Thánh Thể là tuyệt đỉnh lời cầu nguyện của
Chúa Giêsu và của Giáo Hội
Việc tham dự Bí tích Thánh Thể,
là điều không thể thiếu đối với cuộc sống Kitô, phải luôn luôn là điểm cao nhất
trong toàn lời cầu nguyện của chúng ta.
Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI đã
khẳng định như trên trong buổi tiếp kiến hơn 5.000 tín hữu và du khách hành
hương năm châu tại Đại Thính đường Phaolô VI sáng thứ tư 11-1-2012.
Trong bài huấn dụ, Đức Thánh Cha
đã nói về lời cầu nguyện của Chúa Giêsu trong Bữa Tiệc Ly, trong bối cảnh thời
gian và tâm tình từ biệt các môn đệ bạn hữu của Chúa trước khi bước vào cuộc
khổ nạn. Phúc Âm Thánh Marcô kể lại rằng ngay từ lúc khởi đầu chuyến đi về
Giêrusalem, tại các làng vùng Cesarea Philiphê, Chúa Giêsu đã “bắt đầu dạy cho
các ông biết Con Người phải chịu đau khổ nhiều, bị các kỳ mục, thượng tế cùng
kinh sư loại bỏ, bị giết chết và sau ba ngày sống lại” (Mc 8,31). Khung cảnh
của cuộc giã biệt đó là gần Lễ Vượt Qua, kỷ niệm biến cố dân Israel được giải
phóng khỏi kiếp sống nô lệ bên Ai Cập. Sự giải phóng ấy được kinh nghiệm trong
quá khứ, được chờ đợi trong hiện tại và cho tương lai, trở lại sống động trong việc
cử hành Lễ Vượt Qua trong các gia đình Do Thái.
Đức Thánh Cha giải thích sự mới
mẻ việc Chúa Giêsu cử hành Lễ Vượt Qua với các môn đệ như sau: Bữa Tiệc Chiều
cuối cùng được lồng vào bối cảnh này, nhưng với một sự mới mẻ trong khung cảnh.
Chúa Giêsu nhìn về cuộc Khổ Nạn, Cái Chết và Sự Sống Lại của Người, với tất cả
ý thức tràn đầy. Người muốn sống Bữa Tiệc Chiều này với các môn đệ, với một
tính cách hoàn toàn đặc biệt và khác với các bữa tiệc khác. Đó là Bữa Tiệc
Chiều của Người, trong đó Người trao ban Cái Gì Đó hoàn toàn mới mẻ là Chính
Người. Trong cách thức này, Chúa Giêsu cử hành Lễ Vượt Qua của Người, và sống
trước Thập Giá và sự Phục Sinh của Người.
Tiếp tục bài huấn dụ, Đức Thánh
Cha nói: Sự mới mẻ đó được minh nhiên trong trình thuật Bữa Tiệc Chiều của Phúc
Âm Thánh Gioan. Chúa Giêsu cố ý khai mào một điều gì mới mẻ, cử hành Lễ Vượt
Qua của Người, gắn liến với các biến cố của cuộc Xuất Hành. Và đối với Thánh
Gioan, Chúa Giêsu chết trên thập giá đúng lúc các chiên con vượt qua trong Đền
thờ Giêrusalem bị sát tế.
Nòng cốt Bữa Tiệc Chiều ấy là
các cử chỉ bẻ bánh phân phát cho các môn đệ và chia sẻ chén rượu với các lời đi
kèm, và trong bối cảnh lời cầu nguyện của việc thành lập Bí tích Thánh Thể, là
lời cầu nguyện cao cả của Chúa Giêsu và của Giáo Hội. Trước hết khi ám chỉ lời
cầu nguyện dẫn nhập vào các cử chỉ và lời nói của Chúa Giêsu trên bánh và rượu,
các truyền thống Tân ước về việc thành lập Bí tích Thánh Thể (x. 1 Cr 11,23-25;
Lc 22,14-20; Mc 14,22-25; Mt 26,26-29) dùng 2 động từ song song bổ túc cho
nhau.
Thánh Phaolô và Thánh Luca nói
về việc tạ ơn - eucaristia. Thánh Luca viết: “Rồi Người cầm lấy bánh, dâng lời
tạ ơn, bẻ ra, trao cho các ông” (Lc 22,19). Trái lại, hai Thánh sử Marcô và
Mátthêu nhấn mạnh khía cạnh chúc tụng - eulogia: “Đức Giêsu cầm lấy bánh, dâng
lời chúc tụng, rồi bẻ ra, trao cho các ông” (Mc 14,22). Cả 2 từ Hy Lạp
“eucaristein” và “eulogein” đều quy chiếu về lời tạ ơn “berakha” của Do Thái,
nghĩa là lời cầu cảm tạ và chúc tụng lớn của truyền thống Israel mở đầu các bữa
tiệc trọng đại. Hai từ Hy Lạp ám chỉ 2 chiều hướng nội tại và bổ túc của lời
cầu này. Thật thế, lời cầu “berakha” trước hết là việc cảm tạ và chúc tụng dâng
lên Thiên Chúa vì ơn đã nhận lãnh: trong Bữa Tiệc Chiều cuối cùng của Chúa
Giêsu, đó là bánh được tạo thành bởi bột mì mà Thiên Chúa cho nẩy mầm mọc lên
từ đất, và rượu được làm bởi nho chín. Lời cầu chúc tụng và cảm tạ này dâng lên
Thiên Chúa trở lại như phước lành từ Thiên Chúa xuống trên của lễ và làm cho nó
trở nên phong phú. Như thế, tạ ơn và chúc tụng Thiên Chúa trở thành phước lành
và của lễ dâng cho Thiên Chúa, trở lại với con người, được Đấng Toàn Năng chúc
lành. Các lời thành lập Bí tích Thánh Thể nằm trong bối cảnh này của lời cầu
nguyện; trong đó sự ngợi khen và chúc tụng “berakha” trở thành phước lành và
biến đổi bánh và rượu thành Mình và Máu Chúa Giêsu.
Đức Thánh Cha nói thêm trong bài
huấn dụ: Đi trước các lời thành lập Bí tích Thánh Thể là các cử chỉ bẻ bành và
trao chén rượu. Trước hết, chính chủ gia đình, người tiếp đón các thành phần
khác vào bàn tiệc, là người bẻ bánh và trao rượu. Đây cũng là các cử chỉ của sự
hiếu khách và tiếp nhận người xa lạ không phải là thành phần gia đình vào sự
hiệp thông bữa tiệc. Chính các cử chỉ ấy chiếm hữu được một sự sâu thẳm hoàn
toàn mới mẻ trong bữa tiệc chiều, qua đó Chúa Giêsu từ biệt các môn đệ: Người
cho một dấu chỉ hữu hình của sự tiếp đón vào bàn ăn, trong đó Thiên Chúa tự ban
chính mình, Chúa Giêsu trong bánh và trong rượu cống hiến và thông truyền chính
Người.
Chúa Giêsu biết rằng sự sống của
Người sắp bị lấy đi qua khổ hình thập giá là cực hình dành cho hạng nô lệ. Với
bánh và rượu, mà Người cống hiến trong Bữa Tiệc Chiều cuối cùng, Chúa Giêsu
thực hiện trước cái chết và sự sống lại của Người bằng cách thực hiện điều
Người đã nói trong diễn văn về Vị Mục Tử Nhân Lành: “Tôi hy sinh mạng sống mình
để rồi lấy lại. Mạng sống của Tôi, không ai lấy đi được, nhưng chính Tôi tự ý
hy sinh mạng sống mình. Tôi có quyền hy sinh và có quyền lấy lại mạng sống ấy.
Đó là mệnh lệnh của Cha Tôi mà Tôi đã nhận đươc” (Ga 10,17-19). Như thế, Người
dâng hiến trước mạng sống của Người sẽ bị lấy đi, và trong cách thức đó Người
biến đổi cái chết bạo lực của mình trở thành một cử chỉ tự do dâng hiến chính
mình vì tha nhân và cho tha nhân. Bạo lực phải chịu biến thành một của lễ hiến
tế tích cực, tự do và cứu rỗi.
Đức Thánh Cha giải thích sự độc
đáo việc tự hiến của Chúa Giêsu như sau: Cái độc đáo sâu xa của việc hiến dâng
chính mình cho các môn đệ, qua việc tưởng niệm Thánh Thể, là tột đỉnh lời cầu
nguyện ghi dấu bữa tiệc chiều từ biệt của Người với các môn đệ. Khi chiêm
ngưỡng các cử chỉ và lời nói của Chúa Giêsu trong đêm đó, chúng ta thấy rõ ràng
rằng tương quan mật thiết và liên lỉ với Thiên Chúa Cha là nơi, trong đó Chúa
Giêsu thực hiện cử chỉ để lại cho các môn đệ và từng người trong chúng ta, Bí
tích Tình yêu.
Trong nhà Tiệc ly vang lên 2 lần
các lời: “Các con hãy làm việc này để nhớ đến Thầy” (1 Cr 11,24-25). Với việc
trao ban chính mình, Chúa Giêsu cử hành Lễ Vươt Qua của Người, bằng cách trở
thành Chiên Con đích thực, và Người thành toàn tất cả
phụng tự cũ. Chính vì thế mà Thánh Phaolô mới khẳng định với các Kitô hữu: “Đức
Kitô đã chịu hiến tế làm Chiên Lễ Vươt Qua của chúng ta... Vì thế chúng ta hãy
cử hành lễ... với bánh không men là lòng tinh tuyền và chân thật” (1 Cr 5,7-8).
Thánh sử Luca còn duy trì một
yếu tố quý báu khác của Bữa Tiệc Chiều cuối cùng, cho phép chúng ta nhận ra sự
sâu thẳm cảm động của lời cầu của Chúa Giêsu đối với từng môn đệ trong đêm từ
biệt ấy. Vào cuối Bữa Tiệc, Chúa Giêsu hướng tới Phêrô và nói: “Simon, Simon
ơi, kìa Satan đã xin sàng các con như người ta sàng gạo. Nhưng Thầy đã cầu
nguyện cho con để con khỏi mất lòng tin. Phần con, một khi đã trở lại, hãy làm
cho các anh em của con nên vững mạnh” (Lc 22,31-32). Khi đến gần cơn thử thách
của các môn đệ, lời cầu của Chúa Giêsu nâng đỡ sự yếu đuối của họ, họ hiểu rằng
con đường của Thiên Chúa đi qua Mầu nhiệm Vượt qua của cái chết và sự phục
sinh, đã được thực hiện trước việc dâng bánh và rượu. Thánh Thể là lương thực
cho các người hành hương, và cũng trở thành sức mạnh cho người mệt nhọc, kiệt
sức và mất hướng...
Khi tham dự Bí tích Thánh Thể,
chúng ta sống một cách ngoại thường lời cầu nguyện, mà Chúa Giêsu đã làm và
tiếp tục làm cho từng người, để sự dữ mà tất cả chúng ta gặp trong cuộc sống không
chiến thắng chúng ta và để cho sức mạnh biến đổi của cái chết và sự phục sinh
của Người hoạt động trong chúng ta. Trong Bí tích Thánh Thể, Giáo Hội đáp lại
lệnh truyền của Chúa Giêsu: “Các con hãy làm việc này để nhớ đến Thầy” (Lc
22,19; x. 1 Cr 11,24-26); Giáo Hội lặp lại lời cầu tạ ơn và chúc tụng, và với
lời cầu ấy, các lời truyền phép biến bánh và rượu trở thành Mình và Máu Chúa...
Ngay từ đầu, Giáo Hội đã hiểu các lời thánh hiến này như là phần của lời cầu
nguyện được làm cùng với Chúa Giêsu; như là phần trung tâm của lời chúc tụng
tràn đầy lòng biết ơn, qua đó hoa trái của đất và công việc làm của con người
được Thiên Chúa ban trở lại cho chúng ta như là Mình và Máu Chúa Giêsu, như là
sự tự hiến của chính Thiên Chúa trong tình yêu tiếp đón của Con Ngài.
Đức Thánh Cha đã chào tín hữu
bằng nhiều thứ tiếng khác nhau, Ngài chúc họ có những ngày hành hương sốt sắng
và bổ ích, rồi cất kinh Lạy Cha và ban phép lành Toà Thánh cho mọi người.
Nguồn: RV