
Đông Nam Á (19 - 21/02/2005) do Liên Hiệp Kinh Thánh Thế Giới (CBF) phối hợp
với liên hiệp các Hội Đồng Giám mục Á Châu (FABC) tổ chức tại Philippines với
chủ đề : “Lời Thiên Chúa: Niềm Hy vọng sống động và nền Hoà bình bền vững”.
Đức Giám
mục Chủ tịch HĐGM nói về Hội nghị do Văn phòng Đại kết và Liên tôn (OEIA) của
Liên Hội đồng Giám mục Á châu (FABC) tổ chức tại Pattaya, Thái Lan từ 1 -
6/8/2005 về đề tài : “Nhữõng thách đố cho sự hợp nhất Kitô Giáo”. Nội dung của
Hội nghị tập trung vào những tương quan với những giáo hội và cộng đoàn tín hữu
bấy lâu nay chưa tham gia vào những hoạt động Đại kết. Hội nghị kết thúc bằng
việc nhắc lại một gợi ý của ĐTC Gioan Phaolô II: sự hoán cải nội tâm là cần
thiết nếu chúng ta muốn đi ra để đến với người khác.
Đức Giám
mục Hải Phòng trình bày về Khoá họp Đại Kết nhân dịp kỷ niệm 40 năm công bố sắc
lệnh Unitatis Redintegratio, từ 11 - 13/11/2004 do Hội đồng Toà Thánh cổ vũ sự
hợp nhất các tín hữu Kitô tổ chức tại Rôma.
Hội nghị
cũng nghe báo cáo về việc Văn phòng Truyền thông xã hội trực thuộc Liên Hội
đồng Giám mục Châu Á đã tổ chức Hội nghị Giám mục về Các Tổ chức Truyền thông
xã hội lần thứ 5, từ 22 - 27/11/2004 tại Bali, Indonesia với chủ đề “Đối thoại
Liên tôn như một sự truyền thông”.
Hội nghị
đã dành nhiều thời gian để cùng đọc lại và hoàn chỉnh Thư Mục vụ “Sống Lời
Chúa” nhân kỷ niệm 40 năm Hiến Chế Tín lý của Công đồng Vatican II về Mặc Khải.
Với thư Mục vụ này, HĐGM muốn ôn lại giáo huấn của Công đồng về Lời Chúa và
cùng suy nghĩ về những phương cách sống Lời Chúa trong hoàn cảnh cụ thể của
Giáo hội Việt Nam hôm nay.
Hội nghị
cũng chọn đề tài cho Thư Mục vụ năm tới là : “Sống đạo trong xã hội hôm nay”.
Giáo tỉnh Huế chịu trách nhiệm soạn thảo thư này với sự cộng tác của các Giáo
phận khác. Địa điểm họp Hội nghị năm 2006 dự kiến tại Huế.
Năm nay
kỷ niệm 45 năm thành lập HĐGM VN, Hội nghị đã dâng lễ tạ ơn vào sáng 9/9/2005
để cầu nguyện cho Giáo hội Việt Nam luôn vững tin vào ơn phù trợ của Chúa và Mẹ
Maria trong mọi hoàn cảnh.
Như mọi
năm, Văn phòng Thư ký báo cáo về cuốn Niên Giám, về bản tin Hiệp Thông.
Trong
bữa ăn trưa cuối cùng, ĐHY TGM giáo phận TP. HCM đã thay mặt HĐGM nói lời cám
ơn sâu xa đối với Đức cha Chính và Đức cha Phụ tá Giáo phận Xuân Lộc, cha Giám
đốc Đền Thánh Đức Mẹ Bãi Dâu cùng các thầy và các nữ tu dòng Thánh Phaolô đã
vui vẻ phục vụ suốt tuần lễ vừa qua.
Lúc
16g00 ngày 9/9/2005, các thành viên của Hội nghị đã vào Nhà Nguyện để cùng nhau
tạ ơn Chúa qua giờ Chầu Thánh Thể. Các thành viên Hội nghị hết lòng cám ơn mọi
thành phần Dân Chúa đã cầu nguyện cho Hội nghị được tốt đẹp như lòng Chúa mong
ước.
Xin
Thiên Chúa trả công bội hậu cho mọi người và ban ơn soi sáng để mọi người biến
những nghị quyết của Hội nghị thành những biểu hiện đức tin và lòng mến trong
cuộc sống chứng nhân của mình.
Đền Thánh Đức Mẹ Bãi Dâu, Vũng Tàu
Ngày
9/9/2005
Giám
mục Phêrô Nguyễn Soạn
Tổng
Thư ký HĐGM VN