Bài Giáo Lý Của ĐTC Phan-xi-cô Trong Buổi Tiếp
Kiến Chung Sáng Thứ Tư Ngày 21.09.2016: Mục
30 – Thương xót như Thiên Chúa Cha (xc. Lc 6,36-38)
Anh chị em thân mến, xin chúc anh chị em
một ngày tốt đẹp!
Chúng ta vừa nghe đoạn trích Tin Mừng
theo Thánh Lu-ca (Lc 6,36-38), mà khẩu hiệu của Năm Thánh ngoại thường này bắt
nguồn từ đó: Thương xót như Thiên Chúa Cha. Nguyên văn của khẩu hiệu ấy là như
sau: „Hãy có Lòng Thương Xót như Cha anh em là Đấng Xót Thương“ (c.
36). Ở đây, vấn đề không phải là khẩu hiệu được nêu ra nhằm tạo sự ấn tượng,
nhưng là một bổn phận sống. Để hiểu thấu đáo những lời đó, chúng ta có thể so
sánh chúng với đoạn song song trong Tin Mừng theo Thánh Mát-thêu, trong đó Chúa
Giê-su nói rằng: „Vậy anh em hãy nên hòa
thiện, như Cha an hem trên trời là Đấng hoàn thiện“ (Mt 5,48). Trong bài giảng
được gọi là Bài Giảng Trên Núi mà nó được công bố với các Mối Phúc, Chúa Giê-su
đã dậy chúng ta rằng, sự hoàn thiện hệ tại ở Tình Yêu, sự kiện toàn tất cả mọi
lề luật. Trong mối liên hệ này, Thánh Lu-ca đã giải thích rằng, sự hoàn hiện
hàm chứa trong Tình Yêu thương xót: trở nên hoàn thiện có nghĩa là trở nên nhân
hậu. Vậy một người thiếu nhân hậu có phải là người hoàn thiện không? Xin thưa rằng
không! Một người thiếu nhân hậu có phải là người tốt không? Xin thưa rằng
không! Tốt lành và trọn hảo đâm rễ sâu vào trong Lòng Thương Xót. Chắc chắn
Thiên Chúa là Đấng trọn lành. Nhưng nếu chúng ta quan sát Ngài như thế thì việc
hướng tới sự trọn lành tuyệt đói đó là điều không thể đối với con người. Nhưng
việc chiêm ngưỡng Thiên Chúa với tư cách là Đấng Nhân Hậu sẽ cho phép chúng ta
nhận thức được tốt hơn về sự trọn lành của Ngài hệ tại ở đâu, và điều ấy sẽ
khích lệ chúng ta trở nên như Ngài, Đấng được lấp đầy bởi Tình Yêu, bởi sự cảm
thông và bởi Lòng Thương Xót.
Nhưng Cha tự hỏi: Những Lời của Chúa
Giê-su có thực tế không? Liệu có thể Yêu như Thiên Chúa yêu và trở nên nhân hậu
như Ngài được không?
Trong khi quan sát lịch sử cứu độ, chúng
ta nhận ra rằng, toàn bộ công cuộc mạc khải của Thiên Chúa là một Tình Yêu trường
kỳ và không ngừng đối với con người: Thiên Chúa giống như một người cha hay một
người mẹ yêu thương con cái mình khôn xiết kể, và tưới đổ Tình Yêu này một cách
ngập tràn trên từng thụ tạo. Cái chết của Chúa Giê-su trên Thập Giá hình thành
nên đỉnh điểm của lịch sử Tình Yêu giữa Thiên Chúa và con người. Tình Yêu ấy vô
cùng to lớn đến độ chỉ có Thiên Chúa mới có thể hiện thực hóa được nó. Công tâm
mà nói thì Tình Yêu của chúng ta trong mối tương qua với Tình Yêu không mức độ
này, luôn luôn là bất toàn. Nhưng nếu Chúa Giê-su yêu cầu chúng ta phải trở nên
nhân hậu như Thiên Chúa Cha, thì Ngài không nghĩ tới mức độ! Ngài yêu cầu các
môn đệ của Ngài hãy trở nên những dấu chỉ, những kênh máng và những nhân chứng
cho Lòng Thương Xót của Ngài.
Giáo hội chỉ có thể trở nên một Bí Tích
cho Lòng Thương Xót của Thiên Chúa trong thế giới, đối với mọi thời đại cũng
như đối với toàn thể nhân loại. Vì thế, bất cứ Ki-tô hữu nào cũng đều được kêu
gọi để trở nên những nhân chứng của Lòng Thương Xót, và điều này sẽ diễn ra
trên đường dẫn tới sự thánh thiện. Chúng ta hãy nghĩ tới tất cả các Thánh đã trở
nên nhân hậu, vì các Ngài đã để cho con tim của mình được lấp đầy bởi Lòng
Thương Xót của Thiên Chúa. Các Ngài đã tạo cho Tình Yêu của Thiên Chúa một hình
tượng, bằng cách là các Ngài tưới gội nó trên vô vàn những nỗi khốn cùng của
nhân loại khổ đau. Dung nhan Chúa Ki-tô đầy nhân hậu bừng sáng lên trong sự nở
rộ ấy của rất nhiều hình thức Đức Ái đối với tha nhân.
Chúng ta sẽ tự hỏi: Đối với các môn đệ,
trở nên nhân hậu có nghĩa là gì? Chúa Giê-su đã giải thích điều này bằng hai động
từ: „tha
thứ“ (Lc 6,37) và „cho đi“ (Lc 6,38).
Ở tuyến đầu tiên, Lòng Thương Xót biểu lộ
trong sự tha thứ: „Anh em đừng xét đoán,
để anh em khỏi bị Thiên Chúa xét đoán. Anh em đừng lên án để anh em khỏi bị
Thiên Chúa lên án. Anh em hãy tha thứ để anh em sẽ được Thiên Chúa thứ tha“
(Lc 6,37). Chúa Giê-su không có dự định lật đổ những hệ thống pháp lý của con
người. Nhưng Ngài nhắc nhớ các môn đệ rằng, người ta phải chấm dứt việc kến án
và những lời lên án hầu có được những mối tương quan huynh muội. Trong thực tế,
sự tha thứ chính là trụ cột gánh mang cuộc sống của các cộng đoàn Ki-tô giáo,
vì tính nhưng không của Tình Yêu tự biểu lộ trong sự tha thứ, mà với Tình Yêu nhưng
không ấy, Thiên Chúa đã yêu thương chúng ta với tư cách là người đầu tiên. Người
Ki-tô hữu phải tha thứ! Nhưng vì lý do nào? Vì họ đã được tha thứ. Tất cả chúng
ta, tức những người đang quy tụ nhau lại tại quảng trường này ngày hôm nay, đều
đã có kinh nghiêm về ơn tha thứ. Không ai trong chúng ta mà lại không cần tới
ơn tha thứ của Thiên Chúa trong cuộc sống mình. Vì chúng ta đã được tha thứ,
nên chúng ta cũng phải trao tặng sự tha thứ. Chúng ta đọc điều này hằng ngày
trong Kinh „Lạy Cha“: „Xin Cha tha tội
cho chúng con; và xin tha nợ cho chúng con như chúng con cũng tha kẻ có nợ
chúng con“. Do đó, chúng ta cần phải tha thứ cho những hành vi độc ác cũng
như cho rất nhiều điều khác, vì chúng ta cũng đã được tha thứ cho tất cả mọi điều
gian ác và tội lỗi mà chúng ta đã phạm. Như vậy, việc tha thứ diễn ra từ một lý
do rất đơn giản: nếu Thiên Chúa đã tha thứ cho tôi thì tại sao tôi lại không
tha thứ cho người khác? Chẳng lẽ tôi lớn hơn Thiên Chúa sao? Trụ cột tha thứ
này sẽ đặt trước mắt chúng ta sự nhưng không của Tình Yêu Thiên Chúa, Đấng đã
yêu thương chúng ta với tư cách là người đầu tiên. Việc xét đoán những anh chị
em đã hành động sai trái cũng như việc kết án họ, chính là một điều vô cùng sai
quấy; không phải vì người ta không muốn nhìn nhận tội lỗi, nhưng vì việc kết án
những tội nhân sẽ phá vỡ mối tương quan huynh đệ giữa chúng ta với người anh chị
em đó, và như thế là xem thường Lòng Thương Xót của Thiên Chúa, Đấng không muốn
khước từ con cái mình. Chúng ta không có quyền kết án những anh chị em đã hành
động sai trái. Chúng ta không đứng trên những người anh chị em đó: Đúng hơn, bổn
phận của chúng ta là tái đem lại phẩm giá cho những người anh chị em đó với tư
cách là con cái của Thiên Chúa Cha, và đồng hành với những anh chị em đó trên
con đường hoán cải của họ.
Chúa Giê-su đã chỉ cho Giáo hội của Ngài
thấy một trụ cột thứ hai: „Cho Đi“. Tha thứ là trụ cột thứ nhất;
cho đi là trụ cột thứ hai. „Anh em hãy
cho để anh em sẽ được Thiên Chúa cho lại. Người sẽ đong cho anh em đấu đủ lượng,
đã dằn, đã lắc và đầy tràn, mà đổ vào vạt áo anh em. Vì anh em đong bằng đấu
nào, thì Thiên Chúa cũng sẽ đong lại cho anh em bằng đấu ấy“ (Lc 6,38).
Thiên Chúa tha thứ cho chúng ta gấp bội so với sự xứng đáng của chúng ta, nhưng
Ngài sẽ còn quảng đại hơn nữa đối với những ai đã thể hiện sự quảng đại trên
dương thế này. Chúa Giê-su đã không nói tới điều gì sẽ diễn ra đối với những kẻ
không biết cho đi, nhưng hình ảnh về „mức
độ“ chính là một sự cảnh báo: Theo mức độ Tình Yêu mà chúng ta trao tặng,
chính chúng ta sẽ quyết định cho mình về việc chúng ta sẽ bị kết án thế nào
cũng như về việc chúng ta sẽ được yêu thương thế nào. Ngay trong suy nghĩ,
chúng ta cũng nhận ra một lô-gích chặt chẽ: người ta đón nhận từ Thiên Chúa với
mức độ nào, thì người ta cũng sẽ trao cho người anh em mình với mức độ đó; và
người ta trao cho người anh em theo mức độ nào, thì người ta cũng sẽ nhận được từ
Thiên Chúa theo mức độ đó!
Tình Yêu luôn nhân hậu, và vì thế, là
con đường duy nhất để bước đi. Tất cả chúng ta đều rất cần phải trở nên nhân hậu
một chút để không nói xấu người khác, không kết án họ, không „bới lông tìm vết“ người khác với sự chỉ
trích, đố kỵ và ghen tương. Chúng ta phải tha thứ, phải nhân hậu, phải sống cuộc
đời mình trong Tình Yêu. Tình Yêu ấy sẽ cho phép các môn đệ của Chúa Giê-su
không đánh mất đi căn tính mà họ đã đón nhận từ Ngài, và nhận ra mình là con
cái của cùng một Thiên Chúa Cha. Trong Tình Yêu mà họ thực hành nơi cuộc sống,
Lòng Xót Thương không cùng sẽ thấy được tiếng vang của mình (xc. 1Cor 13,1-12).
Nhưng chúng ta đừng quên những điều sau đây: Lòng Thương Xót và sự cho đi; Lòng
Thương Xót và sự cho đi. Và như thế, con tim sẽ tự mở ra; nó sẽ mở ra trong
Tình Yêu. Trái lại, sự ích kỷ và sự giận dữ sẽ làm cho con tim bị nhỏ lại, và
làm cho nó trở nên chai cứng như cục đá. Anh chị em thích cái gì? Thích một con
tim bằng đá hay một con tim được lấp đầy bởi Tình Yêu? Nếu anh chị em thích một
con tim được lấp đầy bởi Tình Yêu, thì anh chị em hãy trở nên nhân hậu!
Quảng
trường Thánh Phê-rô, sáng thứ Tư ngày 21 tháng 09 năm 2016
ĐTC
Phan-xi-cô
Lm Đa-minh Thiệu O.Cist – chuyển ngữ