CHÚA NHẬT IV MÙA VỌNG

Gốc tích Chúa Giê-su: con của Mẹ Maria và dòng dõi vua Đa-vít

Lắng nghe sứ điệp Lời Chúa  (Is 7:10-14;  Rm 1:1-7;  Mt 1:18-24)

          Trong ít ngày nữa, chúng ta sẽ mừng Sinh Nhật của Chúa Giê-su.  Nhưng chúng ta không thể mừng sinh nhật của một người mà không biết rõ thân thế của người ấy.  Vậy thân thế của Chúa Giê-su như thế nào?  Các bài đọc của Phụng vụ Lời Chúa hôm nay đồng loạt trình bày Chúa Giê-su xuất thân từ đâu:  ngôn sứ I-sai-a nhận được mặc khải của Thiên Chúa là “Này đây người trinh nữ sẽ mang thai, sẽ sinh hạ con trai, và đặt tên là Em-ma-nu-en”;  thánh Phao-lô thì nhìn thân thế của Chúa Giê-su theo hai chiều kích:  là người phàm, Chúa Giê-su thuộc dòng dõi vua Đa-vít, là Đấng Cứu Độ, Chúa Giê-su là Con Thiên Chúa;  còn thánh sử Mát-thêu, ngài đã tổng hợp những điều kể trên để trình bày và giải thích về “gốc tích” Chúa Giê-su cặn kẽ hơn.

          Sau khi vua Sa-lô-môn băng hà, nước Ít-ra-en chia làm hai:  vương quốc miền bắc vẫn giữ tên là nước Ít-ra-en và vương quốc miền nam là Giu-đa.  Thời vua A-khát trị vì nước Giu-đa, vương quốc miền bắc đã liên kết với vua A-ram để xuống đánh miền nam và thành thánh Giê-ru-sa-lem.  Thiên Chúa sai ngôn sứ I-sai-a đến gặp vua A-khát để báo cho vua biết Thiên Chúa hứa không để nước Giu-đa bị tiêu diệt, vì Người sẽ luôn ở với Giu-đa.  Chúa còn bảo vua A-khát cứ xin một dấu chỉ để cho thấy lời hứa ấy là chắc chắn.  Vua không dám xin thì Chúa đã cho biết dấu chỉ ấy:  “Này đây người trinh nữ sẽ mang thai, sẽ sinh hạ con trai, và đặt tên là Em-ma-nu-en”.  Dấu chỉ này nói lên thân thế vị cứu tinh của nước Giu-đa thời ấy.  Tuy nhiên đây cũng là lời hứa ám chỉ Chúa Giê-su, Đấng Cứu Độ sẽ xuống thế làm người.  Chúa Giê-su là con trai của một trinh nữ tức là Đức Trinh Nữ Ma-ri-a, cho nên bên cạnh nguồn gốc Thiên Chúa vì là Con Một, Người còn thực sự có nguồn gốc nhân loại nữa, tức là con Đức Ma-ri-a.  Ngoài ra, Người cũng mang một cái tên của nhân loại:  Em-ma-nu-en, nghĩa là Thiên-Chúa-ở-cùng-chúng-tôi.  Tên nói lên sứ mệnh của một người.  Với danh hiệu Em-ma-nu-en, Chúa Giê-su thực là Thiên Chúa ở với chúng ta, như thánh sử Gio-an diễn tả: “Ngôi Lời đã trở nên người phàm và cư ngụ giữa chúng ta” (Ga 1:14).

          Ngôn sứ I-sai-a đã nói tiên tri về việc Chúa Giê-su sinh bởi Trinh Nữ Ma-ri-a và sứ mệnh của Người là ở với nhân loại để cứu độ họ.  Còn thánh Phao-lô thì diễn tả gốc tích Chúa Giê-su theo quan điểm thần học qua cách phân biệt Chúa Giê-su vừa là một “người phàm”, con của Đức Ma-ri-a, vừa là Con Thiên Chúa, “Đấng đã từ cõi chết sống lại nhờ Thánh Thần”.  Là người phàm, Chúa Giê-su “xuất thân từ dòng dõi vua Đa-vít” và đang khi sống tại trần gian, Người đã thi hành sứ vụ rao giảng Tin Mừng, rồi kết thúc sứ mệnh ấy với cuộc Thương khó và sự Phục Sinh.  Tuy nhiên cũng Chúa Giê-su ấy, sau khi từ cõi chết sống lại thì Người “đã được đặt làm Con Thiên Chúa với tất cả quyền năng”.  Hoặc nói cách khác theo lời lẽ của kinh Tin kính, Chúa Giê-su vừa là người thật vừa là Thiên Chúa thật.  Chính nhờ gốc tích Thiên Chúa và nhân loại này mà Chúa Giê-su có thể chia sẻ cùng một lúc với chúng ta cả bản tính nhân loại lẫn bản tính Thiên Chúa của Người.

          May mắn là bên cạnh suy tư thần học cao siêu của thánh Phao-lô về gốc tích Chúa Giê-su, chúng ta lại có đoạn Tin Mừng Mát-thêu thuật lại việc Chúa Giê-su xuất thân như thế nào.  Trước hết thánh sử Mát-thêu muốn giải thích sự kiện Chúa Giê-su thuộc dòng dõi vua Đa-vít.  Mặc dù Chúa Giê-su là con của Đức Ma-ri-a do quyền năng Chúa Thánh Thần, nhưng theo pháp lý Người vẫn là con cháu vua Đa-vít, vì thánh Giu-se thuộc dòng dõi vua Đa-vít đã thành hôn với Mẹ Ma-ri-a.  Đúng vậy, Chúa Giê-su ra đời trong tình trạng hôn nhân hợp pháp giữa thánh Giu-se và Mẹ Ma-ri-a, do đó trên phương diện luật lệ Chúa Giê-su cũng được gọi là con của thánh Giu-se thuộc dòng dõi vua Đa-vít.  Thánh Mát-thêu kể lại “gốc tích” Chúa Giê-su theo phương diện luật pháp, nhưng sứ thần lại cho thánh Giu-se biết tất cả về sứ mệnh của Chúa Giê-su.  Trước hết sứ thần nói đến việc thánh Giu-se “phải đặt tên cho con trẻ là Giê-su, vì chính Người sẽ cứu dân Người khỏi tội lỗi của họ”.  Thật là sự trùng hợp kỳ diệu:  trong Cựu Ước, ngôn sứ I-sai-a nói tiên tri việc đặt tên con trẻ là Em-ma-nu-en thì nay trong Tân Ước, thánh Giu-se phải đặt tên con trẻ là Giê-su, nghĩa là Thiên Chúa cứu.  Tuy hai cái tên khác nhau, nhưng cả hai cùng mang một ý nghĩa:  Thiên Chúa ở với dân Người để cứu họ khỏi tội lỗi của họ.

Sống sứ điệp Lời Chúa

          Em-ma-nu-en và Giê-su là những danh hiệu chúng ta cần suy gẫm suốt đời.  Danh hiệu nào cũng biểu lộ một chân lý cao cả, đó là Thiên Chúa đã yêu trần gian đến nỗi ban Con Một, để tất cả những ai tin vào người Con ấy thì sẽ được sống đời đời.  Thánh Phao-lô còn gọi chân lý này là Tin Mừng và ngài vô cùng hãnh diện vì nhờ Chúa Giê-su Ki-tô, ngài “đã nhận được đặc ân và chức vụ Tông Đồ” để rao giảng Tin Mừng ấy.  Chúng ta đang chuẩn bị tâm hồn mừng lễ Giáng Sinh, nhưng Chúa Giê-su là Đấng Em-ma-nu-en đang ở giữa chúng ta rồi!  Quan trọng là ta có dọn tâm hồn thành máng cỏ xứng đáng để Chúa sinh ra, ở lại với ta và trở nên lương thực thiêng liêng cho ta, như cỏ chứa trong máng cho chiên bò được sống không?  Thêm nữa, chúng ta được tham gia vào chức vụ tông đồ, vậy ta có rao giảng Chúa cho người khác không?

      Lm. Đa-minh Trần đình Nhi