GỢI Ý GIẢNG LỄ CHÚA NHẬT XXII THƯƠNG NIÊN NĂM C
Lời
Chúa hôm nay đề cấp đến tính khiêm nhường và lòng vô vị lợi.
Ngay
từ thời Cựu Ước xa xưa, Dân
Ngược
lại, nhiều lần họ được giáo huấn về sự khiêm nhường. Ví dụ có ngôn sứ dùng hình
ảnh đất sét trong tay người thợ gốm, để nhắc cho họ về tinh thần ngoan ngoãn
trước mặt Thiên Chúa, hoàn toàn tin cậy và phó thác nơi bàn tay dìu dắt hay uốn
nắn của Thiên Chúa, giống như cục đất sét mềm nhũn trong tay người thợ gốm,
chấp nhận để cho người ấy toàn quyền nắn đúc mình thành cái lọ này hay cái bình
nọ. Đó cũng là lời dạy của tác giả sách Huấn ca mà chúng ta vừa nghe. Ông sống
vào quãng 200 năm trước Đức Giêsu. Có lẽ đây là thời kỳ có nhiều người trong dân
Israel bắt đầu ăn nên làm ra, trở nên giầu có, nhiều người sinh thói tự tôn tự
mãn, đồng thời cũng là lúc dân cư của một số nước chung quanh đi vào sinh sống
làm ăn trong nước Israel, đặc biệt nhiều người Hy Lạp, với thái độ tự hào kiêu
căng về nên văn hóa và sự hiểu biết rộng rãi của họ. Tác giả ấy thiết tha
khuyên nhủ đồng hương mình hãy biết khiêm hạ, vì theo ông, kẻ khiêm hạ thì làm
đẹp lòng Thiên Chúa và vì sự cao trọng của Thiên Chúa luôn tỏ lộ rõ ràng nơi
những con người khiêm hạ. Có lẽ tư tưởng của tác giả này cũng sẽ góp phần vào
việc làm xuất hiện nhóm người nghèo của Giavê vào cuối thời Cựu Ước. Đây là
những người có tâm hồn và lối sống đơn thành, khiêm nhường, coi mình là nhỏ hèn,
là tôi tớ trước mặt Thiên Chúa. Ta biết trong nhóm người này có những khuôn mặt
nổi bật như ông Giacaria bà Isave, thánh Gioakim, bà thánh Anna, Đức Maria,
thánh Giuse, thánh Gioan tẩy giả…
Đến
thời Tân Ước, Đức Giêsu tiếp vào giáo huấn trên đây của các ngôn sứ và tác giả
sách Huấn ca, cũng khuyên nhủ môn đệ mình và mọi người luôn sống khiêm nhường. Đối
diện với nhóm Biệt phái (Pharisêu) đang dò xét từng cử chỉ hành vi và chăm chú
nghe từng lời của Ngài, cốt ý để phê bình hay bắt bẻ, như đoạn Tin Mừng cho
thấy, Ngài đã lợi dụng bữa ăn có đông người Biệt phái lúc đó, để khuyên người
ta hãy có thái độ khiêm nhường và vô vị lợi. Cụ thể là Ngài khuyên khi được mời
dự tiệc, người ta nên ngồi ở chỗ chót, chứ đừng lo chiếm chỗ nhất trên bàn đầu,
để rồi chủ nhà đến mời mình lên chỗ cao hơn, vì tôn trọng và vì nhận biết tư
cách của mình. Hoặc khi thết đãi ai, người ta nên mời những người nghèo khó tàn
tật, không có điều kiện mời lại mình để trả ơn. Giờ đó người ta sẽ có công
trước mặt Thiên Chúa và sau này được ban thưởng bù lại.
Chắc
nhiều người cho là cách Chúa Giêsu khuyên dạy ngay trong bữa tiệc như thế là
thiếu tế nhị, không thích hợp và đáng chê. Thế nhưng đây là phản ứng của Chúa
cho nhóm Biệt phái đang rình mò Ngài.
Những
lời khuyên của tác giả sách Huấn ca và của Chúa Giêsu là những lời khuyên rất
hợp với đạo đức và nhân bản. Có điều người ta thường cảm thấy khó thực hiện, vì theo khuynh hướng tự nhiên, người ta thường
hay tự tôn, thương thích kẻ khác đề cao mình, và thường có tính vị lợi, làm gì
cũng hay làm vì mình và khó giúp kẻ khác một cách hoàn toàn vô vị lợi.
Thế
thì làm sao kẻ tin là chúng ta có thể thực hiện được những lời khuyên đó? Chúng
ta có thể thực hiện được, một là nhờ gương sáng của Đức Giêsu, hai là nhờ ý
thức về lúc kết cuộc mà mình đang tiến tới.
Về
Chúa Giêsu, ta thấy Ngài không chỉ là người nói bằng lời và khuyên suông, nhưng
đã đích thân sống những lời mình khuyên dạy kẻ khác. Bằng chứng là, tuy thực sự
mang tư cách Thiên Chúa cao cả, Ngài đã khiêm nhường thẳm sâu: qua việc sinh
làm hai nhi bé nhỏ, nghèo hèn, sống hơn 30 năm cũng trông khiêm hạ và giản dị,
qua việc tận tình phục vụ tha nhân, và cuối cùng còn cúi xuống rửa chân cho
chính các môn đệ của mình, và tự hủy bản thân, chấp nhận cái chết trần trụi
trên thập giá. Ngài cũng chứng tỏ một sự vô vị lợi tuyệt đối, khi tự nguyện yêu
thương nhân loại, yêu thương cả những con người tội lỗi bất xứng, mà không mong
cũng không đòi ai đáp lại tình thương
của mình.
Gương
sống của Ngài chính là bài học còn giá trị và thuyết phục hơn mọi lời dạy của
Ngài gấp bội.
Bên
cạnh gương sống sáng chói của Chúa Giêsu, kẻ tin chúng ta còn được khích lệ
thêm qua cùng đích của đời mình: chúng ta không những là môn đệ của một vị Chúa
thẳm sâu khiêm nhường, trong thời gian chúng ta đang sống trên cõi thế, mà sâu
xa hơn, chúng ta còn đang là đoàn người tiến về thành thánh trên trời, nơi mọi
anh em đi trước của chúng ta đang hân hoan thờ lại và ca ngợi Thiên Chúa tối
cao cùng với Đức Giêsu, người anh cả của chúng ta.
Tóm
lại, khi chúng ta, kẻ tin trong Hội Thánh được khuyên nhủ sống khiêm nhường và
vô vị lợi, không phải là được mời gọi thực thi một điều ngược đời và quá khó
khăn quá lý tưởng, bởi vì trước chúng ta đã có những gương sống cụ thể: đó là
chính Đức Giêsu, vị Thầy của ta, cũng như muôn vàn anh chị em đi trước chúng ta
và đã là những con người sống thật sự khiêm hạ và vô vị lợi.
Antôn
Trần Thế Phiệt