Lời Sống
Tháng Tám 2022
“Thưa Thầy, nếu anh em con cứ xúc phạm đến con, thì con phải tha
đến mấy lần? Có phải bảy lần không?"
(Mat-thêu 18, 21)
Chương 18 trong Tin mừng Mát-thêu là một bản văn rất phong phú, ở
đó Chúa Giêsu dạy các môn đệ phải sống những mối quan hệ trong công đoàn vừa mới
nảy sinh thế nào. Vấn nạn ông Phê-rô đặt ra lặp lại những lời Chúa Giêsu vừa mới
nói trước: “Nếu người anh em của anh có lỗi với anh…” (Mt 18, 15). Chúa Giêsu
đang nói và, ngay sau đó, ông Phê-rô ngắt lời Người, như thể ông nhận ra là
mình không hiểu rõ điều Thầy mình vừa mới nói. Và ông thưa với Người một trong
những vấn nạn liên quan hơn cả với cuộc hành trình mà một môn đệ của Người trải
qua. Phải tha thứ bao nhiêu lần?
“Thưa Thầy, nếu anh em con cứ xúc phạm đến con, thì con phải tha
đến mấy lần?
Có phải bảy lần
không?"
Tự vấn mình nằm trong cuộc hành trình đức tin. Người tin không
có tất cả mọi câu trả lời, nhưng vẫn tin mặc cho các vấn nạn. Câu hỏi của ông
Phê-rô không liên quan đến tội nghịch lại Thiên Chúa, nhưng đến việc phải sử sự
thế nào khi một người anh em có lỗi với một người anh em khác. Ông Phê-rô cho
mình là một môn đệ tốt, người có thể đi
đến chỗ tha thứ đến bảy lần[1].
Ông không tưởng là câu trả lời của Chúa Giêsu làm mất sự an toàn của mình: "Thầy
không bảo là đến bảy lần, nhưng là đến bảy mươi lần bảy." (Mt 18, 22). Các
môn đệ biết rõ những lời của La-mec, người con khát máu của Ca-in, người hát
lên việc trả thù đến bảy mươi lần bảy (St 4, 24). Ám chỉ về chính khẳng định này, Chúa Giêsu chống lại
việc trả thù không giới hạn bằng việc tha thứ vô hạn.
“Thưa Thầy, nếu anh em con cứ xúc phạm đến con, thì con phải tha
đến mấy lần?
Có phải bảy lần
không?"
Đây không phải là tha thứ cho một người liên tiếp có lỗi với một
người anh em khác, mà là liên tục tha thứ trong lòng mình. Việc tha thứ đích thực,
việc làm cho ta cảm thấy được tự do, thường xảy ra theo cấp bậc. Đó không phải
là một tình cảm, không phải là quên đi: mà là một chọn lựa mà người tin phải
chu toàn, không chỉ khi nào lỗi phạm được lặp lại, mà cả mỗi khi điều đó trở lại
trong trí. Vì vậy cần phải tha thứ đến bảy mươi lần bảy.n
Chị Chiara Lubich viết: “Chúa Giêsu […] trước tiên nhằm đến
những mối quan hệ giữa các tín hữu Ki-tô, giữa các thành viên trong cùng một cộng
đoàn. Như vậy trước hết là với những người anh em của bạn trong đức tin mà bạn
phải sử sự như vậy: trong gia đình, nơi làm việc, tại trường học, hay nếu bạn
là thành viên, trong cộng đoàn của mình. Bạn biết là thường thường người ta muốn
đáp lại bằng một hành động, một lời nói, cho lỗi phạm phải chịu. Bạn biết là vì
tính tình khác biệt, hay vì khó chịu, hoặc vì những lý do khác, những thiếu sót
yêu thương thường xảy ra giữa những người cùng chung sống. Vậy bạn hãy nhớ rằng
chỉ có thái độ tha thứ, lặp lại luôn luôn, mới có thể giữ được an bình và hiệp
nhất giữa những người anh em. Bạn sẽ luôn có khuynh hướng nghĩ đến những khuyết
điểm của những người anh em mình, nhớ đến quá khứ của họ, muốn cho họ khác với
con người họ… Bạn cần phải tập thói quen nhìn họ bằng con mắt mới và nhìn họ
như những con người mới, bằng cách luôn luôn và ngay lập tức chấp nhận họ hoàn
toàn, cả khi họ ko6ng hối cải” (Lời sống tháng mười 1981),
“Thưa Thầy, nếu anh em con cứ xúc phạm đến con, thì con phải tha
đến mấy lần?
Có phải bảy lần
không?"
Tất cả chúng ta đều thuộc về cộng đoàn “những người đã được tha
thứ”, bởi vì ơn tha thứ là hồng ân Thiên Chúa mà chúng ta luôn cần đến. Lúc nào
chúng ta cũng phải kinh ngạc vì lòng sót thương vô biên ta nhận được từ Chúa
Cha, Người tha thứ cho chúng ta nếu chúng ta cũng tha thứ cho người anh em mình.
Có những trường hợp không dễ dàng tha thứ, những sự kiện đến từ
những tình cảnh chính trị, xã hội, kinh tế, ở đó việc tha thứ có thể mặc lấy
chiều kích cộng đoàn. Có nhiều tấm gương của những người đã tha thứ được cả
trong những bối cảnh khó khăn nhất nhờ cộng đoàn nâng đỡ họ.
Anh Osvaldo là người nước Colombia. Anh đã bị hăm dọa phải chết
và đã nhìn thấy em mình bị giết. Hiện nay anh đứng đầu một hiệp hội nông dân,
lo việc phục hồi những người tham gia trực tiếp vào cuộc xung đột vũ trang tại
quốc gia của anh.
“Xem ra dễ dàng đáp lại việc trả thù bằng bạo lực, nhưng tôi đã
từ chối việc đó.” Anh Osvaldo giải thích: “Học biết nghệ thuật tha thứ thì rất
khó, nhưng súng đạn hay chiến tranh không bao giờ là một chọn lựa để biến đổi
cuộc sống. Con đường biến đổi là con đường khác, là động đến cõi lòng của người
khác và để làm được việc đó bạn không cần đến sự kiêu hãnh và một quyền lực
nào: mà cần phải khiêm tốn là nhân đức khó tạo được nhất”.
Letizia Magri
[1] Số bảy chỉ toàn bộ, sự hoàn chỉnh:
Thiên Chúa tạo dựng thế giới trong bảy ngày (cf. St 1, 1-2,4). Tại Ai cập có bảy
năm dư giả và bảy năm đói kém (St 41, 29-30)