Vàng thật
Ngày xửa ngày xưa,
bên Ai Cập có một vị
hiền triết tên là Zun-Nun.
Ngày kia, một anh thanh
niên đến và hỏi ông:
-
Thưa ngài, tôi không
hiểu tại sao những người
đáng kính như ngài luôn
ăn mặc theo
một cách giống nhau và
luôn luôn đơn giản như
vậy. Chẳng lẽ không cần
chưng diện một tí, không
phải để khoe
khoang, nhưng còn vì mục
đích khác nữa chứ ?
Nhà hiền triết chỉ
cười và cởi
chiếc nhẫn ở tay ra, trao cho
chàng trai và nói:
-
Này anh bạn trẻ,
ta sẽ trả lời câu hỏi
của cậu, nhưng trước tiên
cậu phải giúp ta việc này
đã. Hãy cầm
lấy chiếc nhẫn này và
đi đến khu
chợ bên kia
đường, cậu hãy đổi nó
lấy một đồng
vàng.
Cầm chiếc nhẫn đen
đúa của Zun-Nun trên tay,
chàng thanh niên tỏ vẻ
nghi ngại:
-
Một đồng vàng? Tôi
không chắc là chiếc nhẫn có
thể bán được
với giá đó.
-
Thử trước đã chàng
trai, ai biết được điều gì
có thể xảy
ra?.
Chàng trai trẻ phóng
nhanh ra chợ. Anh ta đem chiếc nhẫn
vào hàng tơ lụa, rau
cải, thịt cá và rất
nhiều nơi khác. Nhưng sự
thực là không ai đồng ý trả cho
anh ta với cái giá đó.
Anh ta quay về gặp Zun-Nun
và nói:
-
Thưa ngài, không một
ai đồng ý bỏ ra một số tiền
nhiều hơn một đồng bạc
để mua chiếc nhẫn này cả.
Với một nụ cười
nhẹ nhàng trên khuôn mặt
trầm tĩnh, nhà hiền triết
đáp lời:
-
Bây giờ anh hãy
ra tiệm vàng ở cuối đường, đưa
chiếc nhẫn này cho ông
chủ. Đừng yêu cầu giá
bán nhưng chỉ lắng nghe
xem ông ta trả giá bao
nhiêu.
Chàng thanh niên đi
đến tiệm vàng theo yêu
cầu và sau
đó quay về
với vẻ mặt
khác hẳn. Anh ta nói:
-
Thưa ngài, những lái
buôn ở chợ rõ ràng không
biết giá trị của chiếc
nhẫn này, người chủ tiệm
vàng đã đồng
ý mua chiếc nhẫn này với giá
một ngàn đồng vàng, và
giá trị thật
của nó thì
gấp cả ngàn
lần so với
cái giá của
những con buôn ở chợ.
Zun-Nun mỉm cười
và ôn tồn
nói:
-
Đó là câu trả lời
cho câu hỏi
của anh, không thể đánh
giá con người mà chỉ dựa
vào cách ăn mặc bề
ngoài. Những lái buôn ở chợ
định giá theo kiểu đó.
Nhưng những nhà buôn vàng
thì không như thế. Vàng
và đá quý
tồn tại bên
trong mỗi con người, chỉ có
thể được nhận ra và xác
định giá trị nếu anh
có thể nhìn
thấu tâm hồn.
Cần có con tim để
nhìn và cả
một quá trình
dài lâu. Chúng ta không thể ngang nhiên
đánh giá người khác mà
chỉ dựa vào
những lời lẽ và cách
cư xử trong
một lúc nào
đó. Nhiều lúc cái mà
ta nghĩ là vàng hóa ra là đồng thau, nhưng thứ
ta tưởng là đồng thau thì lại
chính là vàng thật.
Vàng thau
lẫn lộn trong
đời, Tâm luôn nhìn sáng
suốt hơn mắt. Hãy đối
xử mọi người
bằng cái tâm. Rồi chúng
ta sẽ đưọc đáp lại bằng
tình cảm chứ không phải
bằng những phê phán thành
kiến hay cái nhìn thiển
cận. Dù có
tài đến đâu
đi nữa, thì
« Chữ Tâm kia mới bằng
ba chữ tài
»
Hải Hà
sưu tầm