Xuân đẹp ngời Đạo Hiếu
“Biển cả mênh mông đong sao đầy tình mẹ
Gió trời lồng lộng ngăn không nổi công cha”.
(Danh ngôn đạo đức)
Đạo
Hiếu là một truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt
1. Đạo Hiếu theo Tin Mừng và giáo huấn của Giáo Hội
Tiếp
sau bổn phận của con người đối với Thiên Chúa được nêu lên trong Thập Giới
(Mười Điều Răn), Kinh Thánh đã coi thái độ hiếu thảo với cha mẹ là nền tảng thứ
nhất và quan trọng nhất trong những tương quan giữa con người với con người (x.
Is 49,15; 63,16…).
“Kẻ
làm con hãy vâng lời cha mẹ theo tinh thần của Chúa, vì đó là điều phải đạo.
Hãy tôn kính cha mẹ. Đó là điều răn thứ nhất có kèm theo lời hứa: Để ngươi được
hạnh phúc và hưởng thọ trên mặt đất này” (Ep 6,1- 3).
Đạo
Hiếu đối với bề trên được khởi đi từ việc thấu hiểu và đáp trả xứng hợp công ơn
của các ngài là những cánh tay nối dài của Thiên Chúa ở dưới thế, đã hy sinh,
nâng đỡ ta trên đường trọn lành. “Hãy hết lòng tôn trọng cha con và đừng
quên những cơn đau đớn của mẹ. Hãy nhớ rằng nhờ cha mẹ, con mới sinh ra. Làm
sao con báo đền được điều cha mẹ cho con” (Hc 7,27-28). “Hỡi những người
con hãy vâng lời cha mẹ trong mọi sự, vì đó là đẹp lòng Chúa” (Cl 3,20).
Biểu
lộ của lòng hiếu thảo thể hiện qua sự chú tâm lắng nghe lời chỉ bảo của cha mẹ
trong sự vâng phục, khiêm kính. “Hỡi con, hãy giữ lấy lời huấn hụ của cha,
và đừng ruồng rẫy giáo huấn của mẹ… Chúng sẽ hướng dẫn con khi con đi, canh giữ
con khi con nằm, và khi con thức dậy, chúng chuyện trò với con” (Cn
6,20-22). “Con ngoan mến chuộng lời cha quở mắng, kẻ nhạo báng chẳng nghe
lời khiển trách” (Cn 13,1).
Lòng
hiếu thảo là một hành vi nhân linh đặc biệt quan trọng có giá trị kiện toàn bản
thân ta nên công chính thánh thiện hơn mỗi ngày. “… vì của dâng cho cha sẽ không rơi
vào quên lãng; của biếu cho mẹ sẽ đền bù tội lỗi, và xây dựng đức công chính
của ngươi…” (Hc 3,14-15).
Tân
ước đề cao Đạo Hiếu qua mẫu gương của Chúa Giêsu. Ngài đã chu toàn trọn hảo bổn
phận làm con với cha mẹ trong suốt 30 năm sống cùng Thánh Gia (x. Lc 2,51-52).
Trong thời gian thi hành sứ vụ, lòng hiếu thảo được Ngài đề cập như một trong
những chuẩn mực nền tảng của luật Thiên Chúa. “Quả thế, Thiên Chúa dạy: Ngươi
hãy thờ kính cha mẹ, và kẻ nào nguyền rủa cha mẹ, thì phải xử tử”.
Thư
1 Tm 5,8 xác quyết bổn phận sống đạo hiếu là đòi buộc của đức tin: “Ai không
biết lo lắng đến người thân và nhất là gia quyến mình, thì nó đã chối bỏ đức
tin, và còn tệ hơn là người không tin” (1 Tm 5,8).
Công
đồng Vatican II dạy: “Con cái sẽ đáp lại công ơn cha mẹ với lòng biết ơn,
tâm tình hiếu thảo và tin cậy, sẽ theo đạo làm con mà phụng dưỡng cha mẹ trong
nghịch cảnh cũng như trong tuổi già cô quạnh” (MV, số 48).
Giáo
lý Hội thánh Công giáo nêu lên vai trò của cha mẹ và bổn phận đáp trả của chúng
ta: “Thiên Chúa muốn rằng sau Ngài, chúng ta phải tôn kính cha mẹ vì đã sinh
thành và dạy cho chúng ta biết Thiên Chúa” (GLHTCG, số 2197).
2. Niềm vui chưa trọn vẹn
Trong
ngày đầu xuân, thật hạnh phúc khi chúng ta được đoàn tụ trong bầu khí yêu
thương của gia tộc để bày tỏ đạo hiếu với tổ tiên. Nhưng niềm vui của chúng ta
chưa thể trọn vẹn được, khi vẫn còn đó bao cụ già neo đơn, bao bậc làm cha, làm
mẹ phải đau xót khốn cùng vì bị con cái hắt hủi, bỏ rơi giữa ngày đời tàn hơi,
xế bóng…
Chúng
ta vui sao được trước thực trạng xã hội, trong đó, một bộ phận đông đảo những
người trẻ đang chạy theo lối sống tự do mất định hướng, cố tình ngoảnh mặt
trước các chuẩn mực truyền thống và quan niệm sự vâng phục các đấng bậc sinh
thành như một thứ bó buộc tiêu cực đối với họ.
Nếp
sống đề cao tính cố kết gia tộc trong bản sắc văn hoá của các làng xã Việt
Ngày
Tết là thời điểm thật thuận tiện để những người con, người cháu cháu chúng ta
tự vấn lại bổn phận và thái độ sống cần thiết đối với các bậc tiền nhân. Năm cũ
qua đi, có biết bao lần ta đã làm phiền lòng những người đã phải vật lộn một
nắng hai sương, lam lũ giữa dòng đời cay đắng với bao nhiêu mồ hôi nước mắt chỉ
vì mong muốn, dìu dắt ta nên người. Biết bao lần ta đã vi phạm trầm trọng chuẩn
mực đạo hiếu chỉ vì muốn được tự do sống theo ý riêng mình…
Năm
mới, ta hãy sống sao cho đẹp Chữ Hiếu.
3. Sống đẹp Chữ Hiếu
Nhiều
giáo xứ đang phát huy truyền thống tốt đẹp, đó là tổ chức long trọng thánh lễ
kính nhớ tổ tiên tại nghĩa trang giáo xứ vào ngày Mồng Hai Tết. Trong ngày này,
con cháu, dâu rể… dù ở phương xa phải bận bịu trăm công nghìn việc, vẫn cố gắng
sắp xếp quy tụ về bên phần mộ gia tộc, cùng nhau thắp lên nén hương lòng kính
hiếu và chung lời nguyện xin cho người quá cố được sớm an nghỉ trong Chúa. Thật
là nghĩa cử đẹp đẽ, nói lên Đức ái Kitô giáo được biểu lộ qua đạo hiếu.
Ước
mong nén hương lòng trong ngày đầu năm sẽ cháy mãi và bừng lên nơi tâm hồn của
những người con hiền, cháu thảo như một lời tri ân đáp trả nồng nhiệt công ơn
của các đấng bậc đã sinh thành, dưỡng dục ta.
Ước
mong nén hương lòng trong ngày đầu năm cho tổ tiên sẽ lan toả trong đời bạn,
đời tôi để chúng ta luôn sống xứng với truyền thống đức tin rạng ngời của tiền
nhân.
Ước
mong nén hương lòng trong ngày đầu năm luôn thơm phức hương thảo hiếu của chúng
ta khi chu toàn bổn phận của người con, người cháu với ông bà, cha mẹ.
Ước
mong nén hương lòng đầu năm trước người quá cố đang và sẽ thức tỉnh những ai có
biểu hiện xem thường chuẩn mực đạo hiếu.
Và
nguyện ước cho nén hương lòng đầu năm trước tổ tiên là tất cả tâm thành của ta
hướng về Chúa, cảm tạ Ngài đã ban cho ta có được tổ tiên ông bà cha mẹ. Nhờ
sống trọn, sống đẹp Đạo Hiếu, chúng ta góp phần tôn vinh Thiên Chúa, tôn vinh
Đạo Trời.