Trộm cũng có đạo lý

 

Xưa có một vị quan tên Chương Thanh ở tình Chiết Giang, Trung Hoa. Nổi tiếng là quan  thanh liêm thời nhà Thanh. Huyện Thạch Môn do ông cai trị thật hỗn độn, sau được ông chỉnh đốn trở nên trật tự, an lành, đêm ngủ cửa nhà không cần khoá . Triều đình lại sai ông sang huyện kế bên nổi tiếng là có nhiều trộm cướp, ông cũng nhanh chóng bình ổn, đem lại an lạc cho dân. Mãn hạn trị nhậm, ông cùng người nhà lên thuyền về quê, dân chúng tụ tập ở bến đò đưa tiễn, bỗng có người chạy ngang qua, cặp kính của ông đã không cánh mà bay, rồi tối hôm đó khi đò dừng tại bến để nghỉ thì toàn bộ gia sản trong 10 chiếc rương hành lý của ông cũng biến mất. Ông không khỏi kinh hãi, há miệng trợn mắt :

-         Bọn đạo tặc to gan lớn mật, ta chưa rời khỏi huyện, chúng đã liền nổi dậy hoành hành, còn trộm cắp ngay trên đầu ta, thật sự là ghê gớm! Như thế xem ra cặp kính bị mất hôm qua dám chắc cũng chính là bọn trộm này lấy mất”.

Làm sao bây giờ? Chương Thanh suy nghĩ: “Đám đạo tặc này trộm được rồi, chắc hẳn đã xa chạy cao bay, biết bọn chúng ở đâu mà tìm, hỡi ôi, tự dằn lòng mà quên đi vậy”. Nghĩ thế, Chương Thanh thở dài, bảo nhà thuyền rời bến

Thuyền đi 3 ngày, rốt cục đã về đến quê hương của ông một cách bình an. Ông nhìn phía xa xa, chỉ thấy trên bến chỉnh tề xếp đủ 10 cái rương lớn, nhìn qua thật là quen thuộc, trông giống như mấy cái rương mà mình đã bị đánh cắp. Chương Thanh cảm thấy mười phần kỳ quái, vội vàng cập bến, nhanh chân nhảy lên bờ chạy tới mà xem. Hỡi ôi, quả nhiên là mấy cái rương của mình, thật là may mắn! Trên cái rương còn có một phong thư, chặn lên trên là cặp kính vốn đã không cánh mà bay lúc trước. Chương Thanh vừa mừng vừa sợ, lúc này mở phong thư ra, chỉ thấy trong thư nói rằng:

Gửi Chương đại nhân:  

“Bọn tôi là một nhóm đạo tặc, vào thời ông nhậm chức, chúng tôi ái mộ thanh danh liêm khiết chính trực của ông, chưa bao giờ trộm cắp tại huyện mà ông cai quản. Nhưng là, lúc ông rời khỏi huyện có mang theo 10 chiếc rương gỗ rất lớn, không khỏi khiến chúng tôi hoài nghi không rõ ông có phải là vị thanh quan như thế hay không. Cho nên, bọn tôi đầu tiên lấy trộm đôi kính sau lại lấy trộm mấy cái rương gỗ, cũng là để cảnh báo cho ông thấy. Mở xem tất cả mấy cái rương gỗ, thấy tài sản của ông ngoài sách với sách ra, tất cả có chưa đến 32 ngân lượng. Mọi người thường nói: “Nhất Nhâm Thanh Tri Phủ, Thập Vạn Tuyết Hoa Ngân” (Một viên tri phủ thanh liêm nhậm chức, cũng có được 10 vạn ngân lượng). Ông làm huyện lệnh nhiều năm, nhưng vẫn nghèo như không. Thấy rõ ông đích thực là một vị quan thanh liêm, bách tính đã không nhìn lầm ông. Bọn tôi lúc trước đã mạo phạm nhiều, thật sự xin lỗi, đặc biệt xin trả lại những vật đã lấy trộm trước kia, mong được Đại nhân bao dung tha thứ”.

Nguyên lai là như thế! Chương Thanh trong lòng cảm thán, không khỏi lẩm bẩm: 

-         Thật là! Thực sự là đạo tặc cũng có đạo!”

 

« Nhân chi sơ tính bản thiện » (Con người mới sinh ra tính vốn thiện). Mạnh Tử đã đề cao gốc đạo đức của con người, dù có sang hèn, xấu tốt. Ngay cả trộm cướp cũng có lương tri, thiện tâm này chỉ suy giảm hay mất đi với thời gian do con người, giáo dục, hay hoàn cảnh xã hội đẩy đưa. Người xấu tuy làm điều xấu vẫn có chuẩn mực thiện ác trong tâm khi họ còn tin trời và yêu người. Họ sẽ không đụng chạm đến những vị quan thanh liêm, những con người thiện lương chính trực, giữ đạo lý làm người dù xã hội có đảo điên, lòng người nghiêng ngả.

 

 

Hải Hà sưu tầm