SÁCH GIÁO LÝ CỦA HỘI THÁNH CÔNG GIÁO - MỤC 2: SỰ LƯU TRUYỀN MẠC KHẢI
CỦA THIÊN CHÚA
Mục 2
Sự lưu truyền Mạc Khải của Thiên Chúa
De transmissione revelationis divinae
74. Thiên Chúa “muốn cho mọi người được cứu độ và nhận biết chân
lý” (1 Tm 2,4), nghĩa là, nhận biết Đức Kitô Giêsu . Vì vậy Đức Kitô phải được
rao giảng cho mọi dân tộc và mọi người, và mạc khải phải được loan truyền đến
tận cùng thế giới.
“Những gì Thiên Chúa đã mạc khải để cứu rỗi muôn dân, Ngài đã
ân cần sắp đặt để luôn được bảo toàn và lưu truyền nguyên vẹn cho mọi thế hệ” .
I. TRUYỀN THỐNG CÁC TÔNG ĐỒ
DE TRADITIONE APOSTOLICA
75. “Chúa Kitô, nơi Người, Thiên Chúa tối cao hoàn tất
trọn vẹn mạc khải, đã truyền dạy các Tông Đồ rao giảng cho mọi người Tin Mừng
đã được hứa trước qua miệng các tiên tri, và được chính Người thực hiện và công
bố; các ngài rao giảng Tin Mừng như nguồn mọi chân lý cứu độ và luật lệ luân
lý, đồng thời truyền thông cho họ các hồng ân của Thiên Chúa” .
Lời rao giảng của các Tông Đồ
76. Theo mệnh lệnh của Chúa, việc lưu truyền Tin Mừng
đã được thực hiện bằng hai cách:
Bằng truyền khẩu: “một phần do các Tông Đồ: qua lời giảng
dạy, gương lành và các định chế, các ngài đã truyền lại những gì đã nhận lãnh
từ miệng Đức Kitô khi chung sống với Người và thấy Người hành động, hoặc đã học
biết được nhờ Chúa Thánh Thần gợi ý”;
Bằng văn tự: “một phần do chính các ngài và những người phụ
tá các ngài đã viết lại sứ điệp cứu độ dưới sự linh hứng của cùng một Chúa
Thánh Thần” .
... được tiếp nối do những người kế nhiệm các Tông Đồ
77. “Để Tin Mừng được giữ gìn toàn vẹn và sống động mãi
trong Hội Thánh, các Tông Đồ đã để lại những người kế vị là các giám mục và
‘trao lại cho họ quyền giáo huấn của các ngài’” . Thật vậy, “những lời giảng
dạy của các Tông Đồ được đặc biệt ghi lại trong các sách linh hứng, phải được
bảo tồn và liên tục lưu truyền cho đến tận thế” .
78. Việc lưu truyền sống động này, được thực hiện trong
Chúa Thánh Thần, được gọi là Thánh Truyền, để phân biệt với Thánh Kinh, mặc dù
nó có liên hệ chặt chẽ với Thánh Kinh. Nhờ Thánh Truyền, “Hội Thánh, qua giáo
lý, đời sống và việc phượng tự của mình, bảo tồn và lưu truyền cho mọi thế hệ
tất cả thực chất của mình, và tất cả những gì mình tin” . “Lời các Thánh Giáo
phụ chứng thực sự có mặt sống động của Thánh Truyền; và sự phong phú của Thánh
Truyền đã thâm nhập vào thực hành và đời sống của Hội Thánh, một Hội Thánh luôn
tin và cầu nguyện” .
79. Như vậy, việc Chúa Cha truyền thông chính mình, nhờ
Ngôi Lời và trong Chúa Thánh Thần, vẫn tiếp diễn và tác động trong Hội Thánh: “Thiên
Chúa, Đấng xưa đã phán dạy, nay vẫn không ngừng ngỏ lời với Hiền Thê của Con
yêu dấu mình; và Thánh Thần, Đấng làm cho tiếng nói sống động của Tin Mừng vang
dội trong Hội Thánh, và nhờ Hội Thánh làm vang dội trong thế giới, hướng dẫn
các tín hữu nhận biết toàn thể chân lý và làm cho lời Chúa Kitô tràn ngập lòng
họ” .
II. TƯƠNG QUAN GIỮA THÁNH TRUYỀN VÀ THÁNH KINH
DE RELATIONE INTER TRADITIONEM ET SACRAM SCRIPTURAM
Cùng một nguồn mạch
80. “Thánh Truyền và Thánh Kinh được nối kết và thông
giao với nhau cách chặt chẽ. Thật thế, do cả hai đều phát xuất từ một nguồn
mạch thần linh, có thể nói cả hai kết hợp thành một và cùng quy hướng về một
mục đích” . Cả hai đều làm cho mầu nhiệm Đức Kitô được hiện diện và sinh hoa
trái trong Hội Thánh, theo như chính Người đã hứa ở lại với các môn đệ “mọi
ngày cho đến tận thế” (Mt 28,20).
... nhưng hai cách lưu truyền khác biệt
81. “Thánh Kinh là Lời Thiên Chúa nói, xét theo tư cách
được ghi chép lại dưới sự linh hứng của Chúa Thánh Thần”.
“Còn Thánh Truyền thì truyền đạt nguyên vẹn cho các đấng kế
vị các Tông Đồ Lời Thiên Chúa đã được Chúa Kitô và Chúa Thánh Thần ký thác cho
các Tông Đồ, để các đấng kế vị đó, nhờ Thần chân lý soi sáng, trung thành gìn
giữ, trình bày và phổ biến Lời ấy bằng việc rao giảng” .
82. Do đó, Hội Thánh, vì được ủy thác nhiệm vụ lưu
truyền và giải thích mạc khải, “có được sự chắc chắn về tất cả các điều được
mạc khải không chỉ nhờ riêng vào Thánh Kinh. Chính vì thế, cả Thánh Kinh lẫn
Thánh Truyền đều phải được đón nhận và tôn kính bằng một tâm tình yêu mến và
kính trọng như nhau”.
Truyền thống Tông Đồ và các truyền thống trong Hội Thánh
83. Truyền Thống mà chúng ta nói đây xuất phát từ các
Tông Đồ và lưu truyền những gì chính các ngài đã lãnh nhận từ giáo huấn và
gương mẫu của Chúa Giêsu cũng như những gì các ngài học được nhờ Chúa Thánh
Thần. Thật vậy, thế hệ các Kitô hữu đầu tiên chưa có một Tân Ước thành văn, và
chính bản văn Tân ước chứng thực tiến trình của Truyền Thống sống động này.
Chúng ta phải phân biệt “Truyền Thống các Tông Đồ” với “các
truyền thống” thuộc các lãnh vực thần học, kỷ luật, phụng vụ hoặc sùng kính đã
phát sinh theo thời gian trong các Giáo Hội địa phương. Đó là những hình thức
riêng biệt, qua đó Thánh Truyền phổ quát đón nhận những lối diễn tả đã được
thích nghi cho những địa phương khác nhau vào những thời đại khác nhau. Các
truyền thống này có thể được giữ lại, sửa đổi hay thậm chí bị loại bỏ, dưới ánh
sáng Truyền Thống các Tông Đồ, theo sự hướng dẫn của Huấn quyền Hội Thánh.
III. GIẢI NGHĨA KHO TÀNG ĐỨC TIN
DE INTERPRETATIONE DEPOSITI FIDEI
Kho tàng đức tin được giao phó cho toàn thể Hội Thánh
84. “Kho tàng đức tin” (Depositum fidei) , chứa đựng trong
Thánh Truyền và Thánh Kinh, đã được giao phó cho toàn thể Hội Thánh nhờ các
Tông Đồ. “Khi gắn bó với kho tàng ấy, toàn thể dân thánh, quy tụ quanh các vị
chủ chăn, chuyên cần với giáo huấn của các Tông Đồ, với tình hiệp thông, với
việc bẻ bánh và kinh nguyện, nên giữa các thủ lãnh và các tín hữu có sự nhất
trí lạ lùng trong việc nắm giữ, thực hành và tuyên xưng đức tin đã được truyền
lại”.
Huấn quyền Hội Thánh
85. “Nhiệm vụ chính thức giải thích Lời Thiên Chúa đã
được ghi chép hay truyền lại, nhiệm vụ này đã được ủy thác riêng cho Huấn quyền
sống động của Hội Thánh, quyền này được thi hành nhân danh Chúa Giêsu Kitô” ,
nghĩa là được ủy thác cho các Giám mục hiệp thông với vị kế nhiệm thánh Phêrô,
là Giám mục Rôma.
86. “Tuy nhiên, Huấn quyền này không ở trên Lời Chúa,
nhưng phục vụ Lời Chúa vì chỉ giảng dạy những điều đã được truyền lại; bởi vì
do mệnh lệnh của Thiên Chúa và nhờ ơn trợ giúp của Chúa Thánh Thần, Huấn quyền
kính mến lắng nghe, thành kính gìn giữ và trung thành trình bày Lời đó, đồng
thời từ kho tàng đức tin duy nhất ấy, Huấn quyền kín múc ra tất cả mọi điều mà
đề nghị cho giáo dân tin như là những điều đã được Thiên Chúa mạc khải” .
87. Vì ghi nhớ lời Đức Kitô đã nói với các Tông Đồ: “Ai
nghe anh em là nghe Thầy” (Lc l0,16) , các tín hữu ngoan ngoãn nhận lãnh các
giáo huấn và chỉ thị mà các mục tử ban cho họ dưới những hình thức khác nhau.
Các tín điều đức tin
88. Huấn quyền Hội Thánh thực thi trọn vẹn quyền bính
nhận từ Đức Kitô khi ấn định các tín điều, tức là khi công bố, dưới hình thức
buộc dân Kitô giáo phải tin, những chân lý được chứa đựng trong mạc khải của
Thiên Chúa, hoặc cả khi công bố một cách dứt khoát những chân lý có liên hệ tất
yếu với các chân lý đó.
89. Giữa đời sống thiêng liêng của chúng ta với các tín
điều có một mối liên hệ chặt chẽ. Tín điều là những ánh sáng trên con đường đức
tin của chúng ta, soi sáng và làm cho con đường đức tin ấy được an toàn. Ngược
lại, nếu chúng ta sống ngay thẳng, trí tuệ và tâm hồn chúng ta sẽ mở rộng đón
nhận ánh sáng các tín điều .
90. Những mối dây liên kết lẫn nhau và sự gắn bó chặt
chẽ giữa các tín điều có thể gặp thấy trong toàn bộ mạc khải về mầu nhiệm Đức
Kitô . Phải nhớ rằng “có một trật tự hoặc ‘một phẩm trật’ các chân lý của giáo
lý Công giáo, vì tương quan khác nhau của chúng với nền tảng đức tin Kitô giáo”
.
Cảm thức siêu nhiên về đức tin
91. Mọi Kitô hữu đều tham dự vào ơn hiểu biết và việc
lưu truyền chân lý mạc khải. Họ được xức dầu bằng Chúa Thánh Thần, là Đấng dạy
dỗ họ và dẫn họ “tới sự thật toàn vẹn” (Ga 16,13).
92. “Toàn thể các tín hữu… không thể sai lầm trong đức
tin. Họ biểu lộ phẩm tính đặc biệt ấy nhờ cảm thức siêu nhiên về đức tin của
toàn thể dân Chúa, khi ‘từ các Giám mục cho đến những giáo dân rốt hết’ đều
đồng ý cách phổ quát về những điều liên quan đến đức tin và phong hóa” .
93. “Thật vậy, nhờ cảm thức về đức tin được Thánh Thần chân
lý khơi dậy và nâng đỡ, và dưới sự hướng dẫn của Huấn quyền, dân Thiên Chúa gắn
bó cách kiên trì với đức tin đã được lưu truyền duy chỉ một lần cho các Thánh,
hiểu biết đức tin ấy cách sâu sắc hơn nhờ suy xét đúng, và áp dụng đức tin ấy cách
đầy đủ hơn trong đời sống” .
Sự tăng trưởng trong hiểu biết về đức tin
94. Nhờ Chúa Thánh Thần trợ giúp, sự hiểu biết về các
sự việc và các lời nói thuộc kho tàng đức tin có thể được tiến triển trong đời
sống Hội Thánh:
– “hoặc nhờ các tín hữu chiêm ngưỡng và học hỏi, khi đã ghi
nhớ các điều đó trong lòng” , đặc biệt “việc nghiên cứu thần học giúp đào sâu
hiểu biết về chân lý được mạc khải” ;
– “hoặc nhờ họ đã thông hiểu những điều thiêng liêng họ cảm
nghiệm được” ; “Lời Chúa lớn lên cùng với người đọc” ;
– “hoặc nhờ việc giảng dạy của những người lãnh nhận một đặc
sủng chắc chắn về chân lý do việc kế nhiệm trong chức giám mục” .
95. “Như thế, đã rõ là do ý định hết sức khôn ngoan của
Thiên Chúa, Thánh Truyền, Thánh Kinh và Huấn quyền của Hội Thánh được nối kết
và liên đới với nhau đến nỗi không một cái nào có thể đứng vững một mình không
cần hai cái kia; và dưới tác động của một Chúa Thánh Thần duy nhất, cả ba cùng
góp phần hữu hiệu vào việc cứu độ các linh hồn, mỗi bên theo phương cách riêng”
.
TÓM LƯỢC
96. Điều Đức Kitô đã ủy thác cho các Tông Đồ, các ngài
đã truyền lại bằng lời rao giảng và bằng văn tự, dưới sự linh hứng của Chúa
Thánh Thần, cho tất cả mọi thế hệ, cho đến ngày Đức Kitô trở lại trong vinh
quang.
97. “Thánh Truyền và Thánh Kinh làm thành một kho tàng
thánh thiêng duy nhất lưu trữ Lời Chúa” , trong đó, như trong một tấm gương,
Hội Thánh lữ hành chiêm ngắm Thiên Chúa, là nguồn mạch mọi sự phong phú của
mình.
98. “Hội Thánh qua giáo lý, đời sống và việc phượng tự
của mình, bảo tồn và lưu truyền cho mọi thế hệ tất cả thực chất của mình và tất
cả những gì mình tin” .
99. Nhờ cảm thức siêu nhiên về đức tin, toàn thể dân
Thiên Chúa không ngừng đón nhận hồng ân là sự mạc khải của Thiên Chúa, tìm hiểu
nó cách sâu sắc hơn, và sống nhờ hồng ân đó cách đầy đủ hơn.
100. Nhiệm vụ giải thích Lời Thiên Chúa một cách đúng
nghĩa được ủy thác riêng cho Huấn quyền của Hội Thánh, tức là cho Đức Giáo
Hoàng và cho các Giám mục hiệp thông với ngài.