Hành trình 2
Mỗi câu truyện có một đầu đề, hoặc
viết ra hoặc hiểu ngầm. Thường chúng ta biết một câu truyện nhờ đầu đề ấy, thí
dụ truyện Cô bé lọ lem hay Alice in the Wonderland. Hoặc chúng ta
bắt đầu những câu truyện riêng tư, với một đầu đề hiểu ngầm: “Không biết tôi đã
nói với anh câu truyện ngày xe tôi bị chết máy trên xa lộ chưa nhỉ?” Ðầu đề câu
truyện cố gắng lồng trong mấy lời để cho thấy sơ lược câu truyện. Một đầu đề
câu truyện nói lên câu truyện ấy phải có đầu có cuối. Dù nhiều người chúng ta
hiểu câu truyện của Mác-cô là “Tin Mừng theo thánh Mác-cô,” hoặc “Tin Mừng
Mác-cô,” nhưng các học giả Kinh Thánh thì tin rằng đầu đề thực sự của Tin Mừng
Mác-cô được trình bày ngay trong câu đầu tiên của chương 1.
Theo bản
dịch chúng tôi đang sử dụng, Mác-cô 1:1 là:
“Ðây khởi đầu Tin Mừng Ðức
Giê-su Ki-tô, Con Thiên Chúa.”
Vậy
trong khoảng trống dưới đây, bạn hãy viết bạn hiểu thế nào về mỗi từ trong đầu
đề của Tin Mừng Mác-cô:
1) Ðây 2)
khởi đầu
3) Tin
Mừng 4)
Ðức Giê-su
5) Ki-tô 6)
Con Thiên Chúa
Sau đây
là liệt kê sáu từ chủ yếu trong đầu đề Tin Mừng Mác-cô. (Lưu ý đây là một bản dịch chúng ta sử
dụng. Bản dịch nguyên thủy bằng Hy-ngữ
không có động từ khởi đầu và trạng từ đây.)
Ðây. Ðược sử dụng như một trạng từ có nghĩa “tại
nơi đây” hoặc “trong lúc này” hoặc “trong thế giới này.” Mác-cô làm cho bạn chú ý đến từ đây
khi muốn cho bạn biết rằng câu truyện ngài kể bắt đầu vào lúc này và tại thế
giới này.
Khởi đầu. Thì hiện tại của động từ diễn tả tính
cách cấp thời của hành động. Không
phải trong quá khứ (“đã khởi đầu”), cũng không phải trong tương lai (“sẽ khởi
đầu”), nhưng là hiện lúc này. Sử dụng
thì hiện tại là kỹ thuật thường dùng của Mác-cô. Có tất cả 151 lần sử dụng trong sách Tin Mừng, khiến bạn có cảm
tưởng mình đang ở trong chính câu truyện và cảm nghiệm một sự hối thúc hoặc
“không kịp thở” tựa như chạy đua.
Tin Mừng. Từ Tin Mừng hoặc “Phúc Âm” hiểu theo ý nghĩa
trần thế là một điều gì đem lại niềm vui.
Thí dụ: ngày sinh nhật của hoàng đế Augustô đã được công bố như là khởi
đầu cho năm mới và như là “tin mừng” cho toàn thế giới.
Trong Kinh Thánh Do-thái (Cựu Ước), ý
nghĩa của “tin mừng” là khi một sứ giả loan báo sự cứu thoát Ít-ra-en khỏi cuộc
lưu đày. Thí dụ trong Is 52:7-10. Mặc dù chính từ tin mừng không gặp trong
đoạn Kinh Thánh này, nhưng nội dung thì đúng là một “tin mừng” được công bố:
“Ðẹp thay trên đồi núi
bước chân người loan báo tin
vui, công bố bình an,
người loan tin hạnh phúc,
công bố ơn cứu độ
và nói với Xi-on rằng: “Thiên
Chúa ngươi là Vua hiển trị!”
Trong
Mác-cô, từ tin mừng (Hy-ngữ là evangelion) chỉ về Tin Mừng do Ðức Giê-su rao
giảng, đó là Nước Thiên Chúa tới gần.
Ðức
Giê-su. Ðây là tên riêng
của Ðức Giê-su hơn là danh hiệu của Ngài.
Cũng như tên của chúng ta thường mang một ý nghĩa nào đó, thì tên Giê-su
có nghĩa là “đấng cứu thế” hoặc “sự cứu chuộc ở đây” hoặc đúng hơn nữa là “Ðức
Chúa cứu thoát.”
Ki-tô. Ðây là danh hiệu thường đi với tên riêng
Giê-su. Ki-tô có nghĩa là “đấng được
xức dầu.”
Con
Thiên Chúa. Thoáng đọc danh
hiệu này, chúng ta hiểu Ðức Giê-su là người con của Chúa Cha theo ý nghĩa sinh
học. Vấn nạn về từ ngữ này ngầm hiểu
rằng Chúa Cha có trước và trong khoảng thời gian hoặc lịch sử nào đó Chúa Con
mới được tạo dựng. Nhưng niềm tin Thiên Chúa Ba Ngôi dạy chúng ta rằng cả Chúa
Cha lẫn Chúa Con (và Chúa Thánh Thần) đều đã có, đang có và sẽ có.
“Con Thiên Chúa” cũng có thể có nhiều
ý nghĩa. Mác-cô chọn một ý nghĩa đặc
biệt: sử dụng từ này làm đầu đề sách Tin Mừng, Mác-cô muốn chọn ý nghĩa biểu lộ
đức tin. Từ này tuyên xưng niềm tin
rằng Ðức Giê-su liên hệ với Thiên Chúa một cách độc đáo, hoàn toàn hòa nhập vào
Thiên Chúa và thi hành công việc của Thiên Chúa. Qua tất cả sách Tin Mừng, chủ ý của Mác-cô là muốn làm sáng tỏ
danh hiệu này cũng như mối liên hệ giữa Ðức Giê-su với Thiên Chúa. Vì hai danh
hiệu – Con Thiên Chúa và Con Người – rất quan trọng đối với Tin
Mừng Mác-cô, nên bạn sẽ có dịp bàn tới trong một Hành trình khác.
Cách Mác-cô sử dụng những danh hiệu
khác nhau để chỉ về Ðức Giê-su ngay trong phần khởi đầu sách Tin Mừng cho thấy
Ðức Giê-su là ai đối với Mác-cô và độc giả của ngài. Ðức Giê-su là đấng cứu thế, đấng được xức dầu và một đấng như
Thiên Chúa. Thật rõ ràng Mác-cô muốn
giới thiệu với chúng ta Ki-tô học của ngài, nghĩa là một tiểu luận về Ðức Giê-su
Ki-tô là ai đối với Mác-cô và cộng đoàn của ngài.
Trong Hành trình 2, bạn đã khám phá:
·
Mác-cô 1:1 là đầu đề của sách Tin Mừng.
·
Tin Mừng có nghĩa là “tin vui.
·
Tin Mừng Mác-cô đặt người đọc vào biến cố đang diễn tiến.
·
Từ Ðức Giê-su, Ki-tô và Con Thiên Chúa
cho thấy Mác-cô hiểu
Ðức
Giê-su là ai đối với ngài và với cộng đoàn của ngài.
Flanagan,
Neal. Mark, Matthew, and Luke: A Guide to the Gospel Parallels.
Collegeville, Minn.: The Liturgical
Press, 1978.
Spivey,
Robert & D. Moody Smith. Anatomy of the New Testament: A Guide to Its
Structure
and Meaning, 3rd ed. New York: Macmillan Publishing Co., 1982.