CHÚA
NHẬT 2 MÙA VỌNG B
DỌN
ĐƯỜNG CHO CHÚA ĐẾN
+++
A. DẪN NHẬP
Chủ đề Chúa nhật thứ I mùa Vọng là “Hãy
tỉnh thức chờ đợi Chúa đến”. Chúa sẽ đến là một điều chắc chắn, nhưng trước khi
Chúa đến, mọi sự phải được chuẩn bị sẵn sàng.
Ngay từ thế kỷ thứ 6, tiên tri Isaia đã hô hào cho dân chúng hãy sửa đường
cho Chúa đến (bài đọc I). Sau này, Gioan Tẩy giả xuất hiện, cũng tiếp nối sứ vụ
tiền hô ấy, ông cũng khuyên mọi người như Isaia xưa :”Có tiếng hô trong hoang địa : Hãy dọn sẵn con đường của Đức Chúa, sửa lối
cho thẳng để Ngài đi”.
Chuẩn bị đường cho Chúa đến là phải sửa
đường cho thẳng, cho tốt đẹp, sạch sẽ. Theo Gioan Tẩy giả, sửa đường chính là sám
hối, là canh tân cuộc sống của mình để xứng đáng đón nhận Chúa đến trong ngày
Ngài quang lâm và nhất là trong ngày sau hết của đời mình.
B. TÌM HIỂU LỜI CHÚA.
+ Bài đọc 1 : Is 40,1-5.9-11.
Đoạn trích phần thứ hai của sách
Isaia, được gọi là Sách An ủi, cho biết : Thời nô lệ của Israel đã chấm dứt,
Thiên Chúa tha thứ tội lỗi cho dân. Ngày xưa vì đã phản bội Giao ước, đã phản bội
Chúa nên Thiên Chúa đã cho họ bị lưu đầy. Nay dân Chúa đã biết hối lỗi, Thiên
Chúa ân xá cho họ và sẽ đưa họ về quê
cha đất tổ. Việc loan báo này được coi như là loan báo Tin mừng cứu độ.
Ngày xưa, Thiên Chúa đã dẫn cha ông họ
trong sa mạc đề về đất hứa, ngày nay Thiên Chúa cũng dẫn họ qua sa mạc để về lại
quê cha đất tổ. Cuộc xuất hành lần thứ hai này không những chỉ là thời gian thử
thách mà còn là thời gian tinh luyện ,
vì thế, mới có tiếng người hô trong sa mạc
: hãy dọn đường cho Chúa đến.
Không những Thiên Chúa đã giải thoát dân
mà Ngài còn yêu thương họ như mục tử nhân lành chăn dắt đàn chiên mình :”Ngài ẵm chiên con trên cánh tay, ôm ấp chúng
trong lòng và nhẹ tay dẫn dắt những chiên mẹ”.
+ Bài đdọc 2 : 2 Pr 3,3,9-14.
Các Kitô hữu đầu tiên cứ tưởng rằng ngày
Chúa trở lại trần gian sắp đến. Thức lâu chầu mỏi, họ đâm ra chán nản không tha thiết gì đến việc dọn đường cho Chúa.
Nhưng thánh Phêrô cho biết sở dĩ Chúa chậm đến là vì Ngài nhẫn nại, ban thêm thời
gian cho kẻ tội lỗi ăn năn sám hối.
Chúa đã hứa thì Ngài sẽ thực hiện. Chắc
chắn Ngài sẽ đến trong vinh quang để phán xét kẻ sống và kẻ chết, còn ngày giờ
nào thì chưa ai biết. Ngài sẽ đến để đem đến trời mới đất mới, nơi công lý ngự
trị. Còn việc phải làm ngay trong lúc này
là mọi người phải sống thánh thiện để đón chờ Chúa đến :”Trong khi mong đợi ngày đó, anh em phải cố gắng sao cho Ngài thấy anh
em tinh tuyền, không chi đáng trách và sống bình an” (2 Pr 3,14).
+ Bài Tin mừng : Mc
1,1-8.
Đấng Messia mà Cựu ước loan báo chính
là Đức Giêsu, Ngài sẽ đến. Nhưng trước khi Ngài đến cần có người đến trước chuẩn
bị. Đó là Gioan Tẩy giả, ông đến dọn đường cho Ngài. Ông đã chọn nơi cô tịch nơi
hoang địa để thi hành sứ vụ, nhằm tránh xa chốn ồn ào của thành phố, giúp cho lời
nói của ông được người đời nghe rõ hơn và dễ thấm nhập nơi nội tâm con người.
Ông cũng lặp lại lời tiên tri Isaia hô
hào cho dân chúng thực hiện :”Có tiếng người
hô trong hoang địa, hãy dọn đường cho
Chúa đến”. Ông thực sự là tiền hô
rao giảng sự thống hối chờ đợi Chúa đến.
Qua nếp sống gương mẫu của ông, từng đoàn người kéo đến bờ sông Giordan
chịu phép rửa tỏ lòng sám hối để được ơn tha tội.
Theo thánh Gioan, việc dọn đường cho
Chúa là lòng sám hối và lãnh nhận phép thánh tẩy. Ông khuyên tất cả mọi người hãy
từ bỏ con đường tội lỗi mà trở về đường lành, và lúc đó mọi người sẽ xứng đáng
hưởng ơn cứu độ,
C. THỰC HÀNH LỜI CHÚA.
Dọn đường là sám hối.
I. CÔNG VIỆC DỌN ĐƯỜNG.
Ngày nay, kinh tế phát triển
mạnh, giao thông là yếu tố quan trọng trong việc phát triển kinh tế của một nước.
Muốn cho giao thông tốt phải có đường tốt, muốn có đường tốt thì phải sửa chữa
và bảo trì như : đường bộ, đường hàng hải hay đường hàng không. Sửa đường là một
việc thường xuyên phải thực hiện để giao thông được dễ dàng.
1. Có nhiều con đường.
- Con đường vật lý là những con đường làm bằng vật chất mà ta phải xử
dụng hằng ngày để sự giao thông vật chất được dễ dàng. Những con đường này rất
nhiều, rất đa dạng, ở đâu cũng có. Chỗ nào không có đường thì giao thông bị bế
tắc.
- Con đường tinh thần là con đường vô hình trong việc giao lưu giữa
con người với con người . Đây chỉ là con
đường vô hình, siêu vật chất nhưng cũng có lúc bị tắc nghẽn hay bị cắt đứt làm
cho sự giao lưu giữa con người gặp khó khăn ví dụ : hai người ngồi gần kề nhau
mà vẫn thấy nghìn trùng xa cách.
- Con đường thiêng liêng là con đương vô hình , siêu vật chất nối kết
tâm hồn ta với thần linh, nối kết linh hồn ta với Thiên Chúa. Con đường này cũng có khi bị
tắc nghẽn làm cho chúng ta khó liên hệ với Chúa, ví dụ người luôn ở trong tình
trạng phạm tội nhẹ hay ở trong tình trạng ơ hờ lạnh nhạt đối với Chúa. Cũng có
thể con đường này bị cắt đứt trong tình trạng con người phạm tội trọng. làm cho
ta không đến được với Chúa và Chúa không đến với ta.
2. Sửa phẳng con đường
thiêng liêng.
Con đường thiêng liêng của chúng ta cũng
có thể bị tắc nghẽn hay gián đoạn bởi thung lũng, núi đồi, khúc quanh co, đường
lồi lõm. Tình trạng con đường bị tắc nghẽn nhiều hay ít là do từng người, và mỗi
người chúng ta phải sửa chữa để đến với Chúa.
Tâm hồn ta có những hố sâu tham lam muốn chiếm đoạt tất cả,
muốn thu quén tất cả vào túi riêng. Tâm hồn ta có những hố sâu chia rẽ, muốn gây
bất hòa, luôn giận hờn, luôn ghen ghét, luôn nghi kỵ. Tâm hồn ta có những hố sâu
đam mê, miệt mài đuổi theo danh, lợi, thú. Tâm hồn ta có những hố sâu dục vọng
nặng nề thú tính.
Tâm hồn ta có những khúc quanh co của sự dối trá, không thành
thật với Chúa, không thành thật với người khác và không thành thật với chính
mình. Tâm hồn ta có những khúc quanh co của sự trốn tránh bổn phận, của sự giả
hình, của sự thiếu duyệt xét lương tâm.
Tâm hồn ta có những lượn sóng gồ ghề của những lời nói độc ác,
tàn nhẫn. Tâm hồn ta gồ ghề vì thói lười biếng không chịu cố gắng thăng tiến bản
thân. Tâm hồn ta gồ ghề vì những phê
bình chỉ trích thiếu tính cách xây dựng.
Tất cả những ngọn đồi, những vực sâu,
những khúc quanh co, những lượn sóng gồ ghề ấy ngăn Chúa đến với ta. Hãy bạt đi
thói kiêu căng tự mãn.bạt đi thói kiêu hãnh ngang ngạnh. Hãy lấp đi những hố sâu
tham lam, chia rẽ, bất hoà. Hãy lấp đi những hố sâu đam mê, dục vọng. Hãy uốn
thẳng lại những khúc quanh co dối trá. Hãy uốn lại những khúc quanh giả hình. Hãy
uốn lại những khúc quanh mưu mô xảo quyệt. Hãy san phẳng những lượn sóng gồ ghề
độc ác. Hãy san phẳng những sóng gồ ghề nói hành nói xấu. Nên hôm nay, thánh Giaon Tẩy giả mời gọi ta hãy
sửa chữa con đường thiêng liêng cho tốt đẹp để đón Chúa đến.
Muốn có con đường thẳng ngay và bằng phẳng, cần có một tâm hồn chính trực.
Với những ai muốn đón Chúa đến, Gioan Tẩy giả yêu cầu :”Hãy dọn sẵn con đường của Đức Chúa, sửa lối cho thẳng để Người đi”.
Khi đón một nhân vật quan trọng đến vùng nào, người vùng đó phải dọn dẹp
đường cho ngay thẳng, bằng phẳng, sạch đẹp. Cũng vậy, để đón Chúa đến, ta cũng
phải sửa lại những con đường trong tâm hồn ta cho ngay thẳng, bằng phẳng, sạch đẹp
; nghĩa là tâm hồn ta phải luôn ngay thẳng, chính trực, không quanh co, gian dối,
giả hình...
Ngay thẳng là một trong những yếu tố
chính yếu của sự công chính, thánh thiện. Thiết tưởng người Kitô hữu cần phải tạo
cho mình một tư cách ngay thẳng, chính trực, nói gì hay làm gì cũng phải “công minh chính đại”, “đường đường chính chính”, không lén lút,
giấu giếm, không làm ai phải nghi ngờ điều
gì. Tư cách của người Kitô hữu phải là tư cách của một người quân tử, tôn trọng
sự thật, nghĩ thế nào nói thể ấy và nói sao thì làm vậy...
II. DỌN ĐƯỜNG VÀ SÁM
HỐI.
1. Dân Israel đã sám hối.
Bài đọc I cho chúng ta biết : những năm
tháng lưu đầy đã giúp họ hồi tâm lại và nhận thức lý do đưa tới tù đầy đau khổ
là chính tội lỗi của họ (Yr 7,25-28). Từ đó nhóm dậy trong lòng họ những tâm
tình sám hối, dẫn đến quyết định dứt khoát
với tội lỗi. Khi làm như thế là họ sửa sang đường lối trong tâm hồn cho ngay thẳng
để đón tiếp vinh quang Chúa đến.
2. Thánh Gioan Tẩy giả cũng đòi sám hối.
Thánh Gioan rao giảng sự sám hối bằng cách chịu phép rửa để được ơn tha tội. Ngài đòi con người phải sửa đổi tâm hồn, nhưng
ngài không làm cách mạng, ngài không bắt người ta phải thay đổi cuộc sống, thay đổi địa vị xã hội,
cho dù là thu thuế hay binh lính, hai hạng người mà thời bấy giờ bị coi khinh và xem thường. Nhưng Gioan chỉ
nhắc nhở, thúc giục mọi người hãy cải thiện đời sống, đổi mới tâm hồn để sẵn sàng
chờ đón Chúa đến.
3. Chúng ta cũng phải sám hối.
Sám
hối, theo tiếng Hy lạp có nghĩa là thay đổi não trạng. Theo tiếng Do thái là
quay trở về, trở lại, tức là trở về với Chúa, với giao ước của Chúa. Gioan rao
giảng kêu gọi mọi người sám hối. Ai nghe lời ngài giảng mà sám hối thì được ngài
làm phép rửa. Nhưng phép rửa của ngài chỉ có tính cách giúp người ta thống hối,
sửa soạn cho việc tha tội, chứ không phải là một bí tích như phép rửa Chúa Giêsu
sẽ thiết lập sau này.
Sám hối là biết trở về, nghĩa là phải
nhận biết tội lỗi của mình, biết nhìn nhận ra thực trạng của linh hồn mình, nhưng
mấy người biết nhìn ra tội lỗi của mình.
Biết thực trạng con người của mình là điều kiện cần thiết của sự sám hối.
Gần 20 thế kỷ nay, thánh Phaolô tông đồ đã nói :”Tôi xử sự như một thằng điên và sai lầm của tôi thì nhiều vô kể”.
Hùm thiêng khi đã sa cơ như Napoléon lúc ngồi vò võ tại đảo Sainte
Hélène cũng phải tự thú :”Sự sụp đổ này là
tại chính tôi, tôi là tử thù của tôi, là nguyên nhân mạt kiếp của tôi”.
Tâm hồn thánh thiện như thánh Phaolô, một bộ óc vĩ đại như Napoléon
mà còn buông ra những lời tự thú như vậy thì huống hồ là chúng ta...hay làm lỗi
mà ít khi chịu nhận là mình lầm lỗi.
Triết gia Elbert Hubbart nói :”Người nào
cũng sai lỗi ít là 5 phút mỗi ngày. Bậc thánh nhân là không để vượt qua thời gian kỷ lục ấy”.
Như vậy ai dám nói là mình
hoàn hảo, không còn sai sót gì, không cần phải sửa đổi gì bởi vì như người ta
thường nói :“Bàng quan giả tỉnh, đương cục giả mê” : việc người thì sáng,
việc mình thì quáng.
Truyện : Biết nhận lỗi mình.
Công tước d’Ossone, một nhà chính trị
trứ danh, vào năm 1624 lên chức phó vương ở Naples. Một hôm, ông đến thăm nhà
ngục và hỏi từng phạm nhân là đã làm gì mà mình bị giam
Tất cả mọi tù nhân đều kêu là mình bị
oan, duy chỉ có một anh cúi đầu nhận tội,
và còn nói đáng lẽ ra mình phải chịu phạt hơn nữa mới xứng đáng. Thấy hắn
khiêm nhường nhận lỗi , công tước bảo :”Như vậy thì anh ở đây không phải chỗ :
anh có tội mà sao lại ở giữa những người vô tội này ? Hãy ra khỏi đây, Ta tha
cho anh”.
Chúa cũng sẽ tha tội cho tất cả những
ai thành thật thú nhận tội lỗi của mình, bởi vì bản tính của con người là hay
sa ngã, còn bản tính của Thiên Chúa là hay tha thứ !
Đức
Khổng Tử đưa ra môt chương trình giáo dục mà ngày nay vẫn còn có giá trị.
Chương trình đó là :”Tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ”:
muốn cai trị được thiên hạ, muốn đem lại được bình an thịnh vượng cho thế giới
thì trước tiên phải “tu thân”, phải sửa mình cho nên tốt đã. Mình có tốt thì mới
điều khiển được thiên hạ, mới có thể đưa xã hội vào con đường ngay chính, mới đưa
đến trật tự an toàn, mới có hoà bình trật tự. Còn nếu muốn điều khiển thiên hạ
mà mình chưa tốt thì sẽ rơi vào tình trạng “Thượng bất chính, hạ tắc loạn” :
Người trên ở chẳng chính ngôi
Làm cho kẻ dưới chúng tôi hỗn hào.
Truyện : kinh nghiệm của một triết gia.
Một triết gia Ấn độ đã nhìn lại quãng đời
đi qua của mình như sau :
- Lúc còn trẻ, tôi là một người có đầu
óc cách mạng. Lời cầu nguyện duy nhất mà tôi dâng lên Thiên Chúa là : lạy Chúa,
xin ban cho con nghị lực để con thay đổi thế giới.
- Đến tổi trung niên, tôi mới nhận thấy
rằng một nửa đời người của tôi đã qua đi mà tôi chưa thay đổi được một người nào.
Lúc đó, tôi mới cầu nguyện với Thượng Đế : lạy Chúa, xin cho con được biến cải tất cả những người con gặp gỡ hằng ngày, nhất là gia
đình con, bạn bè con. Và như vậy là đủ cho con mãn nguyện rồi.
- Nhưng giờ đây, tóc đã bạc, răng đã
long, ngày tháng còn lại chỉ còn đếm trên đầu ngón tay, tôi mới nhận thức rằng
tôi đã khờ dại biết chừng nào. Giờ này, tôi chỉ biết cầu nguyện như sau : lạy
Chúa, xin ban cho con được thay đổi chính con.
Nếu tôi biết cầu nguyện như thế ngay từ
lúc đầu, thì tôi đã không phí phạm quãng đời đã qua.
Dọn đường cho Chúa đến , chính là nỗ lực
hoán cải bản thân và thực thi bác ái.
Một nhà cách mạng đã nói :”Chỉ cần 10 người như thánh Phanxicô Assisi
thì cuộc diện thế giới sẽ thay đổi”.
Cuộc cách mạng đầu tiên mà bất cứ vị thánh nào cũng khởi sự, đó là cách mạng bản
thân.
Vào thế kỷ 12, tệ đoan lan tràn khắp nơi,
các phe phái quá khích nổi lên, nhiều người phê bình chỉ trích các nhà lãnh đạo
Giáo hội vì cuộc sống phản chứng của các ngài. Lúc đó thánh Phanxicô Assisi xuất
hiện. Ngài không chỉ trích ai, nhưng ý
thức rằng kẻ phải ăn năn sám hối trước tiên là chính ngài. Ngài không khoe
khoang, không tham lam, không giả hình, nhưng cố gắng sống nghèo khó, bác ái,
phục vụ, khoan dung. Lý tưởng của thánh Phanxicô chẳng mấy chốc đã được nhiều người chia sẻ. Giáo hội được hồi sinh, nhiều tâm hồn được đổi
mới. Mùa xuân thiêng liêng được nở rộ nhiều thế kỷ kế tiếp.
Chắc chúng ta cảm thấy mình nhỏ bé, thấp
hèn, không làm gì được để góp phần vào trong việc cải tạo thế giới, nhưng chúng
ta hãy theo gương thánh Phanxicô Assisi, cứ tự thay đổi con người của mình trước
đi, rồi mọi việc sẽ trao phó cho Chúa. “Thà
thắp lên một ngọn đèn hơn là ngồi đó
mà nguyền rủa bóng tối”. Nếu mỗi người, ai cũng đốt lên ngọn đèn của mình,
nếu mỗi người, ai cũng đóng góp phần ít ỏi, nhỏ mọn của mình, thì có lẽ thế giới
này sẽ bớt lạnh lẽo hơn vì lòng ích kỷ... Không ai nghèo đến nỗi không có gì
cho người khác. Hãy bắt đầu bằng món quà nhỏ mọn, có khi vô tình của chúng ta.
Một giọt nước nhỏ là một điều không đáng kể trong đại dương bao la, nhưng nếu
không có những giọt nước nhỏ kết tụ lại, thì đại dương kia cũng chỉ là sa mạc
khô cằn.
Đức Giêsu đã đến lần thứ nhất để giải
thoát loài người khỏi ách nô lệ tội lỗi và ma qủi. Ngài sẽ đến lần thứ hai để
phán xét kẻ sống và kẻ chết trong vinh quang của Ngài. Ngài đang đến, đến từng
giây phút, chúng ta đang đón chờ ngày Người quang lâm. Và Chúa sẽ đến riêng với
chúng ta trong ngày lìa bỏ cõi đời này, ngày Ngài đến không còn xa. Thời gian còn
rất ngắn, chúng ta hãy ráo riết chuẩn bị, luôn ở trong tư thế tỉnh thức và sẵn
sàng.
Để kết thúc, chúng ta hãy suy niệm và
cầu nguyện bằng bài thơ cổ, nói về cuộc đời này chóng qua thế nào và điều gì
quan trọng vào giây phút cuối cùng :
“Khi tôi là một đứa trẻ, tôi
cười và khóc, thì lúc đó thấy thời gian bỏ tôi.
“Khi thôi là một thanh niên, tôi
táo bạo hơn, thì thấy thời gian đi bộ.
“Khi tôi trưởng thành, tôi là một
người chững chạc, thì thấy thời gian chạy.
“Cuối cùng khi tôi bước vào tuổi
chín mùi, tuổi già, thì thấy thời gian bay
“Chẳng bao lâu nữa là tôi chết,
lúc đó thời gian đã đi mất.
“Ôi ! lạy Chúa Giêsu, khi cái chết
đến, thì ngoài Ngài ra, không còn gì là quan trọng nữa”.
Lm Giuse Đinh lập Liễm
Giáo xứ Kim phát
Đà lạt