MÔI TRƯỜNG MỚI
Lm Giuse Nguyễn hưng Lợi, DCCT
Đáp lại lời kêu gọi của Đức Gioan-Phaolô II
:”Hãy ra khơi”, TMV 2003 khuyến khích các tín hữu : “Hãy mạnh dạn đến với những
môi trường mới” (số 8).
MẢNH ĐẤT ĐÃ ĐƯỢC GIEO TRỒNG:
Sau nhiều năm mong đợi, Thiên Chúa đã sai Con
của Người sinh ra bởi một người nữ do quyền năng của Chúa Thánh Thần và người
ấy là Maria đã đản sinh Chúa Giêsu tại Bêlem, thuộc nước Do Thái. Đây là một
dân được Chúa tuyển chọn, nhưng khi Chúa Giêsu được sinh ra tại đất nước họ, họ
đã không nhận ra Ngài và không đón nhận Ngài như thánh sử Gioan đã viết: “
Người đã đến nhà mình, nhưng người nhà chẳng chịu đón nhận”( Ga 1, 11 ). Nhưng
dù nhiều người không tiếp rước, không nhận biết Chúa, Chúa Giêsu đã thực hiện ý
định của Thiên Chúa Cha. Ngài đã bắt đầu khai mạc sứ mạng công khai của mình là
giới thiệu nước trời, kêu mời nhân loại: “ Sám hối và tin vào Tin Mừng “( Mc 1,
14-15 ). Ngài kết nạp các môn đệ để các môn đệ cùng đi rao giảng với Ngài. Rõ
ràng mảnh đất Do Thái đã được tung vãi Tin Mừng và Phúc âm vẫn thuật lại rằng:
“ Chúa Giêsu rảo khắp các làng mạc, đi khắp mọi nơi để loan báo nước Thiên Chúa”.
Như thế, các mảnh đất như Giuđêa, Galilêa, PalestinaD, Giêrusalem và nhiều nơi
khác nữa đã được Chúa Giêsu và đặc biệt là các môn đệ gieo Tin Mừng, loan báo
nước trời sau khi Chúa Giêsu chết, phục sinh, về trời, sai Thánh Thần xuống.
Tin Mừng đã tới nhiều nơi trên thế giới: đó là những mảnh đã được đón nhận Lời
của Chúa. Những mảnh đất có lúc phì nhiêu, sinh hoa kết quả tươi tốt, nhưng
cũng có lúc, có nơi bị khựng lại vì đất cằn cỗi, thiếu điều kiện sinh sôi nẩy
nở, con người có lúc như bịt tai lại không chịu lắng nghe và đón nhận Lời rao
giảng. Do đó, văn kiện Evangelii nuntiandi, thường nói tới việc” tái loan báo Tin Mừng” vì nó có liiên
quan tới thách đố mới mà thế giới hôm nay đang đặt ra cho sứ mạng của Giáo Hội
( Gioan Phaolô II, Bước qua ngưỡng cửa Hy Vọng “. Đức Thánh Cha cũng nói Thông điệp Redemptoris missio đề cập tới”
một mùa xuân mới của công việc Phúc âm hóa”. Đây là bản văn đề ra một sự tổng
hợp hiện tại hóa của những nguyên tắc mang sinh khí lại cho việc loan báo Tin
Mừng cho thế giới hôm nay( Có thể chấp sự thách đố của cuộc tái loan báo Tin
Mừng chăng ? Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II ). Thật có lý khi Đức Thánh Cha
Gioan Phaolô II kêu gọi phải tái phúc âm vì các mảnh đất, các nơi đã được nghe
Tin Mừng đang bị lâm nguy bởi vấn đề tục hóa, văn minh không Kitô và nhiều lý
thuyết phản Kitô vv…
HÃY RA ĐI…
Giáo hội làm công việc Phúc âm hóa, Giáo hội
loan báo Chúa Kitô” là Đường, là Sự Thật và là Sự Sống “, là Trung gian độc
nhất giữa Thiên Chúa và con người. Mặc dù những yếu đuối của con người, Giáo
Hội tỏ ra không mệt mỏi trong việc rao giảng Phúc Aâm (Đức Gioan-Phalô II, Bước
qua ngưỡng cửa của Hy Vọng). Đức Thánh Cha viết tiếp:” Mỗi ngày Giáo Hội mỗi
bắt đầu lại cuộc chiến đấu chống lại
tinh thần của thế gian này. Đó không là gì khác ngoài việc chiến đấu để
chiếm được tâm hồn của thế giới. Đúng thế, nếu một đàng Phúc Aâm đã hiện diện
và công cuộc Phúc Aâm hóa vẫn tiếp tục, thì đàng khác sự mạnh mẽ phản lại Phúc
Aâm không bao giờ chịu thua “.
Cho nên, Công đồng Vaticanô II đã nói lên
nguyên lý khi khẳng định:” Giáo Hội có bản tính thừa sai” (TG 2 ). Đức Thánh
Cha Gioan Phaolô II cũng nói:” Giáo Hội sống trong tình trạng thừa sai đời đời
“. Công đồng Vaticanô II trong sắc lệnh
về hoạt động truyền giáo đã viết:” Đến với các dân ngoại, đó là sứ mạng Chúa
trao cho Hội Thánh để trở thành” bí tích cứu rỗi muôn dân”( Hội Thánh, 48).Sứ
mạng của Hội Thánh thật lớn lao và cấp bách vì đâu đâu cũng cần được loan báo
Tin Mừng. Đức Kitô đã chẳng bảo Phêrô rằng” Ra khơi mà thả lưới đánh cá”( Lc 5,
4 ). Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II trong bài giảng ngày 4/4/1987 tại Puerto
Montt, Chilê đã giải thích đoạn Tin Mừng này như sau:” Khi đó, đối với Phêrô,
cái ‘ khơi ‘ ấy chỉ là khối nước của hồ Ghênêsarét. Sau này, dần dần, một chân
trời bao la, bao trùm cho đến tận cùng trái đất, ăn liền với đại dương vô tận
là những mầu nhiệm của Thiên Chúa và với biển cả là các linh hồn đang chờ ơn
cứu rỗi từ Thiên Chúa mới sẽ được vén mở trước mắt các tông đồ - ngư phủ. Những linh hồn kia là những người
nam người nữ có cõi lòng đơn sơ. Họ đặt niềm tin tưởng vào Chúa. Họ chèo lái
trên những biển cả, đôi khi đang bão táp của cụộc đời, kiếm tìm một hải đăng hướng dẫn mình, một niềm hy vọng khả
dĩ mang lại ý nghĩa cho bước đường đời của họ. Đức Kitô, Đấng tạ ơn cha vì
Người đã mạc khải những mầu nhiệm nước trời” cho những kẻ bé mọn”( Mt 11, 25
)kêu gọi chúng ta mở lòng cho sứ điệp của Ngài, vì ‘ sự điên rồ nơi Thiên Chúa
thì khôn ngoan hơn loài người, và sự yếu đuối nơi Thiên Chúa thì mạnh mẽ hơn
loài người ‘( 1 Co 1, 25 ). Từ thế hệ này sang thế hệ kia, những người kế vị
các ngư phủ tông đồ cậy đến cùng một sự khôn ngoan và cùng một sức mạnh ấy của
Thiên Chúa. Những vị đã mang ánh sáng Tin Mừng đến và những kẻ ngày nay đang
mang ánh sáng ấy
HÃY MẠNH DẠN ĐẾN VỚI NHỮNG MÔI TRƯỜNG MỚI
Đến với những môi trường đang cần ánh sáng
Tin Mừng đó là một trong các điểm thư mục vụ Hội Đồng Giám Mục Việt Nam năm
2003 đã đề cập tới.
Trong số 8 này, các Đức Giám Mục Việt Nam đã
kêu gọi dân Chúa tại Việt Nam:” Hãy mạnh dạn đến với những môi trường mới “.
Lời kêu gọi này có tính cách khẩn thiết như
một lệnh truyền của Đức Giêsu phục sinh và như lời của Đức Thánh Cha Gioan
Phaolô II trong sứ điệp kết thúc của cuộc gặp gỡ toàn quốc của Giáo Hội Cuba
năm 1986:” Chúng tôi muốn là một Giáo Hội truyền giáo, lắng nghe ( với một sự
dấn thân được đổi mới ) tiếng của chủ mình kêu gọi mình đến tận cùng trái đất
và sai phái mình đi rao giảng cho mọi người. Một Giáo Hội do sứ mạng của mình,
mở ra với mọi người một cuộc đối thoại” sinh ra trong sự thinh lặng, lớn lên
trên thập giá và diễn tả ra trong niềm vui phục sinh”, trong ý thức rằng Thiên
Chúa llà Cha chung và Chúa mình là người anh phổ quát. Và vững tin rằng” Thần
khí muốn thổi đâu thì thổi “. Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II cũng lập lại lệnh
truyền của Chúa Giêsu sống lại:” Các ngươi hãy đi thâu nạp môn đồ khắp muôn
dân…dạy chúng giữ hết mọi điều Ta đã truyền cho các ngươi”( Mt 28, 19-20 ). Ý
thức về một trách nhiệm lớn lao như thế, anh chị em phải coi là của mình nỗi lo
tông đồ của thánh Phaolô khi Người kêu lên:” Khốn cho tôi nếu tôi không rao
giảng Tin Mừng” ( 1 Co 9, 16 ). Và cũng như vị tông đồ ấy căn dặn, anh chị em
phải rao giảng Lời ‘ lúc thuận cũng như lúc nghịch ‘ ( 2 Tm 4, 1-2 ), hoàn toàn
xác tín về sức mạnh cố hữu của sự thật mà Hội Thánh tuyên xưng từ hai ngàn năm
nay (Diễn từ của Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II tại thủ đô Uraguay ngày
31/3/1987 ). Lời kêu gọi của Đức Thánh Cha Gioan Phaolô II làm vang vọng lệnh
truyền của Chúa phục sinh:” Hãy đi tận cùng thế giới “. Đi tận cùng thế giới, khắp cùng mặt đất có
nghĩa là không chừa chỗ nào, không bỏ sót chỗ nào, chỗ nào cũng phaiû được loan
báo Tin Mừng khi bước chân của các thừa sai có thể đặt chân tới được, dù lúc
thuận hay lúc nghịch. Lệnh truyền của Đức Kitô sống lại và lời kêu gọi của Đức
Thánh Cha Gioan Phaolô II làm sáng tỏ hơn lời mời của các đức Giám Mục Việt
Nam:” Hãy mạnh dạn đến với môi trường mới “, đặc biệt cho châu Á mênh mông và
nhiều nơi ngay tại quê hương Việt Nam mến yêu. Trong tông huấn Giáo Hội tại
châu Á, Đức Cha Gioan Phaolô II viết:” Tại châu Á, quê hương của các tôn giáo
lớn, nơi mà không những nhiều cá nhân mà có khi cả một dân tộc đang khát khao
sự thần thiêng, Giáo Hội được kêu gọi hãy trở thành một Giáo Hội cầu nguyện, và
có đời sống thiêng liêng sâu xa, ngay cả khi phải dấn thân phục vụ những nhu
cầu cấp thiết của con người và xã hội. Mọi Kitô hữu phải sống một linh đạo
truyền giáo đích thực trong việc cầu nguyện và chiêm niệm “. Đức Thánh Cha viết
tiếp:” …Tin Mừng cứu độ chỉ có thể được loan báo một cách thành công tại châu
Á, khi chính các Giám Mục, Giáo Sĩ, Tu Sĩ và Giáo Dân đang rực lửa yêu mến Đức
Kitô và bừng cháy lòng nhiệt thành làm cho Ngài được nhiều người nhận biết hơn,
yêu mến sâu xa hơn và đi theo sát hơn”.
Đến với những môi trường đang cần ánh sáng
Tin Mừng như thư mục vụ 2003 của các Đức giám Mục Việt Nam nói đến là những môi
trường địa lý chưa bao giờ được nghe rao giảng Tin Mừng, những vùng đất chưa in
dấu chân nhà truyền giáo. Đó là những môi trường văn hóa, chính trị, kinh tế,
khoa học, kỹ thuật…Đó là những lãnh vực cần có sự hiện diện của Chúa Kitô,
chứng tá của Hội Thánh và ánh sáng của Tin Mừng ( TMV 2003, số 8 ). Đây là
những vùng, những nơi, những đất nước, những lãnh vực chưa được loan báo, rao
giảng và thấm nhuần Tin Mừng. Tất cả những nơi này, những lãnh vực này, cần
được con người có đức tin, có lửa yêu mến Chúa và lửa rực cháy của Chúa Thánh
Thần, để con người mạnh dạn, can đảm rao giảng, giới thiệu nước trời. Thư mục
vụ kêu gọi người Kitô hữu Việt Nam hãy mạnh dạn đến với tất cả những nơi ấy.
Điều này càng minh chứng hùng hồn lời mở đầu của sắc lệnh về hoạt động truyền
giáo của Giáo Hội trong Hiến Chế:’ Vui mừng và Hy vọng”: Nhưng trong hiện tại,
hoàn cảnh nhân loại đã đổi mới, Giáo Hội là muối đất và ánh sáng thế gian( Mt
5, 13 ) lại càng được khẩn cấp mời gọi cứu vớt và canh tân mọi tạo vật, ngõ hầu
trong Chúa Kitô mọi sự được tu bổ và mọi người được sum họp thành một gia đình
và một dân Chúa( Gaudium et Spes, 1 ). Rồi thư mục vụ 2003 viết tiếp:” Hãy đến
với những con người chưa được nghe rao giảng Tin Mừng, hoặc đã nghe mà chưa
sống Tin Mừng”. Như thế lời của thánh Phaolô lại làm cho ta suy nghĩ hơn nữa:”
Làm sao kêu lên với Đấng mà người ta không tin ? Làm sao tin Đấng mà người ta
không được nghe ? Làm sao mà nghe nếu không có người rao giảng ? Làm sao mà rao
giảng, nếu người ta không được sai đi ? ( Rm 10, 14-15 ). Thư mục vụ 2003 lại
viết tiếp:” Hãy hiện diện trong mọi môi trường của nhân loại, vì không có gì
của con người mà xa lạ với Hội Thánh ( x. Gaudium et Spes 1 ). Hội Thánh phải
loan báo Chúa Kitô trở nên tất cả cho mọi người. Tin Mừng phải hội nhập vào mọi
lãnh vực của con người “( thư mục vụ 2003, số 8 ). Như lời công đồng Vaticanô
II đã dậy trong hiến chế Vui mừng và Hy
vọng, các Đức Giám Mục Việt Nam mời gọi toàn thể dân Chúa tại Việt Nam hãy mạnh
dạn, can đảm như các tông đồ đi loan báo Tin Mừng:” Từ Giêrusalem, đến Giuđa,
Samaria và khắp cùng trái đất”( Cv 1, 8 ; Lc 24, 47tt…). Đặc biệt các Đức Giám
Mục Việt Nam mời gọi các Kitô hữu Việt Nam đáp lời kêu gọi” Ra Khơi “ của Đức
Thánh Cha Gioan Phaolô đi tới các vùng trong châu Á và ngay tại đất nước Việt
Nam để rao giảng Tin Mừng. Phúc Aâm phải được thấm nhuần trong mọi nơi, mọi
lãnh vực, mọi cuộc sống. Trong tông huấn Giáo Hội tại Á Châu, Đức Thánh Cha đã
nói tới một châu Á rộng mênh mông, với dân số đông đảo, với những tín ngưỡng
lớn khác nhau, với những nền văn hóa lâu đời và những thể chế chính trị cũng
khác nhau, nhưng châu Á vẫn sẵn sàng đón nghe Tin Mừng như lời Đức Thánh Cha
Gioan Phaolô II trong Thông Điệp Sứ vụ Đấng Cứu Thế đã viết:” Thiên Chúa đang
mở ra trước mắt Giáo Hội những chân trời của một nhân loại đã sẵn sàng đón nhận
hạt giống Tin Mừng “ và Đức Thánh Cha viết tiếp:” Quang cảnh một chân trời mới,
đầy hứa hẹn ấy, tôi thấy đang thực hiện tại châu Á này, nơi Đức Giêsu đã chào
đời và Kitô giáo được khai sinh “( Tông huấn Giáo Hội tại Á Châu, 9 ).
Đến với những môi trường đang cần ánh sáng
Tin Mừng và hãy mạnh dạn đến những môi trường mới là lời kêu mời và là lệnh
truyền giáo của các Đức Giám Mục Việt Nam cho toàn thể dân Chúa tại Việt Nam.
Với một quê hương hơn 70 triệu dân trong đó chỉ có gần 7 triệu là Kitô hữu,
việc loan báo Tin Mừng là một công việc khẩn trương và thúc bách. Công việc rao
giảng Tin Mừng không chỉ là công việc của các thừa sai, các Giám Mục, các linh
mục, tu sĩ nam nữ mà việc rao giảng Tin Mừng là công việc của toàn thể dân
Chúa. Do đó , trong bài suy niện thứ 9 của Đức hồng y Phanxicô xavie Nguyễn văn
Thuận khi đó còn là Tổng Giám Mục vào tháng 3 năm Thánh 2000 đã giảng cho Giáo
Triều Roma, Ngài nói:” Khi trở thành một với tất cả, khi can đảm xem mỗi người
như là người thân cận, như là người anh em, kể cả khi bề ngoài họ đáng khinh bỉ
nhất hay chính họ là kẻ thù, chúng ta thực thi nội dung nòng cốt của Tin Mừng:
trong thập giá Đức Giêsu, Thiên Chúa tới gần từng người ở xa Ngài và cống hiến
cho họ ơn tha thứ và cứu độ. Do đó rao truyền Tin Mừng không phải là một nhiệm
vụ chỉ được trao phó cho các thừa sai, mà là nòng cốt của cuộc sống Kitô hữu.
Tin Mừng của một Thiên Chúa gần gũi chỉ có thể nhận ra, nếu chúng ta sống gần
gũi với tất cả mọi người” và Đức Hồng Y Thuận viết tiếp:” Nhiệm vụ loan báo Tin
Mừng ngày nay thúc đẩy chúng ta ngồi vào bàn đối thoại để tìm kiếm những điểm
chung, bắt đầu từ trong lòng Giáo Hội, đến anh chị em của các Giáo Hội và các
cộng đoàn tôn giáo khác. Cuộc đối thoại này cũng hướng tới các tôn giáo lớn
khác, và thiết lập các mối dây bằng hữu và cộng tác với cả những người không
tuyên xưng một niềm tin tôn giáo nào, cũng như không loại bỏ những người chống
đối Giáo Hội và bách hại Giáo Hội bằng nhiều cách khác nhau.” Chúng ta tất cả
đều được mời gọi trở thành anh chị em với nhau”, như khẳng định trong hiến chế
Vui Mừng và Hy Vọng( số 9 ).
Thư mục vụ Hội Đồng Giám Mục Việt Nam năm
2003 đã kêu gọi toàn thể dân Chúa tại Việt Nam “ hãy mạnh dạn đến với môi
trường mới “. Mảnh đất quê hương Việt Nam cũng đang cần được loan báo Tin Mừng
vì còn rất nhiều nơi, nhiều chỗ, bước chân của các thừa sai chưa đặt tới, còn
rất nhiều làng, nhiều xóm, dân chúng vẫn chưa được nghe loan báo Tin Mừng. Mọi
chỗ, mọi nơi, dân chúng đang sẵn sàng lắng nghe và đón nhận Tin Mừng. Xin cho
mọi Kitô hữu biết chóng vánh và mau mắn ra đi và ra khơi như Đức Thánh Cha
Gioan Phaolô II kêu gọi.
Đức Hồng Y Thuận cũng xác tín mãnh liệt
rằng:” Thật là một đặc ân đối với tôi vì được tham dự vào công trình vĩ đại
này. Qua cuộc sống và công việc từ nhiều năm nay trong Giáo Triều Roma, tôi
sung sướng chứng kiến nhiều việc kỳ diệu mà Chúa Thánh Thần thực hiện hằng ngày
để đem Tin Mừng tới mọi dân tộc, mọi văn hóa, mọi lối sống”.
Hãy ra khơi, hãy tiếp tục đi đánh cá. Ta hãy
ra khơi nhân danh Chúa ! (Đức Gioan Phaolô II). Ta hãy can đảm, mau mắn đi đến
những môi trường mới, những nơi đang cần ánh sáng Tin Mừng.