DIỄN
VĂN CỦA ĐỨC PHANXICÔ CHO TỔ CHỨC CENTESIMUS ANNUS – PRO PONTIFICE : HỌC THUYẾT
XÃ HỘI, MỘT KHO TÀNG CỦA TRUYỀN THỐNG GIÁO HỘI
(xuanbichvietnam.net) Tháng Mười 25th,
2021.
Hôm
23/10/2021, trong buổi tiếp kiến các tham dự viên của hội nghị quốc tế của Tổ
chức Centesimus Annus – Pro Pontifice,
được tổ chức tại Vatican từ 21 đến 22 tháng Mười năm 2021, với chủ đề :
“Liên đới, hợp tác và trách nhiệm : những phương thuốc để đấu tranh chống
lại những bất công, bất bình đẳng và loại trừ”, Đức Phanxicô đã kêu gọi “trên
mảnh đất bị ô nhiễm bởi sự thống trị của tài chính, chúng ta cần nhiều hạt
giống nhỏ làm nảy mầm một nền kinh tế công bằng và ích lợi, nhân bản và xứng
đáng với con người”.
Và Đức
Thánh Cha mời gọi thực hiện điều đó bằng cách lấy cảm hứng từ học thuyết xã hội
của Giáo hội, vốn là “một kho tàng của
truyền thống Giáo hội” và cần được vào thực hành.
Ngài
cũng cho thấy ba từ “liên đới, hợp tác, trách nhiệm” là “ba trục của học thuyết xã hội, một học thuyết coi nhân vị,
vốn mở ra cho các mối tương quan, như là đỉnh cao của công trình tạo dựng và là
trung tâm của hoạt động xã hội, kinh tế và chính trị. Với cái nhìn quan tâm đến
con người và nhạy cảm với các năng động lịch sử cụ thể, học thuyết xã hội đóng
góp vào một cái nhìn về thế giới đối lập với cái nhìn của chủ nghĩa cá nhân,
trong chừng mực nó được xây dựng trên sự liên kết giữa con người và có mục đích
là công ích. Và đồng thời, nó đối lập với cái nhìn chủ nghĩa tập thể, mà ngày
nay tái hiện trong một phiên bản mới, được ẩn giấu nơi các dự án hợp thức hóa
kỹ trị”.
Đức
Thánh Cha nêu rõ : “Đây không phải
là một “chuyện chính trị” : học thuyết xã hội bén rễ sâu trong Lời Chúa,
để định hướng các tiến trình thăng tiến con người từ niềm tin vào Thiên Chúa làm
người. Đó là lý do tại sao chúng ta phải tuân theo nó, yêu thích nó và phát
triển nó : một lần nữa chúng ta hãy trở nên say mê học thuyết xã hội, hãy
làm cho nó được biết đến vì đó là một kho tàng của truyền thống Giáo hội !
Chính khi nghiên cứu nó mà anh chị em cũng đã cảm thấy được mời gọi dấn thân
chống lại những bất bình đẳng đang làm tổn thương cách đặc biệt những người
mong manh nhất, và hành động vì một tình huynh đệ thực sự và hiệu quả”. Và đó
là “sứ mạng của học thuyết xã hội”.
Tổ chức
“Centesimus Annus” này lấy lại tựa đề của thông điệp “Centesimus Annus” (Bách
chu niên) của Đức Gioan-Phaolô II, năm 1991, một thông điệp xã hội nhằm kỷ niệm
100 năm ngày thông điệp xã hội đầu tiên ra đời : thông điệp “Rerum novarum” (Tân Sự) của Đức Lêô
XIII, năm 1891.
Dưới đây là diễn văn của Đức Thánh Cha :
Anh chị em thân mến, chào anh chị em !
Tôi vui
mừng được gặp anh chị em trong khuôn khổ hội nghị quốc tế của anh chị em. Cảm
ơn bà Chủ tịch về những lời tốt đẹp của bà – và rõ ràng, như bà vẫn thường làm,
rõ ràng -. Trong những ngày này, anh chị em đã bàn về những chủ đề lớn và quan
trọng : liên đới, hợp tác và trách nhiệm như là phương thuốc cho sự bất
công, bất bình đẳng và loại trừ.
Đó là
những suy tư quan trọng, vào một thời kỳ mà sự thiếu chắc chắn và bấp bênh đánh
dấu cuộc sống của biết bao con người và cộng đồng càng bị nghiêm trọng hơn bởi
một hệ thống kinh tế tiếp tục gạt bỏ mạng sống nhân danh thần tiền bạc, bằng
cách khắc sâu những thái độ tham lam đối với tài nguyên của Trái Đất và nuôi
dưỡng nhiều hình thức bất công. Đối diện với điều đó, chúng ta không thể dửng
dưng. Nhưng câu trả lời cho những bất công và việc bóc lột không chỉ là tố
giác ; trước tiên đó là tích cực cổ võ sự thiện : tố giác sự dữ nhưng
cổ võ sự thiện.
Và về
điều đó, tôi bày tỏ lòng biết ơn đối với anh chị em : đối với các hoạt
động mà anh chị em đang thực hiện, đặc biệt trong lãnh vực giáo dục và
đào tạo, cách riêng trong việc dấn thân tài trợ cho việc học tập và
nghiên cứu đối với giới trẻ về các mô hình phát triển kinh tế và xã hội mới,
được cảm hứng từ học thuyết xã
hội của Giáo hội. Đây là điều quan trọng, chúng ta cần
đến điều đó : trên mảnh đất bị ô nhiễm bởi sự thống trị của tài chính,
chúng ta cần nhiều hạt giống nhỏ làm nảy mầm một nền kinh tế công bằng và ích
lợi, nhân bản và xứng đáng với con người. Chúng ta cần những khả năng trở thành
những thực tại, và những thực tại có thể mang lại hy vọng. Điều đó có nghĩa là
đưa học thuyết xã hội của
Giáo hội vào thực hành.
Tôi lấy
lại từ “sự thống trị của tài chính”. Cách đây bốn năm, một nữ kinh tế gia lớn
đã đến gặp tôi , bà cũng có một công việc trong một chính phủ. Và bà đã nói với
tôi rằng bà từng cố gắng tạo ra cuộc đối thoại giữa kinh tế, chủ nghĩa
nhân văn và đức tin, tôn giáo, và điều đó đã diễn ra tốt đẹp, đó là một cuộc
đối thoại diễn ra tốt đẹp và tiếp tục diễn ra tốt đẹp, trong một nhóm suy tư.
Bà đã nói với tôi : tôi đã tìm kiếm điều tương tự với tài chính, chủ nghĩa
nhân văn và tôn giáo, và chúng tôi thậm chí đã không thể khởi động. Thật thú
vị. Điều đó đã làm cho tôi suy nghĩ. Người phụ nữ này đã khiến tôi cảm thấy
rằng tài chính là thứ gì đó khó chơi, thứ gì đó “lỏng”, “khí” mà kết thúc giống
như một chuỗi thư thánh Antôn [chuỗi thư (hay chuỗi thư thánh Antôn) là một bức
thư (bưu điện hay điện tử) yêu cầu người nhận gởi một bản sao đến từng người
thân của mình hay nếu không gởi, thì một “bất hạnh” sẽ xảy đến với người ấy
(wikipedia, ctcnd)] … Tôi kể cho anh chị em kinh nghiệm này, có lẽ nó có thể
hữu ích cho anh chị em.
Ba từ
mà anh chị em đã chọn – liên
đới, hợp tác và trách nhiệm – biểu thị ba trục
của học thuyết xã hội của
Giáo hội, một học thuyết coi nhân vị, vốn mở ra cho các mối tương quan, như là
đỉnh cao của công trình tạo dựng và là trung tâm của hoạt động xã hội, kinh tế
và chính trị. Với cái nhìn quan tâm đến con người và nhạy cảm với các năng động
lịch sử cụ thể, học thuyết xã hội đóng
góp vào một cái nhìn về thế giới đối lập với cái nhìn của chủ nghĩa cá nhân,
trong chừng mực nó được xây dựng trên sự liên kết giữa con người và có mục đích
là công ích. Và đồng thời, nó đối lập với cái nhìn chủ nghĩa tập thể, mà ngày
nay tái hiện trong một phiên bản mới, được ẩn giấu nơi các dự án hợp thức hóa
kỹ trị.
Nhưng
đây không phải là một “chuyện chính trị” : học thuyết xã hội bén rễ sâu trong Lời
Chúa, để định hướng các tiến trình thăng tiến con người từ niềm tin vào Thiên
Chúa làm người. Đó là lý do tại sao chúng ta phải tuân theo nó, yêu thích nó và
phát triển nó : một lần nữa chúng ta hãy trở nên say mê học thuyết xã hội,
hãy làm cho nó được biết đến vì đó là một kho tàng của truyền thống Giáo
hội ! Chính khi nghiên cứu nó mà anh chị em cũng đã cảm thấy được mời gọi
dấn thân chống lại những bất bình đẳng đang làm tổn thương cách đặc biệt những
người mong manh nhất, và hành động vì một tình huynh đệ thực sự và hiệu quả.
Liên
đới, hợp tác, trách nhiệm : ba từ mà anh chị em đặt ra trong những ngày
này như là những trụ cột của những suy tư của anh chị em và nhắc nhớ chính mầu
nhiệm của Thiên Chúa Ba Ngôi. Thiên Chúa là sự hiệp thông của các ngôi vị và
hướng dẫn chúng ta nhận ra chính mình thông qua sự quảng đại mở ra cho người khác (liên đới), qua việc cộng
tác với người khác (hợp
tác), qua sự cam kết với người
khác (trách nhiệm). Và hướng dẫn chúng ta thực hiện điều
đó trong mọi biểu hiện của đời sốn xã hội, xuyên qua các mối tương quan, lao
động, sự dấn thân dân sự, tương quan với công trình tạo dựng, chính trị :
trong tất cả các lãnh vực, ngày nay hơn bao giờ hết, chúng ta bó buộc phải
chứng tỏ việc quan tâm đến người khác, ra khỏi chính mình, dấn thân cách nhưng
không trong sự phát triển một xã hội công bằng và bình đẳng hơn, trong đó thói
ích kỷ và những lợi ích đảng phái không chiếm ưu thế. Và đồng thời chúng ta
được mời gọi bảo đảm sự tôn trọng nhân vị, sự tự do của nó, bảo vệ phẩm giá bất
khả xâm phạm của nó. Đây là sứ mạng thực hiện học thuyết xã hội của Giáo hội.
Các bạn
thân mến, khi thăng tiến các giá trị và phong cách sống này – chúng ta biết –
chúng ta thường lội ngược dòng, nhưng – chúng ta hãy luôn nhớ – chúng ta không
đơn độc. Thiên Chúa đã trở nên gần gũi với chúng ta. Không phải bằng lời nói,
nhưng bằng sự hiện diện của Ngài : trong Chúa Giêsu, Thiên Chúa đã nhập
thể. Và với Chúa Giêsu, Đấng đã trở nên người Anh của chúng ta, chúng ta nhận
ra nơi mỗi người nam người nữ là một người anh em, chị em. Được sinh động bởi
sự hiệp thông phổ quát này, với tư cách là cộng đồng tín hữu, chúng ta có thể
cộng tác mà không sợ hãi với mỗi người vì thiện ích của mọi người : không
khép kín, không có cái nhìn loại trừ, không thành kiến.
Với tư
cách là Kitô hữu, chúng ta được mời gọi đến một tình yêu không biên giới
và không giới hạn, một dấu chỉ và chứng tá rằng chúng ta có thể vượt qua các
bức tường của sự ích kỷ và lợi ích cá nhân và quốc gia ; vượt lên trên
quyền lực của tiền bạc vốn thường quyết định các nguyên nhân của các dân
tộc ; vượt lên trên các rào chắn ý thức hệ, vốn chia rẽ và khuếch đại lòng
hận thù ; vượt lên trên mọi rào chắn lịch sử và văn hóa và , nhất là, vượt
lên trên sự dửng dưng, nền văn hóa dửng dưng này, bất hạnh thay, đang diễn ra
hàng ngày. Chúng ta đều có thể tất cả là anh chị em, và vì thế chúng ta có thể
và chúng ta phải suy nghĩ và làm việc như là anh chị em của mọi người. Điều đó
có vẻ là một điều không tưởng bất khả thực hiện. Thay vào đó, chúng ta muốn tin
rằng đó là một ước mơ khả thi, vì đó chính là ước mơ của Thiên Chúa duy nhất và
Ba Ngôi. Với sự trợ giúp của Ngài, đó là một ước mơ cũng có thể bắt đầu được
thực hiện trên thế giới này.
Vì thế,
việc xây dựng một thế giới liên đới hơn, công bằng hơn và bình đẳng hơn là một
nhiệm vụ lớn lao. Đối với một tín hữu, đây không phải là điều gì đó thực tế
tách rời với giáo thuyết, nhưng đó là cách thể hiện đức tin, thể hiện lời ca
ngợi Thiên Chúa, Đấng yêu thương con người, yêu thương sự sống. Vâng, anh chị
em thân mến, thiện ích mà anh chị em làm cho mỗi người trên trái đất đều làm
vui lòng Thiên Chúa ở trên trời. Hãy tiếp tục con đường của anh chị em cách can
đảm. Tôi đồng hành với anh chị em trong lời cầu nguyện của tôi và tôi chúc lành
cho anh chị em và sự dấn thân của anh chị em. Và xin đừng quên cầu nguyện cho
tôi. Cảm ơn anh chị em.
——————————-
Tý Linh
chuyển ngữ
(nguồn :
Anita Bourdin, ZENIT ,
hình ảnh: vatican.va)
https://www.vatican.va/content/francesco/fr/events/event.dir.html/content/vaticanevents/fr/2021/10/23/fondazione-centesimusannus.html