Nguy
Cơ “mảnh áo chùng Công Giáo” Của Chúa Giêsu Bị Xé Thêm
Trong
vòng 10 ngày qua, vấn đề chia rẽ trong Giáo Hội Công Giáo lại được một số vị lãnh
đạo Công Giáo nói đến, như tiếng chuông cảnh giác các tín hữu cần luôn luôn cố
gắng bảo tồn sự hiệp nhất.
Giuse Trần Đức
Anh OP – vaticannews.va/vi 11 tháng tư 2021
Đức
Hồng Y Cantalamessa
Thực
vậy, trong nghi thức tưởng niệm cuộc Thương khó của Chúa Giêsu chiều Thứ Sáu
Tuần Thánh 2/4/2021 vừa qua do Đức Thánh Cha chủ sự tại Đền Thờ Thánh Phêrô,
như thường lệ, ngài không giảng, Đức Hồng Y Raniero Cantalamessa, 87 tuổi, dòng
Cappucchino, Giảng thuyết viên tại Phủ Giáo Hoàng từ 41 năm nay, đã đề cập đến
vấn đề chia rẽ nơi các tín hữu Công Giáo.
Đức
Hồng Y nhắc đến thông điệp “Fratelli Tutti” của Đức Thánh Cha Phanxicô và nhấn
mạnh rằng “Tình huynh đệ được xây dựng từ chúng ta... Tình huynh đệ đại đồng
bắt đầu với tình huynh đệ trong Giáo Hội Công Giáo... và tình huynh đệ này đang
bị thương tổn! Chiếc áo chùng của Chúa Kitô đã bị xé thành những mảnh do những
chia rẽ giữa các Giáo Hội Kitô, nhưng điều không kém trầm trọng hơn, đó là mỗi
mảnh áo của Chúa thường bị xé thành những mảnh khác nữa...”.
Đức
Hồng Y Cantalamessa đặc biệt mời gọi các tín hữu Công Giáo hãy xét mình về tội
chia rẽ vì đây là “công việc tuyệt hảo của ma quỉ, diabolos, tức là kẻ chia rẽ,
là kẻ thù gieo rắc cỏ lùng, như Chúa Giêsu đã nói trong một dụ ngôn của Người
(xem Mt 13,25). Đức Hồng Y nói: “Chúng ta phải học từ Tin Mừng và gương của
Chúa Giêsu. Quanh Người bấy giờ có sự chia rẽ mạnh mẽ về chính trị. Có 4 phe:
Pha-ri-sêu, người Sa-du-xê, người theo vua Hê-rô-đê, và những người Zê-lốt,
Nhiệt thành. Chúa Giêsu không đứng về phe nào, và Người mạnh mẽ chống lại những
toan tính lôi kéo Người về phe này hay phe kia. Cộng đoàn Kitô sơ khai cũng
trung thành noi theo chọn lựa đó. Điều này là tấm gương đặc biệt cho các mục
tử, họ phải là những mục tử của toàn đoàn chiên, chứ không phải của một phe nào
trong đó. Vì thế, họ phải là những người đầu tiên phải nghiêm túc xét mình và
tự hỏi mình đang dẫn đoàn chiên đi về đâu: về phe của họ hay là về Chúa Giêsu”.
Qua
những lời trên đây, không biết Đức Hồng Y Cantalamessa ám chỉ đến tình cảnh đặc
biệt nào. Có báo ở Ý áp dụng vào sự chia rẽ của các tín hữu Công Giáo giữa các
đảng phái khác nhau, nhưng cũng có những người nghĩ đến tình trạng chia rẽ về
chính trị giữa các tín hữu Công Giáo ở Mỹ, nhất là trong dịp bầu cử tổng thống
hồi năm ngoái, người thì ủng hộ ứng cử viên của đảng Cộng hòa, người thì ủng hộ
ứng viên đảng Dân chủ, và trong lãnh vực này, cả vấn đề luân lý đạo đức, đặc
biệt là vấn đề bảo vệ sự sống và luân lý tính dục cũng được nêu lên.
Đức
Hồng Y Parolin
3 ngày
sau bài giảng của Đức Hồng Y Cantalamessa, trong một cuộc phỏng vấn dành cho
đài phát thanh Công Giáo Cope của Tây Ban Nha, truyền đi chiều ngày thứ Hai sau
Phục Sinh, 5/4, Đức Hồng Y Parolin, Quốc vụ khanh Tòa Thánh, bày tỏ lo âu vì
những xung khắc giữa phe cấp tiến và bảo thủ trong Giáo Hội Công Giáo và nhận
xét rằng tình trạng này chỉ gây thiệt hại cho Giáo Hội.
Theo
Đức Hồng Y Quốc Vụ Khanh, “có lẽ vấn đề này nảy sinh từ việc Đức Giáo Hoàng
Phanxicô nhấn mạnh rất nhiều về việc cải tổ Giáo Hội và có nhiều lẫn lộn về
điều này. Cơ cấu của Giáo Hội, kho tàng đức tin, các bí tích, thừa tác vụ tông
đồ là những điều không thể thay đổi được, nhưng toàn thể đời sống của Giáo Hội
có thể canh tân”, đó là một cuộc sống “trong đó có những người tội lỗi hoạt
động, và vì thế cũng cần được liên tục đổi mới”.
Đức
Hồng Y Parolin giải thích rằng “nhiều khi những chia rẽ và chống đối nảy sinh
từ sự hiểu lẫm, lẫn lộn, từ sự thiếu khả năng phân biệt giữa điều thiết yếu và
không thể thay đổi, với điều không cốt yếu và phải được cải tổ, phải thay đổi
theo tinh thần của Tin Mừng”.
Vài
phản ứng
Có tờ
báo cấp tiến ở Mỹ dựa ngay nhận định của Đức Hồng Y Parolin để phê bình các
nhóm Công Giáo bảo thủ không biết phân biệt những điều có thể thay đổi, như Đức
Thánh Cha Phanxicô đang làm, và cứ khư khư bảo vệ những luân lý hoặc đạo lý
truyền thống để không chấp nhận các cặp đồng phái, truyền chức cho nữ giới, dân
chủ hóa cơ chế Giáo Hội, biến việc độc thân linh mục thành điều tùy ý, như Con
đường công nghị ở Đức đang cổ võ.
Đức
Hồng Y Brandmueller
Cũng
liên quan đến lập trường đối nghịch giữa những người bảo thủ và cấp tiến, đặc
biệt là hiện tượng nhiều Giám Mục tại các nước nói tiếng Đức, trong đó có các
vị Chủ tịch Hội Đồng Giám Mục tại Đức và Áo, không kể hàng trăm linh mục và
thần học gia ở Đức, ồ ạt phê bình, phản đối thông cáo của Đức Hồng Y Tổng
trưởng Bộ giáo lý đức tin, đã được Đức Thánh Cha Phanxicô phê chuẩn, trong đó
có xác quyết rằng Giáo Hội không có quyền chúc lành cho các cặp đồng phái, vì
việc làm này có nghĩa là công nhận các cặp đó như “hôn phối”, và trái với đạo
lý của Giáo Hội về hôn nhân như sự kết hợp giữa một người nam và một người nữ.
Trong
cuộc phỏng vấn dành cho báo Il Messaggero (Người sứ giả), ra ngày 3/4/2021 ở
Roma, Đức Hồng Y Walter Brandmueller, người Đức, 92 tuổi, nguyên Chủ tịch Ủy
ban Tòa Thánh về các khoa sử học, xác quyết rằng cuộc ly giáo tại Đức đã bắt
đầu rồi. Ngài nói:
“Về mặt
kỹ thuật, chúng ta có thể nói về ly giáo khi đang có một tiến trình đưa tới sự
tách biệt khỏi sự hiệp thông phẩm trật, khỏi sự hiệp thông với Đức Giáo Hoàng.
Tiến trình này đang tiếp tục và có thể bùng lên trong những tháng tới đây... Ly
giáo, nói một cách đơn giản, là phủ nhận sự hiệp thông phẩm trật tới Đức Giám
Mục hoặc với Đức Giáo Hoàng, đó là điều đang xảy ra trước mắt chúng ta, chỉ cần
xem những tuyên ngôn hoặc phát biểu của bao nhiêu Giám Mục Đức”.
Đức
Hồng Y Bradmueller nhắc lại rằng năm ngoái Đức nguyên Giáo Hoàng Biển Đức 16 đã
tố cáo nguy cơ ly giáo gần kề của Giáo Hội Đức. Đối với Đức Hồng Y, những chủ
đề được các Giám Mục Đức từ nhiều năm nay thảo luận vẫn là những đề tài được đề
ra trong Con đường Công nghị khai mạc hồi tháng giêng năm ngoái, 2020, đó là
truyền chức linh mục cho phụ nữ, chấp nhận đồng tính luyến ái, chúc hôn cho các
cặp đồng phái, cho những người ly dị tái hôn rước lễ.
Đức
Hồng Y Brandmueller nói: “Theo ý tôi, tình trạng Giáo Hội Công Giáo tại Đức bị
tổn hại không những vì sự phủ nhận hiệp thông phẩm trật, nhưng còn vì sự bất
đồng với Huấn Quyền của Hội Thánh. Nhiều khi có thể có những sự bất đồng nhưng
không nhất thiết là ly giáo. Tuy nhiên trường hợp này ở Đức hoàn toàn mới, và
theo ý tôi thật đáng lo âu”. Giáo Hội Công Giáo tại Đức ngày càng rơi vào những
lập trường của Tin Lành, có lẽ họ muốn một Giáo Hội hiệp nhất với Tin Lành”.
Theo
Đức Hồng Y Brandmueller, “Phần lớn các tín hữu Công Giáo tại Đức dửng dưng đối
với tất cả những vấn đề nói trên. Chúng tôi có một xã hội tục hóa cao độ, sự
tham dự Thánh lễ Chúa Nhật cùng lắm là 10%. Những người theo các lập trường cấp
tiến là những người gắn bó với Ủy ban trung ương giáo dân Công Giáo Đức, nhưng
phần lớn giáo dân còn lại là những người dửng dưng. Trào lưu tục hóa lan mạnh
và khoảng cách giữa các tín hữu với Giáo Hội gia tăng”.
Thay
lời kết
Quả
thực, hiểm họa “mảnh áo chùng” của Chúa Giêsu nơi cộng đoàn Công Giáo có nguy
cơ bị xé thêm. Trong bối cảnh này, lời mời gọi của Đức Hồng Y Cantalamessa
trong bài giảng chiều Thứ Sáu Tuần thánh vừa qua rất là thời sự: “Trong ngày
này, chúng ta hãy dâng lên Đấng đã chết trên thập giá ‘để tụ họp lại các con
cái Chúa bị tản mát’ (Ga 11,52), với tâm hồn thống hối và tinh thần khiêm hạ
chúng ta hãy dâng lên kinh nguyện mà Giáo Hội dâng lên Chúa trong mỗi Thánh lễ
trước phần rước lễ: [...] xin đừng chấp tội chúng con nhưng xin nhìn đến Hội
Thánh Chúa, xin ban cho Hội Thánh được bình an và hiệp nhất theo ý Chúa. Chúa
là Đấng hằng sống và hiển trị đời đời. Amen”.