Hành trình học hỏi Tin Mừng Gio-an

Hành trình 9

Bữa Tiệc Ly

Phần Một: Đức Giê-su rửa chân các môn đệ

Mỗi người và mỗi xứ sở có một cách riêng biểu lộ lòng biết ơn và thán phục người khác. Tôi có người bạn hay gửi cho tôi vào những dịp bất ngờ những tấm thiệp buồn cười tự tay anh làm. Tại Latvia, một trong những cách thông dụng nhất biểu lộ tình yêu hoặc lòng biết ơn là tặng hoa. Người Latvia có câu nói như sau: Nếu có ai sau khi làm việc trên đường về nhà mà phải chọn lựa nên mua hoa hay là mua bánh cho vợ thì tốt hơn nên mua hoa.

Khám phá

Phần sau của Tin Mừng Gio-an thường được gọi là Sách Vinh hiển, bởi vì Lời Chúa trở về với Cha Ngài trong vinh quang qua sự chết và sống lại. Bạn hãy đọc Gio-an 12:20-26. Giờ của Đức Giê-su nghĩa là gì? Nếu cần, bạn có thể coi lại Hành trình 2 để hiểu ý nghĩa.

...........................................................................................................

Hãy giải thích theo ngôn từ của bạn về nghịch lý hạt lúa phải gieo xuống đất và chết đi để sinh bông hạt.

...........................................................................................................

Trong cuốn Symbolism in the Fourth Gospel, Craig Koester phát biểu rằng: “Mọi người sẽ mất đi chính con người và sự sống mình đã lãnh nhận, nhưng những ai mất đi chính mình để phụng sự Đức Ki-tô sẽ ở trong mối quan hệ nảy sinh hoa trái và đem lại cho họ sự sống” (trang 247).

Đâu là một vài cách thức chúng ta mất đi sự sống mình theo ý nghĩa đó?

...........................................................................................................

Bạn hãy đọc Gio-an 13:1-20.

Trong đoạn 13:6-11, khi rửa chân cho các môn đệ, Đức Giê-su hiểu hành vi ấy theo ý nghĩa nào?

...........................................................................................................

Bạn hãy tìm ra một ý nghĩa khác cho hành vi biểu tượng trong 13:12-20.

...........................................................................................................

Những điều khám phá

Hành động Đức Giê-su rửa chân cho các môn đệ trong Bữa Tiệc Ly là một nhắc nhở nữa về cả quyền năng lẫn sự chết của Đức Giê-su. Mặc dù được Chúa Cha ban cho mọi quyền năng (Gio-an 13:3), Ngài vẫn chọn sử dụng quyền năng ấy để thực hiện một hành vi của người tôi tớ và yêu thương cao cả, một hành vi thế gian coi là yếu kém. Chỉ có kẻ nô lệ mới rửa chân người khác, hoặc một người học trò hết lòng mộ mến thầy mới rửa chân cho thầy mình, chứ không bao giờ có chuyện ngược lại.

Hành vi này biểu tượng cho những gì Đức Giê-su sẽ làm cho các môn đệ Ngài qua cái chết của Ngài trên thập giá. Những động từ dùng trong 13:4 (cởi áo ra, lấy khăn mà thắt lưng) cũng là những động từ Đức Giê-su sử dụng trong 10:17-18 khi Ngài nói tới việc Ngài hy sinh (cởi ra) mạng sống và lấy lại mạng sống mình. Như vậy, thánh sử đã móc nối việc rửa chân với cái chết của Đức Giê-su trên thập giá và sau đó là việc Ngài sống lại.

Khi ông Phê-rô phản đối thì Đức Giê-su nhấn mạnh rằng Phê-rô “sẽ chẳng được chung phần với” Ngài nếu Ngài không rửa chân cho ông. Nói khác đi, nếu Đức Giê-su không yêu mến và chết cho ông thì ông sẽ không được ở trong mối quan hệ vĩnh cửu với Ngài. Lúc ấy Phê-rô muốn được rửa toàn thân, vì quả thực ông rất mong muốn được sống trong quan hệ đó. Tuy nhiên Đức Giê-su cho thấy hành vi phục vụ này không thể lượng giá được, cũng như chính cái chết của Ngài là một hành vi tận hiến yêu thương không thể nào đo lường được.

Rửa chân không chỉ là một biểu tượng cho việc Đức Giê-su tận hiến mạng sống mình trên thập giá mà thôi, nhưng còn biểu tượng cho hiệu quả rửa sạch tội lỗi chúng ta do sự chết của Ngài. Trong thần học của Gio-an, tội lỗi là thái độ bất hòa thù nghịch với Thiên Chúa; chính cái chết của Đức Giê-su đã xóa đi hoặc rửa sạch mối bất hòa này.

“Tôi tớ không lớn hơn chủ nhà” (13:16); như vậy Đức Giê-su đã đòi các môn đệ Ngài hãy theo gương Ngài mà rửa chân cho nhau. Như Đức Giê-su đã tỏ ra lòng yêu mến họ, họ cũng phải tỏ ra lòng yêu mến tha nhân đến độ hoàn toàn hy sinh bản thân.

Theo ý nghĩa biểu tượng của việc rửa chân, những lời vào đề của thánh sử trong 13:1, “Trước lễ Vượt qua...,” sẽ mang ý nghĩa đặc biệt. Những lời này nhắc lại sự kiện máu của con chiên Vượt qua đã cứu dân Ít-ra-en khỏi cái chết thể xác do tay thần chết. Giờ đây Đức Giê-su thay thế con chiên Vượt qua; Ngài hy sinh mạng sống mình vì tội lỗi nhân loại để họ được cứu thoát khỏi sự chết đời đời.

Khám phá

Bạn hãy đọc Gio-an 13:21-30.

Đoạn này cho thấy so sánh hoặc đối chiếu như thế nào với đoạn trước?

...........................................................................................................

Thánh sử có chủ ý nào khi khẳng định “Lúc đó, trời đã tối” (13:30)?

...........................................................................................................

Bạn hãy nhớ lại chủ đề ánh sáng và bóng tối trong sách Tin Mừng này. Ý nghĩa của chúng là gì? (Nếu cần, bạn hãy xem lại Hành trình 1 và 3).

...........................................................................................................

Những điều khám phá

Hành vi yêu thương của Đức Giê-su được biểu tượng do việc rửa chân, đã hoàn toàn đi ngược với việc Ngài báo trước Giu-đa phản bội tình yêu và tình bạn thân thiết trong Gio-an 13:21-30. Thánh sử đã cảnh giác trong 13:2: “Ma quỷ đã gieo vào lòng Giu-đa, con ông Si-mon Ít-ca-ri-ốt, ý định nộp Đức Giê-su.” Giờ đây, tiên báo ấy biến thành sự thật: “Xa-tan liền nhập vào y” (13:27), nghĩa là hắn đã trở thành công cụ của Xa-tan, hiện thân của tội lỗi, sự chết và mọi sự dữ. Môn đệ sa ngã sẽ hành động liên kết với quyền lực của bóng tối.

Nằm là tư thế của những bữa ăn lâu tại Pha-lét-tin vào thế kỷ thứ nhất, thí dụ như bữa ăn lễ Vượt qua. Cử chỉ đưa một miếng bánh cho Giu-đa là dấu hiệu yêu thương dành cho một người bạn đồng bàn. Cử chỉ đó cũng nhắc lại việc chấm rau đắng vào nước chấm haroseth trong bữa ăn Vượt qua. Đức Giê-su mời gọi hắn hãy nghĩ tới những gì Ngài sắp sửa làm. Giu-đa không đáp lại trong tình thương mến, nhưng khi nhận miếng bánh thì hắn đã bỏ đi và đắm mình vào bóng tối. Đức Giê-su đã tuyên bố trước đây (8:12): “Tôi là ánh sáng thế gian. Ai theo tôi, sẽ không phải đi trong bóng tối, nhưng sẽ nhận được ánh sáng đem lại sự sống.” Giu-đa đã tự ý chọn không theo ánh sáng, nhưng muốn đi trong bóng tối.

Việc trình bày Giu-đa là một kẻ phản bội giới thiệu lần thứ nhất cho chúng ta biết lần thứ nhất về “người được Đức Giê-su thương mến” (13:23), hoặc Người Môn đệ được thương mến. Truyền thống coi người này là tác giả sách Tin Mừng Gio-an. Có lẽ ông là một nhân chứng và môn đệ của Đức Giê-su đang khi Ngài còn sống. Ông không bao giờ được nêu tên trong sách Tin Mừng, có thể vì thánh sử muốn độc giả hãy coi “người môn đệ được Đức Giê-su thương mến” như là mẫu người lý tưởng cho lối sống Ki-tô và quan hệ với Đức Giê-su.

Khám phá

Bạn hãy đọc Gio-an 13:31-38.

Vinh hiển Đức Giê-su nói đến trong Gio-an 13:31-32 là gì?

...........................................................................................................

Bạn hãy viết xuống những dòng nào có ý nghĩa đặc biệt đối với bạn.

...........................................................................................................

Bạn hãy đọc Lê-vi 19:18.

So sánh lệnh truyền này với lệnh truyền của Đức Giê-su trong 13:34 như thế nào?

...........................................................................................................

Đâu là thách đố của lệnh truyền này đối với bạn?

...........................................................................................................

Bạn hãy viết một kinh nguyện ngắn, xin ơn biết sống lệnh truyền hãy yêu thương nhau như Đức Giê-su muốn chúng ta sống.

...........................................................................................................

Những điều khám phá

Mặc dù trong Cựu Ước có giới răn hãy yêu thương nhau (Lê-vi 19:8), nhưng chiều kích căn bản khác biệt nơi lệnh truyền của Đức Giê-su là chúng ta phải yêu thương như Đức Giê-su đã yêu thương. Tình yêu của Ngài là căn bản vì Ngài đã yêu thương chúng ta đến nỗi thí mạng sống mình, một hành vi được Đức Giê-su xác định là hành vi yêu thương lớn lao nhất: “Không ai có tình thương lớn hơn tình thương của người hy sinh mạng sống mình cho bạn hữu” (15:13).

Phê-rô tuyên bố mình có thứ tình thương ấy đối với Đức Giê-su; ông sẽ theo Chúa, bất kể hậu quả như thế nào, dù có phải chết với Ngài. Việc Đức Giê-su tiên báo Phê-rô chối Ngài ba lần là một điển hình cho thấy con người muốn một đàng làm một nẻo. Dĩ nhiên Phê-rô sẽ “hy sinh” mạng sống mình vì Đức Giê-su như Đức Giê-su sẽ cho ông biết sau này (21:18). Tuy nhiên điều ấy sẽ chỉ xảy ra sau khi Phê-rô đã ba lần chối rằng ông là môn đệ Đức Giê-su.

Ôn lại

Trong Hành trình 9, bạn đã khám phá những điều sau đây:

· Chúng ta gọi chương 13 đến chương 21 của Tin Mừng Gio-an là Sách Vinh hiển, vì chính qua sự chết và sống lại, Đức Giê-su mới được vinh hiển.

· Rửa chân là biểu tượng hành vi hy sinh lớn lao nhất của Đức Giê-su trên thập giá, đồng thời cũng là biểu tượng nói lên hiệu quả cái chết của Ngài xóa bỏ sự thù nghịch của loài người với Thiên Chúa.

· Trong thần học của Gio-an, tội lỗi là sự thù nghịch trong mối quan hệ giữa người ta với Thiên Chúa.

· Hành động Giu-đa đi vào đêm tối biểu tượng cho việc hắn tự ý chọn tẩy chay ánh sáng và ôm lấy bóng tối của Xa-tan.

· Khi Đức Giê-su đưa cho Giu-đa miếng bánh, đó là hành vi của tình bạn.

· Những gì làm cho lệnh truyền của Đức Giê-su “mới mẻ”, đó là Ngài bảo các môn đệ Ngài hãy yêu thương như Ngài đã yêu thương chúng ta, tức là Ngài đã hy sinh mạng sống mình vì chúng ta.

Sách đọc thêm

Eller, Vernar. The Beloved Disciple: His Name, His Story, His Thought. Grand

Rapids, Mich.: Wm. B. Eerdmans, 1987.

Koester, Craig R. Symbolism in the Fourth Gospel: Meaning, Mystery, Community.

Minneapolis: Fortress Press, 1995.