LỘT XÁC

+++

 

I. THEO LỜI CHÚA DẠY : Ep 4,22-24.

 

        Trong tiếng La tinh, mùa Chay là QUADRAGESIMA, từ này có nghĩa là “40”. Trong Mùa Chay, chúng ta cùng sống với Đức Kitô 40 ngày trong sa mạc, để trải qua cuộc hành trình 40 năm của dân Israel tiến về Đất Hứa.  Trong suốt thời gian dài đằng đẵng này, đoàn dân ông Maisen lãnh đạo thường phải đói khát, đôi khi nản chí và lắm lần quị ngã bất trung.  Nhưng đặc biệt, chính trong cuộc hành trình đầy gian khổ này, họ đã có được cái kinh nghiệm độc nhất vô nhị về sự dạy bảo và lòng ưu ái thiết tha của Thiên Chúa dành cho họ.

 

        Cuộc trải nghiệm đó cũng chính là kinh nghiệm thân mật với Chúa mà tất cả cộng đoàn Dân Mới, những người đã chịu phép rửa, cũng như Dự Tòng, muốn sống một lần nữa trong lúc lên đường chuẩn bị mừng đại lễ Phục Sinh, và để tìm được trong đó niềm vui của tâm hồn được thanh luyện,  khi thông hiệp với Đức Kitô Đấng đã hoàn tất cuộc Vượt Qua bằng cái chết và sự sống lại của mình.

 

        Mùa Chay là thời gian thanh luyện con người, để mọi người biết lột bỏ con người cũ mà mặc lấy con người mới. Con người cũ là con người xấu xa với những thói hư tật xấu; còn con người mới là con người xinh đẹp với những đức tính tốt lành.

 

        Tư tưởng này đã được thánh Phaolô nhắn nhủ trong thư gửi cho tín hữu Philipphê :”Anh em phải cởi bỏ con người cũ với nếp sống xưa, là con người hư nát vì bị những ham muốn lừa dối, anh em phải để Thần Khí đổi mới tâm trí anh em, và phải mặc lấy con người mới, là con người đã được sáng tạo theo hình ảnh Thiên Chúa để thực sự sống công chính và thánh thiện” (Ep 4,22-24).

 

        Viết đến đây, chẳng hiểu tại sao tôi liền nghĩ đến việc làm mấy món mà chúng ta thường hay nhậu :

 

        Chẳng hạn như làm món thịt chuột : có người thì lột da và vứt đi, có người thì làm lông, rồi thui chứ không lột da, như vậy mới ngon.

 

        Chẳng hạn như làm món lươn rút xương : người ta lột da lươn, lấy thịt lươn băm nhuyễn với thịt heo và mộc nhĩ, rồi dồn vào bộ da lươn, như khi làm dồi heo hay dồi chó. Sau đó đem chưng với nước cốt dừa hay chiên dòn.

 

        Nhưng khi nói tới lột da, thì người ta thường nhớ tới loài rắn.

 

Truyện : Rắn già rắn lột.

 

        Thuở trời đất vừa được dựng nên, Tạo Hoá muốn cho loài người được bất tử,  bằng cách lột xác, còn loài rắn thì tới già phải chết.  Tạo Hoá liền sai sứ giả là vị Thiên Lôi xuống trần nói ý định đó cho loài người : Tạo Hoá truyền Thiên Lôi, khi gặp con người thì nói mệnh lệnh này . Một lệnh có phép mầu :

 

                       “Người già, người lột, rắn già chui tuột vô săng”.

 

        Thiên Lôi xuống trần, vừa đi vừa lẩm nhẩm mệnh lệnh của Trời, nhưng vì Thiên Lôi lơ đãng, đọc đi đọc lại thế nào, mà khi xuống trần vừa gặp con người, Thiên Lôi lại đọc :

 

                       “Rắn già rắn lột, người già chui tuột vô săng”

 

        Vì thế  mà con rắn được lột xác, còn con người sinh ra, lớn lên, già, chết, rồi phải đi vào săng, đem chôn.

 

        Khi còn nhỏ, nghe câu truyện cổ tích trên, chúng ta phàn nàn, nuối tiếc vì tính lơ đãng của Thiên Lôi mà con rắn đã dành được quyền lột xác; còn con người khi già phải chết, chứ không được lột xác.

 

        Nghe như vậy, chúng ta thất vọng vì con người không bao giờ được lột xác ?  Không hẳn ! Đứng về một phương diện nào đó, con người cũng có thể lột xác cả về thân xác, cả về tâm linh.

 

II. BÀN VỀ SỰ LỘT XÁC

 

        Lột bỏ là làm cho cái gì đó mất đi, không còn dấu tích.  Trong nghĩa của sự lột bỏ có cả sự lột xác và lột bỏ tâm linh.

 

        1. Lột bỏ phần xác hay lột xác

 

        Chuyện rắn lột là như vậy, còn con người chúng ta thì sao?

 

        Các nhà khoa học ngày xưa cho biết cứ 7 năm, cơ thể chúng ta lại được trùng tu một lần. Còn các nhà khoa học thời nay lại còn xác quyết mạnh mẽ hơn thế nữa,  đó là cứ mỗi năm các bộ phận trong cơ thể đều  được “đại tu”, nghĩa là lần lượt được gỡ bỏ, những tế bào cũ được thay thế đi hết bằng những tế bào mới, còn hơn gấp ngàn vạn lần các chú thợ sửa xe.

 

        Tuy nhiên, việc thay da đổi thịt lại âm thầm diễn ra trong cơ thể mỗi người, không gây nên đau đớn, khiến chúng ta chẳng hề hay biết và nhiều người lại còn coi đó là cái lý đương nhiên : Đã sinh ra thì phải lớn lên, bằng không thì cơ thể ấy đang có vấn đề, cần phải được xét nghiệm để tìm ra nguyên nhân bệnh tật.

 

        Thế nhưng, việc cắt bỏ một chi thể hay mổ xẻ một khối u nơi thân xác thường làm cho bệnh nhân rất đau đớn. Đúng vậy, những gì thừa thãi, vô ích hay sinh nguy hại thì người ta sẵn sàng loại bỏ như cắt tóc, cắt móng tay móng chân, cắt ruột thừa, cắt bỏ một bộ phận ung thư…

 

        2. Lột bỏ những gì trong tâm hôn

 

        Xét về mặt tinh thần, chúng ta cũng nhận thấy có một việc lột xác, hay nói đúng hơn, có một việc cắt bỏ thật quan trọng, mà mỗi người chúng ta cần phải thực hiện, đó là việc cởi bỏ con người cũ để mặc lấy con người mới.

 

        Theo thánh Phaolô, con người cũ và con người mới trong chúng ta luôn xung khắc nhau, không thể đội trời chung. Dùng chữ “cũ” và “mới” đây có dụng ý nói lên cái cũ xấu xa và cái mới tốt đẹp của con người tâm linh chứ không có ý nói cái cũ và mới theo quan niệm thông thường  như “phi cổ bất thành kim” hoặc “Ôn cố tri tân”.

 

        Vậy thế nào là con người cũ và thế nào là con người mới ?

 

        a) Con người cũ xấu xa

 

        Theo thánh Phaolô, con người cũ là con người hành động theo xác thịt không theo luật lương tri, sống buông thả cho mọi khuynh hướng sống. Chính ra “Không ai sống cho mình” (Rm 14,7), nhưng biết bao người chỉ sống cho mình họ, cho thoả nguyện của họ, cho hạnh phúc riêng của họ, bởi vì “Tất cả những người lấy cái bụng làm Chúa, những người đặt vinh quang của họ trong những việc chỉ làm cho họ xấu hổ vì chỉ thích những cái gì phàm tục” (Pl 3,19).

 

        Chương trình nên thánh của chúng ta là làm mất con người cũ với tất cả khuynh hướng xấu, làm chủ được nó, bắt nó tùng phục linh hồn.  Kẻ nào sai khiến được mình sẽ sai khiến được kẻ khác. Ai ai cũng có khuynh hướng này :

 

                                      Có mới thì nới cũ ra

                              Mới để trong nhà, cũ để ngoài sân.

 

        b) Con người mới tốt đẹp

 

        Con người mới là một con người xinh đẹp với những đức tính tốt, biết sống theo tiếng nói của lương tri, biết hãm dẹp các tính hư nết xấu và biết làm chủ được con người của mình.

 

        Ông Francis Bacon nói :”Thời thượng cổ trong lịch sử là thời thanh xuân của thế giới , chính chúng ta mới là cổ nhân”.  Thời kỳ con người mới được dựng nên là thời kỳ thanh xuân vì con người lúc ấy giống như Đức Chúa Trời trong sự công bình và trong sạch.  Mặc dầu thời kỳ hiện nay là thời kỳ nguyên tử vệ tinh, con người cũng không thể đem chính họ trở lại thời kỳ “thanh xuân được.

 

        Cho nên, con người muốn trở nên con Trời, tức là trở lại thời thanh xuân, thì phải được tái sinh theo phương cách mà Chúa Giêsu đã tuyên bố :”Quả thật, Ta nói cùng các ông, nếu một người chẳng sinh lại thì không thể thấy Nước Đức Chúa Trời” (Ga 3,3) (Ms Huỳnh Tiên, Thánh kinh nguyệt san, số 362, tr 14).

 

III. THỰC HÀNH CUỘC LỘT BỎ

 

        1. Một cuộc chiến trường kỳ và gay go

 

        Cuộc chiến đấu giữa hai con người cũ mới luôn diễn ra trong con người chúng ta, đó là một cuộc chiến trường kỳ, gay go và khó khăn.

 

        Ai cũng muốn khử trừ con người cũ và phát triển con người mới, nhưng thực tế lại chẳng được như vậy, vì sự thiện chúng ta muốn thì lại chẳng chịu làm, còn điều ác chúng ta rất ghét, thì lại hăng hái thực hiện.

 

        Có những lúc chúng ta quyết tâm từ bỏ con người cũ, nhưng quyết tâm này chẳng kéo dài được bao lâu, để rồi chúng ta lại xẹp xuống như quả bóng xì hơi. Chúng ta giống như một anh chàng tay nâng chén rượu nồng :

                              

                              Hai tay bưng chén rượ đào

                       Đổ đi thì tiếc, uống vào thì say.

 

        Chúng ta giống như cô gái đỏng đảnh, giận hờn với anh chàng,  muốn bỏ đi cho bõ ghét, nhưng vẫn cứ chần chừ :

 

                              Nửa về, nửa muốn ở đây,

                       Nửa thơm như mít, nửa cay như gừng

 

        Cuối cùng, chúng ta vẫn chứng nào tật ấy, mèo vẫn hoàn mèo và chó đen thì vẫn giữ mực. Chúng ta cúi đầu nhượng bộ cho sự dữ, cho điều ác. Thành thử, cuộc chiến chống lại con người cũ vẫn là một cuộc chiến cam go, đến nỗi hoàng đế Napoléon đã thú nhận :”Thắng được cả Âu châu còn dễ hơn là thắng được chính bản thân mình”.

 

        Sở dĩ như vậy, vì nó đòi buộc chúng ta phải đấu tranh một cách kiên trì và không được nghỉ ngơi và buông xuôi, như một câu danh ngôn đã bảo :”Sống là bơi ngược dòng nước. Nếu không cố gắng, thì sẽ bị dòng nước cuốn trôi” (theo Gã Siêu).

 

        Thánh Phaolô đã có kinh nghiệm về cuộc chiến nội tâm gay go khi ngài viết thư cho tín hữu Rôma :”Thật vậy, tôi làm gì tôi cũng chẳng hiểu : vì điều tôi muốn, thì tôi không làm, nhưng điều tôi ghét, thì tôi cứ làm” (Rm 7,5).  Ngài còn nói lên sự giằng co giữa thiện và ác trong con người của ngài và ngài đã bị thua :”Sự thiện tôi muốn thì tôi không làm, nhưng sự ác tôi không muốn, tôi lại cứ làm” (Rm 7,19).

 

        2. Mẫu gương của sự lột xác

 

        Muốn trở nên con người mới, cần có sự canh tân. Canh tân là làm cho tình trạng xấu thành tình trạng tốt.  Canh tân con người nội tâm không phải chỉ thay đổi  những cái phụ tuỳ bên ngoài, nhưng là thay đổi hẳn tình trạng, phải có một sự chuyển biến từ nội tâm.

 

        Người ta nói :”Người tốt về lụa, lúa tốt về phân” (Tục ngữ). Ta đồng ý là lúa tốt về phân vì trong công cuộc trồng cấy thì “Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống”, nhưng thay đổi con người xấu thành tốt không phải chỉ dựa vào những cái trang điểm bên ngoài như lụa là, gấm vóc…

 

        Chúng ta có biết con bướm bởi đâu mà ra không ?  Nó bởi con sâu mà ra.  Đây không phải là sự thay đổi mầu sắc hay hình dáng mà là sự biến thể từ con sâu sang con bướm.  Chúng ta phải lột xác, hay nói đúng hơn, chúng ta phải biến hình đổi dạng như Chúa Giêsu trên nói Tabor (x. Mt 17,1-9; Mc 9,2-13; Lc 9,28-36).

 

        Nhờ cố gắng cải thiện con người của mình, chúng ta sẽ được Chúa thay đổi con người cũ của ta bằng con người mới tốt lành hơn như tiên tri Ezéchiel đã nói

 

“Ta sẽ rảy nước trong sạch trên ngươi, và các ngươi sẽ được tẩy sạch. Ta sẽ tẩy các ngươi sạch mọi ô uế và mọi tà thần. Ta sẽ ban các ngươi một trái tim mới, đặt trong các ngươi một thần trí mới. Ta sẽ lấy khỏi mình các ngươi trái tim bằng đá và ban cho các ngươi trái tim bằng thịt. Ta sẽ đặt thần trí Ta trong các ngươi, sẽ làm cho các ngươi sống theo các điều luật, tuân giữ và thi hành các mệnh lệnh của Ta” (Ez 36,25-27).

 

        Chúng ta muốn trở nên con người mới, một con người hoàn hảo, một con người thánh thiện. Nhưng chúng ta phải lấy ai làm khuôn mẫu cho sự thay đổi của mình ? Hay nói cách khác, chúng ta phải chọn một thần tượng để bắt chước vì người ta nói :

                              Muốn tròn phải có khuôn

                              Muốn vuông phải có thước

 

        Thần tượng chúng ta chọn chính là Chúa Giêsu vì Ngài là Ngôi Hai Thiên Chúa nhập thể (Ga 1,14), vì Ngài là Đường, là chân lý và là sự sống” (Ga 14,6).

 

        Trong hiến chế tín ý về Giáo hội, công đồng Vatican II đã dạy :

 

“Chúa Giêsu, Thầy dạy và là mẫu mực thần linh của mọi sự trọn lành, đã giảng dạy cho tất cả và cho mỗi một môn đệ, bất luận thuộc cảnh vực nào, một đời sống thánh thiện mà chính Ngài vừa là Đấng ban phát, vừa là Đấng hoàn tất :”Vậy các con hãy trở nên trọn lành như Cha các con ở trên trời” (Mt 5,48)… Cho nên, với ơn Chúa, họ phải luôn gìn giữ và hoàn thành trong đời sống sự thánh thiện mà họ đã lãnh nhận.  Họ được thánh Tông đồ khuyên “Sống xứng đáng những vị thánh” (Lumen gentium, số 40).

 

        3. Thực tập việc lột xác

 

        Công việc lột xác không phải là công việc của giai đoạn, nhưng là một công việc trường kỳ không được ngơi nghỉ.  Đời người giống như dòng nước chảy, phải chèo chống để tiến lên hay ít ra cũng đứng được một chỗ, nếu không sẽ bị trôi đi.  Nếu đời sống ta không được tập luyện thì không bao giờ trở thành con người mới được, vì con người cũ xấu xa vẫn còn làm chủ và đẩy ta đến chỗ hư hỏng.

 

        Người ta kể rằng hoạ sĩ Apeles, trọn đời dù bận rộn đến đâu, không ngày nào ông bỏ tập vẽ. Giả hoặc ngày nào vì công việc bề bộn, không thể thực hiện ý định, ông thường phàn nàn :”Hôm nay, tôi không vẽ được nét nào cả”.  Câu này đã trở nên câu ngạn ngữ miêu tả sự thiếu sót tập luyện trong nghề mình mong muốn. Sở dĩ Apeles đã trở nên hoạ sĩ thời danh là do sự luyện tập liên tục.

 

Truyện : Bỏ tật nghiện rượu

 

        Có một anh chàng mắc tật nghiện rượu. Bị vợ cằn nhằn, anh quyết tâm bỏ rượu, chứ không như đám bạn nhậu, kẻ “bỏ rượu”, người “bỏ mồi”.  Ngày ngày anh vẫn ngồi uống, anh nhỏ vào chiếc ly một giọt nến. Phải, chỉ một giọt mà thôi. Và thời gian êm đềm trôi qua, cho đế khi chiếc ly đầy nến và anh cũng thôi không còn nghiện rượu nữa.

 

        Một anh chàng khác, sau khi tham dự khoá tĩnh tâm, cũng đã dốc quyết làm lại cuộc đời, vì anh thấy mình quá khô khan, quá nguội lạnh.  Anh đã thực hiện điều dốc quyết của mình như sau :

 

        Mỗi khi làm được một việc tốt, anh bỏ một hạt đậu trắng vào trong chiếc lọ. Còn mỗi khi làm một việc xấu hay sai phạm một tội nào đó, anh liền bỏ một hạt đậu đen cũng vào trong chiếc lọ ấy.  Ban tối trước khi đi ngủ, anh ngồi đổ ra và đếm.

        Ban đầu, chỉ toàn đậu đen, chứng tỏ anh là một kẻ bê bối. Sau đó, những hạt đậu trắng lác đác xuất hiện, rồi mỗi ngày một gia tăng.  Đậu trắng cứ thêm lên, còn đậu đen cứ giảm xuống. Cho tới một lúc chỉ còn toàn đậu trắng và anh đã trở nên một con người mới, tốt lành và thánh thiện.

 

        Một lần nữa thánh tông đồ Phaolô nhắc nhở chúng ta :”Hãy lột bỏ con người cũ và mặc lấy con người mới.  Hãy để Thần Khí Thiên Chúa canh tân tận tâm linh của anh em” (Ep 4,22.24).

 

Lm Giuse Đinh lập Liễm

Giáo xứ Kim phát

Đà lạt