Chúa Nhật 16 mùa Thường niên, A

 

          Dụ ngôn người gieo hạt giống trong bài Tin Mừng tuần trước chuẩn bị cho ta hiểu những khía cạnh khác nhau về Nước Trời.  Bài Tin Mừng hôm kể lại luôn một lúc ba dụ ngôn nói lên những đặc tính của Nước Trời tại trần gian này.  Mọi kẻ hiện diện trong Nước Trời được mời gọi tiếp nhận Lời và trở nên con cái tốt lành của Thiên Chúa.  Tuy nhiên không phải hết thảy đều đáp lại lời mời gọi ấy, mà một số vẫn nghe theo tiếng gọi của ác thần, sống ngược lại với những giá trị Tin Mừng.  Trước tình huống ấy, Thiên Chúa vẫn được mô tả như một Thiên Chúa khoan dung và từ bi, sẵn sàng mở rộng vòng tay đón nhận “những kẻ yếu hèn” biết vâng nghe sự hướng dẫn của Thánh Thần mà trở về với Thiên Chúa.

1.  Dụ ngôn về Nước Trời  (bài Tin Mừng – Mt 13:24-43)

          Những câu chuyện xảy ra trong đời sống thường ngày đã được Chúa Giê-su sử dụng để diễn tả một mầu nhiệm cao cả là Nước Trời.  Nước Trời hoặc Nước Thiên Chúa là đề tài chính trong sứ vụ rao giảng của Chúa Giê-su.  Đó không phải là một vương quốc trần gian như Phi-la-tô lầm tưởng (Ga 18:36), nhưng là một “triều đại cứu độ” Thiên Chúa mở ra để quy tụ muôn vật muôn người về một mối trong Chúa Ki-tô (Ep 1:10).  Triều đại có tính cách phổ quát không loại trừ một ai và sẽ kết thúc vào ngày Chúa Ki-tô quang lâm để phán xét chung.

          Nước Trời là một thực tại vô cùng súc tích, do đó một chuỗi ba dụ ngôn trong bài Tin Mừng hôm nay cũng chỉ mô tả được một vài nét chính mà thôi.  Trước hết là dụ ngôn kẻ thù gieo cỏ lùng vào ruộng lúa.  Trong kế hoạch cứu độ của Thiên Chúa, “Người đã tiền định cho ta làm nghĩa tử nhờ Đức Giê-su Ki-tô” (Ep 1:5) và viễn ảnh của Người là một thửa ruộng tốt đẹp, được gieo trồng với những hạt giống tốt sẽ mọc lên xinh tươi và trổ bông kết hạt.  Tuy nhiên, vì phẩm giá và tự do của ta, Thiên Chúa vẫn để cho ta có cơ hội lớn lên trong thử thách, giữa những ảnh hưởng của tội lỗi và ma quỷ.  Kẻ thù là ma quỷ gieo rắc tội lỗi vào môi trường cứu độ của ta, giống như cỏ lùng mọc lên xen lẫn với lúa tốt.  Lúa phải chống chọi để lớn lên bên cạnh cỏ lùng thế nào, thì ta cũng phải trở nên Ki-tô hữu chân chính giữa thế giới đầy gương xấu và sự dữ như vậy. Con cái Chúa cần được lớn lên qua những chiến đấu họ phải đương đầu với cám dỗ và tội lỗi.

          Dụ ngôn thứ hai ví Nước Trời như hạt cải.  Hạt cải nhỏ li ti như mũi kim, nhưng khi được gieo trồng trong đất tốt, nó sẽ biến thành một cây rau khổng lồ, đến độ chim có thể đến làm tổ trên cành.  Hình ảnh cây cải lớn lên từ một hạt giống nhỏ xíu diễn tả mức độ phát triển của Nước Trời.  Nước Trời không thể bị giới hạn do không gian hay thời gian.  Như sức sống của cây cải vươn mạnh trong điều kiện tốt, Nước Trời trong lòng ta hay trong lòng Giáo Hội hoặc xã hội sẽ phát triển mạnh mẽ nhờ quyền lực và ân sủng của Thánh Thần.

          Dụ ngôn thứ ba mang một sắc thái đặc biệt nói lên sức mạnh biến đổi của Nước Trời.  Một vốc nhỏ men có thể làm cho ba thúng bột thay đổi từ thể chất đến hình dạng.  Nước Trời có nhiều thứ men thiêng liêng giúp cho tâm hồn người ta cũng như hiện trạng xã hội được biến đổi.  Men của Tin Mừng làm cho lối sống của ta nên giống như lối sống của Chúa Ki-tô, cách suy nghĩ và hành động của ta giống như cách suy nghĩ và hành động của Người.  Nếu ta đích thực là một chút men giữa gia đình, giữa cộng đoàn hay giữa sở làm, thì tất cả những nơi ấy chắc chắn sẽ được biến đổi thành những thiên đàng nhỏ ở trần gian rồi!

          Nước Trời được khai mở để chuẩn bị cho tương lai vĩnh cửu của ta.  Chúa Giê-su được sai đến trần gian để thiết lập Nước Trời như triều đại ân sủng cứu độ.  Người giảng dạy một giáo lý mới về ơn cứu độ.  Không còn là Lề Luật khắc trên bia đá, nhưng là luật tình yêu, mến Chúa yêu người, ghi khắc trong tâm hồn ta.  Cái chết của Người đã nói lên tột đỉnh của luật mới đó:  chết vì yêu nhân loại.  Sức sống và phát triển của Nước Trời chính là tình yêu, cho nên ta càng sống yêu thương thì Nước Trời càng triển nở nơi ta và lan rộng tới môi trường ta sinh sống.

2.  Nhờ sức mạnh Thánh Thần, ta đáp lại lời mời gọi gia nhập Nước Trời  (bài đọc Tân Ước – Rm 8:26-27)

          Mặc dù Nước Trời mở rộng cửa cho tất cả mọi người và đó là ý muốn của Thiên Chúa, nhưng bản chất ta là “những kẻ yếu hèn” không biết phải làm sao cho đúng ý Thiên Chúa, nên ta không đủ can đảm chấp nhận những điều kiện để vào Nước Trời.  Thánh Phao-lô đã nhìn thấy khó khăn đó và ngài bảo ta đừng lo, vì:  “Có Thần Khí giúp đỡ chúng ta, cầu thay nguyện giúp chúng ta” (Rm 8:26).

          Gia nhập Nước Trời là bước vào một quan hệ mới giữa Thiên Chúa với ta.  Thánh Phao-lô gọi quan hệ mới này là “cầu nguyện”, nghĩa là sống mối quan hệ với Thiên Chúa.  Do đó, “chúng ta không biết phải cầu nguyện thế nào cho phải” có nghĩa là ta không biết phải sống quan hệ mới với Thiên Chúa như thế nào.  Vậy vai trò của Thánh Thần là giúp đỡ ta sống làm sao cho phải trong quan hệ làm con Chúa.  Thiên Chúa đích thân đến với ta qua Chúa Ki-tô và nhắm mục đích cho ta được sống và sống phong phú (Ga 10:10), tức là được sống đời đời.  Nhưng để được sống đời đời, ta phải làm môn đệ Chúa Ki-tô để Người uốn nắn cuộc đời ta theo những tiêu chỉ Tin Mừng.  Việc uốn nắn tâm hồn ta chính là “công tác” của Thánh Thần, Đấng đã đến biến đổi bộ mặt trái đất.  Thánh Thần giúp ta nhận ra được chính “những tiếng rên xiết khôn tả” của ta, hay nói đúng hơn, giúp ta nhận ra được ta cần Thiên Chúa cứu độ và cần phải trở nên như trẻ thơ thì mới có thể đón nhận Nước Trời.  Chúa Giê-su nói:  “Thầy bảo thật anh em:  nếu anh em không trở lại mà nên như trẻ em, thì sẽ chẳng được vào Nước Trời” (Mt 18:2).  Tóm lại, Thánh Thần giúp ta trở về với chính mình, tự hạ và hoàn toàn lệ thuộc vào Thiên Chúa, như thế ta mới đủ tư thế để mở lòng đón nhận Chúa Ki-tô và sống giáo lý Tin Mừng của Người.

3.  Mời gọi ta vào Nước Trời, Thiên Chúa ban cho ta niềm hy vọng tràn trề  (bài đọc Cựu Ước – Kn 12:13.16-19)

          Vai trò của Thánh Thần là giúp ta sống quan hệ làm con Chúa, đồng thời cũng tỏ cho ta thấy dung mạo khoan dung và từ bi của Thiên Chúa, Cha chúng ta.  Lời Chúa trong sách Khôn ngoan là những lời đầy an ủi khích lệ.  Dấu ẩn dưới những nét nghiêm nghị của một vị Thiên Chúa “hành động công minh, bá chủ vạn vật, nắm trọn quyền năng và sẵn sàng trị tội”, ta lại có thể nhận ra một hình ảnh trái ngược.  Đó là một Thiên Chúa “xử khoan hồng, lấy lượng từ bi cao cả mà cai quản chúng ta, dạy ta phải có lòng nhân ái”, và nhất là cho ta “niềm hy vọng tràn trề rằng người có tội được Ngài ban ơn sám hối”.

          Những điểm trên được minh chứng qua những gì Thiên Chúa làm cho ta.  Ta sinh ra trong tội nguyên tổ, mất khả năng tự mình đến với Thiên Chúa và như thế sẽ hoàn toàn bị hư mất.  Nhưng khi khai mở Nước Trời, Thiên Chúa đã cho ta cơ hội sám hối, trở về làm con Chúa nhờ cái chết của Đức Ki-tô.  Đó chính là lý do tại sao khi bắt đầu rao giảng Tin Mừng, Chúa Giê-su đã khởi sự bằng sứ điệp:  “Anh em hãy sám hối, vì Nước Trời đã đến gần” (Mt 4:17).  Từ thân phận thù nghịch với Thiên Chúa, ta được quay đầu hướng mặt về Thiên Chúa, đồng thời quay lưng lại với tội lỗi, để sống đời sống mới trong Thần Khí của Chúa Ki-tô.  Ca tụng lòng từ bi khoan dung của Thiên Chúa đã trở thành một điệp ca đậm nét nhất trong các Thánh Vịnh của dân Chúa mọi thời.  Lòng từ bi khoan dung ấy đương nhiên trở thành lời mời gọi nhân loại mọi thời mọi nơi hãy mở lòng đón nhận Nước Trời.  Nếu ta không đáp lại thì đó hoàn toàn là lỗi của ta không muốn sống “niềm hy vọng tràn trề” mà Người đã ban cho ta qua Bí tích Rửa tội.

4.  Sống Lời Chúa

          Nước Trời không phải là một mầu nhiệm tự bản chất, nhưng mầu nhiệm do ý định và kế hoạch của Đấng đã thiết lập.  Tại sao Thiên Chúa lại dùng Nước Trời như một phương tiện cứu độ?  Động lực nào đã thúc đẩy Người thiết lập Nước Trời?  Tại sao Thiên Chúa phải mất công sai Con Một Người tới để khai mở và rao giảng Nước Trời?  Bao nhiêu câu hỏi đã làm cho Nước Trời trở thành một mầu nhiệm.  Sử dụng dụ ngôn dễ hiểu, Chúa Giê-su đã cho ta thấy những nét chính của Nước Trời.  Nhưng thấy để làm gì nếu không phải là đáp lại lời mời gọi hãy gia nhập Nước Trời.  Lời đáp ấy là phần của ta.

Suy nghĩ:  Chúa nói dụ ngôn Nắm men vùi trong ba thúng bột là Người nhắm đến tôi.  Người muốn tôi trở thành men trong bột.  Vậy tôi đã đóng vai trò làm men như thế nào?  Liệu tôi có giúp được gì để thay đổi những người chung quanh không?  Gương sáng nào của tôi đã giúp họ thay đổi tốt hơn?  Hay là ngược lại, tôi lại khiến cho họ trở nên xấu hơn?

Cầu nguyện:  Lạy Chúa, xin tỏ lòng nhân hậu với các tín hữu Chúa và rộng tay ban phát mọi ơn lành, để chúng con thêm lòng tin, cậy, mến, và chuyên cần tuân giữ những điều Chúa truyền dạy.  Chúng con cầu xin, nhờ Đức Ki-tô, Chúa chúng con.  A-men.  (Lời nguyện Nhập lễ, Chúa Nhật 16 mùa Thường niên)

Lm. Đaminh Trần Đình Nhi

ngày 17-7-2008