Làm
môn đệ theo Tin Mừng Lu-ca
Phần
thứ nhất: Sứ mệnh và những điều kiện đòi
hỏi
Trong thời Đức Giê-su, không có gì lạ khi một người bỏ gia đình bạn
bè để đi theo một người lãnh đạo nổi tiếng.
Môn đệ gắn bó với một người làm cố vấn cho họ để hướng dẫn họ tập luyện
một lối sống đặc biệt.
Khám phá
Đức Giê-su không đề xướng việc tập luyện làm môn đệ, nhưng Ngài lại
mời gọi các môn đệ hãy theo lối sống của Ngài.
Trong Tin Mừng Lu-ca, môn đệ được kêu gọi theo Đức Giê-su trong hành
trình đến với Thiên Chúa.
Bạn hãy đọc Lu-ca
5:1-11.
Trong đoạn thuật kêu
gọi Phê-rô và các con ông Dê-bê-đê, bạn hãy viết xuống việc đáp trả của các môn
đệ trước lời gọi của Đức Giê-su.
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
Những điều khám phá
Lời đáp trả của các môn đệ có thể kể ra như sau:
·
Phê-rô thú nhận tình trạng tội lỗi của ông (5:8).
·
Họ (Phê-rô, Gia-cô-bê, Gio-an) bỏ mọi sự để theo Chúa (5:11).
Khám phá
Bạn hãy đọc Lu-ca 5:27-28.
Cũng giống như lần
đầu Chúa gọi Phê-rô, ông Lê-vi muốn bỏ mọi sự (5:28).
Việc đáp trả của các
môn đệ “bỏ mọi sự” được nhắc lại trong Lu-ca 9:57-62.
Khám phá
Bạn hãy đọc Lu-ca 9:57-62.
Bản dịch New
American Bible đặt tiêu đề cho đoạn này là “Những điều kiện làm tông
đồ.” (Bản dịch Tân Ước của Nhóm Phiên
dịch các Giờ Kinh Phụng vụ đặt tiêu đề là “Đức Giê-su đòi hỏi môn đệ phải bỏ
mọi sự”). Điểm chính của đoạn này không
phải chỉ là từ giã bạn bè và gia đình.
Nhưng đoạn này còn giải thích lý do tại sao bỏ lại những gì người ta
biết để theo một con đường mới. Con
đường mới này trình bày một sứ mệnh – một hướng đi mới – là sứ mệnh hoàn toàn
khác với sứ mệnh trước khi được kêu gọi.
Khám phá
Lời “mà còn ngoái lại đằng sau” (9:62) là lời khiển trách vì để cho
mình bị quá khứ lôi cuốn. Điều này có
căn rễ trong câu truyện Cựu Ước về biến cố Xuất hành. Sau khi dân Ít-ra-en đã được giải thoát khỏi
ách nô lệ và trên đường đi đến Đất hứa, họ bắt đầu kêu trách về hoàn cảnh mới
của họ. Họ ước có được “những nồi thịt
bên Ai-cập”, là điều biểu tượng cho việc họ lại muốn làm nô lệ và sống dưới ách
thống trị của vua Pha-ra-ô (Xuất Hành 16:3).
Những điều khám phá
Suy nghĩ về sự liên quan giữa lời khiển trách trong Cựu Ước là đừng
ngoái lại với việc Phê-rô nhìn nhận mình tội lỗi, Lu-ca trình bày khởi đầu
những đặc tính làm môn đệ.
·
Làm môn đệ là lời kêu gọi một cá nhân. Lời kêu gọi này đơn thuần là một hồng
ân. Cũng như dân Ít-ra-en, ông Phê-rô đã
được Thiên Chúa tuyển chọn chứ ông đã chẳng làm gì để đáng được Chúa kêu gọi.
·
Làm môn đệ là lời kêu gọi đi từ cái biết đến cái không biết. Phê-rô biết rõ thế nào là một người làm nghề
lưới cá. Nhưng ông lại không ý thức được
làm môn đệ Đức Ki-tô nghĩa là gì. Dân
Ít-ra-en biết rõ tình trạng làm nô lệ cho vua Pha-ra-ô, nhưng họ lại chẳng ý
thức được những gì đang chờ đợi họ trong vùng Đất hứa. Đi tới cái gì mình không biết luôn luôn là
điều sợ hãi; các môn đệ phải chống lại
cám dỗ muốn quay lại con đường trước kia, nhất là khi họ ý thức đời sống quá
khứ của họ đầy tội lỗi.
Khám phá
Bạn hãy đọc Lu-ca 8:19-21.
Trong khoảng trống
dưới đây, bạn hãy viết xuống những gì đã học được qua đoạn Tin Mừng trên.
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
Những điều khám phá
Môn đệ đích thực đó là người nghe lời Chúa và thực hành (8:21).
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
Khám phá
Lời Chúa để người môn đệ lắng nghe được Lu-ca trình bày trong “Bài
giảng Khai mạc” (Lu-ca 6:20-26). Bài
giảng của Đức Ki-tô song song với bài giảng của ông Mô-sê khi ông đem Mười Giới
răn xuống cho dân chúng (Xuất Hành 20).
Đức Giê-su đã kêu gọi các môn đệ (tượng trưng cho It-ra-en mới) và sẵn
sàng ban cho họ lời Chúa.
Bạn hãy đọc Lu-ca
6:20-26.
Trong khoảng trống
dưới đây, bạn hãy viết xuống bạn hiểu gì về bốn mối phúc và bốn mối họa do Tin
Mừng Lu-ca trình bày.
Phúc cho anh em là những kẻ nghèo khó...
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
Phúc cho anh em là những kẻ bây giờ đang phải đói...
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
Phúc cho anh em là những kẻ bây giờ đang phải khóc...
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
Phúc cho những ai bị oán ghét...
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
Khốn cho những kẻ giàu có...
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
Khốn cho những kẻ đang được no nê...
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
Khốn cho những kẻ đang được vui cười...
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
Khốn cho những kẻ đang được ca tụng...
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
Những điều khám phá
So sánh những tóm tắt của bạn với những tóm tắt của tôi.
Phúc cho anh em
là những kẻ nghèo khó... Ưu tư của
Lu-ca là những người bị kỳ thị vì thiếu thốn vật chất và sống trong sự đe dọa
của chính quyền. Hoàn cảnh sống ấy không
cho người ta quyền để định đoạt số phận của họ.
Hiểu như thế, người nghèo khó ý thức mình lệ thuộc vào Thiên Chúa chứ
không phải vào vật chất. Chính Thiên
Chúa là Đấng tạo dựng con người và ban cho họ sự sống. Ý thức được hồng ân cao cả này do Thiên Chúa
ban, người nghèo khó sống khiêm tốn.
Phúc cho anh em
là những kẻ bây giờ đang phải đói...
Đói hiển nhiên là hậu quả do nghèo khổ.
Tuy nhiên, phải có một nhu cầu căn bản về đồ ăn thức uống. Cho nên mối phúc này đưa ra một điều còn hơn
cả nhu cầu tối thiểu về đồ ăn thức uống, đó là ước muốn được thỏa mãn cơn đói
khát Thiên Chúa.
Phúc cho anh em
là những kẻ bây giờ đang phải khóc...
Bạn phải ý thức rằng cuộc sống của người môn đệ là cuộc sống khổ
đau. Người môn đệ cũng ý thức rằng đời
sống của họ trước đây có lẽ không luôn luôn được đầy tràn Thiên Chúa. Vì trong quá khứ, mối quan hệ với Thiên Chúa
không phải là điều quan trọng đối với họ, cho nên người môn đệ thấy hối hận.
Phúc cho những ai
bị oán ghét... Đặt Thiên Chúa làm
trọng tâm cuộc sống là việc tiến đến chân lý và xa rời tội lỗi cùng sự dữ. Những kẻ thích sống phóng túng sẽ ghét người
môn đệ vì họ sống theo như Chúa muốn. Do
đó, chúng sẽ làm đủ cách để tiêu diệt người môn đệ.
Khốn cho những kẻ
giàu có... Đó là lời cảnh cáo những
kẻ tạo ra các hệ thống và hoàn cảnh để giam hãm người khác, đồng thời cũng là
lời cảnh cáo sâu xa hơn gửi đến những ai không đặt Thiên Chúa làm trung tâm của
tâm hồn họ.
Khốn cho những kẻ
đang được no nê... Đó là lời cảnh
cáo những kẻ tin cậy vào của cải vật chất và không muốn cho mình được đầy tràn
Thiên Chúa.
Khốn cho những kẻ
đang được vui cười... Đó là lời cảnh
cáo những kẻ không chịu làm gì để tiếp tục sống mối quan hệ với Thiên Chúa.
Khốn cho những kẻ
đang được ca tụng... Đó là lời cảnh
cáo những ai chỉ muốn tránh né lời Chúa và từ chối để cho sứ điệp Tin Mừng thay
đổi họ.
Khám phá
Lu-ca cho chúng ta thêm những suy tư về lắng nghe và thực hành lời
Chúa trong chương 6. Ngài sẽ đưa ra một
số những tư tưởng này trong những đoạn Tin Mừng tiếp theo, và chúng ta sẽ học
hỏi về những tư tưởng này trong những Hành trình tới. Giờ đây, có lẽ tốt hơn bạn nên đọc phần còn
lại của chương 6 trong tư thế suy niệm.
Trước khi đọc đoạn Tin Mừng này, bạn hãy áp dụng những kỹ thuật sau đây:
·
Đặt mình trong tư thế thoải mái, sách Kinh Thánh để trên lòng.
·
Đọc lớn tiếng và máy môi.
·
Đọc chậm, ngưng lại sau những tư tưởng và ý nghĩ khiến bạn cảm
động.
·
Đừng quan tâm nếu bạn không đọc hết được một lúc. Bạn có thể trở lại đoạn này để suy niệm và
cầu nguyện vào lúc khác.
Bạn hãy đọc Lu-ca 6:27-49.
Theo những kỹ thuật vừa kể ở trên.
Khám phá
Tin Mừng Lu-ca cảnh giác người đọc phải coi chừng những nguy hiểm
của giàu sang. Do đó, chúng ta cần phải
làm sảng tỏ cách hiểu của Lu-ca về sự nghèo khó và “bỏ lại mọi sự” nghĩa là gì.
Bạn hãy đọc Lu-ca
12:13-21; 32-34.
Điều khó khăn của
nhà phú hộ thu góp mùa màng không phải là sự thịnh vượng. Nhưng điểm khó khăn là ông ta tự mãn khi tin
rằng giờ đây ông có thể ăn chơi thoải mái vì đã tích trữ của cải (12:19). Ông ta thật dại khờ vì giàu sang dễ dàng mất
đi do cái chết hoặc bị tiêu hủy. Kho
tàng trong tâm hồn ông không phải là lời Chúa, nhưng là của cải (12:34). Câu chuyện nhà phú hộ đã thâu tóm những mối
phúc họa được trình bày trong chương 6.
Khám phá
Tuy nhiên, đối với Lu-ca, vấn đề không phải nguyên sự giàu có, vì
Lu-ca còn trình bày một câu truyện khác nữa về một người giàu có là ông Da-kêu
(19:1-10). Trong câu truyện này, ông
Da-kêu không cậy dựa vào vật chất của cải, nhưng ông sống một đời lương thiện
với người khác. Vì ông Da-kêu ước ao
thực hành lời Chúa, nên “ơn cứu độ đã đến cho nhà này...” (19:9).
Bạn hãy so sánh
Lu-ca 19:1-10 với Lu-ca 18:18-30. Hãy
viết xuống những khác biệt bạn gặp thấy giữa Da-kêu và người thanh niên giàu
có.
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
Những điều khám phá
·
Người thanh niên giàu có có thể kể vanh vách lề luật; còn Da-kêu thì sống lề luật.
·
Người thanh niên giàu có buồn bã (18:23), còn Da-kêu thì đứng thẳng
(19:8).
·
Câu truyện Da-kêu kết thúc với tư tưởng Con Thiên Chúa đến để cứu
thoát. Còn câu truyện người thanh niên
giàu có kết thúc với một bài học nữa về nguy hiểm của giàu sang (18:24-25) và
những lợi ích khi từ bỏ mọi sự (18:29-30).
Khám phá
Lu-ca lại trình bày chủ đề bỏ đi mọi sự. Bài học này là điều người môn đệ không thể bỏ
qua. Thách đố cho người môn đệ là phải
trở nên giống như Da-kêu đã biết đặt của cải giàu sang vào đúng chỗ của nó. Nói cách thật đơn giản, người môn đệ phải đối
diện với câu hỏi khó khăn: Ai là Thiên
Chúa của lòng tôi? Là tham lam, của cải,
vật chất? Hay là Thiên Chúa, Đức Chúa,
Đấng tôi sẽ cùng với Đức Giê-su đến gặp gỡ Người?
Bạn hãy đọc Lu-ca
8:1-3.
Bạn học được gì về
làm môn đệ qua đoạn Tin Mừng này?
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
Những điều khám phá
Đoạn Tin Mừng này đề cao những phụ nữ đã “lấy của cải mình mà giúp
đỡ Đức Giê-su và các môn đệ” (8:3). Làm
môn đệ là phục vụ người khác bằng những hồng ân mình có. Đó là ý thức muốn phục vụ để lời Chúa được
rao giảng.
Làm môn đệ không
phải là lời gọi cá nhân hãy lo cho mình, nhưng lời gọi để phục vụ.
Khám phá
Bạn hãy đọc Lu-ca 10:1-17.
Trong khoảng trống
dưới đây, bạn hãy kể ra những hoàn cảnh và đặc tính của môn đệ và sứ mệnh của
họ.
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
...........................................................................................................
Những điều khám phá
Bạn hãy so sánh với kết quả của tôi.
·
Môn đệ được sai đi cứ hai người một (10:1).
·
Môn đệ được sai đến những nơi thù nghịch (10:3).
·
Môn đệ không nên lỉnh kỉnh mang theo vật dụng tiền bạc(10:4).
·
Môn đệ phải tìm những người nâng đỡ mình (10:6).
·
Môn đệ phải rao giảng lời Chúa (10:9).
·
Môn đệ phải rời những nơi họ không được đón tiếp (10:10-15).
·
Môn đệ được sai đi do Đức Giê-su (10:16).
·
Môn đệ có quyền trên Xa-tan (10:17-19).
·
Môn đệ sẽ được lãnh phần thưởng đích thực (10:20).
Khám phá
Cũng như các thánh sử khác, Lu-ca tiếp tục lưu ý các độc giả đã
chọn con đường làm môn đệ.
Bạn hãy đọc Lu-ca
9:23-27.
Những điều khám phá
Trong lời gọi phục vụ Thiên Chúa và tha nhân, người môn đệ sẽ gặp
phải khó khăn. Đi theo con đường của Đức
Giê-su là sẽ phải đương đầu với khổ nạn và cái chết. Tuy nhiên, điều trớ trêu của khổ nạn này là
cái chết không phải cái chết thiêng liêng, mà là cái chết đem lại sự sống và sự
sống lại.
Ôn lại
Trong Hành trình này, bạn đã khám phá những tư tưởng sau đây về thế
nào là làm môn đệ:
·
Làm môn đệ là được tha thứ tội lỗi và muốn bỏ mọi sự để theo Chúa.
·
Làm môn đệ kêu gọi người ta hãy đi loan báo lời Chúa và đừng ngoái
lại.
·
Các môn đệ biết Thiên Chúa của tâm hồn họ là Đấng nào.
·
Các môn đệ có một sứ mệnh đặc biệt.
·
Các môn đệ được kêu gọi để phục vụ người khác.
·
Làm môn đệ là lời gọi chấp nhận cái chết đem lại sự sống.
Sách đọc thêm
Guinan, Michael. Gospel
Poverty: Witness to the Risen Christ.
Ramsey, N.J.: Paulist Press, 1981.
LaVerdiere, Eugene. Luke. Wilmington, Del.: Michael
Glazier, Inc. 1980.
Schottroff, Luise, and Wolfgang Stegemann. Jesus and the Hope of the Poor.
Maryknoll,
N.Y.: Orbis Books, 1986.