Hành trình học hỏi Tin Mừng Gio-an

Hành trình 1

Mặc khải về Con Thiên Chúa

Lời nói có sức mạnh: chúng có thể an ủi hay làm đau lòng; chúng có thể khiến cho một người được hứng khởi nhất hay cũng có thể làm cho một người héo tàn trong tuyệt vọng. Lời nói có thể trống rỗng hoặc đầy ý nghĩa sâu xa. Lời nói cho chúng ta biết điều gì đó về con người nói ra những lời ấy; theo nghĩa này lời nói là phương tiện mặc khải về một người.

Khám phá

Bạn hãy đọc Gio-an 5:19-24.

Những lời của Đức Giê-su cho thấy những gì về Ngài?

................................................................................................................................................

Những điều khám phá

Ki-tô hữu sơ khai đã suy tư về ý nghĩa cuộc sống, cái chết và sự sống lại của Đức Giê-su dưới ánh sáng Cựu Ước. Họ không nhìn Đức Giê-su như một người khởi đầu cho một tôn giáo mới hoặc tạo ra cuộc ly khai khỏi Do-thái giáo và những truyền thống của đạo ấy. Nhưng họ đã hiểu biến cố Ki-tô như là tột điểm của kế hoạch Thiên Chúa muốn cứu rỗi chúng ta. Đức Giê-su là sự thể hiện trọn vẹn những lời Thiên Chúa đã hứa với loài người qua Cựu Ước. Cách suy tư ấy được phản ảnh qua phần giới thiệu của Tin Mừng Gio-an, đoạn Tin Mừng chúng ta thường gọi là Lời tựa (Gio-an 1:1-18).

Trong Sáng Thế 1, lời Chúa đã tạo thành vũ trụ. Lòng nhân lành và tình yêu Thiên Chúa được tỏ ra trước hết qua hành động tạo dựng do lời Chúa. Trong những sách ngôn sứ, các ngài cho thấy ý Chúa muốn người ta phải thi hành cũng như Chúa chờ đợi người ta đáp lại. Tuy nhiên tất cả những lời nói này chưa đủ để thông đạt trọn vẹn về tình yêu lớn lao Thiên Chúa yêu thương chúng ta và Người mong được chúng ta biết về Người và yêu mến Người như thế nào. Chỉ có nơi Đức Giê-su là “Lời” của Thiên Chúa, mặc khải sau cùng về Thiên Chúa và tình yêu của Người mới hoàn toàn được đầy đủ.

Ngay đầu sách Tin Mừng Gio-an, tác giả nói về việc mặc khải sau cùng của Thiên Chúa nơi Đức Giê-su là “Lời,” lời được nhân cách hóa giống như trong sách Khôn Ngoan thuộc Cựu Ước. Trong Gio-an 1:17, Lời là chính Đức Giê-su Ki-tô.

Khám phá

Bạn hãy đọc Lời tựa, Gio-an 1:1-18.

Bạn hãy kể ra năm điều quan trọng bạn biết về Đức Giê-su Ki-tô qua những dòng này.

................................................................................................................................................

Qua Lời tựa, bạn hãy theo dõi hành trình của Lời.

................................................................................................................................................

Hành trình bạn đã khám phá, đó là hành trình của Đức Giê-su Ki-tô được Gio-an trình bày qua suốt sách Tin Mừng của ngài.

Những điều khám phá

Tin Mừng Gio-an không có phần trình thuật về cuộc đời thơ ấu giống như Tin Mừng Mát-thêu và Lu-ca. Nhập thể, tức là việc Thiên Chúa làm người và sống giữa chúng ta, được trình bày trong phần Lời tựa của Gio-an khác với hai sách Tin Mừng kia. “Ngôi Lời đã trở nên người phàm và cư ngụ giữa chúng ta” (1:14). Câu “cư ngụ giữa chúng ta” nhắc đến từ sheken trong Cựu Ước (có nghĩa là nơi ngự của Thiên Chúa hiện diện giữa dân Người).

Vậy tác giả Tin Mừng thứ bốn muốn độc giả hãy hiểu Đức Giê-su chính là sheken, nơi cư ngụ của Thiên Chúa. Thiên Chúa trở nên hiện diện tại thế giới chúng ta trong con người của Đức Giê-su, Đấng liên kết chúng ta với Chúa Cha. Đối với Ki-tô hữu gốc Do-thái, rõ ràng nơi Cực Thánh (tức là Lều Tạm trong Đền Thờ) không còn là nơi Thiên Chúa hiện diện giữa họ nữa. Đức Giê-su đã thay thế cho Lều Tạm của Do-thái để giúp Thiên Chúa đích thân hiện diện với chúng ta. Cho nên Tin Mừng Gio-an mới nhấn mạnh đến thiên tính của Đức Giê-su, mặc dù thánh sử vẫn không quên cho chúng ta thấy Đức Giê-su đồng thời cũng là con người nữa.

Khám phá

Bạn hãy dành một ít phút để chiêm ngưỡng mầu nhiệm cao cả về tình yêu Thiên Chúa yêu thương chúng ta đã được thể hiện rõ ràng khi Đức Giê-su đến. Ngày nay bạn thấy nơi đâu Thiên Chúa hiện diện mật thiết nhất với chúng ta trong Đức Ki-tô Phục sinh?

................................................................................................................................................

Bạn hãy đọc lại Lời tựa và hãy nhận ra những nhịp điệu của đoạn văn.

Khám phá

Bạn hãy đọc lại Lời tựa, bỏ qua những câu 6-8 và 15, để cảm nhận được nét đẹp đượm thi ca của bài thánh ca về Đức Ki-tô đã có từ lâu. Đọc như vậy, ta có thể gần như nắm bắt được niềm vui của Giáo Hội sơ khai đang cử hành phụng tự sau cuộc sống lại và lên trời của Đức Giê-su.

Những điều khám phá

tích cực:

................................................................................................................................................

ý nghĩa:

................................................................................................................................................

Những điều khám phá

Trong Lời tựa của Tin Mừng Gio-an (Gio-an 1:1-18), bạn hãy chú ý là Đức Giê-su được nhắc tới như là “ánh sáng” chiếu soi trong “đêm tối.” Loại ngôn ngữ song đối (sử dụng dấu chỉ diễn tả hai thực tại tiêu cực và tích cực) rất đặc thù trong các tác phẩm của Gio-an, phân biệt trong sách Tin Mừng những người tiếp nhận Đức Giê-su khác với những người chống đối Ngài. Độc giả được kêu gọi hãy thuộc về “ánh sáng” chứ đừng thuộc về “đêm tối”; hãy sống như người “từ trên cao” chứ không phải “từ dưới”; hãy thuộc về “thần khí” chứ đừng thuộc về “xác thịt”; hãy sống như những người của “sự thật” chứ không phải như những người của “gian dối.”

Khám phá

Bạn hãy đọc Gio-an 1:19-34. Cũng đọc Gio-an 3:22-30.

Ông Gio-an Tẩy giả đưa ra lời chứng nào về Đức Giê-su?

................................................................................................................................................

Trong khoảng trống dưới đây, bạn hãy viết ra ba cách thức hiện thời bạn có thể làm chứng cho đức tin vào Đức Giê-su và giáo lý của Ngài. Tiếp đến bạn hãy viết một lời nguyện vắn tắt xin được ơn trung thành và can đảm làm chứng cho căn tính Ki-tô hữu của mình – tức là môn đệ của Đức Ki-tô – qua cách bạn sống và nói năng.

................................................................................................................................................

Lời nguyện:

................................................................................................................................................

Những điều khám phá

Trong Tin Mừng Nhất lãm, Đức Giê-su ca tụng Gio-an Tẩy giả và định nghĩa vai trò của ông giống như vai trò của ngôn sứ Ê-li-a. Theo Ma-la-khi 4:5-6, Ê-li-a cần phải đến trước “ngày của Chúa” là biến cố Thiên Chúa mạnh mẽ can thiệp vào lịch sử để thiết lập Triều đại Thiên Chúa trên mặt đất. Nhưng trong Tin Mừng thứ bốn, Gio-an Tẩy giả không xưng mình là ai ngoài kẻ dọn đường cho Chúa đến. Gio-an 1:6-8 trong Lời tựa thì lại khẳng định vai trò của Gio-an là làm chứng Đức Giê-su là ai. Gio-an làm chứng vai trò của Đức Giê-su là “Chiên Thiên Chúa.” Để hiểu ý nghĩa danh hiệu này, chúng ta phải tìm trong Cựu Ước. Máu con chiên Vượt qua đã cứu dân Ít-ra-en khỏi thần chết trước khi họ lên đường xuất hành ra khỏi Ai-cập (Xuất Hành 12:21-23). Dưới ánh sáng biến cố này, Ki-tô hữu sơ khai đã hiểu Đức Giê-su thay thế cho hy lễ Vượt qua. Máu chiên Vượt qua không còn là sự cứu thoát của họ nữa; nhưng chính máu của Đức Giê-su mới là hy lễ cứu thoát để chuộc tội nhân loại.

Có lẽ khi suy nghĩ về những lời tiên tri trong Cựu Ước, Giáo Hội sơ khai cũng đã hiểu Đức Giê-su là Người Tôi tớ trung thành của Thiên Chúa, và theo ngôn sứ I-sai-a, Ngài đã bị dẫn đi như con chiên vô tội đến lò sát sinh:

“Bị ngược đãi, người cam chịu nhục, chẳng mở miệng kêu ca;

như chiên bị đem đi làm thịt,

như cừu câm nín khi bị xén lông,...

nhưng thực ra, nó đã mang lấy tội muôn người

và can thiệp cho những kẻ tội lỗi.” (I-sai-a 53:7,12)

Trong trình thuật Thương khó của sách Tin Mừng, tác giả ghi rằng việc Phi-la-tô xử án Đức Giê-su đã diễn ra vào lúc trưa (Gio-an 19:13-16). Những ai quen thuộc với nghi lễ Do-thái đều biết rằng đó cũng chính là giờ các tư tế trong Đền Thờ bắt đầu sát tế những con chiên Vượt qua. Con Chiên Thiên Chúa đã bị kết án phải chết. Một lần nữa, Đức Giê-su được liên kết với con chiên hy tế xóa tội chúng ta.

Lời chứng Gio-an Tẩy giả đưa ra thật cách mạng và nguy hiểm. Căn bản lời chứng là ông nói rằng nghi lễ Do-thái không còn cần thiết nữa, vì chính Đức Giê-su chứ không phải con chiên Vượt qua đã xóa tội nhân loại. Hơn nữa, trong phần sau của lời chứng, ông làm chứng rằng Đức Giê-su là Con Thiên Chúa. Tuy nhiên khi các nhà lãnh đạo tôn giáo đòi ông đưa ra những kiểm chứng, thì Gio-an Tẩy giả đã không đưa ra những kiểm chứng cho cá nhân ông; ông không phải là Ê-li-a, cũng không phải là một ngôn sứ Thiên Chúa sai đến. Vai trò của ông là làm cho người ta chú ý tới Đức Giê-su chứ không phải tới ông, và giúp cho người ta ý thức được Đức Giê-su là ai.

Khám phá

Mặc dù có nhiều đoạn Tin Mừng Gio-an khó hiểu, nhưng vẫn quan trọng nếu bạn đọc luôn một lượt tất cả sách Tin Mừng để ý thức về cách Gio-an trình bày cuộc sống, cái chết và sự sống lại của Đức Giê-su. Một vài kỹ thuật sau đây có thể giúp bạn đọc Tin Mừng:

Sách Tin Mừng dài, cho nên cần đọc làm hai đợt: từ chương 1 đến 12 và từ chương 13 đến 21. Nếu bạn đang cùng học hỏi với một nhóm thì các bạn có thể đọc lớn tiếng, mỗi người phụ trách một phần: người kể truyện, dân Do-thái, hoặc những nhân vật khác.
Ghi lại những từ, những câu và những ý tưởng được lập đi lập lại trong suốt sách Tin Mừng. Việc này mất khá nhiều thì giờ, nhưng rất cần thiết để bạn ý thức toàn bộ câu truyện và khác biệt với những sách Tin Mừng kia như thế nào.
Đang khi đọc, hãy luôn đặt câu hỏi trong trí bạn: Theo như Gio-an trình bày, Đức Giê-su là ai?

Ôn lại

Trong Hành trình 1, bạn đã khám phá những điều sau đây:

Giáo Hội sơ khai đã sử dụng Cựu Ước để suy tư về ý nghĩa cuộc sống, cái chết và sự sống lại của Đức Giê-su.
Lời tựa trong Tin Mừng Gio-an giới thiệu câu truyện Đức Giê-su sẽ được thánh sử trình bày như sau: Đức Giê-su đã từ Chúa Cha mà đến và ở lại giữa chúng ta, đã bị chối bỏ và bị giết, và Ngài đã trở về với Chúa Cha trong vinh hiển.
Đức Giê-su được gọi là “Lời” trong Tin Mừng Gio-an, vì Ngài cho chúng ta biết Thiên Chúa là Đấng nào.
Lời tựa có lẽ là một bài thánh ca về Đức Ki-tô đã có từ lâu nay được Gio-an dùng để giới thiệu sách Tin Mừng của ngài.
Gio-an sử dụng lối ngôn ngữ song đối để nhấn mạnh rõ ràng rằng độc giả phải chọn Đức Giê-su và giáo lý của Ngài.
Vai trò của Gio-an Tẩy giả là làm chứng về Đức Giê-su.

Sách đọc thêm

Brown, Raymond E. The Gospel and Epistles of John: A Concise Commentary.

Collegeville, Minn.: The Liturgical Press, 1988.

Kysar, Robert. John: the Maverick Gospel. Atlanta: John Knox

Press, 1976.

Mục Lục
Trở Về Trang Nhà